historia Unii Europejskiej (5 str)

19.09.1946
Winston Churchill zgłasza w Zurychu propozycję utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy.

05.06.1947
Wprowadzenie planu Marshalla - amerykańskiego planu pomocy gospodarczej dla odbudowania Europy (z powodu odrzucenia Planu przez ZSRR i państwa Europy Środkowo-Wschodniej pomoc jest kierowana do krajów Europy Zachodniej).

16.04.1948
Podpisanie w Paryżu układu o utworzeniu Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (w 1960 roku - zostaje przekształcona w OECD). W skład organizacji wchodzi 16 państw (Austria, Belgia, Dania, Holandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy).

04.04.1949
Podpisanie w Waszyngtonie układu o utworzeniu Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) . W skład NATO wchodzi 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, Wielka Brytania, Włochy.

05.05.1949
Powstanie w Strasburgu Rady Europy . Jej celem ma być: "urzeczywistnienie jedności (...) w celu ochrony i wspierania ideałów i zasad, stanowiących wspólne dziedzictwo oraz sprzyjanie postępowi gospodarczemu i społecznemu". Członkami założycielami Rady Europy jest 10 państw (Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, W. Brytania i Włochy). W latach następnych przystąpiły również: Grecja, Turcja, Islandia, RFN, Austria, Cypr, Szwajcaria, Malta, Portugalia, Hiszpania, Lichtenstein, San Marino, Finlandia, Węgry, Polska, Bułgaria, Czechy, Słowacja, Litwa, Estonia, Rumunia i Słowenia, Andora, Albania, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Rosja, Ukraina i Chorwacja.

07.09.1949
Powstanie Republiki Federalnej Niemiec.

09.05.1950
Przedstawienie przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana propozycji oddania pod wspólną kontrolę francuskiej i niemieckiej produkcji węgla i stali - surowców kluczowych dla powojennego przemysłu. Miało to - wedle Schumana przyczynić się do rozwoju gospodarczego państw zniszczonych w czasie II wojny światowej i uniemożliwić wykorzystanie przemysłu ciężkiego do wyścigu zbrojeń.

24.10.1950
Ogłoszenie przez premiera Francji Rene Plevena tzw. Planu Plevena - propozycji włączenia RFN do europejskich struktur obronnych. Plan ten stanowił podstawę Europejskiej Wspólnoty Obronnej, odrzuconej w cztery lata później przez francuskie Zgromadzenie Narodowe.

18.04.1951
Podpisanie w Paryżu traktatu o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali - oddania produkcji węgla i stali pod wspólną władzę. Wśród sygnatariuszy zawartego na 50 lat traktatu znalazły się Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy.

23.10.1954
Utworzenie Unii Zachodnioeuropejskiej. Po niepowodzeniu idei Europejskiej Wspólnoty Obronnej, do istniejącej od 1948 roku Unii Zachodniej (Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg) włączono RFN i Włochy, tworząc UZE. W latach dziewięćdziesiątych do organizacji przystąpiły Hiszpania, Portugalia i Grecja. Celem UZE miała być współpraca rządów państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa. W pierwszych latach swego istnienia UZE odegrała istotną rolę w integracji RFN z NATO.

01-03.06.1955
Konferencja ministrów spraw zagranicznych państw EWWiS w Messynie; powołanie Komitetu ekspertów pod kierownictwem belgijskiego ministra spraw zagranicznych Paula-Henri Spaaka. Zadaniem komitetu jest opracowanie poszerzenia integracji gospodarczej państw EWWiS (dotyczącej rynku węgla i stali) o nowe płaszczyzny, w tym pokojowe wykorzystanie energii atomowej.

25.03.1957
Podpisanie Traktatów Rzymskich , ustanawiających EWG i Euratom. Celem EWG jest utworzenie wspólnego rynku europejskiego, a celem Euroatomu zapewnienie kontroli i współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Pierwszym przewodniczącym Komisji EWG zostaje Walter Hallstein, a Euratomu - Louis Armand.

03.05.1960
Wejście w życie konwencji sztokholmskiej o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - EFTA . W skład EFTA wchodzą: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania.

14.01.1963
Sprzeciw de Gaulle'a wobec przystąpienia Wielkiej Brytanii do EWG "ze względu na różnice ekonomiczne i polityczne". Anglia postrzegana jest przez de Gaulle'a jako koń trojański Amerykanów.

22.01.1963
Podpisanie Układu Elizejskiego - układu o pojednaniu i współpracy między Francją a RFN

01.07.1967
Połączenie organów trzech wspólnot: EWG, Euratomu i EWWiS. Przewodniczącym Komisji zostaje Jean Rey.

01.07.1968
Powstanie unii celnej - zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi państwami Szóstki; wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej.

21.03.1972
Wprowadzenie "węża walutowego"; margines wzajemnych wahań kursów walut członków WE ustalono maksymalnie na +/- 2,5 proc.

22.07.1972
Podpisanie w Brukseli przez przedstawicieli EFTA i EWG porozumienia o utworzeniu do 1985 roku strefy wolnego handlu między państwami należącymi do obydwu organizacji.

01.01.1973
Poszerzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej o Danię, Irlandię i Wielką Brytanię.

10-11.03.1975
Pierwsze spotkanie Rady Europejskiej-szefów państw i rządów EWG.

13.03.1979
Wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego (z mocą wsteczną od 1 stycznia 1979 roku); wchodzą do niego waluty ośmiu państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa (ECU).

07-10.06.1979
Pierwsze powszechne i bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

01.01.1981
Poszerzenie Wspólnot o Grecję.

01.02.1985
Jedyny przypadek opuszczenia organizacji - Grenlandia występuje z EWG.

01.01.1986
Poszerzenie Wspólnot o Hiszpanię i Portugalię.

17-28.02.1986
Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego. Próby reformy instytucjonalnej, poszerzenia kompetencji Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, rozwinięcia współpracy w ramach polityki zagranicznej.

11-12.02.1988
Przyjęcie Raportu Delorsa - zapowiedź reformy Wspólnej Polityki Rolnej, funduszy strukturalnych EWG; plan trzyetapowego dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej.

03.10.1990
Zjednoczenie Niemiec.

16.12.1991
Podpisanie przez państwa byłego bloku wschodniego: Polskę, Czechosłowację i Węgry układów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi

07.02.1992
Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej . Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.

01.01.1995
Poszerzenie Unii Europejskiej o kraje EFTA, nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię i Szwecję. W przeprowadzonym wcześniej referendum Norwegowie opowiedzieli się przeciw integracji.

12.06.1995
Podpisanie układów stowarzyszeniowych z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą.

15-16.12.1995
Zastąpienie na szczycie w Madrycie dotychczasowej nazwy wspólnego pieniądza ECU - European Curency Unit (Europejska Jednostka Monetarna) nazwą euro.

16.07.1997
Ogłoszenie przez przewodniczącego Komisji Jacquesa Santera programu "Agenda 2000" - Unia silniejsza i rozszerzona". Agenda określa strategię umocnienia Unii Europejskiej, wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia, reformy Wspólnej Polityki Rolnej, modernizacji kluczowych polityk sektorowych oraz rozszerzenia UE aż po granice z Ukrainą, Białorusią i Mołdawią.

02.10.1997
Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego . Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny

31.03.1998
Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Grupą 5+1 (Polska, Czechy, Słowenia, Węgry, Estonia i Cypr).

01.01.1999
Wprowadzenie wspólnej waluty euro . Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej przystępuje jedenaście spośród piętnastu państw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria. Poza strefą euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.

01.05.1999
Wejście w życie Traktatu Amsterdamskiego.

10-11.12.1999
Zebrani w Helsinkach szefowie państw i rządów zapowiadają podjęcie negocjacji akcesyjnych z Rumunią, Słowacją, Litwą, Łotwą, Bułgarią, Maltą i Turcją. Na szczycie obecna była również polska delegacja z premierem Jerzym Buzkiem i ministrem spraw zagranicznych Bronisławem Geremkiem.

14.02.2000
Otwarcie konferencji międzyrządowej, która miała uzgodnić kolejną reformę unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych i zapisać je w postaci kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski).

07.12.2000-11.12.2000
Obradujący w Nicei przez cztery dni szefowie państw Unii Europejskiej osiągnęli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 panstw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych - zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.

15.06.2001 - 16.06.2001
Przywódcy 15 państw UE zebrani na szczycie w Goeteborgu zobowiązali się, że "kandydaci, którzy będą gotowi", będą mogli zakończyć negocjacje członkowskie przed końcem 2002 roku i przystąpić do Unii w 2004 roku. Poza tym szczyt Unii Europejskiej zalecił przeprowadzenie reformy systemów emerytalnych i ochrony zdrowia w ramach coraz bardziej potrzebnej Piętnastce strategii przeciwdziałania ujemnym skutkom starzenia się unijnych społeczeństw. Przywódcy Piętnastki wezwali też do dalszej liberalizacji handlu międzynarodowego w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) i do większego zaangażowania przemysłu w badania naukowe.

14.12.2001 - 15.12.2001
Szczyt Unii Europejskiej w Laeken pod Brukselą zamieścił w dokumencie końcowym listę 10 krajów kandydujących do UE, w tym Polskę, które mają szansę na członkostwo w 2004 roku. Pozostałe wymienione państwa to: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Do zapisu wprowadzono dodatkowy warunek, że prócz tempa negocjacji liczy się również dalszy postęp w reformach.Zgromadzeni w Laeken pod Brukselą przywódcy państw i rządów Unii Europejskiej przyjęli również, jako część dokumentu końcowego szczytu, proponowaną przez Belgię "Deklarację z Laeken". Jest ona poświęcona przyszłości Europy i reformie instytucji unijnych w związku z planowanym rozszerzeniem Unii. W dokumencie nie wskazano osoby, która miałaby przewodniczyć specjalnej konwencji mającej zająć się reformą instytucjonalną Unii Europejskiej.

28.02.2002
Delegaci rządów i parlamentów 15 państw Unii Europejskiej i 13 krajów kandydujących oraz instytucji UE zapoczątkowali prace "Konwentu Europejskiego" w sprawie nowej reformy Unii. Przewodniczącym konwentu jest Valery Giscard d Estaing. 105-osobowy konwent ma zaproponować sposoby "pogłębienia integracji". Konwent ma obradować około roku, spotykając się co miesiąc w Brukseli. Jego propozycje posłużą następnie jako punkt wyjścia do uzgodnienia nowej reformy Unii przedstawicielom rządów państw członkowskich, którzy podejmą ostateczne decyzje w tej sprawie na forum tzw. konferencji międzyrządowej.

15.03.2002 - 16.03.2002
Szczyt Unii Europejskiej w Barcelonie postanowił, żeby od początku 2004 roku wszystkie firmy w Unii miały wolny wybór dostawców energii elektrycznej i gazu. Przywódcy UE uzgodnili też, że nastąpi oddzielenie firm zarządzających siecią przesyłową od dostawców energii, ale wobec oporu Francji nie zdecydowali się jeszcze zapewnić wolnego wyboru dostawcy gospodarstwom domowym. Poprawę dostępu do taniego kredytu ma zapewnić pełna integracja rynków papierów wartościowych i "kapitału ryzyka" do końca 2003 roku i wszelkich usług finansowych do końca 2005 roku. Szczyt przyjął też całą listę nowych zaleceń w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i nauki, które mają pomóc gospodarce unijnej w odzyskaniu wigoru i w zwalczeniu bezrobocia. Wzbogaciły one strategię z Lizbony na przykład o zobowiązanie, że ilekroć państwa członkowskie będą obniżać podatki, zaczną od redukcji obciążeń podatkowych dla najniżej zarabiających. Szczyt opublikował też utrzymaną w stanowczym tonie deklarację o Bliskim Wschodzie.

21.06.2002 - 22.06.2002
Szczyt Unii Europejskiej w Sewilli, potwierdził zamiar Piętnastki poszerzenia jej w 2004 roku o 10 krajów, w tym o Polskę. Szczyt nie sprecyzował jednak miesiąca, w którym to nastąpi. Nową decyzją, dotyczącą poszerzenia było wyznaczenie na "pierwsze dni listopada" terminu podjęcia przez Unię decyzji o "wszystkich brakujących elementach" oferty finansowej dla kandydatów, w tym o dopłatach bezpośrednich dla rolników, ale kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder natychmiast podważył to zobowiązanie. Z myślą o poszerzeniu szczyt wydał także bezprecedensową deklarację, która potwierdza opublikowane równocześnie oświadczenie rządu irlandzkiego, że Traktat z Nicei "nie stanowi zagrożenia dla tradycyjnej polityki neutralności wojskowej Irlandii". Ma to przekonać Irlandczyków, żeby zaaprobowali traktat w ponownym referendum. W ubiegłorocznym odrzucili go, co zagroziło zwłoką w poszerzeniu Unii. Poza poszerzeniem rzywódcy UE rozmawiali o wspólnej polityki imigracyjnej i azylowej. Ustalono, że jej częścią będzie "zintegrowane zarządzanie granicami zewnętrznymi Unii", a więc w przyszłości także i granicą wschodnią Polski, przejściami granicznymi w portach i lotniskach międzynarodowych. Nie było zgody na "wspólną straż graniczną", ale zapowiedziano "wspólne operacje na granicach", stworzenie sieci łącznikowych oficerów imigracyjnych, modelu wspólnej oceny ryzyka, zrębów wspólnego programu szkoleń, ujednolicanie przepisów i raport o dzieleniu się państw członkowskich kosztami w tej dziedzinie. Nie wykluczono też podjęcia bliżej nie sprecyzowanych "środków", jeżeli kraje trzecie nie zechcą wsółpracować z Unią w powstrzymaniu nielegalnej migracji, ale pod naciskiem Francji szczyt powstrzymał się od groźby "sankcji". Przywódcy nie rozwiali natomiast niejasności, jaka towarzyszy negocjacjom między UE a Moskwą w sprawie warunków tranzytu między Kaliningradem a właściwą Rosją po wejściu Polski i Litwy do Unii.

13.12.2002-14.12.2002
Na szczycie UE w Kopenhadze 10 państw kandydujących zakończyło negocjacje. Szczyt w Kopenhadze umożliwił więc rozszerzenie Unii Europejskiej o Polskę, Węgry, Republikę Czeską, Słowację, Słowenię, Litwę, Łotwę, Estonię, Maltę i Cypr. Ich faktyczne wejście do Unii dokona się 1 maja 2004 r

16.04.2003
U stóp Akropolu w Atenach pełnomocnicy 15 państw członkowskich Unii Europejskiej i 10 krajów do niej przystępujących, w tym Polski, podpisali w środę Traktat Akcesyjny, który stanowi prawną podstawę członkostwa Polski w UE.

04.10.2003
Przywódcy 25 obecnych i przyszłych państw członkowskich Unii Europejskiej wzięli udział w pierwszej sesji Konferencji Międzyrządowej w Rzymie mającej przyjąć konstytucję dla Unii. Otwarcie konferencji nie przyniosło jednak żadnych rozstrzygnięć.

12.12.2002-13.12.2002
Szczyt w Brukseli. Zakończył się on fiaskiem. Kluczowym powodem był spór o zasady głosowania w rozszerzonej UE. Polska i Hiszpania nie były skłonne zrezygnować z przyjętego w Nicei systemu, który dawał im niemal tyle samo głosów, co krajom "wielkiej czwórki" (27 w porównaniu z 29). Z kolei Niemcy i Francja nie chciały pójść na kompromis w sprawie preferowanego przez nie systemu podwójnej większości. Po szczycie narodził się pomysł "Europy dwóch prędkości". Unia według tej koncepcji podzieli się na dwie części z czego jedna ma się integrować szybciej (gospodarczo i politycznie) a druga wolniej (tylko gospodarczo). Pomysł ten może to doprowadzić do podziałów w UE.