CZ. I

Streszczenie

Abstract

Zwichnięcia przyśrodkowe rzepki u psów małych ras są jedną
z najczęstszych chorób ortopedycznych tylnych kończyn. Uważa
się je za wadę wrodzoną związaną z zaburzeniami ruchu tylnych
kończyn. Zwichnięcie rzepki powoduje w następstwie zmianę
biomechaniki w stawie kolanowym, doprowadzając do progresji
zmian degeneracyjnych (DJD), a dalej do dysfunkcji kończyny.
Aby temu zapobiec, zaleca się od II do IV stopnia zwichnięcia
(wg skali Singletona) podjęcie leczenia operacyjnego. Operacja
polega najczęściej na skorygowaniu zaburzeń osiowych kończy-
ny tylnej poprzez transpozycję guzowatości kości piszczelowej.
W przypadku spłycenia bruzdy międzybloczkowej wykonuje się
trochleoplastykę. Pomocne w stabilizacji jest także balansowanie
napięciem tkanek miękkich (powięź głęboka, troczki, torebka sta-
wowa). Leczenie operacyjne zwichniętej rzepki (MPL) daje zwykle
lepsze efekty od postępowania zachowawczego.

Medial Patellar Luxation of hind limbs is one of the most common
orthopaedic disorders in small breeds of dogs. It is considered to
be a congenital disorder connected with malformation of hind limbs.
The disorder subsequently leads to some changes in biomechanics
of the stifle and as a consequence to degenerative joint disease
(DJD) and dysfunction of a limb. In order to prevent the formation
of these changes surgical treatment is recommended in cases
classified as II, III or IV grade of patellar luxation (in accordance
with Singleton scale). The aim of the surgery is to correct deviation
of hind limb axis through tibial tuberosity transposition. In case of
a shallow ridge trochleoplasty is performed. Soft tissue releasing
or tightening procedures are also helpful in stabilizing the patella
(deep fascia, retinaculum, joint capsule). Surgical treatment of
medial patellar luxation (MPL) usually produces better results than
conservative treatment.

Słowa kluczowe

Key words

pies, zwichnięcie rzepki, staw kolanowy, kulawizna tylnej kończyny,
trochleoplastyka

dog, patellar luxation, stifle joint, hind limb lameness, trochle-
oplasty

Zwichnięcia

przyśrodkowe

rzepki (MPL)

u psów małych ras

14

RTOPEDIA

O

WETERYNARIA

W PRAK TY CE

MAJ-CZERWIEC • 3/2006

Choć zwichnięcia rzepki u psów są bar-

dzo częstym problemem, to w polskim
piśmiennictwie nie poświęca się temu
zagadnieniu dużo miejsca. W niniejszym
artykule podjęto próbę przedstawienia
tego zagadnienia, wykorzystując infor-
macje z piśmiennictwa zagranicznego,
a następnie omówiono problem na pod-
stawie własnych doświadczeń.

Opracowanie tematu podzielono na

dwie części. Część pierwsza wprowadza
do problematyki zwichnięcia przyśrod-
kowego rzepki (MPL – Medial Patel-
lar Luxation). W części drugiej zostanie
przedstawione praktyczne postępowa-
nie w przypadkach zwichnięcia rzepki
u psów małych ras.

Rzepka jest największą trzeszczką or-

ganizmu i znajduje się w ścięgnie mię-
śnia czworogłowego uda (m. quadriceps
femoris). Zasadniczą rolą rzepki jest
usprawnienie funkcji tego mięśnia jako

pia się do guzowatości kości piszczelowej
(tuberositas tibiae).

Z podstawą rzepki, w miejscu przycze-

pu mięśnia czworogłowego, łączą się trzy
chrząstki włókniste przyrzepkowe, tj. na-
drzepkowa oraz przyśrodkowa i boczna.
Między chrząstkami włóknistymi przy-
rzepkowymi, przyśrodkową i boczną
a kością udową i dalej na powierzchnię
mięśnia brzuchatego układają się sil-
niejsze pasma powięzi kolana, tj. troczki
rzepki (retinacula patellae), przyśrodko-
wy i boczny. Elementami tych troczków
są więzadła udowo-rzepkowe, przyśrod-
kowe i boczne (lig. femoropatellare media-
le et laterale).

Bloczek kości udowej (trochlea ossis fe-

moris) ma dwa grzebienie bloczka, przy-
środkowy i boczny. Są one jednakowej
wysokości, ale nieco masywniejszy i nie-
znacznie krótszy jest grzebień przyśrod-
kowy. Między grzebieniami układa się

prostownika kolana, a także ochrona do-
czaszkowej powierzchni chrząstki stawu
kolanowego (2, 3).

Dla pełniejszego obrazu przedsta-

wiamy krótkie przypomnienie anato-
mii kończyny tylnej i stawu kolanowego
(ryc. 1, 2 i 3).

Mięsień czworogłowy uda (m. quadri-

ceps femoris) jest najsilniejszym prostow-
nikiem stawu kolanowego, a ponadto
wspomaga on zginanie stawu biodro-
wego. Jego olbrzymią masę mięśniową
tworzą cztery mięśnie: mięsień prosty
uda (m. rectus femoris), mięsień obszerny
boczny (m. vastus lateralis), mięsień ob-
szerny przyśrodkowy (m. vastus medialis)
i mięsień obszerny pośredni (m. vastus
intermedius). Wszystkie części mięśnia
czworogłowego przyczepiają się do pod-
stawy rzepki, a od wierzchołka rzepki,
w kierunku dalszym, przebiega już wię-
zadło rzepki (lig. patellae), które przycze-

dr n. wet. Grzegorz Wąsiatycz, prof. dr hab. Szymon Godynicki*, lek. wet. Kinga Pękala

Klinika Weterynaryjna, Poznań, * Katedra i Zakład Anatomii Zwierząt Akademii Rolniczej w Poznaniu

WETERYNARIA

W PRAK TY CE

ORTOPEDIA

15

MAJ-CZERWIEC • 3/2006

gładka bruzda bloczka z powierzchnią
stawową, po której ślizga się rzepka.
Bruzda bloczka łączy się w części bliższej
z dołem nadrzepkowym, a w kierunku
dalszym kontynuacją powierzchni sta-
wowej bloczka są powierzchnie stawowe
na obu kłykciach kości udowej.

Staw udowo-rzepkowy jest stawem

ślizgowym, w którym, równocześnie
ze zginaniem, rzepka ślizga się w bruź-
dzie bloczka kości udowej na odcinku
3-5 cm.

W stawie kolanowym występują trzy

jamy stawowe, które są ze sobą połą-
czone. Jedną z nich jest obszerna jama
stawowa łąkotek. W części bliższej jest
ona powiększona o jamę nadrzepkową,
układającą się pod mięśniem czworo-
głowym, a w kierunku dalszym dosięga
ona ciała tłuszczowego podrzepkowego,
które pełni funkcję poduszki dla więza-
dła rzepki.

Zwichnięcia rzepki i niestabilność sta-

wu rzepkowo-udowego są jedną z naj-
częstszych przyczyn kulawizny tylnych
kończyn u psów (3, 4, 11, 15, 19).

Wśród tej grupy chorób zwichnięcie

rzepki do strony przyśrodkowej (MPL)
uważa się za wadę wrodzoną ze skłon-
nościami do dziedziczenia (3, 4, 8, 11,
15, 22), rzadziej jest to efekt urazu me-

chanicznego (3, 4). Występują one szcze-
gólnie często u psów małych ras, m.in.
pudel (ryc. 4), yorkshire terier, west high-
land white terier, maltańczyk, i stanowią
około 80-90% zwichnięć przyśrodko-
wych (3, 11, 15). Wśród tych przypad-
ków około 20% występuje obustronnie,
wówczas zwykle w jednym ze stawów
kolanowych zmiany są bardziej nasi-
lone. Ponadto MPL u małych ras psów
częściej, bo około półtorakrotnie, doty-
czy suczek (3, 15).

Pomimo dużej częstotliwości schorze-

nia i znacznego wpływu dziedziczenia tej
wady dotychczas w zasadzie nie podej-
muje się działań profilaktycznych w ho-
dowlach psów ras małych (17).

Zwichnięcia przyśrodkowe coraz czę-

ściej pojawiają się także u dużych ras
psów, chociaż występuje tu zdecydowa-
nie częściej zwichnięcie boczne (1, 4).
Jeżeli już mamy do czynienia ze zwich-
nięciem przyśrodkowym, to występuje
ono około 1,8 raza częściej u psów niż
u suczek (1, 3, 8).

Zwichnięcia rzepki można spotkać też

u kotów (1, 14, 19), najczęściej do stro-
ny przyśrodkowej i mogą być jedno- lub
dwustronne. Może to być pierwotna wada
wrodzona lub wtórna po urazie mecha-
nicznym tylnej kończyny (14), (ryc. 5).

Zwichnięcie rzepki przyśrodkowe

(MPL) następuje najczęściej wskutek prze-
mieszczenia grupy mięśnia czworogło-
wego uda do strony przyśrodkowej i jest
spowodowane głównie większym napię-
ciem mięśnia obszernego przyśrodkowego
(m. vastus medialis), (4, 7, 8, 15, 19). Mecha-
nizm ten u małych ras psów może już być
zauważalny od 4-6 miesiąca życia (15).

Przyczyny zwichnięcia rzepki do strony

przyśrodkowej jednak nie zawsze są jed-
noznacznie określone, dlatego niektórzy
autorzy mówią o wielu czynnikach dają-
cych deformację kończyny miednicznej.
Wymienia się wśród nich między inny-
mi: przyśrodkowe przemieszczenie gru-
py mięśni mięśnia czworogłowego uda,
boczne skręcenie dalszej części uda, wy-
gięcie zewnętrzne 1/3 dalszej części kości
udowej, dysplazję nasady dalszej kości
udowej, deformację części bliższej kości
piszczelowej i inne, mogące być kolej-
nym następstwem wymienionych zmian
(3, 4, 7, 19, 20).

Pozostałe możliwe przyczyny zwich-

nięcia rzepki to zwiększony poziom es-
tradiolu, który powoduje m.in. spłycenie
bruzdy międzykłykciowej oraz obniżenie
kłykci bloczka, co ułatwia zwichnięcie
rzepki (6). Kolejny czynnik to wysoko
ustawiona rzepka (patella alta). Może być

Ryc. 1. Mięśnie kończyny tylnej, strona boczna (rycina własna)

Ryc. 2. Mięśnie kończyny tylnej, strona przyśrodkowa (rycina własna)

Ryc. 3. Lewy staw kolanowy, widok z przodu (Done S.H., 2003)

Ryc. 4. Obustronne zwichnięcie rzepki do
strony przyśrodkowej u pudla

Ryc. 5. Pourazowe przyśrodkowe zwichnięcie rzepki i przed-
nio-górne stawu biodrowego u kota

M. gluteus medius

M. sartorius

M. vastus lateralis

Fascia lata

M. peroneus longus

M. tibialis cranialis

M. extensor digitorum longus

M. gluteus superficialis

M. tensor fasciae latae

M. semitendinosus

M. semimembranosus

M. biceps femoris

M. gastrocnemius caput lateralis

M. flexor hallucis longus

M. gracilis

M. semi
membranosus

M. adductor

M. semi tendinosus

M. gastro cnemius –
M. caput medialis

M. flexor digitorum

superficialis

Trochlea ossis femoris

Lig. cruciatum caudale

Meniscus medialis

Lig. callaterale med.

Lig. patellae

Patella

Tibia

Lig. collaterale laterale

Lig. cruciatum craniale
Meniscus lateralis
Lig. transversum

M. extensor digit. longus

Fibula

Fibrocartilagines
parapatellares:
– lateralis
– medialis
– suprapatellaris

M. iliopsoas

M. pectineus

M. rectus femoris

M. vastus medialis

M. sartorius

M. popliteus

M. tibialis cranialis

M. flexor

digitorum longus

16

RTOPEDIA

O

WETERYNARIA

W PRAK TY CE

MAJ-CZERWIEC • 3/2006

ona związana z subluksacją lub luksacją
rzepki u ludzi (21), a także u psów (9).
Również retrowersja szyjki kości udowej
może przez osłabienie stabilności rzepki
ułatwiać jej zwichnięcia (13).

Obraz kliniczny u noworodków i mło-

dych szczeniaków może charakteryzować
się widocznym, nietypowym unoszeniem
tylnej kończyny i zaburzeniem jej funkcji
podporowej.

W przypadku kulawizny permanent-

nej klinicznie widoczne jest sigmoidal-
ne wygięcie dalszej części kości udowej
i bliższej piszczelowej. Kiedy szczeniak
kładzie się na plecach, tylne kończyny
krzyżują się w różnych punktach, takich
jak końce palców, stawu skokowego
lub kolan. W przeciwieństwie do niego
zdrowy szczeniak zgina i prostuje tylne
kończyny do góry bez krzyżowania ich.
Próba wyprostowania stawu kolanowego
u szczeniąt z chronicznym zwichnięciem
rzepki jest ograniczona i towarzyszy temu
silna reakcja bólowa (6).

U dorastających i dorosłych psów za-

uważa się nieprawidłowy lub przejścio-
wo zaburzony chód. Kulawizna kończyny
tylnej może początkowo pojawiać się co
kilka kroków, pies wówczas trzyma pod-
niesioną kończynę zgiętą w stawie kola-
nowym (15, 22). Zwykle w miarę upływu
czasu objawy nasilają się, prowadząc do
kulawizny ciągłej – zwiększa się wów-
czas niestabilność rzepki w bruździe
bloczka (15).

Najczęściej jednak MPL obserwuje się

u psów w wieku 5-8 lat i zwykle jest to
związane z urazem, w wyniku którego
dochodzi do uszkodzenia tkanek mięk-
kich. Wtedy mamy tu zwykle zwichnię-
cia rzepki I do II stopnia i pojawiają się
nagłe objawy kulawizny w zależności od
rozległości uszkodzenia (zerwania) tka-
nek miękkich w kolanie. Obserwuje się
wówczas często „klikające” kolano.

W przypadku obustronnego zwichnię-

cia rzepki kulawizna może czasami suge-
rować objawy neurologiczne.

Przystępując do badań klinicznych,

należy oceniać pacjenta w ruchu oraz
jego postawę, a także wykonać badanie
palpacyjne kolana u stojącego psa. Na-
stępnie powinno się kontynuować ma-
nipulację kończyną i palpację kolana
u psa w pozycji leżącej na boku z kola-
nem zgiętym i maksymalnie wyprosto-
wanym (13, 17).

Podczas spaceru tylna kończyna u psa

zgina się w kolanie do około 113

o

– rzep-

ka jest wówczas na środku bloczka,
a podczas prostowania kolana – do oko-
ło 148

o

– wówczas rzepka jest w bliższej

części bruzdy bloczka. Przy wyprosto-
wanym kolanie podudzie można zroto-
wać do przyśrodka nawet do 40

o

, wtedy

dużo łatwiej jest zwichnąć rzepkę do
środka. Dlatego podczas badania orto-
pedycznego wskazane jest maksymalne
wyprostowanie kolana i rotowanie pod-
udzia do środka, aby określić skłonność
do zwichnięcia rzepki (8).

Po przeprowadzonych badaniach

diagnostycznych można odpowiednio
sklasyfikować chorobę (defekt ortope-
dyczny).

Metoda klasyfikacji zwichnięcia rzepki

ulegała zmianom – obecnie dość popu-
larna jest metoda Singletona, określająca
stopień zwichnięcia w skali I-IV. Dokład-
ne określenie stopnia zwichnięcia istotne
jest dla wyboru techniki operacyjnej oraz
rokowania pooperacyjnego (12).

O

KREŚLANIE

STOPNIA

ZWICHNIĘCIA

RZEPKI

Badanie przeprowadza się w pozycji le-
żącej na boku przy kolanie przeprosto-
wanym (tab. 1)

W celu uzupełnienia diagnostyki oraz

planowania operacji wskazane jest wy-

konanie dodatkowych badań radiolo-
gicznych. Przydatne mogą być poniższe
trzy ekspozycje.
1. Ekspozycja standardowa, brzuszno-

-grzbietowa, przy wyprostowanych
stawach biodrowych i kolanach. Po-
zwala ona ocenić stawy biodrowe, oś
długą kości udowej oraz część bliższą
kości piszczelowej, a także zlokali-
zować rzepkę w stosunku do bruzdy
bloczka kości udowej i guzowatość
kości piszczelowej.

Korzystając z tych punktów można

określić stopień deformacji osiowej
kończyny tylnej i na podstawie tego
możemy podjąć decyzję o konieczności
transpozycji guzowatości piszczelowej
w celu korekty zaburzeń biomecha-
nicznych pracy rzepki.

Niektórzy autorzy wskazują na wy-

korzystanie kąta Q, określającego
odchylenie mięśnia czworogłowego
względem więzadła rzepki do oceny
zaburzeń stabilności rzepki (12, 16).

2. Ekspozycja boczna stawu kolanowego

z kolanem zgiętym. Pozwala ocenić
prawidłowość ułożenia rzepki na
bloczku kości udowej, określić stopień
zmian zwyrodnieniowych w stawie
kolanowym, a także określić stosunek
długości więzadła rzepki do długości
rzepki (patella alta), (9), (ryc. 6).

3. Ekspozycja horyzontalna stawu udo-

wo-rzepkowego (19). Pozwala ocenić
głębokość bruzdy bloczka oraz loka-
lizację rzepki (ryc. 7).
Po badaniu klinicznym uzupełnio-

nym o część radiologiczną łatwiej bę-
dzie zaplanować dalsze postępowanie
lecznicze.

Leczenie permanentnego zwichnię-

cia rzepki u szczeniąt do 30. dnia życia
należy zacząć od pasywnego zginania
i prostowania stawu kolanowego, to po-
winno dać poprawę i wówczas nie zawsze

Stopień zwichnięcia rzepki

I stopień

palcem można zsunąć rzepkę z bruzdy międzykłykcio-

wej, ale powraca ona na swoje miejsce, kiedy

zdejmiemy palec (pies unosi do góry nogę okresowo)

II stopień

rzepka ulega zwichnięciu samoistnie przy rotacji

wewnętrznej piszczeli, rzepka wraca po derotacji

lub uciśnięciu palcem (kulawizna lekka i okresowa)

III stopień

rzepka zwichnięta cały czas, można palcem wcisnąć

ją do bruzdy, ale po puszczeniu od razu wysuwa się

z niej (bardziej nasilona kulawizna ciągła)

IV stopień

permanentne zwichnięcie rzepki, nie udaje się jej

umieścić w bruździe (wygięty grzbiet psa przy

poruszaniu się, kończyny nie można całkiem

wyprostować)

Tab. 1. Określanie stopnia zwichnięcia rzepki

Ryc. 6. Stosunek długości więzadła do długości rzepki P. Norma wynosi
średnio 1,7. Wyższa wartość współczynnika L/P wskazuje na patella alta

18

RTOPEDIA

O

WETERYNARIA

W PRAK TY CE

MAJ-CZERWIEC • 3/2006

konieczna jest interwencja chirurgicz-
na (15). Podobne postępowanie prowa-
dzi się na początku zaburzeń położenia
rzepki i kości udowej u dzieci: rozciąga-
nie mięśnia czworogłowego uda i pasma
biodrowo-piszczelowego, stosowanie
niesterydowych środków przeciwzapal-
nych itp. (21).

Wielu autorów I stopień zwichnięcia

rzepki wg Singletona zwykle pozostawia
do leczenia zachowawczego (1).

Decyzję o podjęciu leczenia operacyj-

nego zwichnięcia rzepki należy przeana-
lizować pod różnymi względami. Zdarza
się, że pomimo zaburzeń anatomicznych
w przypadkach ze zwichniętą rzepką –
od I do nawet do IV stopnia – funkcja
kończyny u pacjenta jest dobrze zacho-
wana i kulawizna może być nawet trud-
no zauważalna (3). Powinniśmy mieć to
na uwadze, kierując pacjenta na zabieg
operacyjny, abyśmy później nie spotka-
li się z sytuacją, że po operacji nasilenie
kulawizny jest większe niż przed nią.
Z drugiej jednak strony opóźnianie in-
terwencji chirurgicznej może powodo-
wać rozwój postępujących deformacji
anatomicznych kości oraz zmian de-
generacyjnych w stawie kolanowym.
Wynika stąd, że decyzja o procesie tera-
peutycznym powinna być podejmowana
indywidualnie w każdym przypadku na
podstawie dokładnego wywiadu, badań
klinicznych oraz radiologicznych.

Wszystkie metody leczenia opera-

cyjnego powinny dążyć do neutralizacji
nieprawidłowych sił dających luksację
i niestabilną pozycję rzepki w bruździe
bloczka (12). Najczęstszą techniką ope-
racyjną w tym kierunku jest transpozy-
cja guzowatości piszczelowej, zalecana
w zwichnięciach rzepki II, III i IV stop-
nia. Ta procedura koryguje patologiczny
mechanizm napięcia prostownika stawu
kolanowego (3, 4, 12, 22).

Okazuje się, że kliniczny rezultat ope-

racyjnego leczenia zwichnięcia rzepki
jest istotniejszy niż stabilizacja kolana
w przypadku dodatniego testu szuflad-
kowego – najczęściej przy zerwaniu
więzadła doczaszkowego stawu kolano-
wego (5).

W leczeniu operacyjnym zwichnię-

cia rzepki stosuje się zwykle procedury
złożone z kilku technik. Poniżej opisano
najczęściej stosowane.
1. Transpozycja guzowatości piszczelowej

jest czasami najważniejszą składową po-
stępowania operacyjnego, kiedy przyczy-
ną zwichnięcia rzepki wszystkich stop-
ni jest tzw. mechanizm grupy mięśnia
czworogłowego uda (3, 4, 5, 19).

2. Trochleoplastyka – w celu pogłębienia

bruzdy międzykłykciowej tak, aby mini-
mum 50% wysokości rzepki znajdowało
się w bruździe pomiędzy grzebieniami
bloczka (5, 8, 20). Najczęściej używane
są trzy metody:
a) trochleoplastyka pogłębiająca, sto-

sowana głównie u małych ras psów
i u kotów, polegająca na usunięciu
(zdrapaniu) chrząstki i kości pod-
chrzęstnej z bruzdy bloczka, aby ją
pogłębić (ryc. 8); w miejscu pogłę-
bienia bruzdy wytwarza się włóknia-
ko-chrząstka; metoda ta u małych ras
daje dobre rezultaty (4);

b) trochleoplastyka klinowa (TWR: Tro-

chleoplasty Wedge Recession) – wycina
się chrząstkę z kością podchrzęstną
z bruzdy w kształcie litery V (klinu),
następnie pogłębia się rowek w kości
(ryc. 9); po odpowiednim pogłębieniu
wycięty klin z chrząstką jest z powro-
tem wkładany do pogłębionej bruzdy
(4, 10, 18, 19);

c) Trochleoplastyka prostokątna (TBR:

Trochleoplasty Block Recession) – wyci-
na się bloczek prostokątny; podob-
nie jak w poprzedniej technice też

oszczędza się tu chrząstkę stawo-
wą (ryc. 10). Zaletą jest możliwość
pogłębienia również bliższej części
bruzdy, co daje większą stabilność
biomechaniczną rzepki przy kolanie
wyprostowanym (a zwłaszcza kiedy
mamy do czynienia z patella alta).
Przy tej metodzie znacznie rzadziej
dochodzi do reluksacji pooperacyj-
nej w porównaniu z poprzednią me-
todą – TWR (5, 8).

3. Napinanie i rozluźnianie tkanek mięk-

kich – powięź głęboka, troczki rzepki,
więzadła boczne rzepki, torebka sta-
wowa. Często bardzo istotne w osta-
tecznej stabilizacji rzepki w bruździe
bloczka (3, 5, 10).

4. Pętla derotacyjna: wokół trzeszczki

podkolanowej bocznej do guzowatości
piszczelowej (18).

5. Kapsuloplastyka (19).

R

OKOWANIE

POOPERACYJNE

Zwykle dobre do bardzo dobrego, uza-
leżnione jest jednak od wieku pacjenta,
techniki operacyjnej, stopnia zwichnię-
cia rzepki, zmian degeneracyjnych stawu
kolanowego oraz masy ciała: im cięższy
pacjent, tym częściej możliwe są powi-
kłania (5, 10).

Dużo lepsze wyniki leczenia operacyj-

nego są w przypadku zwichnięcia rzep-
ki stopnia I, II i III niż w przypadku IV
stopnia (20).
Możliwe komplikacje pooperacyjne:

Ɣ

ponowna reluksacja rzepki związana

ze zbyt małym lub dużym przemiesz-
czeniem guzowatości piszczelowej;

Ɣ

poluzowanie gwoździ Kirschnera

stabilizujących przemieszczoną guzo-
watość piszczelową;

Ɣ

infekcja okołoperacyjna, pooperacyjny

obrzęk więzadła rzepki;

Ɣ

dalsze postępujące osteoarthritis stawu

kolanowego.

Ryc. 7. W ekspozycji horyzontalnej wyraźnie widać spłycenie bruzdy
bloczka

Ryc. 8. Trochleoplastyka pogłębiająca

Ryc. 9. Trochleoplastyka klinowa

Ryc. 10. Trochleoplastyka prostokątna

WETERYNARIA

W PRAK TY CE

ORTOPEDIA

19

MAJ-CZERWIEC • 3/2006

P

ODSUMOWANIE

Operacyjne leczenie zwichnięcia rzepki
MPL daje zwykle lepsze efekty od lecze-
nia zachowawczego (5). W zwichnię-
ciach II, III i IV stopnia najlepsze efekty
lecznicze daje transpozycja guzowato-
ści piszczelowej (7). Trochleoplastyka
prostokątna (TBR) daje lepszą stabiliza-
cję rzepki niż trochleoplastyka klinowa
(TWR), (8).

‰

Piśmiennictwo
1. Beale B.S.: Patellar luxation – how to

get your goove back. Proceedings, “The
North American Veterinary Confer-
ence”, 2005.

2. Bongers E.M.H.F, van Kampen A.,

van Bokhoven H., Knoers N.V.A.M.:
Human syndromes with congenital pa-
tellar anomalies and the underlying gene
defects. “Clinical Genetics“, 2005, 68,
pp. 302-319.

3. DeCamp

Ch.E.:

Block recession troch-

leoplasty for treatment of patella luxation.
Proceedings, “The North American
Veterinary Conference”, 2003.

4. Fossum T.W., Hedlund Ch.S., Hulse

D.A., Johnson A.L., Seim H.B.,
Willard M.D., Carroll G.L.: Small
Animal Surgery. Mosby 1997, pp.
976-983.

5. Gibbons S.E., Macias C., Tonzing

M.A., Pinchbeck G.L., Mickee W.M.:
Patellar luxation in 70 large breed dogs.
“Journal of Small Animal Practice”,
2006, 47, pp. 3-9.

6. Gust afsson P.O., Kasstrom H.,

Ljunggren G.: Estradol induced patel-
lar luxation in the dog. An experimental
study from the John M. Olin Founda-
tion, the Whitehall Foundation and
Statenes Medicinska Forksningsrad,
/B69-17X-645-04/.

7. Hulse D.A.: Pathophysiology and ma-

nagement of medial patellar luxation in
the dog. “Veterinary Medicine Small
Animal Clinic”, 1981, 76, pp. 43-51.

8. Johnson A.L., Broaddus K.D., Haupt-

man J.G., Marh S., Monsere J., Sepu-
lveda G.: Comparison of trochlear Block
Recession and trochlear wedge recession
for canine patellar luxation using a ca-
daver model. “Veterinary Surgery”,
March 2001, vol. 30, p. 140.

9. Jonson A.L., Broaddus K.D., Haupt-

man J.G., Marh S., Monsere J., Se-
pulveda G.: Vertical patellar position in
large-breed dogs with clinically normal
stifles and large-breed dogs with medial
patellar luxation. ”Veterinary Surgery“,
2006, 35, pp. 78-81.

10. Johnson A.L., Dunning A.: Atlas of

Orthopedic Surgical Procedures of the
dog and cat. 2005, Elsevier Saunders,
2005.

11. Johnson A. L., Probst C.W., Decamp Ch.

E., Rosenstein D.S., Hauptman J.G.,
Weaver B.T., BS and Kern T.L.: Com-
parison of trochlear block recession and
trochlear wedge recession for canine pa-
tellar luxation using a cadaver model.
“Veterinary Surgery”, March 2001,
vol. 30, pp. 140-150.

12. Kaiser S., Cornely D., Golder W.,

Garner M., Waibl H. and Brunn-
berg L.: Magnetic Resonance Measu-
rements of the Deviation of the Angle of
Force Generated by Contraction of the
Quadriceps Muscle in Dogs With Patellar
Luxation. “Veterinary Surgery”, 2001,
30, pp.552-558.

13. Kaiser S., Cornely D., Golder W.,

Garner M.T., Wolf K.J., Weibl H.,
Brunnberg L.:The correlation of cani-
ne patellar luxation and the anteversion
angle as measured using magnetic reso-

nance images. “Veterinary Radiology &
Ultrasound”, 2001, vol. 42, No 2, pp.
113-118.

14. Kerwin S.C.: Medial patellar luxation

in cats. Proceedings,”The North Ame-
rican Veterinary Conference”, NAVC
2005.

15. Nagaoka K.:Treatment of severe medial

patellar luxation in puppies. Congress
Proceedings WSAVA, 2003, pp. 611-
-612.

16. Perot F.: Les luxations de la rotule chez

le chien. “Le Point Veterinarie”, fevier
1979, vol. 8, No 39.

17. Reichler I.M., Gr undmann S.,

Koch D., Savoldelli D., L’Eplattenier
H. und Montavon P.: Diagnostische
Effizienz der Vorsogeuntersuchung der
Patellarluxation bei Zwerghunderassen.
„Kleintierpraxis”, Nov. 1999, No 11,
pp. 805-884.

18. Schebitz H., Brass W.: Techniki opera-

cyjne u psów i kotów. Galaktyka, 2004,
str. 401-403.

19. Slatter D. at al.: Textbook of Small Ani-

mal Surgery. W.B. Saunders Compa-
ny, Second Edition, 1993, vol. 2, pp.
1854-1861.

20. Slocum B. and Slocum D.: Trochlear re-

cession for the correction of luxating patellar
in dog. “Journal of the American Veteri-
nary Association”, pp. 186, 365-369.

21. Sponseller P.D., Stephens H.M.: Or-

topedia dziecięca. Universitas, 1996.

22. Żakiewicz M.: Chirurgia małych zwie-

rząt. PWRL, 1994, str. 406-410.

dr n. wet. Grzegorz Wąsiatycz

Klinika Weterynaryjna

dr. Grzegorza Wąsiatycza

61-689 Poznań

ul. Księcia Mieszka I 18

e-mail: [e-mail]