Wstęp
Konstytucja jest aktem normatywnym o najwyższej mocy prawnej w państwie, pomimo
skromnej objętości, ogólności postanowień oraz prostego języka. Jedną z cech odróżniających
ją od ustaw zwykłych, nadającym jej charakter ustawy zasadniczej, a także stanowiących o
większej trwałości przepisów konstytucyjnych, jest szczególny tryb zmiany konstytucji.
Ustrojodawcy poszczególnych państw, w tym również w Polsce, zawarli w swych
konstytucjach postanowienia dotyczące powyżej kwestii, ze względu na mobilność nastrojów
społeczno - politycznych w społeczeństwie, do których musi się w pewnych wypadkach
dostosować ustawa zasadnicza, ażeby nie przekształcić się z konstytucji rzeczywistej w
konstytucję fikcyjną.
Koniec lat osiemdziesiątych przyniósł wielkie przemiany polityczno - ustrojowe w wielu
krajach, w tym zwłaszcza w Europie Wschodniej oraz w Polsce, co zaczęło emanować na
podstawowe założenia konstytucyjne owocując tym samym licznym uchwalaniem nowych
ustaw zasadniczych oraz dokonywanie w nich zmian. Te wydarzenia stały się główną siłą
sprawczą, w wyniku której postanowiłem się zająć sposobami zmiany konstytucji. Do chwili
obecnej ustawodawstwa poszczególnych państw, które dokonały przemian ustrojowych
zajmowały się uchwalaniem nowych konstytucji, jednakże w przyszłości równie ważna
kwestią będzie sposób dokonywania ich zmian, i to na podstawie nowouchwalonych ustaw
zasadniczych.
Dla zaprezentowania sposobów zmian konstytucji nieodzowne jest przedstawienie
ogólnego pojęcia konstytucji oraz jej podziału, co ma niemały wpływ na sposób
wprowadzania poprawek konstytucyjnych.
Celem tej pracy jest przedstawienie różnych sposobów zmian konstytucji w
ustawodawstwie polskim oraz poszczególnych krajów na podstawie ustaw konstytucyjnych.
Jednakże nie sposób jest prezentować przepisy zajmujące się dokonywaniem zmian bez
zapoznania się z ogólnym rysem historycznym ukazującym specyfikę konstytucjonalizmu
danego państwa.
Praca składa się z trzech podstawowych rozdziałów. W rozdziale pierwszym omówiono
pojęcie, rys historyczny i podział konstytucji oraz podstawowe kryteria zmiany konstytucji.
Rozdział ten stanowi niezbędną charakterystykę potrzebną do lepszego zapoznania się ze
sposobami zmiany konstytucji w poszczególnych ustawach zasadniczych.
W rozdziale drugim przedstawiono ogólną charakterystykę powstania oraz sposoby zmiany
konstytucji polskich z lat 1921 - 1997. Ukazuje on ewolucję współczesnego
konstytucjonalizmu polskiego w zakresie wprowadzania poprawek konstytucyjnych w
czterech ustawach zasadniczych uchwalonych na przestrzeni niemalże osiemdziesięciu lat.
Rozdział trzeci traktuje o sposobach zmiany konstytucji w poszczególnych krajach,
Stanach Zjednoczonych, Republice Federalnej Niemiec, Republice Francuskiej oraz
Królestwie Szwecji. Jednakże dla lepszego zrozumienia tychże regulacji konstytucyjnych
zamieszczono tam również krótki rys historyczny, ukazujący wydarzenia społeczno -
polityczne, a także historyczne, które doprowadziły do uchwalenia współcześnie
obowiązujących ustaw zasadniczych w tych krajach.