Nerwy czaszkowe - anatomia i objawy uszkodzenia Źrenica Argyll-Robertsona (kiła, cukrzyca) 1/ brak odruchu źrenicy na światło
I N. olfactorius
2/ zachowany odruch na akomodację
3/ wąskie, nieregularne źrenice
1/ komórki węchowe w błonie śluzowej nosa (I neuron) 2/ n. węchowy
V N. trigeminus
3/ opuszka węchowa (II neuron)
1/ część ruchowa do m. żwaczy, skroniowych, napinacza błony 4/ droga węchowa
bębenkowej (m. tensor tympanii) i m. tensor palatini 5/ boczna droga węchowa
2/ część czuciowa –wszystkie rodzaje czucia na twarzy, błonie 6/ zakręt węchowy boczny
śluzowej nosa, oponie twardej.
Jądra:
1/ ruchowe w moście
Objawy uszkodzenia
2/ czuciowe w śródmózgowiu, rdzeniu przedłużonym anosmia, hyposmia
Obwodowy podział n. trójdzielnego:
V1 – gał. oczna, V2 – gał. szczękowa (podoczodołowa) II N. op
ticus
V3 – gał. żuchwowa
Klinicznie ważne odruchy:
1/ siatkówka
1/ rogówkowy (V-VII)
2/ nerw wzrokowy
2/ żuchwowy (V-V)
3/ skrzyżowanie wzrokowe
4/ pasmo wzrokowe
Objawy uszkodzenia
5/ ciało kolankowate boczne
1/ zaburzenia czucia w zakresie jednej lub kilku gałązek n. V
6/ promienistość wzrokowa
2/ brak odr. rogówkowego
7/ ośrodek korowy w płacie potylicznym
3/ niedowład mm. żwaczy, napinacza błony bębenkowej i napinacza podniebienia
Objawy uszkodzenia
-N. wzrokowy - jednooczna homolateralna ślepota IV N. trochlearis
-Skrzyżowanie n. wzrokowego - niedowidzenie unerwia m. skośny górny g. ocznej
dwuskroniowe
jądro w śródmózgowiu
-Promienistość wzrokowa - niedowidzenie połowicze lub kwadrantowe po stronie przeciwnej
Objawy uszkodzenia
-Płaty potyliczne - ślepota korowa (zespół Antona) oko jest zwrócone ku górze, podwójne widzenie III N. oculomotorius
VI N. abduceus
unerwia ruchowo mięsień prosty boczny gałki ocznej 1/ część ruchowa do mięśni zewnętrznych g. ocznej i dźwigacza jądro w moście powieki górnej
2/ część parasympatyczna do zwieracza źrenicy i m.Rzęskowego Objawy uszkodzenia
-jądro ruchowe w śródmózgowiu
zez zbieżny, podwójne widzenie
Objawy uszkodzenia
VII N. facialis
1/ gałka oczna ustawiona do kąta zew. i w dół, podwójne 1/ cz. ruchowa do mięśni mimicznych twarzy
widzenie
2/ cz. wydzielnicza – gruczoł łzowy, ślinianka podjęzykowa, 2/ rozszerzenie źrenicy
3/ opadnięcie powieki
podszczękowa
3/ smak na 2/3 przednich języka
Łuk odruchowy źrenicy na światło:
4/ podniebienie, tylna jama nosa
siatkówka→n. wzrokowy→tractus retino-pretectalis→regio 5/ ucho
pretectalis→jądro Westphal-Edingera po tej samej stronie i po Jądra:
1/ n. solitarius
przeciwnej→n. okoruchowy→zwieracz źrenicy
2/ n. n. facialis w moście
3/ n. salivatorius
Łuk odruchowy źrenicy na akomodację:
Pień n. twarzowego składa się z :
droga wzrokowa→kora płata potylicznego→drogi potyliczno-1/ właściwego pnia ruchowego do mięśni mimicznych twarzy i do m. strzemiączkowego i m. platysma
śródmózgowiowe→regio pretectalis→jądro Perli→j. Westhal-2/ n. intermedius Wrisbung – włókna wydzielnicze i smakowe Edingera zwieracz źrenicy jądro n. okoruchowego→m.
prosty wewnętrzny
Objawy uszkodzenia
Zespół Hornera (uszkodzenie włókien sympatycznych) Obwodowe (jądrowe)
1/ miosis
1/ porażenie mięśni mimicznych twarzy po stronie uszkodzenia 2/ ptosis
2/ zniesienie smaku na 2/3 przednich języka 3/ endophtalnus
3/ suche oko z powodu braku łez
4/ anhidrosis na połowie twarzy
4/ suche usta z powodu braku wydzielania śliny 5/ rozszerzenie naczyń na połowie twarzy
5/ hyperacusis
1/ dysfagia
Niedowład mięśni dolnej części twarzy po stronie przeciwnej 2/ porażenie podniebienia
3/ chrypka
VIII Nerw przedsionkowo-słuchowy
4/ zniesienie odruchów wegetatywnych z serca, ukł.
oddechowego i przewodu pokarmowego
Jądra:
5/ zniesienie odr.sercowego z zatoki szyjnej a/ ślimakowe (grzbietowe i brzuszne) w moście XI Nerw dodatkowy
Objawy uszkodzenia części ślimakowej (słuchowej) 1/ osłabienie słuchu lub głuchota
Unerwienie:
2/ szumy w uszach
ruchowe – m. mostkowosutkowoobojczykowy, górna część m.
czworobocznego
b/ przedsionkowe w moście
Jądra:
Objawy uszkodzenia części przedsionkowej 1/ tylna cz. n. ambiguus
1/ zawroty głowy z padaniem w kierunku uszkodzenia 2/ górna cz. j. rdzenia
2/ zaburzenia równowagi
3/ oczopląs i zamazane widzenie
Objawy uszkodzenia
4/ nudności i wymioty
1/ osłabienie skręcania głowy
2/ osłabienie unoszenia barków
IX Nerw językowo-gardłowy
3/ niedowład strun głosowych, chrypka
Unerwia:
1/ śliniankę przyuszną i m. zwieracz krtani XII Nerw podjęzykowy
2/ skórę ucha
3/ smak na 1/3 tylnej języka
Unerwia:
4/ m. stylopharyngeus
ruchowo – mm. języka
5/ dotyk na 1/3 tylnej języka
Jądro
Jądra w opuszce (rdzeniu przedłużonym)
n. XII w dolnej cz. rdzenia przedłużonego
czuciowe - n. tractus solitarius, główne trójdzielnego ruchowe - n. ambiguus, n. salivatorius inf.
Objawy uszkodzenia
1/ porażenie i zanik mm. języka
Objawy uszkodzenia
2/ dysartria (zaburzenie mowy)
1/ porażenie podniebienia, zniesienie odr. podniebiennych 3/ dysfagia (zaburzenie połykania)
i gardłowe
2/ dysfagia
Zespół opuszkowy Zespół rzekomoopuszkowy 3/ zniesienie odruchów z zatoki szyjnej
4/ zniesienie smaku na 1/3 tylnej języka
•Uszkodzenie jąder nn. V, IX, X, XII
X Nerw błędny
Dyzartria
Dysfagia
Unerwia:
Osłabienie (zniesienie) odr. żuchowowego
1/ włókna ruchowe: podniebienie, gardło, krtań Niedowład podniebienia i zniesienie odruchów podniebiennych, 2/ włókna parasympatyczne: do zwojów i splotów narządów kl. gardłowych piersiowej i j. brzusznej
Porażenie i zanik mm. języka
3/ błona śluzowa gardła, krtani, tchawicy, przełyku i narządów kl. piersiowej i j. brzusznej
4/ smak na nagłośni
•Uszkodzenie obustronne dróg korowo-jądrowych 5/ czuciowo małżowinę uszną
Dyzartria
Jądra w rdzeniu przedłużonym
Dysfagia
czuciowe – n. solitarius, główne trójdzielnego Wygórowanie odr. żuchwowego
ruchowe – n. ambiguus, n. dorsalis
Płacz (śmiech) przymusowy
Objawy prymitywne (deliberacyjne)
Objawy uszkodzenia