Pomiar zmiennych – skale pomiaru. Dobór próby Adrian Wójcik
awojcik@vizja.pl
Zmienne
*
Większość zmiennych w psychologi nie jest mierzalna bezpośrednio
* Operacjonalizacja: powiązanie konstruktu teoretycznego z obserwowalnym wskaźnikiem Typy skal:
zmienne
Skala nominalna
*
Przedmioty mają nadawane nazwy, są kategoryzowane
*
Klasyfikacja zbioru przedmiotów ze względu na wyodrębnione wcześniej cechy jakościowe:
* Płeć
* Miejsce urodzenia
*
Możliwości uogólnienia na populacje:
* Jaką część populacji stanowią obiekty przynależące do danych kategori ?
Skala porządkowa
*
Możliwość uporządkowania obiektów ze względu na nasilenie jakiejś cechy
*** Rangowanie: uporządkowanie zbioru obiektów ze względu na nasilenie cechy
*
Rangi wiązane:
* Takie same wyniki uzyskują rangę średnią
* Liczba rang wiązanych w zbiorze wyników odzwierciedla homogeniczność grupy Skale przedziałowe
*
Skala zawiera jednostki (interwały) o równej wielkości
*
0 ma tylko wartość umowną
*
Umożliwia:
* Porównywanie o ile różnią się dwa obiekty pod względem natężenia jakiejś cechy Problemy skal przedziałowych
*
Na ile lubisz Coca-Colę?
* Nie lubię (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) Bardzo lubię
* Nie lubię (-3) (-2) (-1) (0) (1) (2) (3) Bardzo lubię
*
Problem:
* Gdzie jest postawa neutralna?
* Czy odpowiedzi na tych dwóch skalach są porównywalne?
* Jeżeli tak, to jakiej wartości odpowiada 4 skali pierwszej na skali drugiej?
*
Na ile lubisz Marsjan?
* Nie lubię (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) Bardzo lubię
* Problem równych jednostek: Czy (10 – 7) = (7 - 4)?
*
Jak skala przedziałowa z jedną różnicą:
* 0 nie ma charakteru umownego, oznacza brak cechy
*
W psychologi stosowana zwykle do pomiaru cech fizycznych:
* Czas reakcji
* GSR
Jaka to skala?
*
Dochód.
*
Wyznanie.
*
Miejsce w biegu na 100 metrów.
*
Czas oglądania telewizji w ciągu dnia.
*
Liczba znajomych na Facebook’u.
Próba i populacja
*
Populacja: zbiór elementów zróżnicowanych ze względu na daną cechę
*
Próba: część populacji podlegająca badaniu ze względu na daną cechę
*
Sposoby doboru:
* Próba prosta losowa
* Próba warstwowa (kwotowa) – respondentów dobiera się tak, żeby odpowiadali cechom socjo-demograficznym populacji
* Losowanie grupowe – losuje się grupy respondentów
* Próba incydentalna – nieprzypadkowy dobór osób badanych do próby Populacja –
Operat – zbiór
zbiór obiektów,
obiektów, z
o których
których
Dobór próby
Próba
chcemy
będziemy
orzekać
dobierać próbę
Polacy
Książka
telefoniczna
Losowanie
Próba
Liczba internautów w Polsce
Powód zmiany? Inny rodzaj doboru próby.
Czym różnią się studenci od normalnych ludzi?
*
Wyższy poziom wykształcenia
*
Wyższy status społeczny
*
Wyższy poziom inteligencji
*
Wyższy poziom aprobaty społecznej
*
Większe zsocjalizowanie
Pomiar, co interesuje nas w populacji/próbie?
*
Poziom zmiennych i ich rozkład
*
Powiązania pomiędzy zmiennymi:
* Czy przy manipulacji zmienną niezależną zmieni się poziom zmiennej zależnej?
*
Czy to błąd:
* W eksperymencie badano wpływ lęku na poziom wykonania zadań matematycznych.
* W grupie kontrolnej 50% studentów wykonało poprawnie zadanie.
* W grupie eksperymentalne 25% studentów wykonało poprawnie zadanie.
* Wnioski:
* 50% osób jest w stanie rozwiązać podobne zadania.
* Lęk wpływa na poziom wykonania zadań poznawczych.
Jak dobrać osoby do próby?
*
Naukowcy polskiego pochodzenia, którzy pracują za granicą.
*
Kobiety, które chodzą do kościoła.
*
Uczniów szkół podstawowych.
*
Członków organizacji ekologicznych.