HISTORIA UNII EUROPEJSKIEJ

HISTORIA UNII EUROPEJSKIEJ

1. Wstęp

Przyszło nam żyć w czasach gdzie suwerenny kraj należy do ogółu

narodowości mających podobne cele i nadzieje na lepsze jutro. Gdzie bez przeszkód

możemy poruszać się, mieszkać i pracować w innych krajach bez posiadania wizy,

paszportu czy innego zezwolenia na pobyt. To wszystko dzięki organizacji takiej jak

Unia Europejska. Jednoczy ona większość krajów Starego Kontynentu. Marzenia o

władaniu całą Europą mieli już starożytni przywódcy, cesarzowie i wielcy dyktatorzy,

lecz Europę nie połączyła siła i przymus lecz chęć obudowy i chęć stworzenia

dogodnych do życia warunków. Aby wyglądała tak jak dziś musiała przejść szereg

przemian i transformacji.

1950 – 1959 Początki współpracy

Po drugiej wojnie światowej Europa dostrzegła konieczność pokojowej

współpracy między państwami europejskimi. 9 maja 1950 roku minister spraw

zagranicznych Francji, Robert Schuman, zgłosił propozycje utworzenia Europejskiej

Wspólnoty Węgla i Stali. Twórcą samej idei był francuski komisarz do spraw

planowania Jean Monnet. Zadaniem EWWiS było wycofanie podstawowych gałęzi

przemysłu spod nadzoru władz krajowych i przekazanie ich pod władzę Wysokiego

Zarządu. U podstaw tego projektu leżała chęć pojednania francusko – niemieckiego

oraz pragnienie stworzenia podwalin europejskiej federacji. Traktat o utworzeniu

EWWiS podpisano 18 kwietnia 1951 roku. Jego sygnatariuszami były Francja,

Republika Federalna Niemiec , Włochy, Belgia, Holandia i Luxemburg. Traktat paryski

został zawarty na 50 lat i wszedł w życie 23 lipca 1952 roku.

W 1954 roku J.W Beyen, holenderski minister spraw zagranicznych, wystąpił z

propozycją utworzenia unii celnej i wspólnego rynku, uzależniając rozwój integracji

politycznej i militarnej od postępu integracji gospodarczej. W dniach 1-2 czerwca

1955 w Messynie zebrała się konferencja ministrów spraw zagranicznych sześciu

J. Borowiec, K. Wilk, Teoria i praktyka europejskiej integracji gospodarczej, Wydawnictwo Akademii

Ekonomicznej, Wrocław 1997, str.30

państw – członków EWWiS. Na konferencji osiągnięto porozumienie co do celowości

utworzenia wspólnoty gospodarczej na podstawie planu Beyena i podjęto decyzje o

rozpoczęciu tych prac nad przygotowaniem planu ekonomicznej integracji Europy.

Wynikiem tych prac był tzw. raport Spaaka ( ministra spraw zagranicznych Belgii). W

rezultacie dalszych rokowań 25 marca 1957 r. sześć państw ( członków EWWiS)

podpisało w Rzymie Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą.

Nabrał on mocy obowiązującej 1 stycznia 1958 roku. Okres jego ważności jest

nieograniczony.

Wraz z traktatem ustanawiającym EWG został podpisany, w tym samym

składzie członkowskim, tego samego dnia i również w Rzymie, Traktat ustanawiający

Europejska Wspólnotę Energii Atomowej, zwaną potocznie Euratomem. Traktat

został zawarty na czas nieograniczony i wszedł w życie 1 stycznia 1958 roku. Celem

tej Wspólnoty było stworzenie warunków do budowy wspólnego rynku w zakresie

pokojowego wykorzystywania energii atomowej. W praktyce cel ten znalazł się na

dalszym planie, nie było bowiem większego zapotrzebowania na ten nośnik energii, w

związku z czym działalnośc EWEA została skoncentrowana na badaniach naukowych.

1960 – 1969 Epoka wzrostu gospodarczego

30 lipca 1962 r. UE wprowadza „wspólną politykę rolną" umożliwiającą

państwom wspólną kontrolę nad produkcją żywności. Rolnicy sprzedają swoje

produkty po tej samej cenie. UE wytwarza wystarczającą ilość żywności, a rolnicy

dobrze zarabiają. Niechcianym efektem ubocznym jest nadprodukcja i związane z nią

ogromne nadwyżki żywności. Od lat 90. najważniejsza jest likwidacja nadwyżek i

poprawa jakości żywności

Unia Europejska – Historia i instytucje. Część 1., UKIE 2003, [dok. elekt.] [dostęp 11.10.2011]

E. Kawecka – Wyrzykowska, K. Michałowska – Gorywoda, Integracja europejska, wyd. Oficyna, Warszawa

2007, str. 41 -42.

http://europa.eu/about-eu/eu-history/index_pl.htm [dostęp 11.10.2011]

8 Kwietnia 1965 roku został podpisany Traktat o fuzji organów wykonawczych

Wspólnot Europejskich ( EWWiS, EWG i Euratomu). Układ ten wszedł życie 1 lipca

1967. Na mocy tego układu powołano również dwie instytucje: wspólna Radę

Ministrów oraz Komisję Wspólnot Europejskich

1 lipca 1968 roku 6 państw członkowskich Wspólnot Europejskich utworzyło

unię celną ze wspólną taryfą wobec państw trzecich. Posunięcie to umożliwiło

pierwszy w świecie swobodny handel transgraniczyny. Unia celna stosowała też

jednorodne cło na towary importowane spoza jej terenu. Takim sposobem powstaje

największa w świecie grupa handlowa. Rośnie też wielkość wymiany towarowej

między członkami unii, jak i między unią a państwami trzecimi.

Te wydarzenia umożliwiły szybki wzrost gospodarczy w Europie, w której dalej

widoczne są echa wyniszczającej cały kontynent wojny. Umożliwia współpracę

międzynarodową na szczeblu dotąd niespotykanym co pokazuje jak wiele niosą za

sobą postanowienie Wspólnoty europejskiej.

4.1970 – 1979 Pierwsze rozszerzenie

Pierwsze rozszerzenie europejskiej wspólnoty miało miejsce dopiero po 15

latach od wejścia w życie Traktatów Rzymskich. 1 stycznia 1973 roku przystąpiły do

niej trzy nowe państwa: Dania, Irlandia i Wielka Brytania. Wielka Brytania uzyskała

zresztą to członkostwo dopiero za trzecim podejściem. Pierwszy wniosek o

stowarzyszenie z EWG Brytyjczycy złożyli już latem 1961 roku, ale na początku 1963

roku Francja generała de Gaulle’a zablokowała tę kandydaturę. Powtórny wniosek

Londyn złożył w maju 1967 roku, ale i tym razem - wskutek ponownego weta Francji

- wycofała go w grudniu tego samego roku. Natomiast Norwegowie, którzy do dziś

pozostają poza Unią, w 1973 roku po raz pierwszy odrzucili w referendum możliwość

wejścia do wspólnoty (zawarto jednak porozumienie o wolnym handlu artykułami

przemysłowymi). W sprawie wspólnotowego członkostwa odbyły się w tym kraju dwa

Piotr Leszczyński, Tomasz Snarski Vademecum Maturalne 2008 Wiedza o społeczeństwie, wyd. Operon,

Gdynia 2007 str. 149

Piotr Leszczyński, Tomasz Snarski Vademecum Maturalne 2008 Wiedza o społeczeństwie, wyd. Operon,

Gdynia 2007 str. 149

plebiscyty: w 1972 i 1994 roku. Oba zakończyły się niewielką przewagą przeciwników

członkostwa w UE. Równolegle z powiększeniem EWG z sześciu do dziewięciu państw

członkowskich, zakres wspólnej polityki rozszerzony został o politykę społeczną,

regionalną, politykę energetyczną i ochrony środowiska.

10 grudnia 1974 roku przywódcy UE na znak solidarności tworzą Europejski

Fundusz Rozwoju Regionalnego. Ma on służyć przeniesieniu pieniędzy z bogatych do

biednych regionów w celu poprawy dróg i komunikacji, przyciągnięcia inwestycji i

stworzenia nowych miejsc pracy. Ten rodzaj działalności w przyszłości obejmie jedną

trzecią wszystkich wydatków UE. Kolejnym krokiem na drodze integracji europejskiej

było utworzenie w 1974 roku Rady Europejskiej. Założono, że spotkania premierów,

prezydentów i ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich miały się

odbywać dwa razy w roku.

Lata siedemdziesiąte to okres stosunkowo dużej niestabilności walut w

świecie, w tym także walut europejskich. Część krajów Wspólnoty podejmowała

próby stabilizacji kursów między swoimi walutami. Ponieważ działania te ogólnie

okazały się niezadowalające z punktu widzenia procesu integracyjnego postanowiono

zastosować rozwiązanie, które dałoby szansę na zmianę tego stanu. Rozwiązaniem

tym okazał się Europejski System Walutowy, który zaczął funkcjonować 13 września

1979 roku. Zasady ESW zostały określone na mocy porozumienia między bankami

centralnymi krajów członkowskich. W ramach systemu przyjęto zasadę, że kursy

rynkowe między walutami tych krajów mogą zmieniać się tylko w określonych

granicach wokół bilateralnych kursów centralnych, ustalanych na podstawie wspólnej

decyzji. Granice te zostały określone na poziomie +/- 2,25 proc. Dla krajów słabszych

ekonomicznie przewidziano możliwość stosowania granic +/- 6 proc. Banki centralne

państw członkowskich zobowiązały się do podejmowania interwencji niezbędnych dla

utrzymania kursów rynkowych w tych przedziałach. W celu ułatwienia operacji

interwencyjnych ustanowiono system wzajemnej pomocy kredytowej. Jeżeli

utrzymanie kursu w dozwolonym przedziale okazałoby się niemożliwe mimo

http://www.europarlament.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_ep.pap.pl&_PageID=1&_menuId=1&_subMe

nu=1&_nrDep=893&_CheckSum=-2000656157 [dostęp: 11.10.2011]

http://europa.eu/about-eu/eu-history/1970-1979/index_pl.htm [dostęp 11.10.2011]

podejmowanych interwencji walutowych oraz innych działań korekcyjnych, zmianie

powinien był ulec bilateralny kurs centralny. Ustalono, że takie zmiany mogły być

dokonywane tylko na mocy wspólnej decyzji. W efekcie ESW stał się systemem

kursów stałych.

5. 1980 – 1989 Zmiana oblicza Europy

W 1981 r. Grecja staje się dziesiątym członkiem UE, Hiszpania i Portugalia

przystępują do niej pięć lat później. W 1986 r. podpisano Jednolity Akt Europejski.

Jest to traktat tworzący podstawy dla szeroko zakrojonego sześcioletniego programu,

mającego na celu usunięcie przeszkód dla wolnego przepływu handlu w UE, a w

konsekwencji utworzenia „jednolitego rynku”.

Na jego podstawie państwa

członkowskie otrzymały bowiem nowe kompetencje w dziedzinie gospodarki i zasady

współpracy politycznej (w ramach tzw. Europejskiej Współpracy Politycznej).

Państwa Wspólnot potwierdziły w nim np. dążenie do utworzenia Unii Europejskiej

oraz istnienie Rady Europejskiej. Jednolity Akt Europejski, który stanowił podstawę

utworzenia tzw. jednolitego rynku wewnętrznego (do końca 1992 roku), wszedł w

życie 1 lipca 1987 roku.

14 czerwca 1985 Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg i RFN podpisały w

Schengen układ, na mocy którego stopniowo miała być znoszona kontrola granic w

ruchu osobowym między tymi krajami. Od 1986 wprowadzono zwykłą kontrolę

wzrokową na granicy dokonywaną w stosunku do pojazdów przekraczających ją ze

zmniejszoną prędkością.

6.1990 – 1999 Europa bez granic

3 października 1990 roku nastąpiło zjednoczenie Niemiec, co spowodowało

włączenie obszaru byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej do Wspólnot

Europejskich.

L. Oręziak, Euro. Nowy pieniądz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, str.19

Unia Europejska – Historia i instytucje. Część 1., UKIE 2003, [dok. elekt.] [dostęp 11.10.2011]

Piotr Leszczyński, Tomasz Snarski Vademecum Maturalne 2008 Wiedza o społeczeństwie, wyd. Operon,

Gdynia 2007 str. 149

7 lutego 1992 roku podpisano w Maastricht Traktat o Unii Europejskiej, który

wszedł w życie 1 listopada 1993 roku. Traktat ten był gruntowną reformą traktatów

założycielskich, związaną z zapowiedzią przejścia do kolejnego etapu integracji – unii

gospodarczej i walutowej. Zmieniono w nim nazwę Europejskiej Wspólnoty

Gospodarczej na Wspólnotę Europejską, co było spowodowane poszerzeniem

Traktatu ustanawiającego EWG o postanowienia regulujące kwestie poza

gospodarcze, takie jak obywatelstwo Unii, współpraca w dziedzinie edukacji i kultury.

W Traktacie z Maastricht powołano do życia Unię Europejską, która jest parasolem

nad Wspólnotami Europejskimi i obejmuje trzy filary. I filar stanowią dziedziny

uregulowane traktatami, które ustanowił Euratom i Wspólnotę Europejską, m. in.:

unia celna i jednolity rynek, polityka handlowa i polityka rolna i rybołówstwa, polityka

transportowa, reguły konkurencji, unia gospodarcza i walutowa. II filar to wspólna

polityka zagraniczna i bezpieczeństwa w tym m.in. wspieranie demokracji i ochrona

praw człowieka, misje pokojowe, pomoc państwom trzecim. III filar to współpraca

policyjna i sądowa w sprawach karnych, w tym walka z przestępczością

zorganizowaną, zwalczanie rasizmu i ksenofobii, współpraca w ramach Europolu.

1 stycznia 1995 do UE przystępują Austria, Finlandia i Szwecja. 15 państw

członkowskich obejmuje niemal całą zachodnią Europę. 26 marca 1995 w siedmiu

krajach – Belgii, Francji, Hiszpanii, Luksemburgu, Niderlandach, Niemczech i

Portugalii – wchodzi w życie

Układ z Schengen

. Podróżni dowolnej narodowości mogą

przekraczać granice między tymi krajami bez kontroli paszportowej. Później również

inne państwa przyłączają się do strefy Schengen pozbawionej kontroli na granicach

wewnętrznych.

2 października 1997 roku w Amsterdamie został podpisany traktat reformującu

Unię Europejską ( tzw. Traktat amsterdamski). Kładzie on nacisk na trzy istotne

aspekty

http://www.europarl.europa.eu/parliament/archive/staticDisplay.do?id=77&pageRank=6&language=PL

[dostęp: 11.10.2011]

Komisja Europejska, Traktat Amsterdamski: co się zmieniło w Europie. Wspólnoty Europejskie 1999 [dok.

elektr.][dostęp: 11.10.2011]

 zobowiązanie Unii do respektowania praw fundamentalnych, zwłaszcza tych,

które są w Konwencji Europejskiej o przestrzeganiu praw człowieka i

podstawowych swobód, wprowadzonej przez Radę Europy w 1950 roku. Na

państwa członkowskie, które w sposób poważny i systematyczny naruszają te

prawa, mogą zostać nałożone sankcje sięgające nawet zawieszenia ich prawa

do głosu na forum Rady. Dla państw członkowskich przestrzeganie

fundamentalnych praw staje się zarazem warunkiem ich przystąpienia do Unii;

 przyznane Unii prawo do podejmowania środków mających na celu zwalczanie

wszelkiej dyskryminacji z powodu płci, rasy, pochodzenia, religii czy

przekonan, kalectwa, wieku i orientacji seksualnej;

 zobowiązanie Unii do promowania we wszystkich sferach polityki równości

szans kobiet i mężczyzn obok zapisanych już w traktacie reguł respektowania i

promocji równouprawnienia w dziedzinie spraw socjalnych i zatrudnienia.

Inne modyfikacje, które wprowadzał Traktat to: utrzymywanie zasady

wysokiego poziomu zatrudnienia, zaostrzenie wymogów ochrony środowiska,

określenie relacji pomiędzy obywatelstwem wspólnotowym a narodowym. W zakresie

modyfikacji

polityk

wspólnotowych,

zmiany

obejmują

przede

wszystkim:

wprowadzenie do Traktatu o Wspólnocie Europejskiej (d. EWG) rozdziału

dotyczącego polityki zatrudnienia, włączenie Protokołu Socjalnego, wyposażenie Unii

Europejskiej we Wspólne Strategie w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i

Bezpieczeństwa, wprowadzenie możliwości konstruktywnego wstrzymania się od

głosu na forum Rady Unii Europejskiej dla państw nie zainteresowanych daną

inicjatywą, system \"trojki\" w obszarze Wspólnej Polityki Zagranicznej i

Bezpieczeństwa został zastąpiony inną reprezentacją, włączenie do Traktatu tzw.

Zadań petersburskich - misji pokojowych, humanitarnych i ewakuacyjnych oraz akcji

wojskowych przywracających pokój. Traktat Amsterdamski wszedł w życie 1 maja

1999 roku.

http://www.psz.pl/component/option,com_glossary/Itemid,187/catid,171/func,view/term,Traktat%20Amste

rdamski%20(Amsterdam%20Treaty)/[dostęp:11.10.2011]

1 czerwca 1998 roku został utworzony Europejski Bank Centralny z siedzibą

we Frankfurcie nad Menem.

7.2000 – do dziś Dekada rozwoju

W marcu 2000 roku na spotkaniu unijnych przywódców w Lizbonie

opracowano strategię mającą na celu pobudzenie zatrudnienia w UE, modernizację

gospodarki i wzmocnienie spójności społecznej w ramach gospodarki opartej na

wiedzy, tzw. Strategię Lizbońską. Zakładała ona, że do roku 2010 Unia Europejska

będzie miała najbardziej konkurencyjną gospodarkę świata. Ten cel miał zostać

osiągnięty dzięki innowacyjności wykorzystującej badania naukowe - zwłaszcza w

nowoczesnych dziedzinach wiedzy - co miało się stać głównym motorem rozwoju.

Okazało się to jednak niemożliwe i dziś Unia proponuje nową strategię gospodarczą

na najbliższe 10 lat - UE 2020. Nowa strategia ma bazować na osiągnięciach

poprzedniej i korzystać z jej doświadczeń (poprzedni dokument miał zawierać np.

zbyt wiele priorytetów naraz). UE 2020 ma na celu bardziej ekologiczny wzrost

gospodarczy, który jednocześnie będzie chronić przed wykluczeniem społecznym.

W grudniu 2000 roku na szczycie w Nicei "piętnastka" zgodziła się, że przed

planowanym rozszerzeniem Unii trzeba uprościć traktaty wyraźnie rozdzielając

kompetencje unijnych instytucji i określając rolę Parlamentu Europejskiego. Traktat z

Nicei, który wszedł w życie 1 lutego 2003 roku, przewidywał przeprowadzenie reform

instytucjonalnych umożliwiających skuteczne funkcjonowanie Unii po rozszerzeniu do

25 państw członkowskich w 2004 roku oraz do 27 państw członkowskich w roku

2007. Również tym razem Traktat z Nicei, Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat

ustanawiający Wspólnotę Europejską zostały zapisane w wersji skonsolidowanej.

Mimo przygotowań treści Traktatu w czasie Konferencji Międzyrządowej, problemy

rozstrzygane w Nicei były na tyle kontrowersyjne, że grudniowy szczyt UE trwał

bardzo długo: od 7 do 11 grudnia. Traktat wprowadzał m.in. nowe zasady

Piotr Leszczyński, Tomasz Snarski, Vademecum Maturalne 2008 Wiedza o społeczeństwie, wyd. Operon,

Gdynia 2007, str. 150

A. Budzyńska, M. Duszczyk i in., Strategia Lizbońska. Droga do sukcesu zjednoczonej Europy., str.4, [dok.

elektr.][dostęp: 11.10.2011]

głosowania większością kwalifikowaną w Radzie UE. Polsce zależało na uzyskaniu

tam jak największej siły głosu i to się udało: wszystkie państwa członkowskie

otrzymały głosy ważone nieco bardziej proporcjonalnie do liczby ich ludności, ale

największe (ponad 80 mln mieszkańców) Niemcy otrzymały tyle samo głosów (29),

co liczące po ok. 60 mln mieszkańców Francja, Wielka Brytania i Włochy. Polska -

wtedy jeszcze kraj kandydujący do Unii - wstępnie uzyskała 27 głosów (tyle samo co

Hiszpania).

Dotychczasowy system głosowania będzie obowiązywać jeszcze tylko do końca

października 2014 roku. Potem - do 31 marca 2017 roku możliwe będzie głosowanie

zarówno w systemie nicejskim, jak i nowym, ustalonym w Traktacie Lizbońskim.

Później jedynym obowiązującym systemem będzie ten zawarty w Traktacie

Lizbońskim - głosowanie tzw. podwójną większością: 55 proc. członków UE, ale nie

mniej niż 15 i to zamieszkanych przez co najmniej 65 proc. ludności wspólnoty.

Jednak do końca 2017 roku każde z państw UE będzie mogło zażądać powtórzenia

każdego głosowania według zasad przyjętych w Nicei

Do zablokowania postanowień wystarczy natomiast tzw. mniejszość blokująca,

czyli co najmniej 35 proc. państw członkowskich, ale też nie mniej niż cztery.

Ponadto w niektórych sprawach - dotyczących np. polityki bezpieczeństwa i polityki

zagranicznej, polityki gospodarczej i pieniężnej, czy zawieszenia w prawach członka -

do zablokowania decyzji konieczna jest zgoda 72 proc. członków Unii.

Na tym samym grudniowym spotkaniu w Nicei unijni przywódcy uroczyście

ogłosili też Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej, która zawiera zbiór tych

praw przysługujących każdemu obywatelowi UE. Wtedy nie udało się jednak uzyskać

Piotr Leszczyński, Tomasz Snarski Vademecum Maturalne 2008 Wiedza o społeczeństwie, wyd. Operon,

Gdynia 2007 str. 153

http://europarlament.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_ep.pap.pl&_PageID=1&_menuId=1&_subMenu=1

&_nrDep=893&_CheckSum=-2000656157 [dostęp 11.10.2011]

http://ec.europa.eu/polska/news/opinie/090615_system_glosowania_pl.htm [dostęp 11.10.2011]

konsensusu w sprawie wprowadzenia jej do unijnego prawa. Moc prawną uzyskała

ona dopiero w 2009 roku, wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony

Rok później, w 2001 roku na szczycie w Laeken pod Brukselą, przywódcy

unijnej "piętnastki" opowiedzieli się za koniecznością reformy instytucjonalnej w

związku z planowanym rozszerzeniem UE. Projekt reformy, pomyślany jako

konstytucja UE, przygotował 105-osobowy Konwent złożony z przedstawicieli rządów

i parlamentów państw członkowskich i kandydujących oraz delegacji posłów

Parlamentu Europejskiego. W składzie polskiej delegacji przedstawicielem rządu była

obecna europosłanka, a wtedy minister ds. europejskich Danuta Huebner. Sejm

reprezentował Józef Oleksy, a Senat - Edmund Wittbrodt. Pod koniec października

szefowie państw i rządów oraz ministrowie spraw zagranicznych państw UE podpisali

Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy. Nie udało się jednak wprowadzić

konstytucji w życie, ponieważ w 2005 roku dwa założycielskie państwa członkowskie

- Holandia i Francja - odrzuciły ten Traktat w referendum

W grudniu 2002 roku Rada Europejska w Kopenhadze uzgodniła, że 10 krajów

kandydujących: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja,

Słowenia i Węgry wejdą do UE 1 maja 2004 roku, a Bułgaria i Rumunia - w 2007

roku. W kwietniu następnego roku w Atenach uroczyście podpisano Traktaty o

Przystąpieniu między UE a 10 pierwszymi państwami. Mimo braku reformy

instytucjonalnej kraje te weszły do Unii w przewidywanym terminie. Jest to

największe rozszerzenie w historii wspólnoty i takim pozostanie (ponieważ członkami

UE jest już większość krajów naszego kontynentu)

Już w następnym miesiącu - 10 i 13 czerwca 2004 roku - odbyły się szóste

bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego. Po raz pierwszy uczestniczyli w

nich również Polacy - Polsce przypadły 54 mandaty. Najwięcej, bo 15 z nich objęli

http://www.kartaprawpodstawowych.org.pl/?link=1 [dostęp: 11.10.2011]

http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/w;laeken;przyjeto;deklaracje;dotyczaca;przyszlosci;u

nii;europejskiej,96,0,50784.html[dostęp: 11.10.2011]

E. Kawecka – Wyrzykowska, K. Michałowska – Gorywoda, Integracja europejska, wyd. Oficyna, Warszawa

2007, str. 45

posłowie z listy Platformy Obywatelskiej, a 10 - z Ligi Polskich Rodzin. Siedem miejsc

w PE zajęli posłowie z listy Prawa i Sprawiedliwości, sześć - z Samoobrony, a pięć - z

listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy. Po cztery mandaty uzyskali

posłowie z listy Uni Wolności (która w 2005 roku zmieniła nazwę na Partia

Demokratyczna) i Polskiego Stronnictwa Ludowego, a Socjaldemokracja Polska - trzy.

W grudniu 2006 roku unijni przywódcy częściowo zamrozili rozmowy akcesyjne

z Turcją (co było odpowiedzią na nieuznawanie przez Ankarę należącego do UE

Cypru). W związku ze "zmęczeniem" Unii wynikającym z przyłączenia tak dużej liczby

krajów, Rada Europejska uznała także, że tempo dalszego rozszerzenia musi być

dostosowane do zdolności samej UE do przyjmowania nowych państw.

Po kolejnym i na razie - ostatnim - rozszerzeniu, w styczniu roku 2007, liczba

członków Unii Europejskiej wzrosła do 27, a do wspólnoty dołączyły Rumunia i

Bułgaria. W kolejce do unijnego członkostwa czekają teraz jeszcze Chorwacja,

Macedonia i Turcja (te trzy państwa mają oficjalny status kraju kandydującego do

UE). Również 1 stycznia 2007 roku Słowenia, jako 13. kraj Unii, wprowadziła euro.

W czerwcu 2007 roku rozpoczęły się prace nad nowym traktatem UE. Po

odrzuceniu Traktatu Konstytucyjnego Unia Europejska weszła w tzw. okres refleksji,

który pierwotnie miał trwać rok. Jednak dzięki staraniom prezydencji Niemiec, już w

październiku (w czasie przewodnictwa Portugalii) Rada Europejska uzgodniła

ostateczną wersję tekstu nowego traktatu, a 13 grudnia - na specjalnym szczycie UE

w Lizbonie - Traktat Reformujący Unię Europejską, nazywany Traktatem Lizbońskim,

został podpisany

Również w grudniu 2007 roku nastąpiło rozszerzenie strefy Schengen o

Estonię, Czechy, Litwę, Węgry, Łotwę, Maltę, Polskę, Słowację i Słowenię. Pozwoliło

http://polskawue.gov.pl/Etapy,rozszerzenia,Unii,Europejskiej,100.html [dostęp 11.10.2011]

http://europarlament.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_ep.pap.pl&_PageID=1&_menuId=1&_subMenu=1

&_nrDep=893&_CheckSum=-2000656157 [dostęp 11.10.2011]

to, m.in. Polakom, po wielu latach swobodnie poruszać się po Europie. Z kolei 1

stycznia 2008 roku do strefy euro weszły Malta i Cypr, a rok później - Słowacja.

Uzgodniony w październiku i podpisany w grudniu 2007 roku Traktat Lizboński

był co prawda rozwiązaniem kompromisowym wobec Konstytucji UE, ale i tak nie

udało się go ratyfikować bez trudności: Irlandia przyjęła go dopiero w drugim

referendum (po wprowadzeniu poprawek zapewniających stałego komisarza,

uzyskaniu potwierdzenia prawa do neutralności, a także niezależności w kwestiach

rodziny oraz w kwestiach podatkowych). Mimo że poza Irlandią - gdzie referendum

jest w przypadku umów międzynarodowych tego typu wymogiem konstytucyjnym -

żadne z państw członkowskich nie ryzykowało przeprowadzenia plebiscytu, to niemal

do ostatniej chwili brakowało podpisów na dokumentach ratyfikacyjnych

prezydentów trzech krajów: Niemiec, Polski i Czech. Ostatecznie Traktat Lizboński

wszedł w życie dopiero z początkiem 2009 roku

W czerwcu tego samego roku odbyły się kolejne wybory do Parlamentu

Europejskiego - drugie z udziałem Polaków. Rekordowe poparcie - podobnie jak w

poprzednich wyborach - otrzymał Jerzy Buzek. Tym razem nasz kraj miał do

obsadzenia 50 miejsc w unijnym zgromadzeniu. Najwięcej - bo 25 mandatów zdobyła

Platforma Obywatelska, na drugim miejscu znalazło się Prawo i Sprawiedliwość z 15

mandatami. Miejsca w PE zajęli jeszcze tylko posłowie ze wspólnej listy Sojuszu

Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy - siedem oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego –

trzy.

Jesienią 2009 roku w Unii Europejskiej rozgorzała dyskusja dotycząca obsady

najważniejszych urzędów we Wspólnocie, zwłaszcza tych, które wprowadził w życie

Traktat z Lizbony, czyli stałego przewodniczącego Rady Europejskiej, którego

nazywano prezydentem UE, oraz Wysokiego Przedstawiciela Unii Europejskiej do

Praca zbiorowa pod redakcją B. Radzikowska – Kryśczak, Polska w strefie Schengen. Refleksje po pierwszym

roku członkowstwa, MSWiA, Warszawa 2008, str. 8 [dok. elektr.] [dostęp: 11.10.2011]

http://europarlament.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_ep.pap.pl&_PageID=1&_menuId=1&_subMenu=1

&_nrDep=893&_CheckSum=-2000656157 [dostęp 11.10.2011]

http://wyborcza.pl/0,97618.html[dostęp: 11.10.2011]

spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, nazywanego szefem unijnej

dyplomacji. Ostatecznie szefem Rady Europejskiej został mało znany polityk belgijski

Herman Van Rompuy, a szefową unijnej dyplomacji - jeszcze mniej znana Brytyjka

Catherine Ashton. Obie te kandydatury budziły wiele zastrzeżeń (zwłaszcza

kompetencje brytyjskiej baronessy, która wcześniej nigdy nie miała nic wspólnego z

dyplomacją), a do historii unijnego parlamentaryzmu przejdzie prawdopodobnie atak

współprzewodniczącego jednej z grup politycznych w PE (Europa Wolności i

Demokracji) Brytyjczyka Nigela Farage'a na Van Rompuya. W czasie sesji plenarnej

zarzucił mu m.in., że nikt w Europie o nim nie słyszał oraz że ma "charyzmę mokrego

mopa",

wygląd

"bankowego

urzędniczyny".

Niemniej powołanie Wysokiego Przedstawiciela Unii Europejskiej do spraw Wspólnej

Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, którego zadaniem jest m.in. utworzenie tzw.

korpusu unijnej dyplomacji (Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych-ESDZ, która

ma liczyć 5 tys. osób), jest pierwszą rzeczywistą próbą prowadzenia wspólnej polityki

w tej dziedzinie.

Na początku 2010 roku w Parlamencie Europejskim odbyły się przesłuchania

polityków nominowanych przez państwa członkowskie na stanowiska unijnych

komisarzy, których europarlamentarzystom przedstawił Jose Manuel Barroso

(wcześniej państwa członkowskie ponownie wybrały go na przewodniczącego Komisji

Europejskiej). Jednym z nominowanych - na stanowisko komisarza ds. budżetu - był

Polak Janusz Lewandowski, którego kompetencje zostały bardzo wysoko ocenione.

Cały skład nowej KE - w tym Lewandowski - został zatwierdzony na początku lutego

w głosowaniu w czasie sesji plenarnej PE w Strasburgu. Barroso musiał dokonać

tylko jednej zmiany: krytykowaną Rumianę Żelewą zastąpiła na stanowisku

komisarza ds. współpracy międzynarodowej i pomocy humanitarnej jej rodaczka -

Kristalina Georgijewa

http://europarlament.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_ep.pap.pl&_PageID=1&_menuId=1&_subMenu=1

&_nrDep=893&_CheckSum=-2000656157 [dostęp 11.10.2011]

http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,7442406,Przesluchania_komisarzy__Lewandowski_nagrod

zony_brawami.html[dostęp: 11.10.2011]