Poczdam
(17.7 - 2.8 1945r.)
Konferencja z udziałem przywódców mocarstw Wielkiej Trójki: H. Trumana (USA),
Churchilla (Anglia, od 28 lipca C. Attlee) i J. Stalina (ZSRR). Celem konferencji było
ustalenie trybu likwidacji skutków DWŚ, losów Niemiec, opracowanie traktatów
pokojowych i zasad organizacji powojennego świata; uzgodniono podział Berlina na
cztery sektory okupacyjne; określono cele okupacji Niemiec nazywając je skrótowo
mianem "czterech d" (demilitaryzacja, demokratyzacja, denazyfikacja, dekartelizacja);
ustaliła także ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich, przyjęła radziecki program w kwestiach
wschodnich granic Niemiec; po konsultacji z delegacją Polski (Bierut, Grabski,
Mikołajczyk, Osóbka-Morawski, Rola-Żymierski, Rzymowski) wytyczono zachodnią
granicę Polski wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej; obok Szczecina Polsce przyznano Gdańsk i
południowo-zachodnią część Prus Wschodnich, pozostałą część z Królewcem przyznano
ZSRR; podjęto decyzje w sprawie wysiedlenia niemców z Polski, Czechosłowacji i
Węgier; uzgodniono sprawę reparacji i odszkodowań wojennych, które miały być
wyegzekwowane od Niemiec; na wniosek Stalina Polskę wyłączono z bezpośredniego
udziału w spłatach; w późniejszym czasie ZSRR miał przyznać Polsce 15% swojej części
odszkodowań. Postanowienia konferencji poczdamskiej stały się podstawą powojennego
układu sił w Europie i podziału na dwa rywalizujące ze sobą bloki. Osobna deklaracja,
wydana 25 lipca przez delegacje USA, Chin i Anglii, wzywała Japonię do bezwzględnej
kapitulacji.