Historia socjologii
1
Historia socjologii
Historia socjologii, w zależności od sposobu widzenia jej przedmiotu, może obejmować różne zakresy. Jerzy Szacki
wyróżnia trzy zakresy historii socjologii:
1. Historia socjologii jako takiej, czyli wszelkich działań prowadzonych pod szyldem "socjologii" począwszy od
Auguste'a Comte'a – twórcy nazwy nauki. Podejście takie prowadzi jednak, z jednej strony, do przesadnego
eksponowania wielu mniej ważnych autorów będących "socjologami" z nazwy, z drugiej – do pomijania innych,
którzy nimi nie byli, ale przyczynili się do rozwoju nauki.
2. Historia myśli socjologicznej, która dotyczy zagadnień związanych z rozwojem problemów socjologicznych
znajdujących się w ośrodku zainteresowań socjologii współczesnej. Obejmuje myślicieli, którzy podejmowali
takie problemy, nawet jeśli sami nie uważali się za socjologów lub nawet nigdy o socjologii nie słyszeli, czy też
się od niej odżegnywali.
3. Historia analizy socjologicznej zajmuje się rozwojem naukowej analizy badania zjawisk społecznych, czyli
ważniejszymi socjologami i ich wypowiedziami, o ile przyczynili się oni do szczególnych osiągnięć badawczych,
odpowiadających przyjętym przez badacza standardom naukowości. Wtedy należałoby dokonać rozdziału
pomiędzy właściwą nauką społeczną a wczesną socjologią, która nauką jeszcze nie była, i myślą socjologiczną.
Spór o to, kiedy właściwie zaczyna się historia socjologii jest, zdaniem Szackiego, bezzasadny. Na jednym jego
biegunie znajdują się bowiem opinie, że socjologia istniała niemal zawsze i wszędzie, gdyż zgodnie ze słowami
Émile'a Durkheima: "Ludzie nie czekali na pojawienie się nauki społecznej, by wytworzyć sobie ideę prawa,
moralności, rodziny, państwa, a nawet społeczeństwa, ponieważ bez tych idei nie mogliby się w życiu obejść".
Drugim skrajnym podejściem jest stwierdzenie, że socjologia nie istnieje nawet do tej pory, ponieważ nie spełnia
jeszcze zasad naukowości jak np. fizyka (nie dysponuje równie niezawodnymi metodami naukowymi). Każde ze
stanowisk zależy od przyjętego poglądu na to, czym jest socjologia i co jest w niej najważniejsze. Zdaniem
Szackiego historia myśli socjologicznej najpełniej przedstawia historyczne tło socjologii współczesnej oraz ukazuje
kolejne rewolucje, przez które przeszło myślenie o życiu społecznym. Szacki wymienia 4 takie rewolucje:
•• wyodrębnienie porządku ludzkiego z porządku przyrody (starożytni myśliciele greccy);
• odróżnienie społeczeństwa od państwa (czasy nowożytne, zwłaszcza XVII i XVIII wiek);
• uczynienie społeczeństwa przedmiotem systematycznej refleksji oraz stworzenie pojęcia nauki o społeczeństwie
•• unaukowienie refleksji o społeczeństwie (wciąż trwa).
Na podstawie
1.Szacki Jerzy "Historia myśli socjologicznej".PWN, Warszawa 2006. ISBN 83-01-13844-0.
Historia ważniejszych odkryć i koncepcji socjologicznych w zestawieniu chronologicznym
Historia socjologii
2
Odkrycie/koncepcja
Rok
odkrycia
Nazwisko
odkrywcy/teoretyka
Tytuł publikacji, w której
opublikowano koncepcję/odkrycie
Odkrycia myśli socjologicznej do XIX wieku
rozróżnienie prawa naturalnego i stanowionego
-
pierwszy model organizmu społecznego
analizy porównawcze ustrojów polis
państwo jako wynik władzy i prawa
przeciwstawienie państwa Bożego i świeckiego
413-426
podział pracy
1225-1273 święty Tomasz z Akwinu "Suma teologiczna"
hierarchiczny schemat społeczeństwa
1225-1273 święty Tomasz z Akwinu "Suma teologiczna"
pierwsza nowożytna utopia
pierwsze dyrektywy socjotechniczne
"Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej"
"Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej"
prekursorskie rozważania na temat relatywizmu kulturowego
stan natury jest stanem wojny każdy z każdym
1651
prekursorska koncepcja społeczeństwa obywatelskiego
krytyka geometrycznego, racjonalnego ujmowania człowieka
działania wynikające z popędów poprzedzają działania
racjonalne
1739-1740 David Hume
pierwsza typologia społeczeństw
1748
rozdzielenie pojęć natury i kultury
krytyka społeczeństwa jako wytwórcy sztucznych potrzeb
1762
fazy rozwoju społecznego:dzikość, barbarzyństwo, cywilizacja
"An Essay on the History of Civil
samoregulacja ładu społecznego
"Badania nad naturą i przyczynami
1784-1791 Johann Gottfried von
determinizm geograficzny
1784-1791 Johann Gottfried von
konserwatywna myśl społeczna
"Rozważania o rewolucji we Francji"
Odkrycia i koncepcje socjologiczne XIX wieku
projekt nauki społecznej na wzór nauk przyrodniczych
1807-1808 Henri de Saint-Simon
"Wprowadzenie do prac naukowych
1823-1824 Henri de Saint-Simon
Historia socjologii
3
klasy społeczne: rolnicza, przemysłowa i "myśląca"
socjologia jako nauka pozytywna
1830-1842 August Comte
podział socjologii na statykę społeczną i dynamikę społeczną
1830-1842 August Comte
pierwszy obszerny opis społeczeństwa demokratycznego
1835-1840 Alexis de Tocqueville
ujęcie praw społecznych jako praw statystycznych
alienacja pracy
"Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne"
1844
"Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne"
postulat zmatematyzowania nauk społecznych
"Układ społeczny i jego prawa"
ogólne zasady liberalizmu
teoria klasowej struktury społeczeństwa
1867
1867
prawa rozwoju społecznego
1867
badania ewolucji kultury
1876-1896 Herbert Spencer
podział społeczeństw na produkcyjne – o współdziałaniu
dobrowolnym i wojownicze – o współdziałaniu przymusowym
1876-1896 Herbert Spencer
ewolucja instytucji z zarodków myśli
1882-1891 Friedrich Ratzel
podział typologiczny społeczeństw na wspólnoty i
"The Principles of Psychology"
solidarność mechaniczna i organiczna
"The Theory of Transportation"
postulat badania faktów społecznych jak rzeczy
"Zasady metody socjologicznej"
1895
"Zasady metody socjologicznej"
analiza i klasyfikacja tłumów
Odkrycia i koncepcje socjologiczne pierwszej połowy XX wieku
teoria nasladownictwa
1901
rozróżnienie obyczaju i mody
1901
molekularna teoria zachowania się
"An Introduction to Social Psychology"
1908
1908
Historia socjologii
4
"Elementarne formy życia religijnego"
metoda analizy dokumentów osobistych
1912
case study, początek szkoły chicagowskiej
"Trattato di sociologia generale"
1916
Trattato di sociologia generale
1918-1920 William Thomas i
"Chłop polski w Polsce i Ameryce"
1918-1922 Oswald Spengler
przeciwstawienie kultury i cywilizacji
1918-1920 Oswald Spengler
"Introduction to the Science of
miasto jako laboratorium badawcze
1921
"Introduction to the Science of
założenia ekologii społecznej
1921
"Introduction to the Science of
1921
"Introduction to the Science of
model biurokracji
1922
początek funkcjonalizmu w socjologii
1922
"Argonauci Zachodniego Pacyfiku"
1922
analiza społecznego uwarunkowania myślenia
"Umysł, osobowość i społeczeństwo"
1934
"Umysł, osobowość i społeczeństwo"
mechanizm przyjmowania ról
1934
"Umysł, osobowość i społeczeństwo"
1934
zależności między kulturą i osobowością
1934
ujęcie cywilizacji jako społeczności
1934-1961 Arnold Joseph Toynbee
1937-1941 Pitirim Sorokin
"Social and Cultural Dynamics"
1937-1941 Pitirim Sorokin
"Social and Cultural Dynamics"
"The Individual and His Society"
1939
"Über der Prozess der Zivilisation"
prestiż jako wyróżnik warstw społecznych
"The social Life of Modern
Community"
Historia socjologii
5
1949
"Teoria socjologiczna i struktura
Odkrycia i koncepcje socjologiczne drugiej połowy XX wieku
próba budowy ogólnej teorii socjologicznej
1951
1951
Communication Patterns on Group
1955
"Kulturowe podstawy osobowości"
1955
"Kulturowe podstawy osobowości"
konfliktowy model społeczeństwa
"Soziale Klassen und Klassenkonflikt
in der industriallen Gesellschaft"
1958
1959
interakcje zogniskowane i niezogniskowane
1961
"Encounters: Two Studies in the
triada eksternalizacja-obiektywizacja-internalizacja
"Społeczne tworzenie rzeczywistości"
uprawomocnienie społecznego świata
1966
"Społeczne tworzenie rzeczywistości"
1969
"Social Networks in Urban Situations"
początek badań nad społecznym zachowaniem szympansów
społeczeństwa owadów, początek socjobiologii
manifest postmodernizmu
"Teoria działania komunikacyjnego"
"The Differentiation of Society"
"Social Space and the Genesis of
Historia socjologii
6
"Principles of Group Solidarity"
"The Autopoiesis of Social System"
koncepcja pola
"Reguły sztuki. Geneza i struktura pola
symbole jako ekwiwalenty alfabetu genetycznego
"Human Societes. An Introduction to
1995
"Sociology and Biology: What Biology
koncepcja zderzenia cywilizacyjnego
1996
Źródła i autorzy artykułu
7
Źródła i autorzy artykułu
Historia socjologii Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=28326044 Autorzy: A., Beno, Buldożer, Chlorofil, Cojan, E2rd, Gbylski, Grzegorz Wysocki, Jakub szewczyk,
Maglocunus, MarGr, Mariasob, Mrug, Mykkerin, Piotrus, Przykuta, R.e.b.e.l.girl, Staszek99, Strebski, Sympatycznyfacet, Tarkowski, Tomasz Raburski, Zordon1789, 9 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
Document Outline
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Pożytki i problemy historii socjologii
h.socjologii - bartoszek Us, Zagadnienia do egzaminu z Historii socjologii:
Główne nurty w historii socjologii i ich przedstawiciele
historia socjologii opracowane pytania Kopia
Pożytki i problemy historii socjologii(2)
soc polityki, egzam, 1) Historia socjologii polityki (do Marksa)
Historia socjologii, Wok˙˙ narodzin socjologii naros˙o wiele sprzecznych opinii
praca - host.soc., Historia socjologii: praca zaliczeniowa z „18 brumaire'a Ludwika Bonaparteg
notatka z historii, Socjologia I rok
Główne nurty w historii socjologii i ich przedstawiciele
historia socjologii
Historia socjologii wyklady
Historia socjologii wykład
Historia socjologii
historia socjologii opracowane pytania
historia socjologii notatki, Szacki Kopia
więcej podobnych podstron