Kredyty
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Kredyt jako kategoria ekonomiczna
Kwota kredytu jako dług klienta wobec banku, zostaje zapisana:
-
u klienta jako zobowiązanie (konto pasywne)
-
w banku jako należność (część majątku banku-konto aktywne)
Umowa kredytowa powinna być zawarta na piśmie i zawierać:
-
strony umowy, kwotę i walutę
-
cel, na który ma być udzielony
-
terminy i zasady spłaty kredytu
-
oprocentowanie kredytu i warunki jego zmiany
-
wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje
-
sposób zabezpieczania spłaty kredytu
-
zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania kredytu oraz z zabezpieczeniem zwrotu kredytu
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Bank udzielając kredyt bada zdolność kredytową, czyli zdolność kredytobiorcy do spłaty rat kredytu:
-
bieżącą,
-
przyszłą.
Trudności w uzyskaniu pewności powoduje, że udzielenie kredytu obciążone jest ryzykiem.
Ryzyko kredytowe oznacza, że istnieje niepewność odzyskania udzielonego kredytu (utrata całości lub części kredytu-majątku banku)
Cechy kredytu:
-
Celowy
-
Terminowy
-
Oprocentowany
-
Zabezpieczony
Działalność kredytowa należy do podstawowej działalności banku. Dla banku odsetki stanowią przychód. Odsetki są opłatą za udostępnienie kapitału. Odsetki są celem dla którego bank podejmuje działalność kredytową.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Dla banku centralnego realizującego politykę pieniężną, ważne są informacje dotyczące celu (przeznaczenia gospodarczego) udzielanych kredytów
(uwzględnia się to w sprawozdawczości na rzecz banku centralnego)
Dla banku, jako kredytodawcy, ważna jest pewność spłaty kredytu przez kredytobiorcę.
WPKB przewiduje grupy kont służących do ewidencji kredytów wg stopnia ryzyka:
-
12,20,30 Należności normalne i rezerwy celowe, należności od pomiotów znajdujących się w normalnej sytuacji finansowej, posiadających pełną zdolność kredytową,
-
13,21,31 Należności pod obserwacją i rezerwy celowe, należności od podmiotów, gdzie bank ma uzasadnione powody sądzić, iż może wzrosnąć ryzyko kredytowe, co wymaga od banku szczególnej uwagi (OBSERWACJI)
-
14,22,32 Należności poniżej standardu i rezerwy celowe, należności, gdy podmiot traci zdolność kredytową, a bank notuje opóźnienia w terminowym regulowaniu spłat rat kredytów i odsetek
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
-
15,23,33 Należności wątpliwe i rezerwy celowe, należności, gdy notowane są opóźnienia w terminach spłat kredytów i odsetek (w granicach 3 do 6
miesięcy) oraz gdy bank stwierdza wyraźne pogorszenie zdolności
kredytowej klienta
-
16,24,34 Należności stracone i rezerwy celowe, ewidencja kredytów straconych, gdy stan finansowy kredytobiorcy nie pozwala mieć nadziei na odzyskanie wykorzystanego kredytu
Bank dokonuje „ekspozycji kredytowych” nie rzadziej niż raz na kwartał.
Należności banku powstają nie tylko w wyniku udzielania kredytów , lecz również w wyniku innych operacji aktywnych, np. skupu wierzytelności (faktoring, gwarancje). Niezależnie od operacji ujmuję się je na właściwych kontach ze względu na rodzaj podmiotu i rodzaj operacji, a także ze względu na stopień ryzyka bankowego.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Im większa kwota należności objętych wysokim stopniem ryzyka, tym większa jest możliwość utraty przez bank płynności, co może stwarzać poważne zagrożenie dla wypłacalności banku.
Dla zmniejszenia zagrożeń dla płynności i wypłacalności banku tworzy się rezerwy celowe na należności zagrożone. Kwoty obliczonych rezerw
obciążają koszty banku, zmniejszając wynik finansowy. W zespołach 1,2,3
znajdują się konta do ewidencji rezerw celowych o nazwie „Rezerwy
celowe”:
-
w Zespole 1 – 128,138,148,158,168.
-
w zespole 2 – 208,218,228,238,248.
-
w zespole 3 – 308,318,328,338,348.
W zespołach 1,2 i 3 w ramach każdej grupy kont znajdują się konta służące do ewidencji odsetek. Każde konto odsetkowe zakończone jest cyfrą 9. Składa się z dwucyfrowego symbolu kont (20,21,22,23,24) oraz cyfry 9, np. 209, 219, 229, 239, 249.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Udzielenie kredytu na rachunku bieżącym oznacza przyznanie posiadaczowi rachunku bieżącego, prawo do wydatkowania większej kwoty pieniężnej, niż posiada on na swoim rachunku bankowym.
Kredyty w rachunku bieżącym mają charakter kredytów odnawialnych,
krótkoterminowych.
Przy tej metodzie kredytowania występuje określenie „wolnej marży kredytu”.
Która jest różnicą między wysokością udzielonego kredytu a saldem Dt konta
„Rachunek bieżący”, informującym o jego faktycznym wykorzystaniu.
Fakt przyznania kredytobiorcy w rachunku bieżącym nie jest księgowany na kontach bilansowych (konta bilansowe „przyjmują” tylko operacje
rzeczywiste), jednak na rachunku klienta zaznacza się limit dopuszczalnego zadłużenia, dla celów porządkowych, gdyż przekroczenie limitu przez klienta pociąga za sobą skutki finansowe. W banku taka operacja księgowana na kontach pozabilansowych jako zobowiązania udzielone.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Z tytułu wykorzystanego kredytu w rachunku bieżącym bank nalicza odsetki, które ewidencjonuje się:
-
Wn „Należności z tytułu odsetek” 1790, 2790, 3790
-
Ma „Przychody z tytułu odsetek” 800, 810, 820
Jeżeli kredyt w rachunku bieżącym nie zostanie spłacony w ustalonym terminie to saldo debetowe przeksięgowuje się na konto należności zagrożonych,
najczęściej na grupę 14, 22, 32 „Należności poniżej standardu”:
-
Ma „Rachunki bieżące”,
-
Wn „Należności poniżej standardu” 143, 220, 320.
Po przekwalifikowaniu kredytu do grupy należności zagrożone, niespłacone odsetki należy przenieść na strony Ma konta xx90 „odsetki od należności normalnych” na stronę Wn konta xx90 „odsetki od należności zagrożonych”.
Jednocześnie wiąże się to z koniecznością tworzenia rezerwy celowej.
Ponadto: należy pamiętać że bank od sald Ct nalicza odsetki o charakterze zobowiązaniowym, które stanowią koszty banku. Odsetki należnościowe i zobowiązaniowe są rozliczane oddzielnie.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Ewidencja polega na otwarciu odrębnego konta dla ewidencji kredytu udzielanego kredytobiorcy.
Ewidencja na koncie jest prosta. Po stronie Wn księguje się kwoty
wykorzystanego kredytu w korespondencji ze stroną Ma kont Kasa, rachunek bieżący, Rozrachunki międzybankowe.
Ewidencja kredytów dla celów sprawozdawczych w układzie podmiotowym (np.
w zespole 2) wymaga informacji o należnościach od:
-
Przedsiębiorstw i spółek państwowych,
-
Przedsiębiorstw, spółek prywatnych i spółdzielni,
-
Przedsiębiorców indywidualnych,
-
Osób prywatnych
-
Rolników indywidualnych
-
Instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
W układzie przedmiotowym należy grupować informacje o kredytach udzielonych wg ich przeznaczenia:
-
W rachunku bieżącym
-
Dyskontowe
-
Eksportowe
-
Operacyjne
-
Na inwestycje
-
Na nieruchomości z podziałem na: mieszkaniowe i pozostałe
-
Na zakup papierów wartościowych
-
Związane z funkcjonowaniem kart kredytowych
-
Pozostałe kredyty i pożyczki
Od kredytów i pożyczek znajdujących się na koncie „należności normalne” banki mają obowiązek ustalania rezerwy celowej (Rezerwy celowe Ma, Koszty rezerw Wn) w wysokości co najmniej 1,5% salda kredytów na koniec każdego kwartału na kredyty i pożyczki udzielone osobom fizycznym- kredyty i pożyczki konsumpcyjne bez kredytów mieszkaniowych (kwotę ustalonej rezerwy pomniejsza się o 25% rezerwy na ryzyko ogólne).
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Od udzielonego kredytu bank pobiera prowizję jako wynagrodzenie za
wykonanie czynności związanych z uruchomieniem kredytu. Zwykle ma
charakter stopy procentowej od kwoty kredytu i zastosowanie jednorazowe.
Od wykorzystanego kredytu bank pobiera odsetki. Stanowią wynagrodzenie (zapłatę) za prawo korzystania z cudzego pieniądza. Odsetki są naliczane systematycznie, wg wzoru:
Odsetki= (kapitał x stopa procentowa x liczba dni) / (100 x 365) Odsetki są księgowane na kontach przychodów banku tj. po stronie Ma kont zespołu 8 (800 podmioty finansowe, 810 podmioty niefinansowe, 820
podmioty sektora budżetowego).
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Należy do podstawowych form finansowania działalności gospodarczej z wykorzystaniem weksla.
Kwotę środków pozostawionych do dyspozycji podawcy weksla jest mniejsza od kwoty nominalnej weksla o kwotę dyskonta. Kwotę dyskonta oblicza się tak samo jak kwotę odsetek tzn. uwzględnia się kwotę nominalną weksla, liczbę dni do wykupu i stopę dyskontową.
Wprowadzając kwotę kredytu do ewidencji należy uwzględnić dwie kwoty: wartość nominalną i cenę nabycia.
Wartość nominalna to kwota długu do zapłaty na moment wykupu. Tą kwotę zaksięguję bank po stronie Wn na rachunku kredytowym podawcy weksla. Potrącenie od wartości wierzytelności odsetek nazywa się dyskontem.
Cena nabycia to kwota jaką bank wypłaci dotychczasowemu posiadaczowi weksla. Kwota ta będzie zapisana po stronie Ma środków pieniężnych lub rozrachunków, a po stronie Wn konta 200 „Kredyty” będzie zapisana kwota nominalna weksla.
Wartość dyskonta weksla podlega księgowaniu na koncie korygującym „Różnica między wartością nominalną a ceną nabycia”.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/
Kryterium
terminowości
Sytuacji ekonomiczno
finansowej
Poniżej standardu
Opóźnienie w spłacie
Sytuacja ekonomiczno-finansowa
od 3 do 6 miesięcy
może stanowić zagrożenie
Rezerwa 20 %
podstawy
Wątpliwe
Opóźnienie w spłacie
Sytuacja ekonomiczno-finansowa
od 6 do 12 miesięcy
ulega znacznemu pogorszeniu (gdy
Rezerwa 50 %
straty naruszają kapitał własny)
podstawy
Stracone
Opóźnienie w spłacie
Dłużnicy postawieni w stan
powyżej 12 miesięcy
likwidacji, gdy dłużnik
Rezerwa 100 %
kwestionuje należności w sądzie
podstawy
lub bank rozpoczął procedurę
egzekucyjną
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory Pro www.pdffactory.pl/