6. Dyrektywa klimatyczna

6. DYREKTYWA KLIMATYCZNA

6.01. Protokół z Kioto

6.02. Gazy cieplarniane

6.03. Obszary redukcji CO w perspektywie 2050 roku

6.04. Dyrektywa klimatyczna – akty prawne w Polsce

6.05. System handlu uprawnieniami do emisji – podstawowe pojęcia 6.06. Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji – instalacje objęte systemem 6.07. Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji –emisje objęte systemem 6.08. Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji – rejestr uprawnień 6.09. Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do emisji (KPRU) 6.10. Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do emisji (KPRU)- przykłady 6.11. Techniczne możliwości ograniczenia emisji CO w obszarze produkcji energii 2

6.01. Protokół z Kioto

Rada Europejska, realizując politykę energetyczną kładzie ogromny nacisk na osiągnięcie strategicznego celu polegającego na utrzymaniu wzrostu średniej globalnej temperatury na Ziemi poniżej 2oC w stosunku do poziomu sprzed okresu industrializacji.

Protokół z Kioto (grudzień 1997) do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (przyjętej w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 roku ( Dz.U. z dnia 17 paź dziernika 2005, Nr 203, poz.1684) Ustalenia Protokołu

W latach 2008-2012 zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w ekwiwalencie CO2

średnio o 5 % w stosunku do roku 1990. Dla krajów w okresie transformacji bazowej przyjęto inne okresy odniesienia.

Unia Europejska – 8 % w stosunku do roku 1990

Polska - 6 % w stosunku do roku 1988 (469 604 tys.ton) Bez zmian: Federacja Rosyjska, Ukraina, Nowa Zelandia

Wzrost emisji: Islandia (o 10 %), Australia (o 8 %), Norwegia (o 1 %) Zmniejszenie emisji: większość krajów o 8 %, USA* o 7 %

USA, Kanada i Australia wycofały się z ustaleń z Kioto – zbyt wysokie koszty 2

6.02. Gazy cieplarniane

Gazy cieplarniane i ekwiwalent CO (podany w nawiasach):

• dwutlenek węgla CO

(1)

• metan CH (21),

• podtlenek azotu N O (310),

• fluoropochodne węglowodorów (HFC ):

np. fluorometan CH F (97)- produkcja półprzewodnik

heksafluoropropan (9400) – środek gaśniczy, czynnik chłodniczy

• perfluoropochodne związki węgla (PFC ),

np. tetrafluorometan CF (5700) – produkcja półprzewodników, środek gaśniczy 4

heksafluoroetan (11 900) – produkcja pólprzewodników

• heksafluorek siarki SF (22 200) –

gaz izolacyjny (rozdzielnie wysokiego napięcia,

gaz osłonowy w produkcji magnezu, wytrawianie i

czyszczenie w branży półprzewodników)

6.03. Obszary redukcji CO w perspektywie

2050 roku

wydobycie paliw 1 %

zgazowanie węgla 5%

technologia CCS 12 %

produkcja

energia j

energii

ądrowa 6 %

przemysł

10 %

poprawa

elektrycznej

hydroenergia 2 %

budownictwo 18 %

efektywności

biomasa 2 %

energetycznej

transport 17 %

inne odnawialne 6 %

34%

CCS w przetwarzaniu

45%

paliw i w przemyśle

paliwa mieszane w

budownictwie i przemyśle

biopaliwa w transporcie

wg International Energy Agency (IAE), 2006

6.04. Dyrektywa klimatyczna – akty prawne w

Polsce

• Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 281 poz. 2784) - określa zasady funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, którego celem jest ograniczenie tych emisji w sposób opłacalny i ekonomicznie efektywny.

•Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 130, poz.1070 z póź niejszymi zmianami)

• Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. Nr 122, poz.695)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2009 r. w sprawie rodzajów programów i projektów przeznaczonych do realizacji w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji ( Dz.U. Nr 187, poz.1445)

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Rozdziału uprawnień do emisji CO oraz wykazu instalacji czasowo wykluczonych ze wspólnotowego 2

systemu handlu uprawnieniami do emisji w okresie od 01.01.2005 do 31.12.2007 ( Dz.U. Nr 264, poz.2206)

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie j.w. ( Dz.U. Nr 185, poz.1310)

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2008 r. w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Rozdziału uprawnień do emisji CO na lata 2008-2012 dla wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do 2

emisji ( Dz.U. Nr 202, poz.1248)

6.05. System handlu uprawnieniami do

emisji – podstawowe pojęcia

Rozróżnia się (zawsze w odniesieniu do wartości referencyjnej) :

• emisję unikniętą – jako efekt zastosowania nowej instalacji, innego rozwiązania technicznego lub technologicznego lub innych surowców lub paliw

• emisję zredukowaną – jako efekt działań modernizacyjnych lub restrukturyzacyjnych Rozróżnia się:

• wspólnotowy system handlu uprawnieniami do emisji – system, którym są objęte gazy cieplarniane, ustanowiony w ramach UE

• krajowy system handlu uprawnieniami do emisji – system, którym są objęte substancje inne niż

gazy cieplarniane, ustanowiony w Rzeczpospolitej Polskiej w celu ograniczenia emisji tych substancji Jednostka Kioto – jednostka przyznanej emisji, jednostka redukcji emisji, jednostka poświadczonej redukcji emisji, jednostka pochłaniania

• jednostka poświadczonej redukcji – mechanizm czystego rozwoju

• jednostka pochłaniania – 1 Mg CO pochłonięty w w wyniku np. zalesiania 2

Krajowa rezerwa jednostek Kioto – ilość jednostek Kioto, jaką RP jest obowiązana utrzymywać w krajowych rejestrze jednostek Kioto zgodnie z przepisami UE lub prawa międzynarodowego.

Jednostki Kioto mogą być:

• wykorzystywane do wypełnienia zobowiązań Protokołu z Kito,

• przedmiotem miedzynarodowego obrotu,

• przenoszone na kolejny okres rozliczeniowy za wyjątkiem jednostek pochłaniania 6

6.06. Ustawa o systemie handlu uprawnieniami do

emisji – instalacje objęte systemem

System handlu obejmuje emisję gazów cieplarnianych z:

instalacji, w której prowadzona jest działalność powodująca ich emisję i która spełnia wartości progowe odniesione do zdolności produkcyjnych,

operacji lotniczej.

W obszarze działalności energetycznej, systemem handlu objęte są m.in.

instalacje spalania z wyjątkiem instalacji spalania odpadów niebezpiecznych lub komunalnych o nominalnej mocy cieplnej ponad 20 MW ,

przy czym moc cieplną (energię chemiczną w paliwie) sumuje się dla wszystkich instalacji położonych na terenie jednego zakładu

Przepisów ustawy nie stosuje się do instalacji lub jej części stosowanej wyłącznie do badań oraz instalacji wykorzystujących wyłącznie biomasę.

6.07. Ustawa o systemie handlu uprawnieniami do

emisji – emisje objęte systemem

Emisja gazów cieplarnianych z instalacji objętych systemem dotyczy:

w okresie 01.01.2008 – 31.12.2012: dwutlenku węgla (CO )

od 01.01.2013:

dwutlenku węgla (CO ),

podtlenku azotu (N O) (oprócz CO przy produkcji kwasu azotowego, adypinowego, 2

glioksalowego i glioksylowego),

petrofluorowęglowodorów (PFCs) (oprócz CO przy produkcji pierwotnego aluminium) 2

Emisja gazów cieplarnianych z operacji lotniczej dotyczy od dnia 01.01.2013

dwutlenku węgla (CO )

W obszarze działalności energetycznej, systemem handlu objęta jest wyłacznie emisja CO z:

instalacji spalania od dnia 01.01.2008,

instalacji geologicznej sekwestracji CO (wychwytywanie, transport, podziemne 2

składowanie) z instalacji objętych systemem od dnia 01.01.2013

6.08. Ustawa o handlu uprawnieniami do

emisji – rejestr uprawnień

W Krajowym Rejestrze Uprawnień do Emisji (dokument jawny), są gromadzone informacje o: 1) zezwoleniach;

2) przyznanych uprawnieniach do emisji;

3) sprzedanych i przeniesionych uprawnieniach do emisji;

4) umorzonych uprawnieniach do emisji;

5) wielkościach dopuszczalnej emisji i emisji rzeczywistej.

Przyznane uprawnienia do emisji można wykorzystać lub sprzedać po uzyskaniu zezwolenia (Ministra Środowiska (?), Krajowego Administratora Systemu (?).

Za zgodą Ministra można przenieść niewykorzystane uprawnienia na kolejny okres obliczeniowy (brak rozporządzenia). Jeśli nie ma zgody – uprawnienia umorzone. Można natomiast przenosić uprawnienia pomiędzy instalacjami, do których ma się tytuł prawny.

Wielkość emisji wynikająca z przyznanych uprawnień nie może być większa od dopuszczalnej emisji, wyrażonej w Mg/rok, określonej w pozwoleniu na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza lub w pozwoleniu zintegrowanym.

Na prowadzącym instalacje ciąży obowiązek monitorowania wielkości emisji i rozliczanie uprawnień do emisji.

Zasady monitorowania – Rozporządzenie Ministra Środowiska (Dz.U.2006 r., Nr16, poz.124) 9