5/2.A.16. Ocena ryzyka zawodowego operatora
rozœcie³acza masy asfaltowej
Rozdzia³ 5/2.A.16.
5/2.A.16. Ocena ryzyka zawodowego operatora rozœcie³acza masy asfaltowej
5. Ryzyko zawodowe
listopad 2008
Dariusz P³ochocki
Spis treœci
1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Zakres obowi¹zków operatora . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Identyfikacja zagro¿eñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Stosowane œrodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . .
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . .
1. Opis stanowiska
Środowisko
pracy
Operator rozœcie³acza do masy asfaltowej (rozsiewacza) pracuje przy obs³udze ma-
szyny przeznaczonej do:
l
warstwowego wbudowywania,
l
zagêszczania wstêpnego oraz
l
g³adzenia materia³ów budowlanych,
s³u¿¹cych do utwardzania nawierzchni drogowych.
Operator wykonuje pracê na zamkniêtych placach budów (nale¿y przez to rozu-
mieæ przestrzeñ, w której prowadzone s¹ roboty budowlane wraz z przestrzeni¹
zajmowan¹ przez urz¹dzenia zaplecza budowy). Teren prowadzonych robót ogro-
dzony jest w sposób uniemo¿liwiaj¹cy wejœcie osób niezatrudnionych oraz ozna-
kowany. W zale¿noœci od rodzaju i zakresu, roboty w pasie drogowym prowadzone
s¹ przy:
l
zamkniêtym ruchu na drodze lub
l
wy³¹czeniu z ruchu drogowego czêœci jezdni, pasa ruchu jezdni albo jego czêœci
lub
l
ograniczonej prêdkoœci pojazdów poruszaj¹cych siê na remontowanym odcin-
ku jezdni, w przypadku gdy roboty s¹ prowadzone na poboczu drogi.
Praca prowadzona jest na otwartej przestrzeni w warunkach kszta³towanych przez
czynniki atmosferyczne.
Materiały
Materia³em budowlanym wykorzystywanym do utwardzania nawierzchni drogo-
wej jest masa asfaltowa stanowi¹ca mieszaninê kruszywa z lepiszczem asfalto-
wym. Do produkcji mas asfaltowych na gor¹co stosuje siê, jako lepiszcza, asfalty
D 200, D 100, D 70 lub D 50.
Gor¹ca masa asfaltowa dowo¿ona jest samochodami ciê¿arowymi na miejsce prac
drogowych, prze³adowywana do rozœcie³acza, który w sposób mechaniczny rozœ-
ciela j¹ na zadan¹ szerokoœæ i gruboœæ, wstêpnie zagêszczaj¹c desk¹ profiluj¹c¹
i ubijaj¹c¹.
listopad 2008
1
OPINIE
Rozdział
5/2.A.16.
Operator dodatkowo wykorzystuje w pracy narzêdzia rêczne, np.: klucze nasado-
we, oczkowe, skrobaczki, itp.
Podstawowe materia³y stosowane w procesie technologicznym, to w szczególnoœci:
l
asfalty drogowe,
l
œrodki antyadhezyjne.
Asfalty
drogowe
Asfalty drogowe u¿ywane s¹ w budownictwie drogowym do produkcji mas stoso-
wanych do: budowy nawierzchni asfaltowych, zapraw asfaltowych oraz do regene-
racji starych nawierzchni. Stanowi¹ one zagro¿enie dla zdrowia pracowników,
g³ównie ze wzglêdu na mo¿liwoœæ wystêpowania wielopierœcieniowych wêglowo-
dorów aromatycznych (WWA).
Wielopierœcieniowe wêglowodory aromatyczne s¹ substancjami bardzo toksycznymi.
Stanowi¹ one liczn¹ grupê zwi¹zków zawieraj¹cych od dwóch do kilku, a nawet
kilkunastu pierœcieni aromatycznych w cz¹steczce. S¹ to: acenaften, acenaftylen,
antracen, benz(a)antracen, benzo(a)piren, benzo(e)piren, benzo(b)fluoranten, ben-
zo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, benzo(g,h,i)perylen, chryzen, dibenz(a,h)an-
tracen, fluoranten, fluoren, fenantren, piren i indeno(l,2,3-c,d)piren.
Przy robotach drogowych pracownicy s¹ nara¿eni na wielosk³adnikowe mieszani-
ny substancji chemicznych wchodz¹cych w sk³ad dymów asfaltów (alkany, alkeny,
cykloalkany, cykloalkeny).
Środki
antyadhezyjne
Œrodki antyadhezyjne powoduj¹, ¿e asfalt nie przylega do narzêdzi i maszyn drogo-
wych. Zarówno same œrodki, jak i ich pary s¹ ³atwopalne i szkodliwe dla zdrowia.
Operatorzy podczas nape³niania zbiornika œrodkiem antyadhezyjnym powinni:
l
nie paliæ,
l
nie zbli¿aæ siê z nieos³oniêtym p³omieniem,
l
nosiæ rêkawice ochronne i indywidualne œrodki ochrony dróg oddechowych.
2. Zakres obowi¹zków operatora
Do obowi¹zków operatora nale¿y:
l
przygotowanie rozœcie³acza masy asfaltowej do pracy,
l
obs³uga ww. urz¹dzenia zgodnie z instrukcj¹ u¿ytkowania oraz instrukcj¹ bez-
piecznej obs³ugi i konserwacji,
l
przeprowadzanie okresowych przegl¹dów konserwacyjnych zgodnie z instruk-
cj¹ u¿ytkowania ww. urz¹dzenia.
3. Organizacja pracy
W zak³adzie pracy zatrudnionych jest ³¹cznie czterech operatorów obs³uguj¹cych
dwa rozœcie³acze masy asfaltowej (dwóch operatorów na zmianê). Praca jest dwu-
zmianowa i trwa przez 5 dni w tygodniu.
Operator odpowiada za zgodn¹ z instrukcj¹ u¿ytkowania obs³ugê rozœcie³acza do
masy asfaltowej. Zastosowanie niezgodne z przeznaczeniem, to:
l
transport osób na urz¹dzeniu,
l
opuszczanie stanowiska operatora podczas u¿ytkowania maszyny,
l
uruchamianie i u¿ytkowanie maszyny spoza stanowiska operatora,
2
listopad 2008
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.A.16.
l
obs³ugiwanie maszyny z podniesionym pomostem,
l
spryskiwanie maszyny myjkami ciœnieniowymi lub urz¹dzeniami gaœniczymi,
l
usuwanie zabezpieczeñ,
l
nieprzestrzeganie okresów miêdzy przegl¹dami,
l
zaniechanie kontroli w celu wczesnego wykrywania szkód,
l
niewykonywanie prac konserwacyjnych b¹dŸ napraw (prace konserwacyjne
b¹dŸ naprawy okreœlone s¹ w instrukcji u¿ytkowania urz¹dzenia),
l
nieprawid³owo wykonywane prace konserwacyjne b¹dŸ naprawy (prace kon-
serwacyjne b¹dŸ naprawy okreœlone s¹ w instrukcji u¿ytkowania urz¹dzenia).
Prace konserwacyjne nie wymienione w instrukcji u¿ytkowania urz¹dzenia s¹
wykonywane przez autoryzowany serwis.
4. Wymagane wykszta³cenie, doœwiadczenie, zdolnoœci
oraz uprawnienia
Na stanowisku operatora mo¿na zatrudniæ osobê, która:
l
ukoñczy³a 18-ty rok ¿ycia,
l
posiada kwalifikacje do obs³ugi maszyn do rozk³adania mieszanek bitumicz-
nych (np. ukoñczy³a szkolenie i uzyska³a pozytywny wynik ze sprawdzianu
przeprowadzonego przez komisjê powo³an¹ przez Instytut Mechanizacji
Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie),
l
ma odpowiedni stan zdrowia, udokumentowany aktualnym orzeczeniem le-
karskim o braku przeciwwskazañ do pracy na stanowisku operatora rozœ-
cie³acza masy asfaltowej,
l
jest w stanie fizycznym i psychicznym, pozwalaj¹cym na prawid³owe wykony-
wanie powierzonego mu zakresu obowi¹zków,
l
jest przeszkolona odpowiednio do zakresu obowi¹zków z tematyki dotycz¹cej
bezpieczeñstwa i higieny pracy,
l
zna i zrozumia³a dokumentacjê techniczn¹ urz¹dzenia w tym instrukcjê u¿yt-
kowania.
5. Identyfikacja zagro¿eñ
Lp.
Zagro¿enie lub czynnik
niebezpieczny,
szkodliwy, uci¹¿liwy
ród³o zagro¿enia
Mo¿liwe skutki
1
2
3
4
Zagro¿enia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne
1.
Mo¿liwoœæ zapalenia siê
wykorzystywanych
³atwopalnych materia³ów
(po¿ar).
Masy asfaltowe, paliwo
oraz œrodki antyadhezyj-
ne, zw³aszcza w przypad-
ku zbli¿ania siê z otwar-
tym Ÿród³em ognia do
nape³nianych zbiorników
ze œrodkiem antyadhezyj-
nym, paliwem.
Najczêœciej dochodzi do
poparzeñ i zatrucia dyma-
mi po¿arowymi (zw³asz-
cza tlenek wêgla i produkty
spalania mas asfaltowych
i œrodków antyadhezyj-
nych), w skrajnych przy-
padkach do œmierci po-
szkodowanego.
listopad 2008
3
5/2.A.16. Ocena ryzyka zawodowego operatora rozściełacza masy asfaltowej
OPINIE
Rozdział
5/2.A.16.
1
2
3
4
2.
Wysoka temperatura
powierzchni.
Gor¹ce elementy silnika
(prace konserwacyjne),
mieszanka asfaltowa, któ-
rej temperatura robocza
wynosi 140–180°C.
Oparzenia I i II stopnia
skóry, najczêœciej r¹k, ale
tak¿e ciê¿kie uszkodzenia
cia³a w wyniku poparze-
nia.
3.
Ruch pojazdów.
Poruszaj¹ce siê po placu
budowy pojazdy. Dotyczy
to zarówno pojazdów me-
chanicznych obs³ugiwa-
nych przez osoby wyko-
nuj¹ce prace na placu bu-
dowy, jak i samochodów
osobowych i ciê¿arowych
obs³ugiwanych przez
uczestników ruchu tych
pasów drogi, które nie zo-
sta³y wy³¹czone z ruchu.
St³uczenia, skaleczenia,
ale tak¿e ciê¿kie uszko-
dzenia cia³a (z³amania,
zmia¿d¿enia, obra¿enia
organów wewnêtrznych)
lub nawet œmieræ.
4.
Niestabilne przedmioty
umieszczone na tym
samym poziomie.
Zagro¿enie przez ciê¿ki
³adunek. Rozœcie³acz mo¿e
przewróciæ siê na nierów-
nym terenie placu budowy
podczas wykonywania
prac konserwacyjnych.
St³uczenia i ciê¿kie urazy
cia³a (np. zmia¿d¿enia).
Obra¿enie ze skutkiem
œmiertelnym.
5.
Po³o¿enie stanowiska pra-
cy na poziomie wy¿szym
od otaczaj¹cego terenu,
zagra¿aj¹ce upadkiem
z wysokoœci.
Zabrudzone schody wejœ-
cia do kabiny. Niespraw-
ne lub zdemontowane
uchwyty.
Urazy cia³a (zw³aszcza
st³uczenia, z³amania
i zwichniêcia) szczególnie
koñczyn oraz szczególnie
niebezpieczne urazy
g³owy.
6.
Powierzchnie sprzyjaj¹ce
upadkowi na tym samym
poziomie – poœlizgniêcie,
upadek na tej samej p³asz-
czyŸnie.
Nierówne i œliskie drogi
komunikacyjne na placu
budowy. Ba³agan.
Z³amania, zwichniêcia
koñczyn, st³uczenia cia³a
i niebezpieczne urazy
g³owy.
7.
Wystaj¹ce elementy.
Elementy konstrukcyjne
rozœcie³acza do masy
asfaltowej, zw³aszcza przy
wejœciach do kabiny ope-
ratora, elementy oznako-
wania i wygrodzenia tere-
nu (s³upki, p³otki, itp.).
Uderzenia o wystaj¹ce
elementy powoduj¹ce
urazy cia³a (st³uczenia)
– szczególnie koñczyn
i g³owy.
8.
Ostre i szorstkie
krawêdzie.
Elementy konstrukcyjne
rozœcie³acza.
Urazy najczêœciej d³oni
(zw³aszcza otarcia i za-
k³ucia).
9.
Ruchome elementy
maszyny.
Ruchome elementy silni-
ka, pokrywa silnika, klapa
serwisowa silnika (prace
konserwacyjne). Elementy
œlimakowe przeznaczone
do transportu mieszanki
asfaltowej.
Urazy cia³a, szczególnie
d³oni (najczêœciej skalecze-
nia, zerwania paznokci,
zmia¿d¿enia, a nawet am-
putacja urazowa palców).
4
listopad 2008
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.A.16.
1
2
3
4
10. U¿ywanie narzêdzi
rêcznych.
Wykorzystywane narzê-
dzia rêczne – m³otki, klu-
cze, skrobaczki, itp.,
zw³aszcza niesprawne
lub Ÿle dobrane.
Skaleczenia, zak³ucia,
st³uczenia, uderzenia
odpryskami materia³u,
najczêœciej dochodzi do
urazów d³oni.
11. Niebezpieczne napiêcie
w przewodach elektrycz-
nych.
Przewody i podzespo³y
elektryczne bêd¹ce pod
napiêciem. Napiêcie w in-
stalacji ogrzewania rozœ-
cie³acza wynosz¹ce 400 V.
Zagro¿enie jest najwiêk-
sze w trakcie prac konser-
wacyjnych maszyny.
Pora¿enie pr¹dem elek-
trycznym – ciê¿kie uszko-
dzenie cia³a, poparzenia,
poœrednio st³uczenia,
a w skrajnych przypad-
kach pora¿enia œmiertelne.
12. Ciœnienie oleju w prze-
wodach.
Strumieñ oleju hydrau-
licznego, wyp³ywaj¹cy
pod ciœnieniem w wyniku
wyrwania koñcówki lub
uszkodzenia przewodu.
Urazy cia³a (poparzenia)
– szczególnie koñczyn
i g³owy, czêste urazy oczu
(ciê¿kie uszkodzenia ga³ki
ocznej), w skrajnych przy-
padkach nawet œmieræ.
13. Szkodliwe czynniki che-
miczne wystêpuj¹ce przy
uk³adaniu asfaltu.
Podczas wykonywania
robót drogowych z u¿y-
ciem asfaltów drogowych
wydzielaj¹ siê do powie-
trza dymy, które s¹
z³o¿onymi mieszaninami
substancji szkodliwych
o ró¿nym charakterze
chemicznym i stopniu
toksycznoœci.
Ponadto stosowane w in-
stalacji czyszcz¹cej œrodki
antyadhezyjne i ich pary
s¹ ³atwopalne i szkodliwe
dla zdrowia.
Szkodliwe dla zdrowia
s¹ tak¿e spaliny emitowa-
ne przez silniki wysoko-
prê¿ne.
Reakcje halucynogenne,
bóle i zawroty g³owy, sen-
noœæ, zatrucia, podra¿nie-
nie uk³adu oddechowego
(nos, gard³o), oczu, skóry
oraz alergie. W skrajnych
przypadkach utrata przy-
tomnoœci. Ryzyko powsta-
nia nowotworów.
14. Wibracja ogólna.
Drgania przenoszone na
ca³e cia³o, jak i na zespó³
d³oñ-ramiê od pracuj¹ce-
go urz¹dzenia. Przy zgod-
nym z przeznaczeniem
zastosowaniu maszyny
wa¿one wartoœci skutecz-
ne przyœpieszenia drgañ
przenoszonych na ca³e
cia³o i na zespó³ d³oñ –
ramiê nie przekraczaj¹
wartoœci okreœlonych
w PN-EN 1032:2005.
Zaburzenia w funkcjono-
waniu narz¹dów wew-
nêtrznych klatki piersio-
wej i jamy brzusznej oraz
dolegliwoœci uk³adu miêœ-
niowo-szkieletowego.
listopad 2008
5
5/2.A.16. Ocena ryzyka zawodowego operatora rozściełacza masy asfaltowej
OPINIE
Rozdział
5/2.A.16.
1
2
3
4
15. Ha³as.
Ha³as pochodz¹cy z ma-
szyn i urz¹dzeñ pracuj¹-
cych obok rozœcie³acza. Na
stanowisku operatora
i w bezpoœrednim s¹siedz-
twie, podczas pracy ma-
szyny mo¿e dojœæ do prze-
kroczenia dopuszczalnego
poziomu ciœnienia aku-
stycznego wynosz¹cego
85 dB.
Obni¿enie sprawnoœci
psychofizycznej, szybsze
pojawianie siê stanu zmê-
czenia i sennoœci. Przy
d³u¿szym nara¿eniu
uszczerbek s³uchu, a na-
wet jego utrata.
16. Obci¹¿enie statyczne.
Wymuszona pozycja cia³a
podczas wielogodzinnej,
nieprzerwanej pracy
w kabinie.
D³ugotrwa³e i nawracaj¹ce
dolegliwoœci uk³adu miêœ-
niowo-szkieletowego.
17. Zmienne warunki atmos-
feryczne.
Praca na otwartej prze-
strzeni. Wysoka tempera-
tura i przeci¹gi w kabinie.
Warunki atmosferyczne
uzale¿nione od pory roku.
Choroby uk³adu oddecho-
wego, w tym najczêœciej
przeziêbienia, zapalenia
oskrzeli, p³uc, zatok.
Zagro¿enia biologiczne
Lp.
Zagro¿enie
ród³o zagro¿enia
Mo¿liwe skutki
zagro¿enia
Grupa
Droga zaka¿enia
18. Wirusy grypy (typu A, B,
C) Orthomyxoviridae.
Ludzie.
Grypa, zapalenie p³uc.
Gr. 2, szczepienia.
Powietrzno-kropelkowa.
6. Stosowane œrodki profilaktyczne
Środki
ochronne
Operator rozœcie³acza do mieszanki asfaltowej ma do dyspozycji œrodki ochrony in-
dywidualnej.
W normalnych warunkach pracy nie wymaga siê specjalnego zabezpieczenia
dróg oddechowych. W przypadku wyst¹pienia stê¿eñ oparów (przekroczenie
dopuszczalnych wartoœci NDS) lub mo¿liwoœci powstania aerozolu nale¿y sto-
sowaæ jednorazowe maski ochronne.
Dla ochrony skóry operator stosuje:
l
kombinezon z zapinanym ko³nierzykiem, œciœle dopasowanymi mankietami
rêkawów i nogawek,
l
d³ugie ognioodporne rêkawice oraz
l
buty dostosowane do kontaktu z gor¹cymi przedmiotami (nie wolno wpychaæ
nogawek spodni do butów).
Nie wymaga siê specjalnej ochrony oczu i twarzy, chocia¿ dobrym zwyczajem jest
stosowanie okularów ochronnych, a w przypadku zagro¿enia rozpryskiwaniem
masy asfaltowej – he³mu ochronnego z os³on¹ na twarz i fartuchem chroni¹cym szyjê.
Wymagane jest stosowanie ochronników s³uchu.
6
listopad 2008
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.A.16.
Ponadto operator obowi¹zany jest nosiæ kamizelkê odblaskow¹.
Instrukcje
Operator ma tak¿e do dyspozycji na stanowisku pracy instrukcje:
l
bezpiecznej obs³ugi i konserwacji maszyny,
l
transportu wewnêtrznego,
l
przeciwpo¿arow¹.
Inne środki
profilaktyczne
Inne œrodki profilaktyczne to:
l
okresowe przegl¹dy konserwacyjne maszyny,
l
podrêczny sprzêt ppo¿.,
l
punkty pierwszej pomocy rozmieszczone co 0,5 km,
l
podrêczna apteczka pierwszej pomocy,
l
okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie.
Szkolenia prowadzone s¹ zawsze w przypadku wprowadzenia zmian:
l
w organizacji ruchu na placu budowy,
l
samego placu budowy oraz
za ka¿dym razem w przypadku realizowania prac nietypowych.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat
W ostatnich piêciu latach na stanowisku zanotowano jeden ciê¿ki wypadek przy
pracy. Operator rozœcie³acza mieszanki asfaltowej zosta³ potr¹cony przez samo-
chód ciê¿arowy w momencie wyjmowania zbrylenia z kosza zasypowego.
Zagro¿enie zosta³o ograniczone przez:
l
ponowne opracowanie i wprowadzenie zasad transportu wewnêtrznego,
l
powo³anie pracownika kieruj¹cego ruchem samochodów ciê¿arowych dowo-
¿¹cych masê asfaltow¹ do rozœcie³acza.
W analogicznym okresie nie zanotowano ¿adnego przypadku choroby zawodowej.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Poni¿sza karta oceny ryzyka zawodowego zosta³a opracowana w skali trójstopnio-
wej wg PN-N-18002:2000 Systemy zarz¹dzania bezpieczeñstwem i higien¹ pracy. Ogólne
wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
Prezentowana karta jest dokumentem przyk³adowym. Na konkretnych stanowi-
skach pracy w Pañstwa zak³adach czêœæ ze zidentyfikowanych zagro¿eñ mo¿e nie
wystêpowaæ (np. z racji rodzaju wykorzystywanej maszyny, organizacji pracy, itp.),
ale mog¹ pojawiæ siê inne, nieuwzglêdnione w powy¿szej ocenie.
Zwracamy uwagê, ¿e w poni¿szej ocenie ryzyka zawodowego uwzglêdniono sto-
sowanie œrodków ograniczaj¹cych zagro¿enia.
Przypominamy tak¿e, ¿e pracownik powinien byæ zapoznany z kart¹ oceny ryzy-
ka zawodowego razem z kart¹ identyfikacji zagro¿eñ. Dowodem potwierdzaj¹cym
zapoznanie siê pracownika jest podpisana przez niego karta oceny ryzyka zawodo-
wego z dat¹ i adnotacj¹ „Zapozna³em siê”.
listopad 2008
7
5/2.A.16. Ocena ryzyka zawodowego operatora rozściełacza masy asfaltowej
OPINIE
Rozdział
5/2.A.16.
Rozdzia³
5/2.A.16.
Rozdzia³
5/2.A.16.
KARTA
OCENY
RYZYKA
ZAWODOWEGO
Data
…...........
Numer
Karty
.................................................
Sporz¹dzi³
zespó³
Stanowisko
pracy
Operator
rozœcie³acza
do
masy
asfaltowej
Liczba
nara¿onych
........................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
Charakterystyka
stanowiska
pracy
Praca
operatora
polega
na:
•
przygotowaniu
rozœcie³acza
masy
asfaltowej
do
pracy,
•
obs³udze
maszyny
zgodnie
z
instrukcj¹,
•
przeprowadzaniu
okresowych
przegl¹dów
konserwacyjnych.
Podstawowe
materia³y
stosowane
w
procesie
technologicznym,
to:
•
asfalty
drogowe,
•
œrodki
antyadhezyjne.
Operator
wykorzystuje
w
pracy:
narzêdzia
rêczne,
m.in.
klucze
nasadowe,
oczkowe,
skro-
baczki,
itp.
Operatora
wyposa¿ono
w:
•
jednorazowe
maski
ochronne,
•
kombinezon
ze
œciœle
dopasowanymi
mankietami
rêkawów
i
nogawek,
•
d³ugie,
ognioodporne
rêkawice
ochronne,
•
buty
robocze
odporne
na
wysok¹
temperaturê,
•
okulary
ochronne
lub
he³m
z
os³on¹
na
twarz
i
fartuchem
na
szyjê,
•
ochronniki
s³uchu,
•
kamizelkê
odblaskow¹,
•
instrukcje:
bezpiecznej
obs³ugi
i
konserwacji,
transportu
wewnêtrznego,
ppo¿.
Operator
ma
do
dyspozycji
apteczkê
pierwszej
pomocy
oraz
podrêczny
sprzêt
ppo¿.
Dokumenty
odniesienia:
•
rozp.
MPiPS
z
26.9.1997
r.
w
sprawie
ogólnych
przepisów
bhp
(tj.
Dz.U.
z
2003
r.
Nr
169,
poz.
1650,
ze
zm.),
•
rozp.
MG
z
20.9.2001
r.
w
sprawie
bhp
podczas
eksploatacji
maszyn
i
innych
urz¹dzeñ
technicznych
do
robót
ziemnych,
budowlanych
i
drogowych
(Dz.U
Nr
118,
poz.
1263),
•
rozp.
MK
oraz
A,GTiOŒ
z
10.2.1977
r.
w
sprawie
bhp
przy
wykonywaniu
robót
drogowych
i
mostowych
(Dz.U.
Nr
7,
poz.
30),
•
rozp.
MZ
z
3.10.2004
r.
w
sprawie
bezpieczeñstwa
i
higieny
pracy
zwi¹zanej
z
wystêpowaniem
w
miejscu
pracy
czynni-
ków
chemicznych
(Dz.U.
z
2005
r.
Nr
11,
poz.
86),
•
rozp.
MZ
z
2.9.2003
r.
w
sprawie
oznakowania
opakowañ
substancji
niebezpiecznych
i
preparatów
niebezpiecznych
(Dz.U.
Nr
173,
poz.
1679,
ze
zm.),
•
rozp.
MPiPS
z
29.11.2002
r.
w
sprawie
najwy¿szych
dopusz-
czalnych
stê¿eñ
inatê¿eñ
czynników
szkodliwych
dla
zdrowia
w
œrodowisku
pracy
(Dz.U.
Nr
217,
poz.
1833,
ze
zm.),
•
rozp.
MPiPS
z
14.3.2000
r.
w
sprawie
bhp
przy
rêcznych
pra
-
cach
transportowych
(Dz.U.
Nr
26,
poz.
313,
ze
zm.),
•
PN-N-18002:2000,
•
instrukcja
obs³ugi
rozœcie³acza
do
masy
asfaltowej,
•
karty
charakterystyki
substancji
ipreparatów
niebezpiecznych,
•
instrukcje
zak³adowe.
Rozdział 5/2.A.16.
WZÓR
8
Lp.
Zagro¿enie
ród³o
zagro¿enia
Wyniki
pomiarów
Ciê¿koœæ
szkód
Prawdopodo
-
bieñstwo
Oszacowanie
ryzyka
Dzia³ania
profilaktyczne
12
3
4
5
6
7
Zagro¿enia
fizyczne,
chemiczne
i
psychofizyczne
1.
Mo¿liwoœæ
zapalenia
siê
wykorzystywanych
³a
-
twopalnych
materia³ów
(po¿ar).
Masy
asfaltowe,
paliwo
oraz
œrodki
antyadhezyjne,
zw³asz
-
cza
w
przypadku
zbli¿ania
siê
z
otwartym
Ÿród³em
ognia
do
nape³nianych
zbiorników
ze
œrodkiem
antyadhezyjnym,
pali-
wem.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Zakaz
u¿ywania
otwartego
ognia
i
palenia
tytoniu.
Zapewnienie
podrêcznego
sprzêtu
ppo¿.
(gaœnice
proszkowe
i
pianowe).
Sto
-
sowanie
obowi¹zuj¹cych
instrukcji
(zw³asz
-
cza
dotycz¹cych
wykorzystywania
materia
-
³ów
³atwopalnych).
Zwrócenie
uwagi
na
za-
chowanie
nale¿ytej
ostro¿noœci.
2.
Wysoka
temperatura
powierzchni.
Gor¹ce
elementy
silnika
(prace
konserwacyjne),
mieszanka
asfaltowa,
której
temperatura
robocza
to
140–180°C.
Œrednia
Prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
W³aœciwa
organizacja
pracy.
Stosowanie
kom-
binezonu
ze
œciœle
dopasowanymi
mankietami
rêkawów
inogawek,
rêkawic
ochronnych,
butów
roboczych.
Zakaz
wpuszczania
noga-
wic
w
buty.
W
sytuacjach
gro¿¹cych
rozla-
niem
(rozchlapaniem)
gor¹cych
produktów
nale¿y
stosowaæ
ognioodporne
rêkawice,
he³m
z
ochron¹
czêœci
twarzowej
ifartuchem
zabezpieczaj¹cym
szyjê.
Przed
za³adunkiem
rozœcie³acza
–
kontrola,
czy
nie
znajduje
siê
w
nim
jakaœ
iloϾ
wody
gro¿¹ca
wykipieniem.
3.
Ruch
pojazdów.
Poruszaj¹ce
siê
po
placu
budo
-
wy
pojazdy.
Dotyczy
to
zarów
-
no
pojazdów
mechanicznych
obs³ugiwanych
przez
osoby
wykonuj¹ce
prace
na
placu
bu
-
dowy,
jak
isamochodów
osobo
-
wych
iciê¿arowych
obs³ugiwa
-
nych
przez
uczestników
ruchu
tych
pasów
drogi,
które
nie
zo
-
sta³y
wy³¹czone
z
ruchu.
Du¿a
Prawdopodobne
Du¿e
Zalecenie
stosowania
siê
do
projektu
organi
-
zacji
ruchu.
Stosowanie
kamizelek
odblasko
-
wych.
Dzia³ania
ograniczaj¹ce
poœpiech.
Zalecenie
zachowania
nale¿ytej
ostro¿noœci.
WZÓR
Rozdział 5/2.A.16.
9
12
3
4
5
6
7
4.
Niestabilne
przedmioty
umieszczone
na
tym
sa
-
mym
poziomie.
Zagro¿enie
przez
ciê¿ki
³adu
-
nek.
Rozœcie³acz
mo¿e
prze
-
wróciæ
siê
na
nierównym
tere
-
nie
placu
budowy
podczas
wy
-
konywania
prac
konserwacyj
-
nych.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Zagro¿enie,
które
mo¿e
wyst¹piæ
przy
wyko
-
nywaniu
prac
konserwacyjnych.
Stosowaæ
siê
do
instrukcji
postêpowania,
w
takich
przypad
-
kach
nakazuj¹cej
odci¹¿yæ
rozœcie³acz
do
na
-
wierzchni
izaryglowaæ.
Zwracaæ
uwagê
na
przeœwit
rozœcie³acza
do
nawierzchni
i³opat
œlimaka.
Zachowaæ
nale¿yt¹
ostro¿noœæ.
5.
Po³o¿enie
stanowiska
pracy
na
poziomie
wy¿
-
szym
od
otaczaj¹cego
terenu
zagra¿aj¹ce
upadkiem
z
wysokoœci.
Zabrudzone
schody
wejœcia
do
kabiny.
Niesprawne
lub
zde
-
montowane
uchwyty.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Dba³oœæ
o
³ad
i
porz¹dek
w
miejscu
wyko
-
nywania
prac.
Regularne
sprawdzanie
stanu
zabezpieczeñ
(np.
uchwytów
i
porêczy).
Zachowanie
nale¿ytej
ostro¿noœci.
Dzia³ania
ograniczaj¹ce
poœpiech.
6.
Powierzchnie
sprzyja-
j¹ce
upadkowi
na
tym
samym
poziomie
–
p
o-
œlizgniêcie,
upadek
na
tej
samej
p³aszczyŸnie.
Nierówne
i
œliskie
drogi
ko-
munikacyjne
na
placu
budowy.
Ba³agan.
Œrednia
Prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Stosowanie
butów
z
podeszw¹
antypoœli-
zgow¹.
Dba³oœæ
o
³ad
i
porz¹dek.
Dzia³ania
ograniczaj¹ce
poœpiech.
Zachowanie
nale¿y-
tej
ostro¿noœci.
7.
Wystaj¹ce
elementy.
Elementy
konstrukcyjne
rozœ-
cie³acza
do
masy
asfaltowej,
zw³aszcza
przy
wejœciach
do
kabiny
operatora,
elementy
oznakowania
i
wygrodzenia
terenu
(s³upki,
p³otki,
itp.).
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Oznakowanie
barwami
odblaskowymi
ele-
mentów
konstrukcyjnych,
o
które
uderzenia
wystêpuj¹
najczêœciej.
Dzia³ania
ograniczaj¹ce
poœpiech.
Zalecenie
zachowania
nale¿ytej
ostro¿noœci.
8.
Ostre
i
szorstkie
krawêdzie.
Elementy
konstrukcyjne
rozœ
-
cie³acza.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Stosowanie
odzie¿y
i
rêkawic
roboczych.
Przestrzeganie
instrukcji
bezpiecznej
obs³ugi
i
konserwacji.
Dba³oœæ
o
³ad
i
porz¹dek.
Dzia³ania
ograniczaj¹ce
poœpiech.
9.
Ruchome
elementy
maszyny.
Ruchome
elementy
silnika,
po
-
krywa
silnika,
klapa
serwisowa
silnika
(prace
konserwacyjne).
Elementy
œlimakowe
przezna
-
czone
do
transportu
mieszanki
asfaltowej.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Stosowanie
kombinezonów
œciœle
przylega
-
j¹cych
do
cia³a.
Zwrócenie
uwagi
na
zacho
-
wanie
nale¿ytej
ostro¿noœci.
Rozdział 5/2.A.16.
WZÓR
10
12
3
4
5
6
7
10.
U¿ywanie
narzêdzi
rêcznych.
Wykorzystywane
narzêdzia
rêczne
–
m³otki,
klucze,
skro
-
baczki,
itp.,
zw³aszcza
nie
-
sprawne
lub
Ÿle
dobrane.
Ma³a
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Stosowanie
sprawnych
narzêdzi
(kontrole
i
eliminowanie
narzêdzi
uszkodzonych).
Stosowanie
rêkawic
roboczych.
11.
Niebezpieczne
napiêcie
w
przewodach
elek
-
trycznych.
Przewody
i
podzespo³y
elek
-
tryczne
bêd¹ce
pod
napiêciem.
Napiêcie
w
instalacji
ogrzewa
-
nia
rozœcie³acza
wynosz¹ce
400
V.
Zagro¿enie
jest
najwiêk
-
sze
w
trakcie
prac
konserwa
-
cyjnych
maszyny.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Stosowanie
siê
do
instrukcji
u¿ytkowania
wydanej
przez
producenta
(w
tym
zakaz
wykonywania
napraw
i
konserwacji
samo
-
dzielnie).
12.
Ciœnienie
oleju
w
prze-
wodach.
Strumieñ
oleju
hydraulicznego,
wyp³ywaj¹cy
pod
ciœnieniem
w
wyniku
wyrwania
koñcówki
lub
uszkodzenia
przewodu.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Stosowanie
siê
do
instrukcji
u¿ytkowania.
Sto-
sowanie
os³on
wê¿y
elastycznych.
Regularne
kontrole
stanu
wê¿y
zasilaj¹cych
oraz
zapinek.
Wszystkie
uszkodzenia
(nawet
tylko
podej-
rzenia
o
niesprawnoϾ)
s¹
niezw³ocznie
na-
prawiane.
Zakaz
samodzielnej
naprawy
uszkodzonych
elementów
instalacji.
13.
Szkodliwe
czynniki
che-
miczne
wystêpuj¹ce
przy
uk³adaniu
asfaltu.
Podczas
wykonywania
robót
drogowych
z
u¿yciem
asfaltów
drogowych
wydzielaj¹
siê
do
powietrza
dymy,
które
s¹
z³o¿onymi
mieszaninami
sub
-
stancji
szkodliwych
o
ró¿nym
charakterze
chemicznym
i
stopniu
toksycznoœci.
Ponadto
stosowane
w
instalacji
czyszcz¹cej
œrodki
antyadhezyj
-
ne
i
ich
pary
s¹
³atwopalne
i
szkodliwe
dla
zdrowia.
Szkodliwe
dla
zdrowia
s¹
tak¿e
spaliny
emitowane
przez
silniki
wysokoprê¿ne.
Du¿e
Prawdopodobne
Du¿e
Pomiary
stê¿enia
substancji
szkodliwych
w
œrodowisku
pracy.
Zakaz
przekraczania
dopuszczalnych
temperatur
wykorzystywa
-
nych
materia³ów.
PrzemiennoϾ
wykonywa
-
nia
prac.
Stosowanie
przerw
w
pracy.
Stoso
-
wanie
indywidualnych
œrodków
ochrony
dróg
oddechowych
(masek
jednorazowych).
W
przypadku
zatrucia
–
pracownika
wynieϾ
na
œwie¿e
powietrze.
WZÓR
Rozdział 5/2.A.16.
11
12
3
4
5
6
7
14.
Wibracja
ogólna.
Drgania
przenoszone
na
ca³e
cia³o,
jak
i
n
a
zespó³
d³oñ-ramiê
od
pracuj¹cego
urz¹dzenia.
Przy
zgodnym
z
przeznacze
-
niem
zastosowaniu
maszyny
wa¿one
wartoœci
skuteczne
przyœpieszenia
drgañ
przeno
-
szonych
na
ca³e
cia³o
i
n
a
ze
-
spó³
d³oñ
–
ramie
nie
przekra
-
czaj¹
wartoœci
okreœlonych
w
PN-EN
1032:2005.
Drgania
mechaniczne.
Badanie
maszyn
samojezdnych
w
celu
wyznacze-
nia
wartoœci
emisji
drgañ.
Ma³e
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Dba³oœæ
o
stan
techniczny
maszyny,
szcze
-
gólnie
uk³adu
amortyzuj¹cego
siedzisko.
15.
Ha³as.
Ha³as
pochodz¹cy
z
maszyn
i
urz¹dzeñ
pracuj¹cych
obok
rozœcie³acza.
Na
stanowisku
operator
a
i
w
bezpoœrednim
s¹siedztwie,
podczas
pracy
ma-
szyny
mo¿e
dojϾ
do
przekro-
czenia
dopuszczalnego
pozio-
mu
ciœnienia
akustycznego
wy-
nosz¹cego
85
dB.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Stosowanie
ochronników
s³uchu.
Organiza-
cja
pracy
umo¿liwiaj¹ca
przemiennoϾ
wyko-
nywanych
czynnoœci.
16.
Obci¹¿enie
statyczne.
Wymuszona
pozycja
cia³a
pod
-
czas
wielogodzinnej,
nieprze
-
rwanej
pracy
w
kabinie.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
Odpowiednia
organizacja
pracy.
Stosowanie
przerw
w
pracy.
17.
Zmienne
warunki
atmosferyczne.
Praca
na
otwartej
przestrzeni.
Wysoka
temperatura
iprzeci¹gi
w
kabinie.
Warunki
atmosfe
-
ryczne
uzale¿nione
od
pory
roku.
Œrednia
Ma³o
prawdopodobne
Ma³e
–
dopuszczalne
U¿ywanie
przydzielonych
sortów
ubranio
-
wych
z
uwzglêdnieniem
aktualnych
warun
-
ków
atmosferycznych.
Napoje
w
zale¿noœci
od
pory
roku
(zimne
lub
gor¹ce).
Rozdział 5/2.A.16.
WZÓR
12
12
3
4
5
6
7
Zagro¿enia
biologiczne
Lp.
Zagro¿enie
ród³o
zagro¿enia
Ciê¿koœæ
szkód
Prawdopodo
-
bieñstwo
Oszacowanie
ryzyka
Dzia³ania
profilaktyczne
Grupa
ryzyka
Droga
przenoszenia
Przechowywanie
akt
18.
Wirusy
grypy
(typu
A,
B,
C)
Orthomyxoviridae.
Ludzie.
Du¿a
Ma³o
prawdopodobne
Œrednie
–
dopuszczalne
Szczepienia
tylk
oAiB
.
Gr.
2,
szczepienia.
Powietrzno-kropelkowa.
Nie.
Uwagi:
Brak
lub
niestosowanie
zabezpieczeñ
powoduje
podwy¿szenie
kategorii
ryzyka,
tzn.
zwiêksza
prawdopodobieñ
-
stwo
zaistnienia
wypadku,
choroby.
Zatwierdzi³:
WZÓR
Rozdział 5/2.A.16.
13
Rozdział 5/2.A.16.
WZÓR
14