9 Zasady naliczania wynagrodzeń

Rozliczanie

wynagrodzeń

REFORMA

2012

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.65.1

REFORMA

2012

Te i inne publikacje do nauki zawodów: technik
ekonomista, technik rachunkowości, technik logistyk,
technik administracji, technik handlowiec, sprzedawca
(kwaliﬁkacje A.35, A.36, A.30, A.31, A.32, A.68, A.18, A.22),
można obejrzeć i kupić pod adresem sklep.wsip.pl

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne polecają publikacje do nauki
zawodów: technik ekonomista, technik rachunkowości, technik
logistyk, technik handlowiec i sprzedawca przygotowane zgodnie
z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ.

Kształcimy zawodowo!

Kwaliﬁkacja A.31.1

Organizowanie
i monitorowanie
procesów
transportowych

Kwaliﬁkacja A.31.2

Organizowanie
środków
technicznych w celu
realizacji procesów
transportowych

Kwaliﬁkacja A.32.1

Organizowanie
i monitorowanie
przepływu zasobów
i informacji
w jednostkach
gospodarczych

Kwaliﬁkacja A.32.2

Organizowanie
i monitorowanie
przepływu zasobów
i informacji
w jednostkach
administracyjnych

Kwaliﬁkacja A.65.1

Rozliczanie
wynagrodzeń

Kwaliﬁkacja A.65.2

Rozliczanie
podatków i innych
danin publicznych

Kwaliﬁkacja A.65.3

Sporządzanie
dokumentów
dotyczących
rozliczeń z Zakładem
Ubezpieczeń
Społecznych

Podręczniki

NOW

PODST

PROGRAMOW

PRAKTY

CZNA NAUKA ZA

WODU

sprzedaży

Pracownia

Kwalifi kacja

A.18

ƓTECHNIK HANDLOWIEC
ƓTECHNIK KSIĘGARSTWA
ƓSPRZEDAWCA

NOW

PODST

PROGRAMOW

Kwalifi kacja

A.22

TECHNIK HANDLOWIEC

PRAKTY

CZNA NAUKA ZA

WODU

rachunkowości

fi rmy handlowej

Pracownia

Kwaliﬁkacja A.22

Testy i zadania
praktyczne. Egzamin
zawodowy. Technik
handlowiec

Kwaliﬁkacja A.30

Testy i zadania
praktyczne. Egzamin
zawodowy. Technik
logistyk

Kwaliﬁkacja A.31

Testy i zadania
praktyczne. Egzamin
zawodowy. Technik
logistyk

Kwaliﬁkacja A.65

Testy i zadania
praktyczne. Egzamin
zawodowy. Technik
rachunkowości

Kwaliﬁkacja A.32

Testy i zadania
praktyczne. Egzamin
zawodowy. Technik
logistyk

Kwaliﬁkacja A.35

Repetytorium i testy
egzaminacyjne.
Technik ekonomista.

Kwalifkacja A.18

Pracownia sprzedaży.
Technik handlowiec,
sprzedawca, technik
księgarstwa

Kwaliﬁkacja A.36

Repetytorium i testy
egzaminacyjne.
Technik ekonomista.
Technik
rachunkowości

Kwalifkacja A.22

Pracownia
rachunkowości ﬁrmy
handlowej. Technik
handlowiec

Repetytoria i testy egzaminacyjne

Publikacje do praktycznej nauki zawodu

Kształcimy zawodowo!

REFORMA

2012

TECHNIK LOGISTYK

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.31.1

procesów

transportowych

Organizowanie i monitorowanie

EGZAMIN ZAWODOWY

TECHNIK EKONOMISTA

TESTY

KWALIFIKACJA

A.35

REFORMA

2012

TECHNIK LOGISTYK

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.31.2

środków technicznych

w celu realizacji

procesów transportowych

Organizowanie

EGZAMIN ZAWODOWY

TESTY

EGZAMIN ZAWODOWY

TESTY

KWALIFIKACJA

A.36

TECHNIK EKONOMISTA

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

REFORMA

2012

TECHNIK LOGISTYK

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.32.1

przepływu zasobów

i informacji w jednostkach

gospodarczych

Organizowanie i monitorowanie

TECHNIK HANDLOWIEC

Kwalifi kacja

A.22

NOW

PODST

PROGRAMOW

Testy i zadania praktyczne

Egzamin zawodowy

REFORMA

2012

TECHNIK LOGISTYK

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.32.2

przepływu zasobów

i informacji w jednostkach

administracyjnych

Organizowanie i monitorowanie

TECHNIK LOGISTYK

Kwalifi kacja

A.30

NOW

PODST

PROGRAMOW

Testy i zadania praktyczne

Egzamin zawodowy

Rozliczanie

wynagrodzeń

REFORMA

2012

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.65.1

REFORMA

2012

TECHNIK LOGISTYK

Kwalifi kacja

A.31

NOW

PODST

PROGRAMOW

Testy i zadania praktyczne

Egzamin zawodowy

REFORMA

2012

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.65.2

Rozliczanie

podatków

i innych danin publicznych

TECHNIK LOGISTYK

Kwalifi kacja

A.32

NOW

PODST

PROGRAMOW

Testy i zadania praktyczne

Egzamin zawodowy

Sporządzanie

dokumentów

dotyczących rozliczeń
z Zakładem Ubezpieczeń

Społecznych

REFORMA

2012

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

Podręcznik do nauki zawodu

Kwalifi kacja A.65.3

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

Kwalifi kacja

A.65

NOW

PODST

PROGRAMOW

Testy i zadania praktyczne

Egzamin zawodowy

anża ek

onomic

zna

Artur Dzigański

Szef Zespołu Szkolnictwa Zawodowego

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne

Szanowni Państwo,

z przyjemnością przedstawiamy Państwu fragmenty nowego podręcznika,
spełniającego wszystkie wymagania nowej podstawy programowej kształcenia
zawodowego. Jest to publikacja gwarantująca skuteczne przygotowanie
do egzaminów potwierdzających kwaliﬁkacje w zawodzie, napisana językiem
zrozumiałym dla ucznia i wzbogacona o atrakcyjny materiał ilustracyjny.
Prawdziwa nowość, warta Państwa uwagi.

1 września 2012 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej rozpoczęło reformę
szkolnictwa zawodowego, która wprowadziła nową klasyﬁkację zawodów
oraz ich podział na kwaliﬁkacje. Dla wszystkich wyodrębnionych zawodów
przygotowano nowe podstawy programowe. Zmieniła się także formuła egzaminu
zawodowego – wprowadzono egzamin potwierdzający kwaliﬁkacje w zawodzie.
Uczniowie, kończący naukę w zasadniczej szkole zawodowej i technikum
oraz słuchacze szkół policealnych, po zdaniu egzaminów pisemnego
i praktycznego otrzymują dyplom potwierdzający kwaliﬁkacje w zawodzie.

Aby umożliwić Państwu zapoznanie się z naszym podręcznikiem, prezentujemy
wykaz zawartych w nim treści oraz fragmenty wybranych rozdziałów.

Wierzymy, że przygotowana przez nas oferta umożliwi Państwu efektywną pracę
oraz pomoże w skutecznym przygotowaniu uczniów i słuchaczy do egzaminu
– zarówno w części pisemnej, jak i praktycznej.

Zapraszamy do korzystania z naszego podręcznika.

Z nami warto się uczyć!

Kształcimy zawodowo!

WSiP – skuteczne
przygotowanie
do

egzaminów

potwierdzających
kwaliﬁkacje w zawodzie

Publikacje:

zgodne z

nową podstawą

programową

aprobatą MEN

opracowane w podziale
na

kwaliﬁkacje

napisane przez

specjalistów

nauczycieli praktyków

z dużą liczbą

ćwiczeń,

przykładów praktycznych,
tabel

schematów

z wyróżnieniem

najważniejszych treści

rysunkami i ilustracjami
ułatwiającymi zapamiętywanie

Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

REFORMA

2012

Kwalifi kacja A.65.1

TECHNIK RACHUNKOWOŚCI

Podręcznik do nauki zawodu

Rozliczanie

wynagrodzeń

Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty
i wychowania i wpisany do wykazu podręczników przeznaczonych do kształcenia w zawodach
na podstawie opinii rzeczoznawców:
Typ szkoły: szkoła policealna
Zawód: technik rachunkowości
Kwalifikacja: A.65. Rozliczanie wynagrodzeń i danin publicznych
Część kwalifikacji: 1. Rozliczanie wynagrodzeń

Wydanie I (2015)

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Barbara Jaworska (redaktor koordynator),
Alicja Dąbrowska-Nowacka (redaktor merytoryczny),
Agnieszka Wiąckowska (tłumaczenie podstawowych pojęć na jęz. angielski),
Magdalena Wessel-Zasadzka (tłumaczenie podstawowych pojęć na jęz. niemiecki)
Konsultacja: Wioletta Bień
Redakcja językowa: Anna Rossa

Projekt okładki: Małgorzata Wójcicka
Fotografia na okładce: (banknoty) R. Szatkowski/Shutterstock.com
Skład i łamanie: Jolanta Syska

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
02-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96
Tel.: 22 576 25 00
Infolinia: 801 220 555

www.wsip.pl

Publikacja, którą nabyłaś / nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegała / przestrzegał
praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście
znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie
zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.

Szanujmy cudzą własność i prawo.

Więcej na www.legalnakultura.pl

Polska Izba Książki

Redakcja techniczna: Anna Popiel

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. Podstawy prawne organizacji pracy i wynagrodzeń

. . . . . . . . . . . . .

1.1.

Zewnętrzne akty normatywne regulujące zagadnienia kadrowo-płacowe . . . . . . . . . . . .

1.2.

Wewnętrzne akty normatywne regulujące zagadnienia kadrowo-płacowe . . . . . . . . . . .

1.3.

Kodeks cywilny w zakresie umów cywilnoprawnych jako formy zatrudnienia . . . . . . . . . .

1.4.

Ochrona danych pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

1.5.

Zasady prowadzenia akt osobowych pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2. Zasady sporządzania umów o pracę

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1.

Charakterystyka umów o pracę. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.2.

Zawieranie umów o pracę – krok po kroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3. Pozostała dokumentacja dotycząca nawiązania stosunku pracy

. . .

3.1.

Informacja dodatkowa do umowy o pracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

3.2.

Zakres obowiązków pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

3.3.

Kwestionariusz osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

4. Czas pracy

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1.

Systemy czasu pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

4.2.

Wymiar czasu pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

4.3.

Odpoczynek dobowy i tygodniowy oraz przerwa w czasie pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

4.4.

Rozkład czasu pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

4.5.

Ewidencjonowanie czasu pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

4.6.

Urlopy pracownicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

4.6.1. Urlop wypoczynkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
4.6.2. Urlop okolicznościowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
4.6.3. Urlop szkoleniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
4.6.4. Urlop bezpłatny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
4.6.5. Urlop wychowawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
4.6.6. Urlop macierzyński, rodzicielski i ojcowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Dokumentacja tworzona w trakcie stosunku pracy

. . . . . . . . . . . . .

5.1.

Oświadczenia i wnioski pracownicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

5.2.

Pisma w sprawie kar i nagród . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

5.3.

Rozliczenie krajowej podróży służbowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

5.4.

Rozliczenie zagranicznej podróży służbowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

5.5.

Zwrot kosztów za używanie pojazdu niebędącego własnością pracodawcy do celów służbowych . 92

6. Systemy wynagradzania

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

100

6.1.

Pojęcie systemu wynagradzania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

6.2.

System czasowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

6.3.

System akordowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

6.4.

System prowizyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

7. Podstawowe pojęcia z zakresu wynagrodzeń

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

111

7.1.

Wynagrodzenie i jego funkcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

7.2.

Wynagrodzenie minimalne i najniższe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

7.3.

Wynagrodzenie w naturze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

7.4.

Wynagrodzenia młodocianych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

8. Elementy wynagrodzenia

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

123

S P I S T R E Ś C I

8.1.

Wynagrodzenie zasadnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

8.2.

Wynagrodzenie za pracę w porze nocnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

8.3.

Wynagrodzenia za czas dyżuru. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

8.4.

Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

8.5.

Wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135

8.5.1. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
8.5.2. Wynagrodzenie za urlop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
8.5.3. Wynagrodzenie za czas przestoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

8.6.

Fakultatywne elementy wynagrodzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

9. Zasady naliczania wynagrodzeń

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

154

9.1.

Obowiązkowe obciążenia wynagrodzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

9.1.1. Składki na ubezpieczenia społeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
9.1.2. Składki na ubezpieczenie zdrowotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
9.1.3. Fundusze pozaubezpieczeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
9.1.4. Zaliczka na podatek dochodowy od osób fi zycznych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164

9.2.

Lista płac . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174

9.3.

Indywidualna karta wynagrodzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184

10. Zasiłki chorobowe – zasady przysługiwania i naliczania

. . . . . . . .

191

10.1.

Charakterystyka zasiłków chorobowych (uprawnienia do zasiłków) . . . . . . . . . . . . . . . 191

10.2.

Zasady obliczania zasiłków chorobowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

11. Ochrona wynagrodzeń i zasiłków

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

205

11.1.

Zasady dokonywania potrąceń obowiązkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205

11.2.

Zasady dokonywania potrąceń dobrowolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211

11.3.

Zasady dokonywania potrąceń z zasiłków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

12. Rozwiązanie stosunku pracy

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

217

12.1.

Sposoby rozwiązania stosunku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

12.2.

Świadectwo pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236

13. Umowy cywilnoprawne

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

244

13.1.

Umowa zlecenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244

13.2.

Umowa o dzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256

13.3.

Umowa agencyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

14. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

269

14.1.

Zasady tworzenia ZFŚS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269

14.2.

Odpisy na ZFŚS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273

14.3.

Administrowanie ZFŚS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278

14.4.

ZFŚS a ZUS i opodatkowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284

15. Wykorzystanie programów kadrowo-płacowych

. . . . . . . . . . . . . . .

287

15.1.

Uruchamianie programu kadrowo-płacowego Gratyfi kant GT . . . . . . . . . . . . . . . . . 287

15.2.

Zasady generowania przykładowych dokumentów kadrowo-płacowych . . . . . . . . . . . . . 292

Sprawdź swoje wiadomości i umiejętności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Załączniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
Wykaz aktów prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
Wykaz podstawowych pojęć w językach polskim, angielskim i niemieckim . . . . . . . . . . . . . . 341
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

WSTĘP

Podręcznik Rozliczanie wynagrodzeń zawiera treści nauczania w zakresie kwalifikacji A.65.1
wyodrębnionej dla zawodu technik rachunkowości. Jest przeznaczony dla uczniów szkół
policealnych.
Podręcznik składa się z 15 rozdziałów, których treści dostosowano do wymogów
kształcenia właściwych dla zawodu technik rachunkowości. Poszczególne rozdziały
obejmują wiadomości dotyczące takich zagadnień, jak podstawy prawne regulujące
sprawy kadrowo-płacowe, umowy o pracę, umowy cywilnoprawne, czas pracy, systemy
wynagradzania, elementy wynagrodzeń, naliczanie wynagrodzeń i zasiłków chorobowych,
sporządzanie listy płac, rozwiązanie stosunku pracy, zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych oraz posługiwanie się programem kadrowo-płacowym.
Po każdym podrozdziale zamieszczono propozycje zadań teoretycznych i praktycznych
przeznaczonych do samodzielnego rozwiązania. Zadania te pomogą uczniom
usystematyzować wiedzę i sprawdzić umiejętności praktyczne wykształcone w trakcie procesu
dydaktycznego.
Po całym materiale nauczania znajduje się test obejmujący 40 zadań oraz zadania
praktyczne.
Mają one strukturę zadań egzaminacyjnych.
Treści teoretyczne podręcznika zostały zilustrowane praktycznymi przykładami i wzorami
dokumentów, dlatego publikacja może być przydatna nie tylko dla uczniów, lecz także dla
osób już zatrudnionych na stanowiskach kadrowo-płacowych.

W S T Ę P

Poniższa publikacja ma za zadanie przekazanie informacji, dzięki którym zostaną osiąg-
nięte wymagane efekty kształcenia z kwalifikacji A.65.1 Rozliczanie wynagrodzeń. W po-
niższej tabeli kolejnym częściom podręcznika przypisano efekty, które dzięki niemu będą
realizowane.

WYKAZ EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Część/rozdział

Realizowane efekty

kształcenia/ kwalifikacje

I. Podstawy prawne organizacji pracy i wynagrodzeń

1. Zewnętrzne akty normatywne regulujące zagadnienia
kadrowo-płacowe
2. Wewnętrzne akty normatywne regulujące zagadnienia

kadrowo-płacowe

3. Kodeks cywilny w zakresie umów cywilnoprawnych jako formy

zatrudnienia

4. Ochrona danych pracownika
5. Zasady prowadzenia akt osobowych pracownika

A.65.1(1)
A.65.1(2)

II. Zasady sporządzania umów o pracę

1. Charakterystyka umów o pracę
2. „Krok po kroku” zawierania umów o pracę

A.65.1(1)

III. Pozostała dokumentacja dotycząca nawiązania stosunku pracy

1. Informacja do umowy o pracę
2. Zakres obowiązków pracownika
3. Kwestionariusz osobowy

A.65.1(1)

IV. Czas pracy

1. Systemy czasu pracy
2. Wymiar czasu pracy
3. Odpoczynek dobowy i tygodniowy oraz przerwa w czasie pracy
4. Rozkład czasu pracy
5. Ewidencjonowanie czasu pracy
6. Urlopy pracownicze
7. Urlop wypoczynkowy
8. Urlop okolicznościowy
9. Urlop szkoleniowy

10. Urlop bezpłatny
11. Urlop wychowawczy
12. Urlop z tytułu rodzicielstwa

A.65.1(1)

A.65.1(3)

V. Dokumentacja tworzona w trakcie stosunku pracy

1. Oświadczenia i wnioski pracownicze
2. Pisma w sprawie kar i nagród
3. Rozliczenie krajowej podróży służbowej
4. Rozliczenie zagranicznej podróży służbowej
5. Zwrot kosztów za używanie pojazdu niebędącego własnością pracodaw-
cy do celów służbowych

A.65.1(1)

VI. Systemy wynagradzania

1. Pojęcie systemu wynagradzania
2. System czasowy
3. System akordowy
4. System prowizyjny

A.65.1(3)

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Część/rozdział

Realizowane efekty

kształcenia/ kwalifikacje

VII. Podstawowe pojęcia z zakresu wynagrodzeń

1. Pojęcie i funkcje wynagrodzeń
2. Wynagrodzenie minimalne i najniższe
3. Wynagrodzenie w naturze
4. Wynagrodzenia młodocianych

A.65.1(3)

VIII. Elementy wynagrodzenia

1. Wynagrodzenie zasadnicze
2. Wynagrodzenie za pracę w porze nocnej
3. Wynagrodzenia za czas dyżuru
4. Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe
5. Wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy
6. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy
7. Wynagrodzenie za urlop
8. Wynagrodzenie za czas przestoju
9. Fakultatywne elementy wynagrodzeń

A.65.1(3)

IX. Zasady naliczania wynagrodzeń

1. Obowiązkowe obciążenia wynagrodzeń
2. Składki na ubezpieczenia społeczne
3. Składki na ubezpieczenia zdrowotne
4. Fundusze pozaubezpieczeniowe
5. Podatek dochodowy od osób fi zycznych
6. Lista płac
7. Indywidualna karta wynagrodzeń

A.65.1(4)
A.65.1(5)
A.65.1(7)
A.65.1(8)

A.65.1(11)

A.65.1(12)

X. Zasiłki chorobowe – zasady podlegania i naliczania

1. Charakterystyka zasiłków chorobowych (uprawnienia do zasiłków)
2. Zasady obliczania zasiłków chorobowych

A.65.1(9)

A.65.1(10)

XI. Ochrona wynagrodzeń i zasiłków

1. Zasady dokonywania potrąceń obowiązkowych
2. Zasady dokonywania potrąceń dobrowolnych
3. Zasady dokonywania potrąceń z zasiłków

A.65.1(4)
A.65.1(5)

XII. Rozwiązanie stosunku pracy

1. Sposoby rozwiązania stosunku pracy
2. Świadectwo pracy

A.65.1(1)

XIII. Umowy cywilnoprawne

1. Umowa zlecenie
2. Umowa o dzieło
3. Umowa agencyjna

A.65.1(2)
A.65.1(6)

XIV. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

1. Zasady tworzenia ZFŚS
2. Odpisy na ZFŚS
3. Administrowanie ZFŚS
4. ZFŚS a ZUS i opodatkowania

A.65.1(13)

XV. Wykorzystanie programów kadrowo-płacowych

1. Uruchomienie programu kadrowo-płacowego Gratyfi kant GT
2. Zasady generowania przykładowych dokumentów kadrowo-płacowych

A.65.1(14)

W S T Ę P

9.1. Obowiązkowe obciążenia wynagrodzeń

Zanim zostanie podpisana umowa o pracę, należy m.in. ustalić wysokość wynagrodzenia.
Jest ono obciążone obligatoryjnymi odliczeniami, dlatego rozróżnia się:

•

wynagrodzenie

brutto

– przed potrąceniem odliczeń;

•

wynagrodzenie

netto

– po potrąceniu obowiązkowych odliczeń.

obowiązkowych odliczeń

zalicza się:

•

składki na ubezpieczenia społeczne,

•

składki na ubezpieczenie zdrowotne,

•

zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Ponadto wynagrodzenie obowiązkowo jest obciążone składkami odprowadzanymi na

rachunki funduszy pozaubezpieczeniowych:

•

Funduszu Pracy,

•

Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

•

Funduszu Emerytur Pomostowych.

9.1.1. Składki na ubezpieczenia społeczne

Składki na ubezpieczenia społeczne stanowią podstawowy przychód Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych, z którego finansuje się m.in. wypłaty emerytur, rent, zasiłków
z tytułu choroby i macierzyństwa oraz zasiłki z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych.

Składki są naliczane i opłacane przez ich płatników. Szczegółowy wykaz płatników zo-

stał zawarty w Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, np. składki za pracownika nalicza
i odprowadza pracodawca.

Ubezpieczenia społeczne obejmują 4 grupy ubezpieczeń:

•

emerytalne,

•

rentowe,

•

chorobowe,

•

wypadkowe.
Ciężar ekonomiczny opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ponosi zarówno

płatnik, jak i ubezpieczony. W tabeli 52. zilustrowano sposób finansowania obciążeń:

Zasady naliczania
wynagrodzeń

ZAGADNIENIA

■

Obowiązkowe obciążenia wynagrodzeń

■

Lista płac

■

Indywidualna karta wynagrodzeń

■

Pozostała dokumentacja dotycząca płac

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Tabela 9.1.

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne obowiązująca w 2014 r.

Sposób

finansowania

Rodzaj składki

Składka

na ubezpieczenie

emerytalne

Składka

na ubezpieczenie

rentowe

Składka

na ubezpieczenie

chorobowe

Składka

na ubezpieczenie

wypadkowe*)

Pracownik (ubezpieczony)

13,71%

9,76%

1,5%

2,45%

–

Pracodawca (płatnik)

18,19%

9,76%

6,5%

–

0,67–3,86%

1,93%

) Pracodawcy, którzy zatrudniają mniej niż 10 pracowników, obliczają składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% stawki mak-

symalnej, tj. 1,93%. Pozostali pracodawcy, zatrudniający co najmniej 10 pracowników, obliczają składkę na ubezpieczenie wypadkowe
według stopy z przedziału 0,67–3,86%, właściwej dla swojej grupy, wynikającej z rodzaju działalności według PKD.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na rok składkowy,

który trwa od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku.

Podstawa wymiaru składek

Przepisy Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określają zasady ustalania podstawy

wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Dla pracowników podstawą wymiaru składek

na ubezpieczenia społeczne

– emerytalne,

rentowe, chorobowe i wypadkowe, w rozumieniu Ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych –

jest przychód osiągany z tytułu zatrudnienia

w ramach stosunku pracy

Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłącza się:

•

wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia
w związku z chorobą zakaźną;

•

zasiłki;

•

przychody wymienione w

§ 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia

18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na
ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), np. nagrody jubi-
leuszowe, ekwiwalent za pranie odzieży, ryczałt samochodowy, zasiłek na zagospodaro-
wanie w związku z przeniesieniem służbowym, dodatek za rozłąkę, świadczenia z ZFŚS.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

jest limitowana

w ska-

li roku. Nie może przewyższać trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wyna-
grodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy – w roku 2014
limit wynosił 112 380 zł. Podczas obliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
chorobowe oraz wypadkowe nie stosuje się ograniczenia.

Od nadwyżki ponad tę kwotę składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie są

pobierane. Ograniczenie to nie dotyczy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie cho-
robowe i wypadkowe.

Dla osób, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, np. zleceniobiorców,

podstawa wymiaru nie może przekraczać 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w poprzednim kwartale – w 2014 r. limit miesięczny wynosił 9365 zł.

Terminy płatności

składek na ubezpieczenia społeczne:

Zgodnie z art. 47 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek przesyła

w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca
składki na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc, nie później niż:

•

do 5. dnia następnego miesiąca – w przypadku jednostek budżetowych i samorządo-
wych zakładów budżetowych;

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

•

do 10. dnia następnego miesiąca – w przypadku osób fizycznych opłacających składkę
wyłącznie za siebie;

•

do 15. dnia następnego miesiąca – w przypadku pozostałych płatników, m.in. pracodaw-
ców oraz zlecających pracę na podstawie umowy zlecenia.

PRZYKŁAD 1

Pracownikowi naliczono wynagrodzenie za lipiec 2014 r. według stawki osobistego za-
szeregowania 23 zł / godz. Pracownik przepracował w lipcu 184 godz., jego wynagrodze-
nie brutto wynosi: 184 godz. × 23 zł / godz. =

4232 zł

. Pracodawca zatrudnia do 9 osób.

składki na ubezpieczenia społeczne

f inansowane przez ubezpieczonego

(pra-

cownika):

•

ubezpieczenie emerytalne: 4232 zł × 9,76% = 413,04 zł,

•

ubezpieczenie rentowe: 4232 zł × 1,5% = 63,48 zł,

•

ubezpieczenie chorobowe: 4232 zł × 2,45% = 103,68 zł,

•

razem: 413,04 zł + 63,48 zł + 103,68 zł =

580,20 zł

;

składki na ubezpieczenia społeczne

f inansowane przez płatnika

(pracodawcę):

•

ubezpieczenie emerytalne: 4232 zł × 9,76% = 413,04 zł,

•

ubezpieczenie rentowe: 4232 zł × 6,5% = 275,08 zł,

•

ubezpieczenie wypadkowe: 4232 zł × 1,93% = 81,68 zł,

•

razem: 413,04 zł + 275,08 zł + 81,68 zł =

769,80 zł

;

3) łączna wartość

składek na ubezpieczenia społeczne:

•

ubezpieczenie emerytalne: 413,04 zł + 413,04 zł = 826,08 zł,

•

ubezpieczenie rentowe: 63,48 zł + 275,08 zł = 338,56 zł,

•

ubezpieczenie chorobowe: 103,68 zł,

•

ubezpieczenie wypadkowe: 81,68 zł,

•

razem

: 826,08 zł + 338,56 zł + 103,68 zł + 81,68 zł =

1350 zł

lub 580,20 zł + 769,80 zł =

1350 zł

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ

Wyjaśnij różnicę między pojęciami wynagrodzenie brutto i wynagrodzenie netto.

Wymień obowiązkowe obciążenia wynagrodzeń.

Wymień rodzaje składek należących do grupy ubezpieczeń społecznych.

Omów sposób finasowania składek na ubezpieczenia społeczne.

Wymień obowiązkowe terminy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne dla
poszczególnych płatników.

ZADANIA I ĆWICZENIA

Pracownikowi naliczono wynagrodzenie za sierpień 2014 r. według stałej stawki
miesięcznej w kwocie 3500 zł brutto. Pracodawca zatrudnia do 9 osób.
Oblicz składki na ubezpieczenia społeczne:

•

finansowane przez ubezpieczonego,

•

finansowane przez płatnika,

•

łączne.

ZADANIE 1

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

9.1.2. Składki na ubezpieczenie zdrowotne

Środkami ubezpieczenia zdrowotnego zarządza Narodowy Fundusz Zdrowia. Ubez-
pieczeni objęci tym ubezpieczeniem mogą nieodpłatnie korzystać ze świadczeń zdro-
wotnych.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w całości jest f inansowana przez ubezpieczonego

przy czym obowiązek obliczenia i opłaty ciąży na płatniku składek. W przypadku pracow-
ników płatnikiem jest pracodawca.

Wysokość składki wynosi 9% podstawy wymiaru, z czego 7,75% podlega odliczeniu na

zasadach określonych w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że
składka na ubezpieczenie zdrowotne jest dla podatnika w dużej części neutralna.

Sposób ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej

zależy od tytułu podlegania

ubezpieczeniu zdrowotnemu. W przypadku pracowników:

•

podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek
na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczo-
nych niebędących płatnikami składek (pracowników), potrąconych przez płatników ze
środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych;

•

z podstawy wymiaru nie wyłącza się wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wsku-
tek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną;

•

nie stosuje się ograniczenia do kwoty odpowiadającej 30 -krotności prognozowanego
przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok ka-
lendarzowy.
Jeżeli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obo-

wiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana
z każdego z tych tytułów odrębnie.

PRZYKŁAD 1

Wynagrodzenie brutto pracownika wynosi 1900 zł. Składki na ubezpieczenia spo-
łeczne finansowane przez pracownika wynoszą 260,49 zł (1900 zł × 13,71%).
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi:

•

podstawa wymiaru składki

na ubezpieczenie zdrowotne: 1900 zł – 260,49 zł =

1639,51 zł

•

wysokość składki pobranej

z wynagrodzenia: 1639,51 zł × 9% =

147,56 zł,

•

wysokość składki odliczonej

od zaliczki na podatek dochodowy: 1639,51 zł × 7,75%

127,06 zł.

Płatnik (pracodawca), dokonując wypłaty wynagrodzenia, pomniejszy jego wysokość
m.in. o obowiązkowe odliczenie z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego w kwocie 147,56 zł.
Dokona jednocześnie odliczenia części tej składki od zaliczki na podatek dochodo-
wy w kwocie 127,06 zł. Tym samym pracownik (ubezpieczony) finansuje w praktyce
tylko różnicę między składką pobraną a odliczoną od podatku, tj. 147,56 zł – 127,06
=

20,50 zł

Jeżeli składka na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa od zaliczki na podatek dochodo-

wy od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wyso-
kości tej zaliczki.

PRZYKŁAD 2

Pracownik jest zatrudniony w wymiarze 1/3 etatu. Jego miesięczne wynagrodzenie
wynosi 600 zł brutto. Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pra-
cownika wynoszą: 600 zł × 13,71% = 82,26 zł.

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

1) podstawa wymiaru składki

na ubezpieczenie zdrowotne: 600 zł – 82,26 zł =

517,74 zł

;

składka

pobrana

: 517,74 zł × 9% =

46,60 zł

;

składka

podlegająca odliczeniu

: 517,74 zł × 7,75% =

40,12 zł

;

zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych:

•

podstawa zaliczki na podatek: 517,74 zł – 111,25 zł (kup) = 406,49 zł ~ 406 zł;

•

zaliczka na podatek przed odliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne:

•

(406 zł × 18%) – 46,33 zł (ulga podatkowa) =

26,75 zł

;

•

zaliczka na podatek dochodowy po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdro-
wotne: 26,75 zł – 40,12 zł = – 13,37 zł;

•

ponieważ składka na ubezpieczenie zdrowotne (40,12 zł) jest wyższa od kwoty
zaliczki na podatek (26,75 zł), należy obniżyć składkę do wysokości zaliczki;

•

obniżona składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi więc 26,75 zł, a zaliczka na
podatek po zmniejszeniu o składkę 0 zł: 26,75 zł (zaliczka na podatek) – 26,75 zł
(obniżona składka do wysokości zaliczki).

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ

Wyjaśnij cel opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Omów sposób finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Wyjaśnij sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

ZADANIA I ĆWICZENIA

Wynagrodzenie brutto pracownicy wynosi 2700 zł. Oblicz składkę na ubezpiecze-
nie zdrowotne – pobraną i odliczoną od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pracownik jest zatrudniony w wymiarze 1/4 etatu. Jego miesięczne wynagrodzenie
wynosi 700 zł brutto. Oblicz składkę na ubezpieczenie zdrowotne – pobraną i od-
liczoną od podatku dochodowego od osób fizycznych. Dokonaj analizy wysokości
składki odliczanej od podatku i zdecyduj, czy należy dokonać obniżenia składki na
ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli tak, obniż składkę.

9.1.3. Fundusze pozaubezpieczeniowe

Fundusze pozaubezpieczeniowe są

państwowymi funduszami celowymi

. Zalicza się do nich:

•

Fundusz Pracy,

•

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

•

Fundusz Emerytur Pomostowych.

Fundusz Pracy (FP)

Celem funduszu jest łagodzenie skutków bezrobocia. Środki zgromadzone na FP są –

zgodnie z polityką społeczną i socjalną – przeznaczone np. na zasiłki dla bezrobotnych,
finansowanie prac interwencyjnych, finansowanie robót publicznych, aktywizację zawo-
dową osób bezrobotnych, doradztwo zawodowe oraz badanie rynku pracy.

Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45%

podstawy wymiaru składki. Podstawą wymiaru

składki na FP jest ta sama kwota, która stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpie-
czenie emerytalne i rentowe. Kwota ta w przeliczeniu na okres miesiąca powinna wynosić
co najmniej:

ZADANIE 1

ZADANIE 2

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

•

równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę;

•

80% minimalnego wynagrodzenia za pracę w pierwszym roku pracy;

•

50% minimalnego wynagrodzenia w przypadku osób wykonujących pracę w okresie
odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
Jeżeli podstawa wymiaru składek na FP jest niższa od powyższych limitów, płatnik jest

zwolniony z opłacania składek.

Nie ma zastosowania ograniczenie podstawy wymiaru do kwoty 30 -krotności przecięt-

nego miesięcznego wynagrodzenia. Składka jest naliczana od pełnej wartości podstawy,
niezależnie od jej wysokości.

Składki na Fundusz Pracy są odprowadzane w tych samych terminach co składki na

ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

PRZYKŁAD 1

Wynagrodzenie pracownika w 2014 r. wynosi 3000 zł brutto. Przewyższa obowiązują-
ce wynagrodzenie minimalne (w 2014 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 1680 zł).
Składka na Fundusz Pracy, którą musi zapłacić pracodawca, wynosi: 3000 zł × 2,45%
= 73,50 zł.

PRZYKŁAD 2

Pracownik w 2014 r. uzyskuje dochody tylko z jednego źródła – z umowy o pracę. Jest
zatrudniony na pół etatu, a jego miesięczne wynagrodzenie brutto wynosi 1100 zł.
Ponieważ kwota wynagrodzenia pracownika jest niższa od kwoty minimalnego wy-
nagrodzenia za pracę, która obowiązuje w analizowanym roku (w 2014 r. minimal-
ne wynagrodzenie wynosi 1680 zł), pracodawca jest zwolniony z opłacania za tego
pracownika składek na Fundusz Pracy.

PRZYKŁAD 3

Pracownik w 2014 r. jest zatrudniony u 2 pracodawców na umowę o pracę:

u pracodawcy A jest zatrudniony w wymiarze ½ etatu, jego wynagrodzenie mie-
sięczne wynosi 1100 zł brutto;

u pracodawcy B jest zatrudniony w wymiarze ⅓ etatu, jego wynagrodzenie wy-
nosi 800 zł brutto.

Łączny dochód z obydwu umów wynosi 1900 zł brutto. Łączne wynagrodzenie prze-
wyższa w analizowanym roku wynagrodzenie minimalne (minimalne wynagro-
dzenie w 2014 r. wynosi 1680 zł), dlatego zarówno pracodawca A, jak i pracodawca
B są zobowiązani do odprowadzenia za tego pracownika składki na Fundusz Pracy:

•

składka na Fundusz Pracy z tytułu umowy o pracę u pracodawcy A: 1100 zł
× 2,45% = 26,95 zł;

•

składka na Fundusz Pracy z tytułu umowy o pracę u pracodawcy B: 800 zł × 2,45%
= 19,60 zł.

PRZYKŁAD 4

Pracodawca zatrudnił pracownika na podstawie umowy o pracę od 16 czerwca 2014 r.
Wynagrodzenie pracownika zostało ustalone w stałej stawce miesięcznej, w kwocie
2500 zł. Za czerwiec pracownikowi wypłacono wynagrodzenie w wysokości 1250 zł.
Pomimo że wypłacone wynagrodzenie za czerwiec 2014 r. jest niższe od wyna-
grodzenia minimalnego,

pracodawca ma obowiązek odprowadzić składkę na FP

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Wynika to z założenia – gdyby pracownik przepracował cały miesiąc, to otrzymałby
wynagrodzenie w kwocie 2500 zł, a więc przewyższającej wysokość minimalnego
wynagrodzenia za pracę.

Przepisy Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewidują

zwolnie-

nia pracodawców z opłacania składki na Fundusz Pracy

niezależnie od wysokości podstawy

jej wymiaru. Dotyczy to pracowników, którzy:

•

ukończyli 55. rok życia (kobiety) i 60. rok życia (mężczyźni) – zwolnienie obowiązuje
bezterminowo, od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu, w którym pracownik ukoń-
czył odpowiednio 55 lub 60 lat, niezależnie od tytułu ubezpieczenia, tj. umowy o pracę
i umowy zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

•

ukończyli 50. rok życia – w przypadku, gdy przed zatrudnieniem osoba taka była zareje-
strowana w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy przez okres co najmniej
30 dni; zwolnienie dotyczy wyłącznie umowy o pracę i przysługuje tylko przez 12 mie-
sięcy od pierwszego dnia miesiąca po zawarciu umowy o pracę;

•

powrócili z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu wy-
chowawczego – zwolnienie dotyczy wyłącznie umowy o pracę i przysługuje przez 36 mie-
sięcy od pierwszego dnia następującego po tym, w którym pracownik wrócił z urlopu.
Składek na Fundusz Pracy

nie muszą odprowadzać

przedsiębiorstwa, które spełniają

poniższe warunki łącznie:

•

są osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą;

•

zatrudniają pracowników wyłącznie na podstawie umów zlecenia.
Zwolnienie obejmuje wszystkich zatrudnionych zleceniobiorców niezależnie od wyso-

kości wynagrodzenia.

Jeżeli jednak chociaż jedna osoba w przedsiębiorstwie zostanie zatrudniona na pod-

stawie umowy o pracę, to pracodawca traci zwolnienie z odprowadzania składek na FP
w odniesieniu do wszystkich zatrudnionych, również tych na umowę zlecenia.

Powyższe zwolnienie nie ma zastosowania do pracodawców będących jednostkami or-

ganizacyjnymi (w tym spółkami cywilnymi).

PRZYKŁAD 5

Pracodawca, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, zatrudnia w 2014 r.
tylko zleceniobiorców. W umowie zlecenia dla każdego zleceniobiorcy ustalił mie-
sięczne wynagrodzenie w kwocie 1950 zł. Zleceniobiorcy w oświadczeniach dla
celów ubezpieczeń i podatkowych podali informacje, z których wynika, że umowy
podlegają obciążeniom ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i zatrudnia tylko
zleceniobiorców, dlatego nie opłaca za nich składek na FP. Nie ma znaczenia to, że
zleceniobiorcy są objęci składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz że
ich wynagrodzenie przewyższa wynagrodzenie minimalne.

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)

Celem Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest ochrona pracowni-

ków przed utratą wynagrodzenia z powodu niewypłacalności pracodawcy, np. ogłoszenia
upadłości przedsiębiorstwa. Podstawą prawną działania funduszu jest Ustawa o ochronie
roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy z dnia 13 lipca 2006 r. (DzU
z 2006 r. nr 158, poz. 1121 z późn. zm.) oraz Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych (DzU z 2009 r. nr 157, poz. 1240 z późn. zm.).

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Działania FGŚP są finansowane przede wszystkim ze składek opłacanych przez praco-

dawców, których poborem zajmuje się ZUS.

Decyzję o wypłacie świadczeń pracowniczych lub przyznaniu nieoprocentowanej po-

życzki, na podstawie złożonego przez pracodawcę wniosku, podejmuje marszałek woje-
wództwa właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy.

Składka na FGŚP wynosi 0,10% podstawy wymiaru

i jest w całości finansowana ze środ-

ków płatnika składek.

Podstawę wymiaru składki na FGŚP stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpie-

czenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia podstawy do kwoty 30 -krotności
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Pracodawca ma obowiązek naliczyć składkę i odprowadzić ją w terminach przewidzia-

nych dla pracodawców opłacających składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Pracodawcy

nie opłacają składek

na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

•

za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macie-
rzyńskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy, począwszy od pierwsze-
go miesiąca po powrocie z takiego urlopu;

•

przez okres 12 miesięcy za osoby zatrudnione, począwszy od pierwszego miesiąca po
zawarciu umowy o pracę, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrud-
nieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy;

•

za pracowników, którzy ukończyli 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn.

Ze świadczeń z FGŚP nie mogą korzystać pracownicy

zatrudnieni przez pracodawców,

którymi są:

•

stowarzyszenia,

•

organizacje społeczno -zawodowe,

•

fundacje,

•

publiczne zakłady opieki zdrowotnej,

•

jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych,

•

osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo domowe zatrudniające osoby wykonujące
pracę zarobkową w tym gospodarstwie.

PRZYKŁAD 1

Wynagrodzenie pracownika wynosi 3500 zł brutto i stanowi podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Składka na FGŚP wynosi 3,50 zł (3500 zł × 0,10% = 3,50 zł).

PRZYKŁAD 2

Pracodawca zatrudnił od 1 sierpnia 2014 r. pracownika w wieku 53 lat. Pracownik
od 1,5 miesiąca był zarejestrowany w urzędzie pracy.
Pracodawca nie będzie miał obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP przez okres
12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po miesiącu zawarcia umowy o pra-
cę. Składki na FP i FGŚP za tego pracownika będą opłacane od 1 sierpnia 2015 r.

Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP)

Obowiązuje od 1 stycznia 2010 r. na podstawie Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r.

o emeryturach pomostowych (DzU nr 237, poz. 1656). Składka na FEP powinna być opłacana
za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:

•

urodził się po 31 grudnia 1948 r.;

•

wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wg art. 3
ust. 1 i 3 ustawy.

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Prace

w szczególnych warunkach

to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wie-

kiem – z dużym prawdopodobieństwem – mogą spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia,
np. prace wykonywane przez operatorów reaktorów jądrowych, ratowników medycznych,
nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w mło-
dzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrod-
kach szkolno -wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych.

Prace

o szczególnym charakterze

to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności

oraz bardzo dobrej sprawności psychofizycznej, np. prace pod ziemią bezpośrednio przy
drążeniu tuneli w górotworze, prace bezpośrednio przy ręcznym załadunku lub rozładun-
ku gorących wyrobów ceramicznych, prace rybaków morskich, prace na morskich platfor-
mach wiertniczych, prace tancerzy zawodowych związane z ciężkim wysiłkiem fizycznym.

Obowiązek opłacania składek na FEP powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania

przez pracownika prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze bez
względu na wymiar czasu pracy, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac.

Składka na FEP wynosi 1,5%

podstawy jej wymiaru i jest finansowana przez płatni-

ka składek. Podstawę wymiaru składek na FEP stanowi podstawa wymiaru składek na
ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z zastosowaniem ograniczenia podstawy do kwoty
30 -krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (odmiennie niż przy opłacaniu
składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).

Pracodawcy muszą opracować wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace

w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, oraz ewidencje pracowników
wykonujących te prace, a następnie dokonać zgłoszenia danych o pracy w szczególnych
warunkach lub o szczególnym charakterze do ZUS w terminie do 31 marca danego roku
kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy.

PRZYKŁAD 1

Pracownik od 1 lipca 2014 r. rozpoczął pracę na stanowisku o szczególnym cha-
rakterze. Wynagrodzenie pracownika wynosi 4000 zł i stanowi podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenia społeczne. Pracownik nie przekroczył rocznej podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Pracodawca musi, do 15 sierpnia 2014 r., odprowadzić składkę na FEP za lipiec
w kwocie 60 zł (4000 zł × 1,5% = 60 zł).

Jeżeli pracownik rozpoczyna lub kończy wykonywanie prac w szczególnych warunkach

lub o szczególnym charakterze w trakcie miesiąca, składka na FEP powinna być obliczona
od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za część miesiąca,
w którym prace te były wykonywane.

PRZYKŁAD 2

Pracownik zakończył wykonywanie prac na stanowisku w szczególnych warunkach
z dniem 15 czerwca 2014 r. Wynagrodzenie pracownika za czerwiec, które stano-
wi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za czerwiec
2014 r., wynosi 3000 zł.
Pracownik nie przepracował pełnego miesiąca na stanowisku w szczególnych wa-
runkach, dlatego

podstawę wymiaru składki na FEP należy obliczyć w proporcji do

liczby dni przepracowanych w miesiącu

: (podstawa wymiaru składek na ubezpiecze-

nia emerytalne i rentowe: liczba dni miesiąca) × liczba dni pracy w szczególnych
warunkach w danym miesiącu = (3000 zł : 30 dni) × 15 dni = 1500 zł.

Składka na FEP

odprowadzona przez pracodawcę wynosi: 1500 zł × 1,5% =

22,50 zł.

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ

Wymień fundusze pozaubezpieczeniowe.

Wyjaśnij, którzy pracodawcy mają obowiązek odprowadzania składek na Fundusz Pracy.

Wymień pracodawców, którzy są zwolnieni z opłacania składek na Fundusz Pracy.

Określ cel gromadzenia środków na rachunkach Funduszu Pracy i Funduszu Gwaran-
towanych Świadczeń Pracowniczych.

Wyjaśnij zasady opłacania składek na FGŚP.

Wyjaśnij zasady opłacania składek na FEP.

ZADANIA I ĆWICZENIA

Przeanalizuj różne przypadki pracodawców, którzy w 2014 r. zatrudniają pracow-
ników. Wskaż, który z pracodawców ma obowiązek opłacać składki na Fundusz
Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz za których
pracowników.

Pracodawca A

Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Zatrudnia 2 pracowników na
podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wynagrodzenie
brutto tych pracowników wynosi odpowiednio: pracownika X, który ukończył
w 2013 r. 60. rok życia – 1700 zł, pracownika Y – 1650 zł.

Pracodawca B

Jest jednostką organizacyjną w formie spółki z o.o. Zatrudnia wyłącznie na podsta-
wie umów zlecenia. Wynagrodzenie każdego ze zleceniobiorców przewyższa kwotę
wynagrodzenia minimalnego.

Pracodawca C

Prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Zatrudnia jednego pracownika
na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wynagrodzenie
brutto pracownika wynosi 1000 zł. Pracownik złożył oświadczenie, z którego wy-
nika, że jest on również zatrudniony u innego pracodawcy na podstawie umowy
o pracę, z której wynagrodzenie wynosi 800 zł brutto.

Wynagrodzenie pracownika wynosi 2700 zł brutto i stanowi podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oblicz składkę na Fundusz Pracy
oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Pracownik jest zatrudniony na stanowisku pracy znajdującym się w wykazie prac
w szczególnych warunkach. Wynagrodzenie pracownika wynosi 3600 zł brutto i sta-
nowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W listopa-
dzie br. z dniem 20. pracownik zakończył pracę na stanowisku pracy znajdującym
się w wykazie prac w szczególnych warunkach. Zachował prawo do dotychczasowego
wynagrodzenia. Oblicz składkę na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świad-
czeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych za listopad br.

ZADANIE 1

ZADANIE 2

ZADANIE 3

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

9.1.4. Zaliczka na podatek dochodowy od osób f izycznych

Zasady poboru zaliczek na podatek dochodowy zostały uregulowane w Ustawie z dnia 26 lip-
ca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 1991 r. nr 80, poz. 350 z późn. zm.).

Płatnikiem podatku jest pracodawca, który ma obowiązek naliczyć w ciągu roku zalicz-

kę na podatek i odprowadzić ją do urzędu skarbowego zgodnie z siedzibą lub miejscem
zamieszkania pracodawcy (w zależności od formy prawnej zakładu pracy) do 20. dnia
każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, w okresie od stycznia do grudnia, od dochodów
z tytułu:

•

wynagrodzenia ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spół-
dzielczego stosunku pracy;

•

innych dochodów:
– wynagrodzeń dla członków rad nadzorczych, zarządów, komisji i innych organów,
– należności z tytułu wykonania umów zlecenia i umów o dzieło,
– zasiłków z ubezpieczeń społecznych,
– wypłat z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
Ciężar ekonomiczny naliczonej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych po-

nosi pracownik (podatnik).

Formuła obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób f izycznych z tytułu wynagro-

dzeń:

Przychód pracownika podlegający opodatkowaniu,

(–) potrącone składki na ubezpieczenia społeczne obciążające pracownika,

(–) koszty uzyskania przychodu,

3. (=) podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób f izycznych (~ 1 zł),
4.

(×) stopa podatku według skali podatkowej,

5. (=) zaliczka na podatek dochodowy od osób f izycznych,
6.

(–) ulga podatkowa,

(–) składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od podatku,

8. (=) zaliczka na podatek dochodowy od osób f izycznych odprowadzana do urzędu skar-

bowego (~ 1 zł)

Przychód pracownika podlegający opodatkowaniu

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spół-

dzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość
pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowa-
nia tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:

•

wynagrodzenia zasadnicze;

•

wynagrodzenia za godziny nadliczbowe;

•

różnego rodzaju dodatki;

•

nagrody;

•

ekwiwalenty za niewykorzystany urlop;

•

wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona;

•

świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika;

•

wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Potrącone składki na ubezpieczenia społeczne obciążające pracownika

Przychód pracownika do opodatkowania pomniejsza się o potrącone przez płatnika

składki na ubezpieczenia społeczne obciążające pracownika:

•

emerytalna: 9,76%

•

rentowa: 1,5%

}

łącznie: 13,71%

•

chorobowa: 2,45%

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Koszty uzyskania przychodu (kup)

Koszty uzyskania przychodu pomniejszające przychód pracownika są ustalone kwoto-

wo w formie ryczałtu. Pracownikom, którzy dojeżdżają do pracy z innej miejscowości niż
miejsce pracy i nie otrzymują dodatku za rozłąkę, przysługują koszty podwyższone o 25%.

Aby pracodawca mógł zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodu, pracow-

nik powinien złożyć stosowny wniosek lub oświadczenie o podwyższenie kup.

Tabela 9.2.

Koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy, stosunku służbowego, spółdzielczego

stosunku pracy oraz pracy nakładczej – wysokość obowiązująca od 2008 r.

Dla osoby zatrudnionej

miesięczne

roczne

na podstawie jednej umowy o pracę

111,25

1335,00

na podstawie więcej niż jednej umowy (w jednym lub w wię-
cej niż jednym zakładzie pracy)

111,25

2002,05

w jednym zakładzie pracy, położonym w innej miejscowości
niż miejsce czasowego lub stałego zamieszkania, nieotrzy-
mującej dodatku za rozłąkę

139,06

1668,72

w kilku zakładach pracy, położonych w innej miejscowości
niż miejsce czasowego lub stałego zamieszkania, nieotrzy-
mującej dodatku za rozłąkę

139,06

2502,56

Źródło: opracowanie własne.

Wzór 9.1.

Oświadczenie w celu zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów

Nazwisko ……………………………..……..…………………………………………………..….………………
Imię 1 …………………………………….……...…….. Imię 2 …….…….…………………………….……….
Imię ojca ……………………………………………… Imię matki ………………..………………….………..
Miejsce urodzenia …………………………………….. Data urodzenia ….....……………………….…
PESEL ………………………………………………… NIP ……………….…………………..…………….…..
Miejsce zamieszkania:.
Gmina ……………………………………….
Ulica ………………………..………………………… Nr domu ……..…… Nr mieszkania ………..…..
Kod pocztowy …………………………….. Miejscowość ……………………….…………….……….……
Adres Urzędu Skarbowego …………………………..……………………………….…………….…….….

OŚWIADCZENIE W CELU ZASTOSOWANIA PODWYŻSZONYCH KOSZTÓW

UZYSKANIA PRZYCHODÓW

Proszę płatnika podatku ………………………………………………………………… o zastosowanie
podwyższonych kosztów uzyskania przychodów w wysokości .............. zł miesięcznie.
Oświadczam, że zamieszkuję w ………........…………………………, tj. poza miejscowością,
w której znajduje się mój zakład pracy, oraz że nie otrzymuję dodatku za rozłąkę.
O wszelkich zmianach dotyczących miejsca zamieszkania zobowiązuję się poinfor-
mować przed wypłatą wynagrodzenia za miesiąc, w którym zaszła zmiana.

…...............……………………………

(czytelny podpis pracownika)

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Kwota kosztów uzyskania przychodu jest niepodzielna

. Ma zastosowanie w pełnej wyso-

kości za każdy miesiąc, w którym pracownik osiągnął jakikolwiek przychód ze stosunku
pracy, bez względu na to, czy przepracował pełny, czy niepełny miesiąc.

PRZYKŁAD 1

Pracownik od 1 do 30 października br. przebywał na urlopie bezpłatnym. W dniu
31 października powrócił do pracy. Pracodawca w październiku wypłacił pracowni-
kowi wynagrodzenie za jeden dzień.
Pracodawca, ustalając dochód pracownika do opodatkowania, jest zobowiązany do
zastosowania kosztów uzyskania przychodu.
Jeżeli wartość kosztów uzyskania przychodu przewyższałaby wartość przychodu za
1 dzień, należałoby ograniczyć koszty do wysokości przychodu.

PRZYKŁAD 2

Pracownik cały miesiąc przebywa na zwolnieniu lekarskim. Z tytułu zwolnienia pra-
codawca wypłaca pracownikowi zasiłek chorobowy finansowany ze środków ZUS.
Pracodawca

nie stosuje kosztów uzyskania przychodów

, ponieważ zasiłek chorobo-

wy nie jest przychodem ze stosunku pracy.

PRZYKŁAD 3

Pracownik cały miesiąc przebywa na zwolnieniu lekarskim. Z tytułu zwolnienia
pracodawca wypłaca pracownikowi wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy
finansowane ze środków pracodawcy.
W wynagrodzeniu pracownika

należy uwzględnić koszty uzyskania przychodu

, po-

nieważ wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy – w przeciwieństwie do zasił-
ku chorobowego – jest przychodem ze stosunku pracy.

PRZYKŁAD 4

Pracownik z dniem 30 września br. rozwiązał umowę o pracę. Nie wykorzystał
należnego urlopu wypoczynkowego. Po rozwiązaniu umowy o pracę wystąpił do
pracodawcy z roszczeniem o wypłatę należnego mu ekwiwalentu za niewykorzy-
stany urlop. Pracodawca po przeanalizowaniu dokumentacji urlopowej pracownika
uznał roszczenie i wypłacił ekwiwalent w październiku br.
Do obliczenia podatku dochodowego od przychodu z tytułu zaległych wypłat ze
stosunku pracy, również byłym pracownikom, należy zastosować koszty uzyskania
przychodu.

PRZYKŁAD 5

Pracodawca z powodu trudności finansowych dokonał 5 października br. jedno-
razowej wypłaty wynagrodzenia za 2 miesiące (sierpień i wrzesień br.). Powinien
zastosować koszty uzyskania przychodu tylko za 1 miesiąc.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców na podstawie umowę o pracę,

koszty uzyskania przychodu stosuje każdy z nich.

Sytuacja ta często powoduje, że pracow-

nik przekracza limit kosztów rocznych. Przekroczenie limitu kosztów jest korygowane
w rozliczeniu rocznym. Pracownik, z powodu zawyżenia kosztów uzyskania przychodu,
będzie musiał dokonać dopłaty należnego podatku.

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Jeżeli pracownik jest związany z pracodawcą 2 umowami o pracę, pracodawca sto-

suje 2 razy koszty uzyskania przychodów, od wynagrodzenia z tytułu każdej umowy
oddzielnie.

Podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób f izycznych
Podstawą

obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu przychodów ze

stosunku pracy jest dochód pomniejszony o potrącone składki na ubezpieczenia społecz-
ne oraz o koszty uzyskania przychodu.

Tak obliczoną podstawę opodatkowania należy zaokrąglić do pełnych złotych w ten spo-

sób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wyno-
szące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Stopa podatku dochodowego od osób f izycznych

Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych jest obliczana według

skali podat-

kowej

obowiązującej od 2009 r.:

Podstawa obliczenia podatku w złotych

Podatek wynosi

ponad

85 528 zł

18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr

85 528 zł

14 839 zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jed-
nolity: DzU z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Płatnik (pracodawca) do ustalenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych

stosuje stopę podatkową w następujący sposób:

•

za miesiące od stycznia do miesiąca włącznie, w którym dochód pracownika (podatnika)
uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną
granicę pierwszego przedziału skali, tj. kwotę 85 528 zł – 18% z uwzględnieniem ulgi
podatkowej;

•

za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód pracownika (podatnika) uzy-
skany od początku roku przekroczył górną granicę pierwszego przedziału skali, tj.
kwotę 85 528 zł – 32% bez uwzględnienia ulgi podatkowej.
Tak więc stopę z drugiego przedziału skali podatkowej wynoszącą 32% pracodawca sto-

suje w miesiącu następnym po miesiącu, w którym łączny dochód pracownika przekroczył
próg skali podatkowej.

Jeżeli pracownik, którego dochody przekroczyły próg podatkowy,

złoży

płatnikowi

oświadczenie

, że ma zamiar opodatkować się wspólnie z małżonkiem, którego dochody

nie przekraczają progu podatkowego, lub że jest osobą samotnie wychowującą dziecko,
oraz że dochody podatnika:

•

nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, tj. 85 528 zł, a małżonek
lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej – zaliczki
są pobierane według stopy 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu minus ulga
podatkowa policzona podwójnie;

•

przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali, tj. 85 528 zł – zaliczki są pobie-
rane według stopy 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu, bez ulgi podatkowej.

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Zaliczki pobiera się według nowych zasad od miesiąca następującego po miesiącu,

w którym pracownik złożył oświadczenie.

W przypadku jakichkolwiek zmian w osiąganym poziomie dochodów podatnika, współ-

małżonka lub małoletniego dziecka pracownik ma obowiązek złożyć ponowne oświadcze-
nie w celu poboru podwyższonej kwoty zaliczek na podatek.

Wzór 9.2.

Oświadczenie pracownika do celów częściowego zaniechania poboru zaliczek na podatek

dochodowy od osób fi zycznych

Nazwisko ……………………………..……..…………………………………………………..….………………
Imię 1 …………………………………….……...…….. Imię 2 …….…….…………………………….……….
Imię ojca ……………………………………… Imię matki ………...………..………………...….………..
Miejsce urodzenia …………………………………….. Data urodzenia ….....……………………….…
PESEL ………………………………………………… NIP ……………….…………………..…………….…..
Miejsce zamieszkania:.
Gmina ……………………………………….
Ulica ………………………..………………………… nr domu ……..…… nr mieszkania ………..…..
Kod pocztowy ………………………….. Miejscowość …………..…………….…………….……….……
Adres Urzędu Skarbowego …………………………..……………………………….…………….…….….
..............................................................................................................................................

OŚWIADCZENIE PRACOWNIKA

DLA CELÓW CZĘŚCIOWEGO ZANIECHANIA

POBORU ZALICZEK NA PODATEK DOCHODOWY

OD OSÓB FIZYCZNYCH

Proszę płatnika ……………......…………………..…………………………………………………………..…

(nazwa zakładu pracy)

o częściowe zaniechanie poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych,
ponieważ

□

zamierzam opodatkować swoje dochody na zasadach określonych dla małżonków
/ osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci,

□

przewidywane dochody małżonka / dziecka za 20..... r. wyniosą: ………..…………….,
tj. będą się mieścić w niższym przedziale skali podatkowej,

□ małżonek / dziecko nie będzie korzystał / o z możliwości obniżenia zaliczki.

zakreślić właściwe znakiem x

Stwierdzam, że powyższe dane podałem / am zgodnie ze stanem faktycznym oraz
jest mi znana odpowiedzialność karno-skarbowa za podanie danych niezgodnych
prawdą.

………………………………………..

…………………………………….

(data wypełnienia)

(podpis pracownika)

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Wzór 9.3.

Oświadczenie pracownika dla celów poboru zwiększonej zaliczki na podatek dochodowy

od osób fi zycznych

Nazwisko ……………………………..……..…………………………………………………..….………………
Imię 1 …………………………………….……...…….. Imię 2 …….…….…………………………….……….
Imię ojca …………………………………………… Imię matki ………………..………………….………..
Miejsce urodzenia …………………………………….. Data urodzenia ….....……………………….…
PESEL ………………………………………………… NIP ……………….…………………..…………….…..
Miejsce zamieszkania:.
Gmina ……………………………………….
Ulica ………………………..………………………… nr domu ……..…… nr mieszkania ………..…..
Kod pocztowy ………………………….. Miejscowość …………..…………….…………….……….……
Adres Urzędu Skarbowego …………………………..……………………………….…………….…….….
..............................................................................................................................................

OŚWIADCZENIE

DLA CELÓW POBORU ZWIĘKSZONEJ ZALICZKI

NA PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

(art. 41a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób f izycznych,

tekst jednolity: DzU z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.)

Proszę płatnika: ...................................................................................................................

(nazwa zakładu pracy)

o pobór zwiększonej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od miesiąca
……………......................………...

………………………………………..

…………………………………….

(data wypełnienia)

(podpis pracownika)

Zaliczka na podatek dochodowy od osób f izycznych

Zaliczkę na podatek dochodowy płatnik oblicza jako iloczyn podstawy opodatkowania

oraz stopy podatkowej według skali, zgodnie z zasadami wyżej omówionymi.

Obliczona w powyższy sposób zaliczka może być pomniejszona o ulgę podatkową oraz

składkę na ubezpieczenie zdrowotne podlegające odliczeniu od podatku.

Ulga podatkowa

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 1991 r. nr 80,

poz. 350 z późn. zm.) określa dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych
rozliczających się według skali podatkowej

kwotę wolną od podatku

. Kwota ta od 2009 r.

wynosi

3091 zł

. Podatnik, który w ciągu roku osiągnie dochód nieprzekraczający kwoty

wolnej od podatku, nie podlega opodatkowaniu.

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Wprowadzenie kwoty wolnej od podatku pozwala obniżyć zaliczkę na podatek dochodo-

wy o

kwotę ulgi, która rocznie wynosi 556,02 zł

Podstawiając kwotę wolną do formuły ustalania podatku w pierwszym progu skali po-

datkowej, uzyskuje się:

•

(3091 zł × 18%) – 556,02 zł = 0,36 zł podatku, który w zaokrągleniu do pełnych złotych
wynosi 0 zł.
Jeżeli dochód ulegnie zwiększeniu o 1 zł ponad kwotę wolną i wyniesie 3092 zł, to po-

datek wyniesie:

•

(3092 zł × 18%) – 556,02 zł = 0,54 zł, a w zaokrągleniu do pełnych złotych wynosi 1 zł.

Pracodawcy pomniejszają zaliczkę na podatek dochodowy od wynagrodzeń o ulgę w wy-

sokości 1/12 za każdy miesiąc, tj. o 46,33 zł.

Pracodawcy wypłacający pracownikom wynagrodzenie naliczają zaliczkę na podatek

dochodowy bez względu na wysokość tego wynagrodzenia. Jeżeli przychód pracownika
za cały rok nie przekroczy kwoty wolnej od podatku, pracownik po dokonaniu rozliczenia
rocznego otrzyma zwrot nadpłaty podatku.

PRZYKŁAD 1

Pracownik w roku podatkowym zatrudnił się po raz pierwszy od 1 grudnia 2014 r.
Jego wynagrodzenie zostało ustalone na poziomie wynagrodzenia minimalnego,
tj. 1680 zł brutto. Za grudzień pracodawca potrącił pracownikowi z wynagrodzenia
zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 82 zł i odprowadził ją do urzędu skar-
bowego. Pracownik w danym roku nie osiągnął innych dochodów.
Ponieważ dochód pracownika w roku 2014 nie przekroczył kwoty wolnej od opodat-
kowania, tj. 3091 zł, pracownik na podstawie złożonego zeznania rocznego otrzy-
ma zwrot pobranej zaliczki na podatek w wysokości 82 zł.

Aby pracodawca, obliczając od wynagrodzenia zaliczkę na podatek dochodowy od osób

fizycznych, mógł zastosować ulgę podatkową, pracownik powinien złożyć przed pierwszą
wypłatą u pracodawcy oświadczenie PIT -2, w którym wskazuje go jako uprawnionego płat-
nika do uwzględniania ulgi podatkowej.

Oświadczenia PIT -2 w kolejnych latach nie składa się, jeżeli stan faktyczny wynikający

z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od podatku

Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od podatku z tytułu wyna-

grodzeń jest odliczana

według stopy 7,75% od podstawy wymiaru

W przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika jest

wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez tego płat-
nika zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.), składkę obliczoną za poszczególne
miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.

W przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez

płatnika od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami
wyżej wymienionej ustawy, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wy-
sokości 0 zł.

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Wzór 9.4.

Oświadczenie PIT -2 pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek

dochodowy od osób fi zycznych

Źródło: signform.pl sp. z o.o., producent aktywnych druków.

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Zaliczka na podatek dochodowy od osób f izycznych odprowadzana do urzędu skar-

bowego

Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych jest odprowadzana do urzędu skar-

bowego w zaokrągleniu do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące
do 49 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do
pełnych złotych.

Płatnik musi dokonać wpłaty zaliczki na rachunek bankowy urzędu skarbowego we-

dług miejsca zamieszkania płatnika (działalność jednoosobowa) lub miejsca siedziby (jed-
nostka organizacyjna, np. spółka) w terminie do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc
poprzedni. Wpłat dokonuje się za miesiące od stycznia do grudnia danego roku.

Po zakończeniu roku płatnik (pracodawca) jest obowiązany do:

•

złożenia do 31 stycznia następnego roku zbiorczej deklaracji PIT -4R, w której są wyka-
zane należne zaliczki na podatek dochodowy od wynagrodzeń wszystkich zatrudnio-
nych w trakcie roku; deklarację PIT -4R należy złożyć do urzędu skarbowego według
miejsca zamieszkania lub siedziby płatnika;

•

doręczenia pracownikowi informacji PIT -11 oraz złożenia tej informacji do urzędu
skarbowego zgodnie z miejscem zamieszkania pracownika w terminie do końca lutego
następnego roku; w informacji PIT -11 są wykazane: uzyskane przychody, zastosowane
koszty uzyskania przychodu, pobrana zaliczka na podatek dochodowy, potrącone skład-
ki na ubezpieczenia społeczne oraz odliczona od podatku składka na ubezpieczanie
zdrowotne.

PRZYKŁAD 1

Pracownik uzyskał za wrzesień 2014 r. wynagrodzenie brutto ze stosunku pracy
w wysokości wynagrodzenia minimalnego 1680 zł. Pracownikowi są odliczane za
każdy miesiąc koszty uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł oraz ulga podat-
kowa 46,33 zł.
Obciążenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz z tytułu
zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych wynoszą:

Wyszczególnienie

Poz.

Obciążenia

wynagrodzeń

1) wynagrodzenie brutto

1680,00

2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

1680,00

składki na ubezpieczenia społeczne

fi nansowane przez

pracownika:

•

emerytalna: 1680 zł × 9,76% = 163,97 zł

•

rentowa: 1680 zł × 1,5% = 25,20 zł

•

chorobowa: 1680 zł × 2,45% = 41,16 zł

razem: 230,33

4) podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne:

1680 zł – 230,33 zł = 1449,67 zł

2 – 3

1449,67

składka na ubezpieczenie zdrowotne

do potrącenia z wyna-

grodzenia: 1449,67 × 9% = 130,47 zł

4 × 9%

130,47

6) składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od

podatku: 1449,67 × 7,75% = 112,35 zł

4 × 7,75%

112,35

7) koszty uzyskania przychodu

111,25

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Wyszczególnienie

Poz.

Obciążenia

wynagrodzeń

8) podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy w za-

okrągleniu do pełnych złotych

1 – 3 – 7

1338,42 ~ 1338,00

9) zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki

zdrowotnej: (1338 × 18%) – 46,33 zł = 194,51 zł

(8 × 18%) – 46,33 zł

194,51

10)

zaliczka na podatek dochodowy

do przekazania do US, po

zaokrągleniu do pełnych złotych

9 – 6

82,16 ~ 82,00

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ

Wyjaśnij formułę obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od przy-
chodu pracownika ze stosunku pracy.

Opisz poszczególne etapy obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
od przychodu pracownika ze stosunku pracy.

ZADANIA I ĆWICZENIA

Pracownik uzyskał za listopad br. wynagrodzenie brutto ze stosunku pracy w wyso-
kości 2700 zł. Pracownikowi są odliczane podwyższone koszty uzyskania przycho-
du oraz ulga podatkowa w wysokości 1/12 aktualnej ulgi rocznej.
Oblicz obciążenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz
z tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pracownik uzyskał za listopad br. wynagrodzenie brutto ze stosunku pracy w wyso-
kości 2500 zł. Pracownik pracuje w miejscowości zamieszkania, nie złożył w zakła-
dzie pracy oświadczenia PIT -2.
Oblicz obciążenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz
z tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Przeanalizuj poniższe przypadki i ustal, czy pracodawca, obliczając zaliczkę na podatek
dochodowy, powinien uwzględnić koszty uzyskania przychodu.

Przypadek 1

Pracownik cały miesiąc przebywa na zwolnieniu lekarskim. Z tytułu zwolnienia
pracodawca wypłacił pracownikowi za 15 dni wynagrodzenie za czas niezdolności
do pracy finansowane ze środków pracodawcy. Za resztę dni zwolnienia pracodaw-
ca wypłacił mu zasiłek chorobowy finansowany ze środków ZUS.

Przypadek 2

Pracownica przez cały miesiąc przebywała na urlopie bezpłatnym. Pracodawca
w miesiącu tym wypłacił jej zaległe wynagrodzenie za nadgodziny.

ZADANIE 1

ZADANIE 2

ZADANIE 3

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Przypadek 3

Pracownik rozwiązał umowę o pracę z dniem 2 grudnia. Pracodawca naliczył i wy-
płacił wynagrodzenie za 1 dzień miesiąca.

Przypadek 4

Pracownica do 15. dnia danego miesiąca przebywała na urlopie wychowawczym,
od 16. dnia do końca tego miesiąca wykorzystała zaległy urlop wypoczynkowy, za
który pracodawca wypłacił wynagrodzenie urlopowe.

Przypadek 5

Pracownik zatrudniony u danego pracodawcy na podstawie umowy o pracę przez
cały miesiąc przebywał na urlopie wypoczynkowym, za który otrzymał wynagro-
dzenie urlopowe. W tym samym miesiącu podpisał umowę o pracę u innego pra-
codawcy, za którą również otrzyma wynagrodzenie.

9.2. Lista płac

Polskie prawo nie nakazuje wprost obowiązku sporządzania listy płac ani nie zawiera
wytycznych, jakie elementy lista płac powinna zawierać. W praktyce gospodarczej jednak
każdy pracodawca sporządza

listę

płac (LP)

, która jest dokumentem potwierdzającym

naliczenie wynagrodzeń, rozliczenie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
oraz zaliczki na podatek dochodowy. Może być sporządzana indywidualnie dla pracow-
nika, dla grupy pracowników, np. pracowników działu administracji, lub dla wszystkich
zatrudnionych.

Lista płac jest sporządzana na ogół za każdy miesiąc, w wersji papierowej lub elektro-

nicznej z możliwością wydruku. Dokument ten powinien być wygenerowany w taki spo-
sób, aby zapewniał zachowanie zasady poufności.

Naliczając wynagrodzenie, pracodawca musi wziąć pod uwagę warunki umowy o pracę

oraz wszystkie informacje mające wpływ na jego wysokość, np. czas przepracowany, czas
nieprzepracowany (m.in. zwolnienia lekarskie, urlopy wypoczynkowe i bezpłatne, zagwa-
rantowane przepisami zwolnienia od pracy i inne), czas pracy w godzinach nadliczbowych
oraz prawo do dodatku z tego tytułu, czas pracy w porze nocnej, czas dyżuru, przebywanie
w podróży służbowej oraz inne okoliczności.

dokumentów potwierdzających wykonanie pracy

, które są uwzględniane przy sporzą-

dzaniu listy płac, zalicza się m.in.:

•

listy obecności pracowników;

•

ewidencje czasu pracy;

•

ewidencje urlopów;

•

imienne karty pracy;

•

raporty pracy akordowej, prowizyjnej i zadaniowej;

•

ewidencje godzin nadliczbowych;

•

ewidencje dyżurów;

•

ewidencje pracy w porze nocnej;

•

zwolnienia lekarskie;

•

decyzje o przyznaniu nagród, premii, ekwiwalentów, odszkodowań i odpraw;

•

dokumentację do rozliczania świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

•

oświadczenia, wnioski uprawniające do zastosowania kosztów uzyskania przychodów,
ulgi podatkowej, zaniechania lub zwiększenia poboru zaliczki na podatek dochodowy
od osób fizycznych.

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Struktura listy płac

powinna uwzględniać:

•

elementy wynagrodzeń objęte i nieobjęte (np. wynagrodzenie za czas niezdolności do
pracy) składkami na ubezpieczenia społeczne;

•

rozróżnienie składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika;

•

rozróżnienie składek na ubezpieczenie zdrowotne potrącanych z wynagrodzeń i odli-
czanych od zaliczki na podatek dochodowy;

•

rozróżnienie zaliczki na podatek dochodowy przed odliczeniem składki na ubez-
pieczenie zdrowotne i z uwzględnieniem odliczonej składki na ubezpieczenie zdro-
wotne;

•

nieobligatoryjne potrącenia z wynagrodzeń;

•

kwotę do wypłaty;

•

miejsce na pokwitowanie wypłaty wynagrodzeń.

PRZYKŁAD 1

Pracownik uzyskał za wrzesień 2014 r. wynagrodzenie brutto ze stosunku pracy
w wysokości wynagrodzenia minimalnego 1680 zł. Pracownikowi za każdy miesiąc
są odliczane koszty uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł oraz ulga podatko-
wa – 46,33 zł.
Wynagrodzenie netto wynosi:

Wyszczególnienie

Poz.

Kwota

w zł

Wynagrodzenie brutto

1680,00

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

1680,00

Składki na ubezpieczenia społeczne f inansowane przez pracownika:

•

emerytalna: 9,76% × 1680 zł = 163,97 zł

•

rentowa: 1,5% × 1680 zł = 25,20 zł

•

chorobowa: 2,45% × 1680 zł = 41,16 zł

230,33

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (poz. 2 – poz. 3)

1449,67

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia

(poz. 4 × 9%)

130,47

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 4 × 7,75%)

112,35

Koszty uzyskania przychodu

111,25

Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy, w zaokrągleniu do peł-
nych złotych (poz. 1 – poz. 3 – poz. 7)

1338,00

Zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki zdrowotnej
[(poz. 8 × 18%) – 46,33 zł]

194,51

Zaliczka na podatek dochodowy do zapłaty, po zaokrągleniu do pełnych złotych

(poz. 9 – poz. 6)

82,00

Wynagrodzenie netto

(do wypłaty; poz. 1 – poz. 3 – poz. 5 – poz. 10)

1237,20

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

ór

Indy

a l

ta p

łac

Praco

dawca

Indywidualna lista

łac nr

Nazwisk

o i imię pracownika

Tytuł wyp

łaty

z dnia:

Pozycja k

sięgowania

Składniki wynagradzania

Ogó

łem

przychó

brutto

ol. 1 + 2 +

3 + 4 +5 +

6 + 7)

dstawa wy-

miaru składek

ezpieczeń

łeczn

ych

ol. 8 – 4 – 5

– 6 – 7)

Odliczenia o

cho

Płaca

dstawowa/

wynagro

dzenie

zasadnicze

Inne

ynagro

dzenia

za czas niezdolności

do pracy*

)

Składki ub

ezpieczeń sp

łeczn

ych

oszty

uzyskania

przycho

Oskładk

owane

i op

datk

owane

Nieoskładk

owane

i nieop

datk

owane

łacone

śro

ów

zakładu

pracy

łacone

z ZUS

ezpieczenie

emerytalne

ol. 9

stawka)

ezpieczenie

rentowe

ol. 9

stawka)

ezpieczenie

chorob

owe

ol. 9

stawka)

Razem

składki

ez. sp

ł.

zł, gr

101

dstawa wy-

miaru składki

ezpieczenia

zdrowotnego

ol. 8 – 4 – 5

– 7 – 13)

dstawa nalic-

zenia p

datku

cho

dowego

ol. 8 – 4 – 5

– 13– 14)

Stawka

datku

Ulga PIT

/12 kwoty

wolnej o

datku)

Potrącona

zaliczka na

datek

cho

dowy

)

Składka ub

ezpieczenia

zdrowotnego

Należna

zaliczka

na p

datek

cho

dowy

ol. 19 – 21)

Potrącenia

datki

Do wyp

łaty

ol. 8 – 13

– 20 – 22 –

23 – 24 + 25

+ 26)

Potrącona

ol. 15

składka)

dlega

jąca

otrąceniu o

datku (k

ol.

składka)

Składka

grup

owego

ezpiecze-

nia na życie

Inne

Zasiłek

dzinn

Inne

zł, gr

Słownie do wyp

łaty

: zł/gr .....................................................................................................

...............................................................................................................................

............................................................................................................

orządził:

Data ........................... P

dpis ................................

Zat

ierdził:

Data ........................... P

dpis ................................

łacił:

Data ........................... P

dpis ................................

ituję o

dbiór wynagro

dzenia:

Data ........................... P

dpis ................................

)

do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia spo

łeczne nie zalicza się wynagrodzenia za czas niezdolności do prac

y wskut

ek chor

oby lub odosobnienia w zw

iązku z chorobą zakaźną oraz zasiłków

)

kolumna (16) × (stawka podatku) (kwota wolna)

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Przykłady obliczania wynagrodzeń

PRZYKŁAD 1

Wynagrodzenie pracownika

zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy składa się z:

•

wynagrodzenia zasadniczego według stałej stawki miesięcznej: 2000 zł;

•

premii regulaminowej w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego: 200 zł.

Pracownik we wrześniu 2014 r.:

•

wypracował 6 godz. nadliczbowych z dodatkiem 50%;

•

wykorzystał 10 dni urlopu wypoczynkowego.

Informacje dodatkowe w celu obliczenia wynagrodzenia za urlop:

•

wymiar czasu pracy w 3 poprzedzających miesiącach wynosi 504 godz. (czerwiec
– 160 godz., lipiec – 184 godz., sierpień – 160 godz.),

•

w całym okresie 3 poprzedzających miesięcy pracownik otrzymał dodatkowe wy-
nagrodzenie o charakterze zmiennym z tytułu:
– godzin nadliczbowych: 595,00 zł;
– dyżuru: 250,00 zł.

W celu sporządzenia listy płac za wrzesień 2014 r. należy wykonać niżej wymienio-
ne kroki.

Krok 1.

– obliczyć wysokość wynagrodzenia za godziny nadliczbowe oraz za urlop.

1) Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

za wrzesień 2014 r.:

•

wynagrodzenie normalne (obliczone ze składników stałych):
2000 zł + 200 zł = 2200 zł;
2200 zł : 176 godz. (wymiar czasu pracy we wrześniu 2014) = 12,50 zł / godz.;
12,50 zł × 6 godz. nadliczbowych = 75 zł;

•

dodatek za godziny nadliczbowe (obliczony tylko z wynagrodzenia zasadniczego):
2000 zł : 176 godz. = 11,36 zł / godz.;
(11,36 zł × 6 godz.) × 50% = 68,16 zł × 50% = 34,08 zł;

•

razem za godziny nadliczbowe: 75 zł + 34,08 zł =

109,08 zł

2) Wynagrodzenie za urlop:

•

wartość składników zmiennych za 3 poprzednie miesiące: 595 zł +250 zł = 845 zł;

•

wynagrodzenie za 1 godz. ze składników zmiennych: 845 zł : 504 godz. = 1,68 zł
/ godz.;

•

urlop w przeliczeniu na godziny: 10 dni × 8 godz. = 80 godz.;

•

wynagrodzenie za urlop: 80 godz. × 1,68 zł =

134,40 zł

Krok 2.

– obliczyć wynagrodzenie brutto za wrzesień 2014 r.: wynagrodzenie zasad-

nicze + premia regulaminowa + wynagrodzenie za godziny nadliczbowe + wyna-
grodzenie za urlop = = 2000 zł + 200 zł + 109,08 zł + 134,40 zł =

2443,48 zł

Krok 3.

– obliczyć wynagrodzenie netto za wrzesień 2014 r. (sporządzenie listy płac).

Pracownik złożył oświadczenie PIT -2, miejscem pracy jest miejscowość zamieszkania.

Wyszczególnienie listy płac

Poz.

Kwota

w zł

SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA

Wynagrodzenie zasadnicze

2000,00

Inne składniki wynagrodzenia:

Premia regulaminowa

200,00

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Wyszczególnienie listy płac

Poz.

Kwota

w zł

Godziny nadliczbowe

109,08

Wynagrodzenie za urlop

134,40

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy:

Wypłacane ze środków zakładu pracy

Wypłacane ze środków ZUS

Przychód brutto ogółem (1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7)

2443,48

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (8 – 6 – 7)

2443,48

ODLICZENIA

Składki na ubezpieczenia społeczne razem:

335 zł

•

emerytalna: 9,76% × poz. 9 = 9,76% × 2443,48 = 238,48 zł

•

rentowa: 1,5% × poz. 9 = 1,5% × 2443,48 = 36,65 zł

•

chorobowa: 2,45% × poz. 9 = 2,45% × 2443,48 = 59,87 zł

335,00

Koszty uzyskania przychodu

111,25

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (8 – 7 – 10)

2108,48

Podstawa naliczenia podatku dochodowego (8 – 10 – 11)

~ do pełnych zł

1997

Potrącona zaliczka na podatek dochodowy [(13 × stopa podatku) – 1/12 kwoty ulgi
podatkowej]

313,13

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia

(12 × 9%)

189,76

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku

(12 × 7,75%)

163,41

Należna zaliczka na podatek dochodowy do zapłaty (14 – 16)

~ do pełnych zł

150,00

Potrącenia: składka grupowego ubezpieczenia na życie

Inne potrącenia:

Wynagrodzenie netto (do wypłaty) (8 – 10 – 15 – 17 – 18 – 19)

1768,72

PRZYKŁAD 2

Wynagrodzenie pracownika składa się z:

•

wynagrodzenia zasadniczego według stałej stawki miesięcznej: 3800 zł;

•

premii regulaminowej ustalonej kwotowo: 200 zł;

•

dodatku funkcyjnego: 500 zł.

Pracownik we wrześniu 2014 r.:

•

przepracował 10 godz. nadliczbowych w dni powszednie;

•

przebywał 5 dni na zwolnieniu lekarskim.

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Informacje dodatkowe:

•

pracownik jest zatrudniony od 1 czerwca 2014 r. – wrzesień 2014 jest czwartym
miesiącem zatrudnienia;

•

pracodawca za zwolnienie lekarskie będzie wypłacał wynagrodzenie za czas nie-
zdolności do pracy;

•

wymiar czasu pracy we wrześniu 2014 r. – 176 godz.;

•

pracownik przed pierwszą wypłatą złożył w zakładzie pracy oświadczenie PIT -2;

•

pracownik złożył wniosek o zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania
przychodu.

W celu sporządzenia listy płac za wrzesień 2014 r. należy poczynić niżej wymienio-
ne kroki.

Krok 1.

– obliczyć wysokość wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, za czas prze-

pracowany oraz za czas niezdolności do pracy.

1) Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

za wrzesień 2014 r.:

•

wynagrodzenie normalne (obliczone ze składników stałych)

– 3800 zł + 200 zł + 500 zł = 4500 zł,
– 4500 zł : 176 godz. (wymiar czasu pracy we wrześniu 2014) = 25,57 zł / godz.,
– 25,57 zł × 10 godz. nadliczbowych = 255,70 zł;

•

dodatek za godziny nadliczbowe (obliczany tylko z wynagrodzenia zasadniczego):

– 3800 zł : 176 godz. = 21,59 zł / godz.,
– (21,59 × 10 godz.) × 50% = 215,90 zł × 50% = 107,95 zł;

•

razem za godziny nadliczbowe: 255,70 zł + 107,95 zł = 363,65 zł.

2) Wynagrodzenie za czas przepracowany:

•

wynagrodzenie zasadnicze

za 1 dzień: 3800 zł : 30 dni = 126,67 zł;

– wynagrodzenie zasadnicze za czas zwolnienia: 126,67 zł × 5 dni zwolnienia

= 633,35 zł;

–

wynagrodzenia zasadnicze za czas przepracowany: 3800 zł – 633,35 zł
=

3166,65 zł

;

•

premia regulaminowa

za 1 dzień: 200 zł : 30 dni = 6,67 zł;

– premia regulaminowa za czas zwolnienia: 6,67 zł × 5 dni zwolnienia = 33,35 zł;
– premia regulaminowa za czas przepracowany: 200 zł – 33,35 zł =

166,65 zł

;

•

dodatek funkcyjny

za 1 dzień: 500 zł : 30 dni = 16,67 zł;

– dodatek funkcyjny za czas zwolnienia: 16,67 zł × 5 dni zwolnienia = 83,35 zł;
– dodatek funkcyjny za czas przepracowany: 500 zł – 83,35 zł =

416,65 zł

;

•

wynagrodzenie za czas przepracowany

łącznie: 3166,65 zł + 166,65 zł + 416,65 zł =

3749,95 zł

3) Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy.

Pracownik w trakcie zatrudnienia w zakładzie pracy otrzymywał wynagrodzenie
stałe, nie otrzymywał wynagrodzenia zmiennego. Wobec powyższego nie ustala
się średniego wynagrodzenia jako podstawy wynagrodzenia za czas niezdolności
do pracy, ponieważ będzie identyczne z otrzymywanym wynagrodzeniem stałym.

Podstawa wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy

we wrześniu 2014 r. wyno-

4500 zł

•

wynagrodzenie za 1 dzień: 4500 zł : 30 dni = 150 zł;

•

wynagrodzenie za czas zwolnienia lekarskiego: 150 zł × 5 dni zwolnienia
= 750 zł;

•

wynagrodzenie za czas zwolnienia pomniejszone o składki na ubezpieczenia
społeczne: 750 zł – (750 zł × 13,71%) = 750 zł – 102,83 zł = 647,17 zł;

•

wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy: 647,17 zł × 80% =

517,74 zł

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Krok 2.

– obliczyć wynagrodzenie brutto za wrzesień 2014 r.: wynagrodzenie stałe za

czas przepracowany + wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy + wynagrodze-
nie za godziny nadliczbowe = 3749,95 zł + 517,74 zł + 363,65 zł =

4631,34 zł

Krok 3.

– obliczyć wynagrodzenie netto za wrzesień 2014 r. (sporządzenie listy płac).

Wyszczególnienie listy płac

Poz.

Kwota

w zł

SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA

Wynagrodzenie zasadnicze

3166,65

Inne składniki wynagrodzenia:

Premia regulaminowa

166,65

Godziny nadliczbowe

363,65

Dodatek funkcyjny

416,65

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy:

Wypłacane ze środków zakładu pracy

517,74

Wypłacane ze środków ZUS

Przychód brutto ogółem (1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7)

4631,34

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (8 – 6 – 7)

4113,60

ODLICZENIA

Składki na ubezpieczenia społeczne razem: 563,97

zł

•

emerytalna: 9,76% × poz. 9 = 9,76% × 4113,60 = 401,49 zł

•

rentowa: 1,5% × poz. 9 = 1,5% × 4113,60 = 61,70 zł

•

chorobowa: 2,45% × poz. 9 = 2,45% × 4113,60 = 100,78 zł

563,97

Koszty uzyskania przychodu

139,06

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (8 – 7 – 10)

4067,37

Podstawa naliczenia podatku dochodowego (8 – 10 – 11)

~ do pełnych zł

3928,00

Potrącona zaliczka na podatek dochodowy [(13 × stopa podatku) – 1/12 kwoty ulgi
podatkowej]

660,71

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia

(12 × 9%)

366,06

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku

(12 × 7,75%)

315,22

Należna zaliczka na podatek dochodowy do zapłaty (14 – 16)

~ do pełnych zł

345,00

Potrącenia: składka grupowego ubezpieczenia na życie

Inne potrącenia:

Wynagrodzenie netto (do wypłaty)

(8 – 10 – 15 – 17 – 18 – 19)

3356,31

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

PRZYKŁAD 3

Wynagrodzenie pracownika składa się z wynagrodzenia zasadniczego według sta-
łej stawki miesięcznej 3000 zł.
Pracownik we wrześniu 2014 r. przebywał 10 dni na urlopie bezpłatnym.

Informacje dodatkowe:

•

wymiar czasu pracy we wrześniu 2014 r. wynosi 176 godz.;

•

pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy;

•

pracownik przed pierwszą wypłatą złożył w zakładzie pracy oświadczenie PIT -2;

•

pracownik nie składał wniosku o zastosowanie podwyższonych kosztów uzyska-
nia przychodu.

W celu sporządzenia listy płac za wrzesień 2014 r. należy poczynić niżej wymienio-
ne kroki.

Krok 1.

– obliczyć wysokość wynagrodzenia za czas nieprzepracowany i czas prze-

pracowany.

1) Wynagrodzenie za czas nieprzepracowany

•

10 dni × 8 godz. = 80 godz.,

•

wynagrodzenie za 1 godz.: 3000 zł : 176 godz. = 17,05 zł,

•

wynagrodzenie za czas nieprzepracowany: 80 godz. × 17,05 zł =

1364 zł

2) Wynagrodzenie za czas przepracowany

: 3000 zł – 1364 zł =

1636 zł

Pomimo że wynagrodzenie za czas przepracowany nie osiąga poziomu wynagro-
dzenia minimalnego (wynagrodzenie minimalne w roku 2014 wynosiło 1680 zł),
nie podlega wyrównaniu.

Krok 2.

– obliczyć wynagrodzenie netto za wrzesień 2014 r. (sporządzenie listy płac).

W liście płac można ująć wynagrodzenie pomniejszone za czas nieprzepracowany
jako wynagrodzenie zasadnicze lub ująć wynagrodzenie zasadnicze w wysokości
wynikającej z umowy o pracę, a wynagrodzenie za czas bezpłatnego urlopu wyka-
zać na czerwono (z minusem).

Wyszczególnienie listy płac

Poz.

Kwota

w zł

SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA

Wynagrodzenie zasadnicze

3000,00

Inne składniki wynagrodzenia:

Wynagrodzenie za urlop bezpłatny

– 1364,00

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy:

Wypłacane ze środków zakładu pracy

Wypłacane ze środków ZUS

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

Wyszczególnienie listy płac

Poz.

Kwota

w zł

Przychód brutto ogółem (1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7)

1636 ,00

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (8 – 6 – 7)

1636,00

ODLICZENIA

Składki na ubezpieczenia społeczne razem: 224,29 zł

•

emerytalna: 9,76% × poz. 9 = 9,76% × 1636,00 = 159,67 zł

•

rentowa: 1,5% × poz. 9 = 1,5% × 1636,00 = 24,54 zł

•

chorobowa: 2,45% × poz. 9 = 2,45% × 1636,00 = 40,08 zł

224,29

Koszty uzyskania przychodu

111,25

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (8 – 7 – 10)

1411,71

Podstawa naliczenia podatku dochodowego (8 – 10 – 11)

~ do pełnych zł

1300,00

Potrącona zaliczka na podatek dochodowy [(13 × stopa podatku) – 1/12 kwoty ulgi
podatkowej]

187,67

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia

(12 × 9%)

127,05

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku

(12 × 7,75%)

109,41

Należna zaliczka na podatek dochodowy do zapłaty (14 – 16)

~ do pełnych zł

78,00

Potrącenia: składka grupowego ubezpieczenia na życie

Inne potrącenia:

Wynagrodzenie netto (do wypłaty) (8 – 10 – 15 – 17 – 18 – 19)

1206,66

PRZYKŁAD 3

Wynagrodzenie pracownika składa się z wynagrodzenia zasadniczego według sta-
łej stawki miesięcznej 3000 zł.
Pracodawca nie jest zobowiązany ustawowo do wypłaty nagród jubileuszowych, ale
obowiązujący u niego regulamin wynagradzania przewiduje przyznawanie nagród
jubileuszowych w zależności od liczby przepracowanych lat:

•

20 lat – 75% wynagrodzenia miesięcznego;

•

25 lat – 100% wynagrodzenia miesięcznego;

•

30 lat – 150% wynagrodzenia miesięcznego;

•

35 lat – 200% wynagrodzenia miesięcznego;

•

40 lat – 250% wynagrodzenia miesięcznego.

Pracownik we wrześniu 2014 r. nabył prawo do nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy.

Informacje dodatkowe:

•

pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy,

•

pracownik przed pierwszą wypłatą złożył w zakładzie pracy oświadczenie PIT -2,

•

pracownik nie składał wniosku o zastosowanie podwyższonych kosztów uzyska-
nia przychodu.

W celu sporządzenia listy płac za wrzesień 2014 r. należy wykonać niżej wymienio-
ne kroki.

Krok 1.

– obliczyć wysokość nagrody jubileuszowej:

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

wysokość nagrody jubileuszowej: 3000 zł × 75% = 2250 zł.

Pracodawcy, którzy nie mają obowiązku wypłacania nagród jubileuszowych, mogą
wprowadzić własne rozwiązania w zakresie jej przyznawania. Zasady te powinny
być określone w wewnętrznych regulaminach wynagradzania.
Podstawą obliczenia nagrody jubileuszowej jest wynagrodzenie przysługujące pra-
cownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody.

Krok 2.

– obliczyć wynagrodzenie netto za wrzesień 2014 r. (sporządzenie listy płac).

Wyszczególnienie listy płac

Poz.

Kwota

w zł

SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA

Wynagrodzenie zasadnicze

3000,00

Inne składniki wynagrodzenia:

Nagroda jubileuszowa (nie podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym)

2250,00

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy:

Wypłacane ze środków zakładu pracy

Wypłacane ze środków ZUS

Przychód brutto ogółem (1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7)

5250,00

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (8 – 6 – 7 – 2)

3000,00

ODLICZENIA

Składki na ubezpieczenia społeczne razem:

411,30

zł

emerytalna: 9,76% × poz. 9 = 9,76% × 3000,00 = 292,80 zł
rentowa: 1,5% × poz. 9 = 1,5% × 3000,00 = 45,00 zł
chorobowa: 2,45% × poz. 9 = 2,45% × 3000,00 = 73,50 zł

411,30

Koszty uzyskania przychodu

111,25

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (9 – 10)

2588,70

Podstawa naliczenia podatku dochodowego (8 – 10 – 11)

~ do pełnych zł

4727,00

Potrącona zaliczka na podatek dochodowy [(13 × stopa podatku) – 1/12 kwoty ulgi
podatkowej]

804,53

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia

(12 × 9%)

232,98

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku

(12 × 7,75%)

200,62

Należna zaliczka na podatek dochodowy do zapłaty

(14 – 16)

~ do pełnych zł

604,00

Potrącenia: składka grupowego ubezpieczenia na życie

Inne potrącenia:

Wynagrodzenie netto (do wypłaty) (8 – 10 – 15 – 17 – 18 – 19)

4001,72

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ

Wyjaśnij cel sporządzania listy płac.

Omów zasady sporządzania listy płac.

ZADANIA I ĆWICZENIA

Pracownik Adam Sosna otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2000 zł.
W październiku 2014 r. przebywał 5 dni na urlopie bezpłatnym oraz 8 dni na zwol-
nieniu lekarskim.
Informacje dodatkowe – pracownik:

•

wykorzystał już okres 33 dni wypłaty wynagrodzenia za czas choroby i przysługuje
mu zasiłek chorobowy, który naliczy i wypłaci ZUS;

•

jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy;

•

przed pierwszą wypłatą złożył w zakładzie pracy oświadczenie PIT -2;

•

nie składał wniosku o zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu;

•

ma zastosowaną stopę podatku dochodowego 18%.

Sporządź listę płac za październik 2014 r.

Pracownica Anna Dębek jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy. Na wy-
nagrodzenie pracownicy składa się wynagrodzenie zasadnicze według miesięcznej
stawki godzinowej 15 zł / godz. oraz premia w wysokości 30% wynagrodzenia za-
sadniczego. W październiku 2014 r. pracownica dodatkowo przepracowała 10 godz.
nadliczbowych w dni powszednie oraz 8 godz. w porze nocnej.
Informacje dodatkowe – pracownica:

•

przed pierwszą wypłatą złożyła w zakładzie pracy oświadczenie PIT -2;

•

złożyła wniosek o zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu;

•

ma zastosowaną stopę podatku dochodowego 18%.

Sporządź listę płac za październik 2014 r.

9.3. Indywidualna karta wynagrodzeń

Pracodawca ma obowiązek założyć i prowadzić odrębnie dla każdego pracownika

imien-

ną kartę wynagrodzeń

i innych świadczeń za pracę. Obowiązek dotyczy zatrudnionych na

umowę o pracę bez względu na wymiar zatrudnienia i rodzaj umowy. Jeżeli pracodaw-
ca zawiera umowy cywilnoprawne z własnym pracownikiem, ma obowiązek wykazania
w karcie wynagrodzeń osiąganych przychodów pracownika z tych umów.

Karta umożliwia pracodawcy kontrolę prawidłowego naliczania wynagrodzeń, nato-

miast pracownikowi – kontrolę należnych mu świadczeń.

Indywidualne (imienne) karty wynagrodzeń pracownika stanowią podstawową doku-

mentację płacową. Pojedyncza karta zawiera dane z listy płac, z jednego roku kalendarzo-
wego w podziale na miesiące z sumowaniem rocznym. Może być również prowadzona
narastająco.

Oprócz karty wynagrodzeń pracodawca ma obowiązek prowadzić również kartę do

celów podatkowych, ubezpieczeniowych i emerytalno -rentowych. Karty te mogą być pro-
wadzone dla każdego celu osobno. Pracodawca może także uzupełnić kartę wynagro-

ZADANIE 1

ZADANIE 2

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

dzeń o obciążenia składkowo -podatkowe i prowadzić jeden dokument w postaci

karty

przychodów.

Na podstawie karty przychodów pracodawca przygotowuje m.in. informację PIT -11, roz-

liczenie roczne PIT -40, informacje oraz deklaracje rozliczeniowe do ZUS, zaświadczenia
o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, załącznik do wniosku o emeryturę lub rentę z tytułu
niezdolności do pracy ZUS Rp -7.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.12.2002 r. w sprawie prowadzenia kart przy-

chodów (DzU nr 219, poz. 1839) nie zawiera jednolitego wzoru karty. Określa natomiast,
jakie dane powinny znaleźć się w karcie przychodów.

Zgodnie z rozporządzeniem

karta przychodów powinna zawierać

co najmniej:

•

imię i nazwisko pracownika;

•

numer PESEL;

•

Numer Identyfikacji Podatkowej NIP;

•

miesiąc wypłaty wynagrodzenia;

•

sumę osiągniętych w danym miesiącu przychodów brutto w gotówce i w naturze, z po-
działem na przychody składkowe i nieskładkowe;

•

koszty uzyskania przychodów;

•

podstawę składek społecznych;

•

składkę na ubezpieczenia społeczne potrąconą przez płatnika (emerytalną, rentową
i chorobową);

•

podstawę składek emerytalnych i rentowych dla celów kontroli przekroczenia 30 -krotności
przeciętnego wynagrodzenia;

•

podstawę wyliczenia w danym miesiącu zaliczki na podatek dochodowy;

•

dochód narastająco od początku roku (w celu kontroli wysokości dochodu i zasto-
sowania odpowiedniej stawki podatku w przypadku przekroczenia progu skali po-
datkowej);

•

kwotę należnej zaliczki na podatek dochodowy;

•

podstawę składki zdrowotnej;

•

składki na ubezpieczenie zdrowotne: potrącaną z wynagrodzenia i odliczaną od po-
datku,

•

kwoty wypłaconych zasiłków;

•

datę przekazania zaliczki na podatek na rachunek właściwego urzędu skarbowego.
Ponadto na karcie przychodów należy umieścić informacje dotyczące złożonego przez

pracownika:

•

oświadczenia pracownika dla celów obliczenia miesięcznych zaliczek na podatek do-
chodowy od osób fizycznych;

•

wniosku o obniżenie podatku w związku ze wspólnym rozliczaniem się małżonków lub
osób samotnie wychowujących dzieci.
Karta przychodów musi być sporządzona najpóźniej w terminie przewidzianym do

przekazania zaliczki na podatek dochodowy od dochodów pracownika na rachunek właś-
ciwego urzędu skarbowego, tj. nie później niż do 20. dnia następnego miesiąca.

Karta przychodów, wraz z innymi dokumentami płacowymi, musi być przechowywana

przez 50 lat. Termin 50 lat jest liczony od dnia ustania zatrudnienia pracownika, którego
przychody dotyczą.

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

ór

a k

ta w

IMIENNA KAR

WYNAGRODZEŃ PRACOWNIKA …………….. R

Nazwisk

o i imię

…….................................................………

PESEL …........................................……...........................….

Data uro

dzenia ………........................................................

Stanowisk

o służb

owe …...........................................………

ymiar etatu ……........................................................……

ynagro

dzenie wynika

jące z umowy ……….....................

Data przyjęcia do pracy

….............................…..

dza

j umowy o pracę …..........................……….

Ulga p

datk

owa –

TAK/NIE

dza

j k

osztów uzyskania przycho

dów

– PODST

WOWE/PODWYŻSZONE

Urząd Skarb

owy

………....................................….

Data rozwiązania umowy …......................……….

Uwagi ……………………………...........………............

Inne informacje niezb

ędne przy naliczaniu wynagro

dzenia

Miesiąc

ynagro

dzenie i do

datki

Razem wynagrodzenie

brutto

Zasiłek chorobowy

(rodza

Świadczenia chorobowe

Składki ZUS

Składki

zdrowotne

Zaliczka na po

datek

docho

dowy

Data przekazania

zaliczki do US

Potrącenia

wyp

łaty/

/ROR

Uwagi

Zasadnicze

Dodatki (np. sta-

żowy, funk

cyjny)

Premia

Prowizja

i nagrody

Inne

Wynagro

dzenie

za czas niezdol-

ności do pracy

Emerytalne

9,76%

Rentowe 1,5 %

Chorobowe

2,45%

Odliczane od

datku 7,7

Potrącenie z wy-

nagrodzeń 9%

Składka na

ubezpieczenia

grupowe NW

INNE

Razem

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

ór

ta pr

dów pr

acow

a do ce

lów p

(pieczęć pracodawcy)

IND

YWIDUALNA KAR

PRZY

CHODÓW PRACOWNIKA DO CELÓW PODA

OWY

ROK ………………..

NUMER KAR

TY ……...

Nazwisk

o ……….…….......................……

NIP ……..............……..……

Adres zamieszkania ………………...........

Imię …......................………….............…............……

PESEL ……………………….

Urząd Skarb

owy ………………...................……………

Miesiąc

Wynagro

dzenie brutto

w gotówce

Wynagro

dzenie brutto

w naturze

Przychody brutto ogó

łem

(2 + 3)

Składki na ub

ezpieczenia

łeczne

Koszty uzyskania

przychodów

Podstawa op

odatk

owania

(4 – 8 – 9)

Dochó

d narastająco

czątku roku

Ulga po

datkowa

Zaliczka na po

datek

przed odliczeniem składki

zdrowotnej

Składka zdrowotna odlicza-

na od

datku

Należna zaliczka na po

datek

docho

dowy (13 – 14)

Data przekazania zaliczki

do US

Uwagi

Emerytalne 9,76%

Rentowe 1,5%

Chorobowe 2,45%

Razem

(5 + 6 + 7)

Styczeń

Luty

Marzec

wiecień

Czerwiec

Lipiec

Sierpień

rzesień

Październik

Listopad

Grudzień

Razem

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

ór

ta pr

ów pr

acow

a do ce

lów ub

pie

iow

KAR

PRZY

CHODÓW PRACOWNIKA DO CELÓW UBEZPIECZENIOWY

CH (S.

)

(pieczęć pracodawcy)

IND

YWIDUALNA KAR

PRZY

CHODÓW PRACOWNIKA DO CELÓW UBEZPIECZENIOWY

Nazwisk

o ……………………………………….…

NIP …………………………….……….……...…..

Nazwisk

o panieńskie, ro

dowe …………………...

Adres zamieszkania ……………..…………..……

Imię ………………...……………….

PESEL ……………………....………

Data uro

dzenia …………………..

jmowane stanowisk

o pracy

Miesiąc

Przychody brutto

ogółem

(9 + 12)

ynagro

dzenia objęte składkami na ub

ezpieczenia sp

łeczne

ynagro

dzenia

nieskładk

owe

Podstawa wymiaru skła-

dek spo

łecznych (9)

Podstawa wymiaru

składek emerytalnych

i rentowych

Wynagro

dzenie

zasadnicze

Dodatki stałe

Dodatki

fakultatywne

Inne składniki

wynagrodzenia

Inne składniki

wynagrodzenia

Inne składniki

wynagrodzenia

Razem

(3 + 4 + 5 + 6 +

+ 7 + 8)

Wynagro

dzenie

za czas niezdol-

ności do pracy

Inne składniki

wynagrodzenia

Razem

(10 + 11)

Styczeń

Luty

Marzec

wiecień

Czerwiec

Lipiec

Sierpień

rzesień

Październik

Listopad

Grudzień

Razem

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

ta pr

ów pr

acow

a do ce

lów ub

pie

(

s. 2

)

Data zatrudnienia

ymiar czasu pracy

Tytuł ub

ezpieczenia

ROK

………………..

NR KAR

………………….

d Data

Składki na ub

ezpieczenia sp

łeczne fi

nansowa-

ne przez pracownika (ub

ezpieczonego)

Podstawa wymiaru składki

zdrowotnej (9 + 10 – 18)

Składka na ubezpieczenie

zdrowotne 9%

datk

owe informacje dla ZUS

Składki na ub

ezpieczenia sp

łeczne

nansowane przez praco

dawcę (p

łatnika)

Emerytalne 9,76%

Rentowe 1,5%

Chorobowe 2,45%

Razem

(15 + 16 + 17)

Liczba dni

nieskładkowych

Zasiłek chorobowy

Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek macierzyński

Emerytalne 9,76%

Rentowe 6,5%

Wypadk

owe ……….%

Razem

(25 + 26 + 27)

RO Z L I C Z A N I E W Y N A G RO D Z E Ń

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ

Wyjaśnij, w jakim celu pracodawca prowadzi karty przychodów pracownika.

Omów zasady prowadzenia imiennych kart przychodów pracownika.

ZADANIA I ĆWICZENIA

Sporządź imienną kartę wynagrodzeń dla pracowników z zadań 1 i 2 zamieszczo-
nych w podrozdziale 9.2. podręcznika. Brakujące dane pracowników uzupełnij
samodzielnie.

ZADANIE 1

Z A S A DY N A L I C Z A N I A W Y N A G RO D Z E Ń

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu
dotarcie do właścicieli i dysponentów praw autorskich wszystkich zamieszczonych
utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych
utwory lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 29 ustawy o prawie autorskim.
Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że są jedynym
podmiotem właściwym do kontaktu autorów tych utworów lub innych podmiotów
uprawnionych w wypadkach, w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Klub
Nauczyciela
uczę.pl
cenną
pomocą
dydaktyczną!

Co można
znaleźć
w Klubie
Nauczyciela?

podstawy programowe

programy nauczania

materiały metodyczne:
rozkłady materiału,
plany nauczania,
plany wynikowe,
scenariusze przykładowych
lekcji

materiały dydaktyczne
i ćwiczeniowe

klucze odpowiedzi
do zeszytów ćwiczeń

Wszystkie nasze publikacje można zamówić w księgarni internetowej

sklep.wsip.pl

Kształcimy zawodowo!

Największa oferta publikacji zawodowych w Polsce

podręczniki

repetytoria i testy

przygotowujące do egzaminów

nowy cykl

„Pracownia”

do praktycznej nauki zawodu

ćwiczenia do nauki

języków obcych zawodowych

dodatkowe materiały dla nauczycieli na

uczę.pl

wszystkie treści zgodne z

nową podstawą programową

Skuteczne przygotowanie do nowych egzaminów
potwierdzających kwaliﬁkacje w zawodzie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ewidencja i sposoby naliczania wynagrodzeń
naliczanie wynagrodzen
Pracownicy instytucji kultury Szczegolne zasady zatrudniania i wynagradzania stan prawny 1 czerwca 2
Ewidencja i sposoby naliczania wynagrodzeń
Pracownicy instytucji kultury Szczegolne zasady zatrudniania i wynagradzania
formy i zasady wynagradzania pr Nieznany
05 5 Regulamin wynagradzania – zasady sporządzania
Wynagrodzenia w 2010 r. - zasady obliczeä podatkowo-skadkowych i ewidencji, Wynagrodzenia w 2010 r
CHARAKTERYSTYKA I ZASADY FUNKCJONOWANIA KONTA ROZRACHUNKI Z TYTUŁU WYNAGRODZEŃ
FORMY I ZASADY WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW
Formy i zasady wynagradzania pracowników (9 stron), FORMY I ZASADY WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW
Oparzenia Zasady Leczenia krĂłtkie
OGÓLNE ZASADY LECZENIA OSTRYCH ZATRUĆ

więcej podobnych podstron