Zakończenie
Sposoby zmiany konstytucji będące jednym z wyznaczników klasyfikującym ustawę
zasadniczą nad ustawami zwykłymi mają szczególne znaczenie w formułowaniu ustroju
danego państwa. Od tego czy dana konstytucja będzie zaliczana do konstytucji sztywnej, czy
też konstytucji miękkiej zależeć będzie stabilność prawnoustrojowa danego kraju.
Jednakże nie oznacza to wcale, że w krajach o miękkiej konstytucji znacznie częściej
następują zmiany ustrojowe, jako że bardzo dużo zależy pod tym względem od kultury
politycznej istniejącej w poszczególnych państwach, a także od jego tradycji
prawnoustrojowej w wyniku której powstały ogólne zasady konstytucjonalizmu.
W niniejszej pracy omawiano, nie licząc kwestii związanej z ogólnym pojęciem konstytucji
oraz z podstawowymi kryteriami zmiany konstytucji, sposoby zmiany konstytucji pisanych
obowiązujących w Polsce w XX wieku oraz w poszczególnych krajach: Stanach
Zjednoczonych, Republice Federalnej Niemiec, Republice Francuskiej oraz Królestwie
Szwecji.
Konstytucja pisana jest aktem najczęściej określającym ustrój polityczny i społeczno -
gospodarczych w krajach wywodzących swój konstytucjonalizm z kontynentalnego systemu
prawnego, tak jak to ma miejsce również w Polsce. Wyjątkiem są tu Stany Zjednoczone,
gdzie pomimo obowiązującego powszechnie prawa precedensowego, common law,
konstytucje nie tylko, że zawarto w jednym akcie prawnym, to należy ona do
najsztywniejszych konstytucji na świecie. Dlatego też przedstawiono tutaj jedynie zmianami
konstytucji pisanych, będących częścią polskiej tradycji ustrojowoprawnej.
Praca ta przedstawiła sposoby wnoszenia poprawek konstytucyjnych w celu uwidocznienia
różnic pomiędzy poszczególnymi systemami ustrojowymi, a także zaprezentowania różnych
obcych rozwiązań w tej kwestii. Od państwa federacyjnego, w pełni tego słowa znaczeniu
poprzez państwo związkowe, aż po typowe państwo unitarne. W każdym z tych krajów
możemy zauważyć szereg różnic w uregulowaniu sposobu wprowadzania zmian w
konstytucji, odnoszących się między innymi do kwestii norm niezminialnych, czy też samego
trybu dokonywania zmian, jednakże i nie brak tutaj wielu podobieństw w omawianych
uregulowaniach.
Zaprezentowane polskie uregulowania konstytucyjne w zakresie zmiany ustawy zasadniczej
wskazują, dużą mobilność naszych systemów ustrojowych, jako że przedstawione
rozwiązania w znacznej mierze odbiegają od siebie, chociaż nie brak tam i podobieństw.
Problematyka zmiany konstytucji, jest jedną z kwestii, które mają szczególne znaczenie w
formułowaniu systemu politycznego, ustrojowego i prawnego poszczególnych państw.