Chrześcijańskie Stowarzyszenie „Miłość Edukacja Dojrzałość”, Ustroń,

www.med.org.pl

Strona 1

JAK POPRAWIĆ DYSCYPLINĘ NA ZAJĘCIACH Z DZIEĆMI

Dlaczego dyscyplina jest konieczna?

 Ponieważ Bóg jest Bogiem porządku (1Kor 14, 33 i 40)

 Ponieważ dzieci lubią porządek – daje im poczucie bezpieczeństwa

 Ponieważ ułatwia pracę nauczycielowi

Dyscyplinę wypracowuje się na kilku płaszczyznach:

 NAUCZYCIEL – należy zacząć od siebie i pracować nad sobą

 ZAJĘCIA – należy pracować nad poziomem zajęć i dobrze przygotowywać się do

nich

 UCZNIOWIE – należy podjąć wysiłek, by ich poznać, pracować nad relacją nauczy-

ciel – uczeń

I NAUCZYCIEL

 Jest zdyscyplinowany i poświęca czas na modlitwę:

o siebie
o Bożą ochronę i działanie
o każde dziecko indywidualnie

 Kieruje się miłością szczególnie wobec tzw. trudnych uczniów

 Poświęca dużo czasu na przygotowanie:

samego siebie (duchowe, emocjonalne, fizyczne)

spotkania (planuje, zapisuje swój plan, przygotowuje pomoce)

sali (planuje układ krzeseł, wietrzy, usuwa, co może rozpraszać)

 Lubi uczenie i uczniów – jest entuzjastyczny i pełen zapału
 Jest pewny siebie i ma poczucie własnej godności
 Stara się o dobre relacje z uczniami
 Spodziewa się najlepszego od uczniów
 Jest elastyczny – ma plan, ale jest gotowy go zmienić w razie potrzeby

Dyscyplina nie może odbywać się bez miłości!

Bycie nauczycielem to wielka odpowiedzialność i ogrom obowiązków

(Jk 3,1)!

Chrześcijańskie Stowarzyszenie „Miłość Edukacja Dojrzałość”, Ustroń,

www.med.org.pl

Strona 2

II ZAJĘCIA
Jak zapobiegać znudzeniu dzieci?

 Prowadź interesujące, zróżnicowane zajęcia z wykorzystaniem różnych metod

praca w kręgu (głównie dotyczy grup terapeutycznych, ale może też być pomy-

słem na wstęp do lekcji biblijnej o gniewie, np.: „Gdy jestem wściekły, robię
tak…”)

stosowanie różnych technik plastycznych w czasie zajęć plastycznych

burza mózgów

inscenizacje, dramy

zabawy dla odprężenia fizycznego i psychicznego

gry i konkurencje

eksperymenty i doświadczenia

sztuczki z przesłaniem

film

puppety

puzzle, krzyżówki, łamigłówki

prace w grupach, projekty

studium biblijne

Pomysły na urozmaicanie lekcji biblijnej:

 Ciekawy, zaskakujący wstęp
 Nauczyciel odgrywa przedstawianą postać
 Wywiad z głównym bohaterem historii biblijnej
 Rozpoczęcie lekcji od ciekawej historii z życia codziennego, przerwanie jej w kulmi-

nacyjnym momencie i dokończenie po lekcji biblijnej

 Stosowanie rekwizytów występujących w lekcji, ilustrujących ją
 Ukryty napis (werset do nauki lub GP stopniowo odkrywana w trakcie opowiadania)
 Efekty specjalne (ruchy, dźwięki ilustrujące opowiadaną historię, do których angażu-

jemy dzieci)

 Powtórka z lekcji biblijnej „na gorąco”

III UCZNIOWIE
Czynniki wpływające na zachowanie:

 Biologiczne, np. wrodzone cechy dziecka (fizyczne i psychiczne), zaburzenia metabo-

lizmu, uszkodzenia mózgu (np. FAS), przyczyny genetyczne, temperament

 Wpływ środowiska, szkoły

 Stadium rozwoju dziecka

Dostosuj zajęcia do wieku dzieci!

Dzieci powinny mieć poczucie, że biorą udział w czymś niezwykłym!

Jeśli zajęcia masz w niedzielę, zacznij szukać pomysłów już od poniedziałku!

Chrześcijańskie Stowarzyszenie „Miłość Edukacja Dojrzałość”, Ustroń,

www.med.org.pl

Strona 3

 Środowisko rodzinne, relacje między rodzicami (rozwód, awantury), relacje z dziec-

kiem (brak akceptacji, brak miłości, patologie), stopień zaspokojenia podstawowych
potrzeb (jedzenie, ubranie, własny kąt)

 Zwyczaje wychowawcze (negatywne style rodzicielskie, brak konsekwencji)
 Środki masowego przekazu czy gry komputerowe

Wybrane problemy i sposoby zapobiegania im:

1. Chcą zwrócić na siebie uwagę
Zapobieganie: Postaraj się dać dzieciom to, czego najbardziej od ciebie potrzebują:

 Osobista uwaga:

zauważenie każdego dziecka z osobna np. przywitanie każdego dziecka, krótka

rozmowa przed zajęciami, wysłanie do domu kartki urodzinowej, odwiedziny pod-
czas choroby, ustanowienie „czasu dzielenia”, kiedy wszyscy mają możliwość mó-
wić o sobie

kontakt wzrokowy (w trakcie całego spotkania) i fizyczny (podczas gier, prac

plastycznych)

zainteresowanie środowiskiem dziecka (i poznawanie go) poprzez zadawanie

pytań dotyczących rodziny, jej zainteresowań, odwiedzenie rodziny

 Wzór do naśladowania

nigdy nie lekceważ dziecka

bądź delikatny, a nie rozkrzyczany i agresywny – one będą to naśladować

 Wsparcie i zachęta

mów o tym, co zrobiły dobrze (nawet najmniejsza rzecz)

chwal słownie i nagradzaj właściwe zachowanie

Pomysły na nagradzanie:

 Naklejki, nagroda za:

dobrą dyscyplinę (nagradzać pojedynczo lub podzielić dzieci przed lekcją np.

na rzędy i nagrodzić cały rząd)

odnalezienie wersetu w Biblii

nauczenie się wersetu

pomoc drugiemu dziecku, przyprowadzenie kolegi na spotkanie

 Słodycze

Dobry sposób dla małej grupy dzieci: kupić tyle rolek np. Minn 2, ile dzieci. Na każdej rolce
napisać imię dziecka. Za każde upomnienie jeden cukierek z rolki zostaje zabrany.
Uwaga! Należy dokładnie określić moment rozpoczęcia zawodów w dobrym zachowa-
niu.

 Tablica obecności

Zawsze zapowiedz nagradzanie, przypomnij regulamin i bądź konsekwentny!

Chrześcijańskie Stowarzyszenie „Miłość Edukacja Dojrzałość”, Ustroń,

www.med.org.pl

Strona 4

Karteczki z imionami dzieci przypięte np. do zrobionego z papieru domku, samolotu, okrętu
itp. Kto zachowuje się źle, jego imię zostaje zdjęte z tablicy i nie bierze udziału w losowaniu
nagród pod koniec zajęć.

 Super krzesło

Przed spotkaniem pod jednym z krzeseł przyczepiamy napis: „super krzesło”. Na początku
zajęć ogłaszamy, że dziecko, które dzisiaj siedzi na „super krześle” otrzyma nagrodę, jeśli
oczywiście to będzie prawda, czyli jeśli nie było upominane za złe zachowanie.
Można też postawić z przodu sali krzesło, do którego dołączona jest zaklejona koperta ze spo-
sobem wybrania po zajęciach dziecka (np. „osoba siedząca z lewej strony nauczyciela, w dru-
gim rzędzie, na trzecim krześle”) które w nagrodę za dobre zachowanie usiądzie na krześle
i odbierze przewidzianą nagrodę ukrytą lub wskazaną w kopercie. Jeśli wybrane dziecko było
upominane w czasie lekcji, nie otrzymuje nagrody.
Jeszcze inny sposób: Dzieci, wchodząc do sali piszą swoje imię na karteczce i wrzucają do
pudełka. Nauczyciel przygotowuje kilka czerwonych kartoników, jeśli ktoś zostanie np. dwa
razy upomniany w czasie zajęć, dostaje „czerwoną kartkę” i nie bierze udziału w losowaniu
nagrody na zakończenie zajęć. Wybrana osoba wyciąga jedno imię z pudełka i ta wylosowana
osoba, jeśli nie jest w posiadaniu „czerwonej kartki” otrzymuje nagrodę.


2. Przychodzą z różnym bagażem emocjonalnym

Zaplanuj zajęcia wprowadzające, by pozbyć się bagażu emocjonalnego, z którym dzieci przy-
szły. Np. gra, praca plastyczna (i rozmowa o tym co zdarzyło się w ciągu tygodnia).
Uwaga! Gdy dziecko ma wielki problem np. choroba w rodzinie, nie zmuszaj go do aktywno-
ści.

3. Dzieci są grzesznikami
Dzieci też mają problem z czynieniem tego, czego nie chcą.

4. Dzieci są zdezorientowane
Zapobieganie: regulamin

 Regulamin ma być prosty

tylko jedna osoba mówi w danej chwili
nie odzywaj się bez podniesienia ręki
nie przeszkadzaj innym

 Regulamin należy powiesić w sali (ładnie i zachęcająco zapisany)

 Regulaminu należy przestrzegać (bądź konsekwentny w przestrzeganiu ustalonych

zasad, karć w miłości!)

 Regulamin trzeba powtarzać

Dla starszych dzieci i i nastolatków regulamin mogą stanowić wersety biblijne:

Im większa grupa, tym wyraźniej muszą być określone zasady

i częściej przypominany regulamin.

Chrześcijańskie Stowarzyszenie „Miłość Edukacja Dojrzałość”, Ustroń,

www.med.org.pl

Strona 5

Zachowujcie pokój między sobą (I Tesaloniczan 5,13)
Czyńcie wszystko bez szemrania i powątpiewania (Filipian 2,4)
Niech żadne nieprzyzwoite słowo nie wychodzi z ust Waszych (Efezjan 4, 29)
Od wszelkiego rodzaju zła z dala się trzymajcie (I Tesaloniczan 5,22)
Bądźcie jedni dla drugich uprzejmi, serdeczni, odpuszczając sobie wzajemnie (Efezjan 4,32)
Wyprzedzajcie się wzajemnie w okazywaniu szacunku (Rzymian 12, 10)
W pokorze uważajcie jedni drugich za wyższych od siebie (Filipan 2,3)

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ZŁEGO ZACHOWANIA

 Podejście pośrednie – nie wymaga przerywania zajęć (dot. dziecka, które zazwyczaj

jest grzeczne i nie stwarza problemów, ale straciło koncentrację uwagi – dziecko nie
zdaje sobie sprawy, że robisz to właśnie dla niego, bo przestało słuchać)

dokonaj zmiany w sposobie mówienia, np. mów ciszej

zmień program, np. zaśpiewajcie piosenkę, a potem wróć do przerwanej lekcji

zignoruj

 Podejście bezpośrednie

skieruj uwagę dziecka w inną stronę, np. poproś o potrzymanie planszy, starcie

napisu, położenie figury...

daj sygnał dziecku wyrazem twarzy

połóż rękę na ramieniu

przesadź na inne miejsce

interwencja słowna

rozmowa po zajęciach

Po zajęciach za każdym razem porozmawiaj z karconym dzieckiem i wyjaśnij, dlaczego wy-
magasz pozytywnego zachowania. Bezpośrednia stanowcza rozmowa daje możliwość spraw-
dzenia, czy dziecko zrozumiało instrukcję. Zadaj pytania typu: „Co ustaliliśmy”, „O co cię
prosiłam?”, „Co się stało?/Co zrobiłeś?” Miej stanowczy, ale nie ostry, surowy czy gniewny
ton głosu.

 Gdy inne sposoby zawiodły

oddziel dziecko od grupy poprzez: posadzenie przy stole nauczyciela (bierze

udział we wszystkich zajęciach), posadzenie na tzw. „cichym krześle” (siedzące
tam dziecko nie bierze udziału w niczym, w zabawie, pracy plastycznej itp)

w ostateczności odeślij je z pomieszczenia, zrób to zdecydowanie i pod warun-

kiem, że masz kogoś odpowiedzialnego, kto się nim zajmie (porozmawia

porozmawiaj z rodzicami, ale zrób to w ostateczności (bądź delikatny i roz-

tropny, poproś ich o pomoc w zrozumieniu ich dziecka)

poproś, aby dziecko przez jakiś czas nie przychodziło na zajęcia

INNE PRAKTYCZNE UWAGI

PRZYCZYNY ZŁEGO ZACHOWANIA I ZAPOBIEGANIE IM:
„Skarby dzieci” – na początku zajęć sprawnie pozbieraj wszelkie zabawki i inne „przeszkadzacze”, ale
oddaj na końcu!

Chrześcijańskie Stowarzyszenie „Miłość Edukacja Dojrzałość”, Ustroń,

www.med.org.pl

Strona 6

Przeszkadzające (złośliwe, przerywające, rozśmieszające itp.) dziecko – gdy tylko przyjdzie na zaję-
cia, poproś go o pomoc w różnych czynnościach. Rozmawiaj z nim przed i po spotkaniu!
Gadający dorośli – uprzejmie zwróć uwagę.
„Papużki nierozłączki” – w umiejętny sposób rozsadź, najlepiej przed rozpoczęciem spotkania.

Pomysły na uciszanie dzieci:
Przedszkolaki, dzieci wczesnoszkolne
Wyliczanki, wierszyki z ruchami – dla przedszkolaków
Zacząć głośno, z ruchami, bez uciszania dzieci. One same dołączą.

Ręce w górę tak jak las,
teraz w bok jak drogowskaz,
raz i dwa, raz i dwa,
zaczynamy jeszcze raz.

Koło małe, koło duże,
głowa prosto, ręce w górze.
Skłoń się w prawo, skłoń się w lewo,
tak się właśnie chwieje drzewo

Dzieci starszoszkolne:
Mówiąca pałeczka
Kto trzyma pałeczkę, ten mówi. Nauczyciel trzyma pałeczkę, a jeśli dziecko chce mówić
zgłasza się, by ją otrzymać.

Znak ciszy
Znak „0” zrobiony przez kciuk i palec wskazujący, oznacza „zero hałasu”. Nauczyć znaku na
pierwszych zajęciach, przećwiczyć. Umówić się z dziećmi, że kto zobaczy znak dany przez
nauczyciela nic nie mówi, tylko dotyka ramiona sąsiadów i pokazuje na nauczyciela sam ro-
biąc znak „0”. Ważne: Nie rozmawiać!

Znaczenie ciszy można wyjaśnić dzieciom przez zabawę „Kosz z owocami”:
Odliczasz do 3 i każde dziecko krzyczy nazwę owocu który najbardziej lubi (wcześniej daj
trochę czasu na zastanowienie). Podczas gdy dzieci krzyczą równocześnie – nic nie rozu-
miesz. Próbujecie jeszcze raz głośniej! Ciągle nie wiesz jaki jest ulubiony owoc każdego
dziecka. Dlaczego? Wspólnie dochodzicie do wniosku, że jest za głośno. Aby poznać owoce
dzieci muszą odpowiadać po kolei. W tym czasie grupa jest cicho!

Zabawa „Mój ulubieniec” – zasady te same, zamiast owoców wywołujemy nazwy
ulubionych zwierząt.