Nie wiesz nawet, jaką moc masz w sobie. Moc,
by uczynić ze światem cokolwiek zechcesz. Tak
możesz przekształcić swój świat jak tylko
chcesz.
Robert Schuller (taśma korporacji Amway)
Charakterystyka
Typowe nadużycia i sposoby
Opinie
Charakterystyka
Najpopularniejsze kulty dilerskie to firmy takie, jak Amway,
Quixtar (nowe wcielenie Amwaya), Herbalife, Vanilla, Go Best, czy
Sunrider.Techniki te spotyka się też w firmach
ubezpieczeniowych, kosmetycznych (Avon, Oriflame), biurach
podróży, dystrybucjach garnków Zepter czy odkurzaczy Rainbow.
Znane są LR, Nu Skin, Atwor, Alfa Metalcraft Corporation.
Ostatnio pojawiły się też firmy internetowe, jak np. KLM Creation
Cosmetic. Bardzo powszechne jest proponowanie zarobku przez
oglądanie reklam - dystrybucja odbywa się przez Internet.
Najpopularniejsze firmy to Spedia, Cash Surfers, All Community
Inne określenia to Multilevelmarkeing (MLM), dystrybucja
sieciowa, network marketing, piramida dystrybucji, marketing
bezpośredni, sekty ekonomiczne
Działanie tych firm polega na wiązaniu dystrybutorów produktów
w sieć, w której zyski zależne są mniej od sprzedanych
produktów, a więcej od posiadania kolejnych dystrybutorów we
własnej podsieci. Praca związana jest z licznymi meetingami, na
których często stosuje się techniki psychomanipulacji i prania
mózgu
Zyski firmy osiągają przede wszystkim ze sprzedaży produktów
własnym dystrybutorom (ok. 70%) oraz ze sprzedaży materiałów
1
promocyjnych "niezbędnych do pracy", organizacji szkoleń, meetingów, opłat aktywujących itp. Tylko 30% produkcji
zużytkowują klienci firmy.
Psychologiczna taktyka opiera się na trzech etapach
•
Wywołanie strachu - (jesteś chory, bezradny, bez celu w życiu)
•
Wywołanie zazdrości - (u nas tacy, którym się powiodło;
wyjazdy, samochody)
•
Propozycja życiowej okazji - dystrybucja produktów
Podobieństwo do sekty polega na przedstawionym wyżej
schemacie werbunku, silnym wiązaniu poprzez manipulacje,
zastraszaniem osób próbujących zerwać z firmą, uzależnianiu
materialnym, zrywaniem dotychczasowych więzów przyjaźni a
nawet rodziny. Celem sekty jest totalne opanowanie uczuć swoich
członków, niedopuszczenie do kontaktów ze środowiskiem
krytycznie myślącym, zaproponowanie oceny ludzi wg wąskiego
kryterium - tutaj od odpowiedzi na pytanie: "kupi - nie kupi?"
Ocena biskupa Na przełomie stycznia i lutego 2000 roku ks. abp
Józef Życiński, Metropolita Lubelski, skierował list do dyrektora
naczelnego Amway Polska Marka Florczuka, w którym krytycznie
ocenia metody działania tej firmy
Typowe nadużycia i sposoby
Zrywanie więzów przyjaźni Zróbcie sobie listę wszystkich
swoich znajomych. To jest właśnie Wasz największy kapitał. Oni
są Waszymi potencjalnymi klientami, wystarczy jedynie
zatelefonować i zaproponować im nasze wspaniałe produkty
"Praca w biurze przy fakturach" Najczęściej praca, oferowana jako niekrępująca, dodatkowa praca domowa, okazuje się
uciążliwym, kilkugodzinnym dziennie zajęciem przez cały tydzień,
z licznymi wyjazdami
Zyski zależne od operatywności Oznacza to, że praca nie jest
wynagradzana tak, jak w normalnej firmie, a żadne zyski nie są
gwarantowane. Reklama firmy jest dobrowolna i niepłatna.
"Kilka godzin w tygodniu" W trakcie dowiaduje się: "Macie pracować przez sześć dni w tygodniu a siódmego wypocząć. Tym
2
szczególnym dniem ma być piątek. Żadnych domowych prac -
pełny relaks! Niedzielę spędzajcie idąc w gości lub sami ich do
siebie zapraszajcie. Pamiętajcie jednak, aby mimochodem
wspomnieć w rozmowie o firmie lub puścić kasetę video z jej
nagraniami. Ma to wyglądać naturalnie i przypadkowo!"
Uzależnianie emocjonalne i rozrywanie dotychczasowych
więzi Często można usłyszeć teksty takie, jak na meetingu
Herbalife. Liderka w Dzień Matki mówiła: "Ja jestem waszą matką
i choćby wszyscy od was odeszli, ja was przygarnę!"
Produkty zabronione prawem Firmy proponują do cichego
rozprowadzania produkty, które są w Polsce (lub innych krajach)
niedopuszczone. Np. w Herbalife dotyczy to XtraCall, Tang-kuej,
Schizandra i in. Znane są też przypadki, w których sprzedawano
w Polsce produkty bez informacji, którą za granicą (np. Francja -
kosmetyki) posiadały, np. o trującym działaniu.
Brak dokumentacji fiskalnej Często sugeruje się, że dystrybucja
nie musi być rejestrowana, nie trzeba wystawiać faktur,
odprowadzać podatków.
Nieinformowanie o dużych nakładach finansowych Podczas
pierwszej rozmowy nigdy nie jest się informowanym, że aby zostać
dystrybutorem (Herbalife, Sunrider), należy wykupić pakiet o
wysokości dużo przekraczającej 10.000 zł.
Pranie mózgu Musisz zmienić samego siebie... tylko od Ciebie
zależy, co usłyszysz. Jeżeli nie słyszysz tego, co byśmy chcieli
abyś usłyszał, to musisz dalej nad sobą pracować - jeszcze nie
dość zmieniłeś samego siebie - musisz jeść nasze produkty".
Zrywanie więzów "My wiem - zostawiła cię rodzina, odwrócili się od Ciebie przyjaciele, nie chcą ci pożyczyć pieniędzy na
zakupienie produktów Herbalife... - nie martw się, my jesteśmy
twoją rodziną. Musisz być z nami, bo sam zginiesz ".
Przestępstwa Amway była kilkakrotnie przedmiotem śledztwa
amerykańskiej Federal Trade Commission, która jest ustawowo
zobowiązana do nadzorowania uczciwości handlu. Niektóre z nich
kończyły się czystką w szeregach wysokich elit firmy i spadkiem
obrotów korporacji. Inne kończyły wyrokami przychylnymi firmie.
New Age W sieci dystrybucji Amway pojawiły się publikacje
wydawnictwa "Medium", a na wielu listach lektur zalecanych
dystrybutorom na pierwszym miejscu widnieje książka Luise L.
Hay "Możesz uzdrowić swoje życie", w której autorka przyznaje, że jest uczestniczką spotkań organizowanych przez ruch New Age.
Współczesna mantra Codzienna "medytacja" tekstów "o
marzeniach", "pozytywnym myśleniu" i "sukcesie" może stać się 3
środkiem duchowego zniewolenia człowieka... Dokonuje się
powolne zacierania hierarchii wartości.
Ile liczy się Bóg "Wierzę w Boga rodzinę i SUKCES. Kiedy
pracuję, odwracam tę kolejność".
W niektórych państwach europejskich piramidy finansowe są
zakazane.
Prawda o zyskach 95% dochodów ze sprzedaży towarów
Amway'a trafia do kieszeni 0,2% "najbardziej zasłużonych"
dystrybutorów.
Opinie
"Przez dwa lata byliśmy z mężem aktywnymi dystrybutorami
firmy Amway. Zbudowaliśmy sieć ok. 200 osób, doszliśmy do
poziomu 15% i w okresie aktywnej pracy, pomimo sukcesów,
postanowiliśmy się wycofać. Dlaczego? Bo doświadczyliśmy na
sobie tego, jak tworzy się nowego człowieka, jak zmienia się jego
świadomość, jak uczy się innych, co w końcu prowadzi do
zniewolenia przez system". list do ks. Andrzeja Zwolińskiego
Dystrybutor firmy niczego nie produkuje, nie podejmuje żadnych
decyzji ekonomicznych, nie ma prawa głosu w doborze
asortymentu towarów przez siebie oferowanych i nie ustala cen
na nie. Jest jedynie sprzedawcą drogich towarów firmy i to bez
żadnego finansowego zabezpieczenia. ks. Andrzej Zwoliński
Całość jest precyzyjną konstrukcją propagandową, a określając
dokładniej zastosowaniem technik behawiorystycznych, które
współcześnie są zdyskredytowane głównie za postrzeganie
człowieka jako mechanizmu, którym można dowolnie
manipulować. Metody psychologii behawiorystycznej były kiedyś
potocznie określane terminem "pranie mózgu". ks. Andrzej
Zwoliński
Nikt nie przypomina o konieczności rozeznania swoich pragnień,
ani nie zadaje pytania o relację do Woli Bożej. Człowiek sam może
uczynić swoje życie szczęśliwym. Tylko on jest panem swojego
4
życia - bogactwa, sukcesu, stanowiska. ks. Andrzej Zwoliński Ideologia, która łączy się z ekonomiczną działalnością Amway'a,
nie ma nic wspólnego z myślą Ewangelii, chociaż ideolodzy
wielokrotnie się do niej odwołują. Bo Amway najwyraźniej chce
uniknąć etykietki "sekciarstwa", która mogłaby ograniczyć obroty firmy lub odwodzić chrześcijan od działalności dystrybucyjnej. ks.
Andrzej Zwoliński
Głoszona przez Amway uniwersalistyczna idea bogactwa i sukces
jako sposób na życie, nie są bliskie chrześcijaństwu. Samo
dążenie do tych wartości, a konkretnie sposób, powoduje
rozdarcie między wartościami duchowymi i materialnymi. ks.
Andrzej Zwoliński
Idolatria (czyli bałwochwalcze widmo bożka tego świata) widoczna
jest w motywacji rozbudzanej przez np. Amway (...) Można
powiedzieć, że Amway (...) - to w dziedzinie dóbr materialnych
bardziej konsekwentna filozofia sukcesu, gdzie wszelka ofiara, czy
ekspiacja jest po prostu niesmaczna. (...) Filozofia sukcesu jest
bardzo bliska szatanowi. Idee satanistyczne tak przenikające
współczesną cywilizację są podstawą teologii sukcesu. Można
stwierdzić, że satanizm jest najbardziej konsekwentną filozofią
sukcesu... Jacek Schmidt - "Misterium Kościoła wobec fałszywej
mistyki" - wykład
Trzeba uważać, by nie popaść w taki system, w którym wiara
umiera samoistnie. Jose Prado Flores
Z marketingiem sieciowym wiążą się wielkie zagrożenia, zarówno
duchowe jak i społeczne. Joanna Jarzębińska, Jack Szczebiot "W
sieci dystrybucji"
Pierwszą cechą dyskredytującą Amway jest stosowanie
manipulacyjnych metod przekonywania, typowych dla różnego
rodzaju sekt, a wśród nich m.in. technik behawiorystycznych,
odrzucanych obecnie ze względu na postrzeganie człowieka jako
przedmiotu manipulacji. Stosowanie metod behawiorystycznych
wielu psychologów określa jako typowe "pranie mózgu". Krystyna
Potyrała "Amway - czyli jak zostać człowiekiem sukcesu"
5
AMWAY odpowie Ci na każde pytanie. O czym masz marzyć, kogo
kochać, do jakiego kościoła iść, co jeść, w co się ubrać, o czym
myśleć. Niewielu ludzi sobie to uświadamia - szkoda. (...) Myślę,
że fakt kontrolowania umysłów trzeba przedstawiać jako pierwszy
argument przeciwko tej ekonomicznej sekcie. Marek K. - były
dystrybutor AMWAY-a
Wykorzystane materiały
** ks. Andrzej Zwoliński "Amway"
** Jan Kotrc, ks. Henryk Sitek "Władza pieniądz i kariera" w
Sekty i Fakty nr 11
** Janina Świerczyna "Schudnąć z Herbalife" w Sekty i Fakty nr
11
** Krzysztof Konwerski - "Amway spełnienie marzeń?" w Gość
Niedzielny nr 17
** Materiały propagandowe korporacji Amway i Herbalife
Encyklopedia Zjawisk XXI w. "OKIEM"
C Marcin Niewalda 2002
6