Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

3

Spis treœci

:VWS .................................................................................................................................................6

I.

Budowa atomu i promieniotwórcz

Rü

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 15

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 18

II.

=PLDQ\ZáDFLZRFLSLHUZLDVWNyZQDWOHXNáadu okresowego

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 24

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 26

III.

:L]DQLDFKHPLF]QH

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 29

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 31

IV

5HDNFMHFKHPLF]QHL]MDZLVNDIL]\F]QHZáDFLZRFLVXEVWDQFMLchemicznych

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 35

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 41

V.

6]\ENRüUHDNFMLFKHPLF]QHM5HDNFMHNDWDOLW\F]QH

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 46

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 50

VI. Równowaga chemiczna

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 54

VII.

5R]SXV]F]DOQRü5RG]DMHUR]WZRUyZ

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 58

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 60

VIII.

2EOLF]HQLD]Z\NRU]\VWDQLHPSRMFLDPRO

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 68

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 70

IX.

6W*HQLHSURFHQWRZHLVW*HQLHPRORZHUR]WZRUX

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 73

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 75

X.

Dysocjacja jonowa. Reakcje w roztworach elektrolitów

Poziom

podstawowy .............................................................................................................. 78

Poziom

rozszerzony ............................................................................................................... 82

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

4

XI.

Tlenki, kwasy, zasady i sole

Poziom

podstawowy ............................................................................................................ 93

Poziom

rozszerzony............................................................................................................. 97

XII. Reakcje

redoks

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 101

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 104

XIII. Elektrochemia (ogniwa, elektroliza, korozja)

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 107

XIV. Us

WDODQLHZ]RUyZ]ZL]NyZchemicznych

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 113

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 116

XV.

:JORZRGRU\LLFKMHGQRIXQNF\MQHSRFKRGQH

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 121

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 129

XVI.

:LHORIXQNF\MQHSRFKRGQHZJORZRGRUyZ

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 134

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 138

XVII.

&KHPLDLMHMZSá\ZQDNV]WDáWRZDQLHURGRZLVNDRUD]MHJRRFKURQ

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 142

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 145

XVIII.

&KHPLDGRZLDGF]DOQD

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 146

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 148

XIX.

&KHPLDZ*\FLXcodziennym

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 151

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 153

XX.

Zadania z fragmentem tekstu popularnonaukowego

Poziom

podstawowy .......................................................................................................... 160

Poziom

rozszerzony........................................................................................................... 162

2GSRZLHG]LGR]DGD .................................................................................................................... 165

Tablice ........................................................................................................................................... 217

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

5

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

6

Wstêp

!

" # $a-

% * $
% * z co
najmniej jednego przedmiotu do wyboru (biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, historia, wiedza

o

# # %! &

z

* ' ( )g-

zaminacyjne.

) # ! ** o-

wym lub rozsze

! + !

) , ! "

obejmuj

# # # (Arkusz I).

) # -
1)

, arkusza egzami-
nacyjnego jak na poziomie podstawowym (Arkusz I),

2)

c

, #

# # o-
# # #
i rozszerzonego (Arkusz II).

" * * # ! Wtedy musi jednak zda-

! +
## $ ' ( )i-
nacyjna). Pozytywny wynik egzaminu to uzyskanie co najmniej 30% punktów za poprawne odpowiedzi do
z poziomu podstawowego.

& ./ – chemia” jest przeznaczony przede wszystkim dla uczniów,

# !

W prezentowanym

# #

uczniom i na

#! &

Podstawy programowej # zawartych
w

! 0 # Podstawy programo-

wej z chemii dla szkól ponadgimnazjalnych

.

' # de wszystkim zadania rachunko-

! + * # d-
gimnazjalnych do zdawania egzaminów na akademie medyczne. Brakuje natomiast propozycji prezentuj

1

# !-

!

analizy danych fizykochemicznych przedstawionych w postaci tabel i wykresów,

!

!

konstrukcji wykresów,

!

analizy tekstów popularnonaukowych,

!

# * !

& !

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

7

Podstawa programowa z chemii dla szkó³ ponadgimnazjalnych

²²

poziom podstawowy

Cele edukacyjne

1.

0 ## ## !

2.

2 # w * !

3.

3
do

#!

1.

( #!

2.

z przeprowadzonych eksperymentów

i

.

3.

+ #!

4.

& *# ( !

5.

( # # o-
wiska naturalnego.

1.

+ ! 4! & .

2.

0* * i ich
.

3.

0* # ## #!

4.

# ! 4 #! e-

akcje syntezy, analizy i wymiany.

5.

Mol. Molowa interpretacja p

##! ' !

6.

5 ##!

7.

Reakcje endo- i egzoenergetyczne.

8.

Proste reakcje utleniania-

# * !

9.

! 5 * * – st*

i molowe.

10.

Dysocjacja elektrolityczna. Reakcje w roztworach wodnych elektrolitów –

i

!

11.

+ # !

12.

+ – !

13.

' !

14.

6 # – !

15.

7* # – o-
wanie

# * !

16.

8# * # ! & o-
# ## * # !

1.

3 ## #
na ich przebieg.

2.

2 # * .

3.

2 *# ( !
literatury popularnonaukowej i Internetu.

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

8

4.

2 ostych reakcji chemicznych oraz opisywania efektów energe-
tycznych im to

#.

5.

& #.

6.

2 # ##.

7.

0 *# ## # a-
nia.

Podstawa programowa z chemii dla szkó³ ponadgimnazjalnych

²²

poziom rozszerzony

Cele edukacyjne

1.

& # !

2.

+ realizacji prac eksperymentalnych oraz interpretacji
otrzymanych wyników.

3.

+ # u-
ralnego.

1.

+ *#
(ó!

2.

+* # !

3.

0
# !

4.

Przygotowanie uczniów do projektowania bada

# a-

wie zdobytej wiedzy chemicznej i z dziedzin pokrewnych.

1.

+ – elementy mechaniki kwantowej w ! 4o-
topy. Promienio

sztuczna.

2.

U

! 0* t-

ków i

# * ! " !

3.

+ ! 0* 1
## # !

4.

#! 5 ! !

5.

Mol. Molowa interpretacja przemian chemicznych. Równanie Clapeyrona. Warunki normalne

i standardowe.

6.

5 ##! !

7.

Reakcje endo- i egzoenergetyczne. Katalizatory i

#!

8.

Reakcje utleniania-redukcji. Ogniwa galwaniczne i ich zastosowania.

9.

SEM ogniwa. Elektroliza roztworów wodnych elektrolitów i soli stopionych.

10.

Prawa elektrolizy. Korozja elektrochemiczna i metody jej zapobiegania.

11.

! ! & * ! 2 !

12.

5 #! / sole – nazewnic-
!

13.

8# *# !
0 grupach i okresach.

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

9

14.

) ! 5 ! & ' 9
(! roztworach wodnych elektrolitów –
i hydrolizy. Amfote

!

15.

+ aromatyczne – nazewnictwo i ! 5 #o-
logiczny. Izomeria konstytucyjna i geometryczna.

16.

+ przyrodzie. Przeróbka ropy naftowej.

17.

6 # ! "# # r-
boksylowe i ich pochodne – budowa, nazewnictwo, otrzymywanie i

!

18.

+ # ! " *o-
* e – #
w

* !

19.

0 ! 8#!

20.

Polimeryzacyjne tworzywa sztuczne – budowa i zastosowanie.

21.

( ciwego wykorzystywania substancji chemicznych.

1.

0 # zjawisk chemicznych.

2.

2 *# # #e-
#! 3 w i * # sposobie reagowania pierwiast-
ków w ob

*# ##!

3.

2 * y-
mi i chemicznymi.

4.

2 *# a-
chunkowych, teoretycznych i praktycznych:

1)

#

2)

#

3)

# #

4)

wykorzystywanie

# ( !

5.

2 # ## planowania ekspery-
mentów dla ich weryfikacji.

6.

5 s # podanych in-
formacji.

7.

2 *# ( celu rozszerzenia posiadanej wiedzy.

Standardy wymagañ egzaminacyjnych

5 a egzaminu maturalnego z chemii b-

szary:

I.

+i i rozumienie.

II.

Korzystanie z informacji.

III.

Tworzenie informacji.

+ # * &d-

! & !
Podpunkty o

-

•

# *

•

rodzaje informacji do wykorzystania,

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

10

•

typy i rodzaje informacji do tworzenia.

Schemat ten dotyczy poziomu podstawowego i rozszerzonego.
& * # #

* ) Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. z
ro

#

i egzaminów.

I. Wiadomoœci i ich rozumienie

0 zjawiska:

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

1)

! " " zjawiska chemiczne,

"# !# !$ !
zwi

%

a)

$ ! opami i "!

b)

! !znymi,

c)

molem substancji chemicznej,

d)

pierwiastkami i

! hemicznymi,

e)

typami reakcji chemicznych,

f)

roztworami wodnymi i

*!

g)

! $
i

h)

reakcjami utleniania i redukcji,

i)

#! ich pochodnymi,

1)

jak na poziomie podstawowym oraz:

a)

$ ! ja! !chaniki
"! "!

b)

$ !z

c)

! !

d)

! !
zacho

! roztworach wodnych,

e)

ogniwami galwanicznymi i el

f)

szeregiem homologicznym,

g)

! #anicznych,

2)

" * "tków

i

! ania:

a)

chemiczne metali i niemetali
(sodu, potasu, magnezu, wapnia, glinu, c

*a-

za, miedzi, wodoru, tlenu, azotu, chloru, bromu, w

&

gla, krzemu, fosforu, siarki),

b)

w

chemiczne tlenków wymie-

nionych w podpunkcie a) metali i niemetali, wodor-

ków niemetali (tlenu, azotu, chloru, bromu, siarki),
* zasad, kwasów i #o-
rów i ich pochodnych,

c)

zastosowania poznanych substancji chemicznych

i

#* " ! o-

rzystaniem,

2)

jak na poziomie podstawowym oraz:

a)

chemiczne metali (chromu,
manganu, srebra),

b)

chemiczne tlenków wymie-
nionych w podpunkcie a) metali, wodorków, wodoro-

tlenków, kwasów i soli,

# ich po-

chodnych,

3)

" procesy chemicz-

ne:

a)

zapisuje równania reakcji chemicznych w formie

cz

steczkowej i jonowej,

b)

" eakcji
chemicznych,

c)

opisuje efekty energetyczne przemian,

d)

" "$#
chemicznych.

3)

jak na poziomie podstawowym.

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

11

II. Korzystanie z informacji

0 rzystuje i przetwarza informacje:

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

1)

odczytuje i analizuje informacje przedstawione

w formie:

a)

tekstu o tematyce chemicznej,

b)

tablic chemicznych, tabeli, wykresu, schematu, ry-

sunku,

1)

jak na poziomie podstawowym,

2)

" $ ! " alizy
tablic chemicznych, tabeli, wykresu, schematu, ry-

sunku i tekstu,

2)

jak na poziomie podstawowym,

3)

selekcjonuje, porównuje informacje,

3)

jak na poziomie podstawowym,

4)

" ! # " asad:

a)

konstruuje schematy, rysunki, tabele, wykresy,

b)

! " " $ "e-
sów,

4)

jak na poziomie podstawowym,

5)

wykonuje obliczenia chemiczne:

a)

! " ! $ !owej,

b)

stechiometryczne,

c)

*! "! *!
molowym roztworu.

5)

jak na poziomie podstawowym oraz:

a)

"! przemianami promieniotwór-
czymi,

b)

z zastosowaniem warunków standardowych

i warunków normalnych,

c)

" "! *

d)

'( # az z zastosowaniem praw
elektrolizy,

e)

# stopniem dyso-
"! ) "*

f)

$ !

g)

! #! "emian.

III. Tworzenie informacji

Zda

interpretuje informacje:

POZIOM PODSTAWOWY

POZIOM ROZSZERZONY

1)

* "-skutkowe
w

% "$ * o

" * ! $ $
a

iami oraz przemian chemicznych,

1)

jak na poziomie podstawowym,

2)

planuje typowe eksperymenty i przewiduje obserwa-

cje,

2)

planuje eksperymenty i przewiduje obserwacje,

3)

" ! ! + 3)

" ! !
i uzasadnia opinie.

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

12

Wskazówki dla rozwi¹zuj¹cych testy maturalne z chemii

0 * 1

! & , a w drugich od(
onuje wyboru poprawnej odpowiedzi.

3 # - - !
Zadanie-rozprawka (IV 1 r)

0 w-
## ( ##! & ( w-
! '( # #
w tzw. kluczu odpowiedzi

! /

z polecenia.

Zadanie krótkiej odpowiedzi (III 1 r)

0 # e-
matycznego lub kilku zda

! 6 * * (!

0 $4 %

+ # ( #! Zada-
nie m

! ** e # r-

czym,

## lub # #

chemicznych substancji.

3 # - typu

prawda-

! 0

wykonana oraz od

# # #!

Zadanie wielokrotnego wyboru (IV 17 p)

0 wskazania jednej pop #!

Zadanie na dobieranie (XVI 7 r, XVII 3 p)

Zadanie

# ## ! 0aniem

# tak , logi
wyra

* ##!

Zadanie typu prawda-

$:; , %

6 ! +
jest prawdziwe,

! 0 * prawdo odg o-

wiedzi (50%) zadania te s

rzad # #

chemii.

& # (

! + ! 81
* a-
! 7 a odpowiedzi? Oto kilka
wskazówek:

'

+ ko ! + a-
# ( # #e-
!

'

& #-
ócony.

0 -

Na

+

+ OH

í

+ H

+

+ Cl

í

→

Na

+

+ Cl

í

+ H

2

O

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

13

−

HCl

0 -

H

+

+ OH

í

→

H

2

O

0 -

NaOH + HCl

→

NaCl + H

2

O

'

Ni

# * ! 5#

skrócona forma zapisu przemiany chemicznej.

Schemat reakcji chlorowania metanu:

&O

&+

&+

Kí

&O



 →



Równanie rekcji chlorowania metanu:

+&O

&O

&+

&O

&+

Kí

+

→



+

'

+ # # #
#- !

Wzór strukturalny (kreskowy) kwasu etanowego:

C

H

H

H

C

O

O H

+ lny kwasu etanowego:

C

O

H

O

C

H

3

Wzór skrócony:

CH

3

COOH

Wzór szkieletowy kwasu etanowego:

O

O

H

'

< # - y-
czajowa czy systematyczna, np.

nazwa zwyczajowa – kwas octowy,

nazwa systematyczna – kwas etanowy.

'

+ # ## 8
wyniku.

'

+ # #!

* * „Twoja matura – chemia” pozwoli uczniom jak najlepiej

*# ,
a

dopiecznymi.

Autorka

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

14

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

15

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom podstawowy

I.

Budowa atomu i promieniotwórczoœæ

Poziom podstawowy

1.

2 podan # oraz #

ików atomu.

1D]ZD F]VWNL

elementarnej

Masa [u]

àDGXQHN HOHPHQWDUQ\

proton

0

–1

2.

' # # romieniotwór-

czych.

0J

→

.....

+

e

0

1

−

&U

→

.....

+

e

0

1

3X

→

.....

+

α

3.

+

Pb

210

82

- ¯ ,

¯ ,

α

,

α

! 6 = 8 izotop o =

Skorzystaj z odpowiednich tablic chemicznych.

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

4.

7 * # N

o

= 20·10

6

od okresu

pó

trwania dla

τ

= 5 jednostek czasu. Omów jego przebieg.

Charaktery

adowe

atomu.

0-3 p.

0-2 p.

0-4 p.

podstawie znanej

*

e-

mian promieniotwór-
czych.

naturalnej przemiany

0-3 p.

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

16

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom podstawowy

5.

6 =

8

→

7K

→

3D

→

$F

→

)U

→

5D

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

6.

Zapisz informacj

# ,

X

A

Z

.

a)

> #

b)

atom tlenu, w którym liczba protonów i neutronów jest jednakowa

c)

ato

a)

_____________________________________________________________

b)

_____________________________________________________________

c)

_____________________________________________________________

7.

7 # e-

mentarnych.

Symbol drobiny

Liczba protonów

Liczba

elektronów

Liczba neutronów

19 18 20

17 18 20

41 36 52

27 27 32

8.

& d-

# $,?% # # Z = 10, 14, 16, 19.

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

' # # !
Z = 10 _____________

Z = 14 _____________

Z = 16 _____________

Z = 19 _____________

0-2 p.

Z

symbol

atomo

i

.

atomów i jonów na

podstawie podanej

elementarnych.

przemiany

promieniotwórczej na

substratu i produktu.

0-4 p.

elektronowe

pierwiastków

o podanych liczbach

atomowych.

0-4 p.

elektronów

walencyjnych na

podstawie konfiguracji.

0-4 p.

0-3 p.

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

17

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom podstawowy

9.

& # # * rubidu

z

# $(@*?%.

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

10.

7 e-

nu, wapnia, bromu, sodu.

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

11.

& :

1s

2

2s

2

2p

5

.

Na jakich stop-

niach utlenienia mo

* # #micznych?

a) tylko +II

b) tylko +V

c) +II, +V i +VII

d) tylko –I

12.

Pierwiastek o konfiguracji elektronowej [Ne]3s

2

3p

4

* # chemicz-

# -

a) tylko –II

b) –II, +IV, +VI

c) od +II do +VI

d) tylko +IV

pierwiastka na

helowca.

0-1 p.

utlenienia pierwiastka
na podstawie
konfiguracji.

utlenienia pierwiastka
na podstawie podanej
konfiguracji
elektronowej.

0-4 p.

0-4 p.

0-1 p.

utlenienia pierwiastka
na podstawie podanej
konfiguracji
elektronowej.

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

&

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom rozszerzony

Budowa atomu i promieniotwórczoœæ

Poziom rozszerzony

1.

7

2

z

&

cz

stek

α

oraz równanie jego rozpadu na

1

.

_______________________________________________________________________

2.

Astat

At

211

85

otrzymano przez bombardowanie

%L

α

. Napisz równa-

*
ementarne.
___________________________________________________________________

3.

J

jakiego izptopu * * *

w wyniku tej prze

*

3

oraz neutron?

___________________________________________________________________

4.

+ er

/L

protone

in-

nego lekkiego pierwiastka i neutron (w przeliczeniu na jeden atom litu). Jakie to j

1

dra? Napisz równanie przemiany promieniotwórczej.

___________________________________________________________________

5.

+

&O

neutrona

! J

jakie

? Napisz równanie przemiany promieniotwórczej.

___________________________________________________________________

6.

+

1

# iony proton. J

jakiego izotopu

= 7 !

___________________________________________________________________

7.

&

8

%D

i

.U

.

6 * = 7
promieniotwórczej.

___________________________________________________________________

8.

Technet

%.

: e-

ronami

'

! + ! 6 -

dowi? Napisz równanie przemiany promieniotwórczej.

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

0-2 p.

0-1 p.

0-1 p.

0-1 p.

0-1 p.

0-1 p.

0-1 p.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

przemian

promieniotwórczych.

0-1 p.

przemian

promieniotwórczych.

0-1 p.

przemian

promieniotwórczych.

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

'

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom rozszerzony

9.

' izotopu radonu-222 wynosi 4 dni. Oblicz, ile radonu

znaj

,A # ,A !

10.

' izotopu uranu-238 wynosi

τ

U

= 4,5·10

9

! 2

! 6 a-
dów radu, którego

τ

Ra

= 1,6·10

3

lat?

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

11.

(

8

jest

3E

! 4

¯ i

α

zostanie wypromieniowanych w czasie tego rozpadu?

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

12.

' # e-

# !

Odp.

promieniotwórczej na
podstawie czasu

0-2 p.

0-2 p.

!

dane fizykochemiczne
i na tej podstawie

0-2 p.

przemiany
promieniotwórczej na

substratu i produktu.

Odp.

promieniotwórczego na
podstawie podanego

0-2 p.

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom rozszerzony

13.

+ * der atomu pierwiastka promieniotwórczego

! '
zaniku,

dni.

2

1

0,5

0,25

0,0313

0,0625

0,125

0

0,5

1

1,5

2

2,5

0

100

200

300

400

500

600

700

14.

Wiek wykopal

## * ! !

' *

14

C wynosi

5730 lat. Oszacuj wiek znaleziska,

*

* ,B *
promieniowania znaleziska archeologicznego.

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

15.

' #

o liczbach masowych: 24 (78,6%), 25 (10,11%), 26 (11,29%). Odszukaj ten pier-
!

Odp.

Odp.

0-2 p.

0-2 p.

procentowego

izotopowego.

promieniotwórczego na

podstawie wykresu

*

promieniotwórczego.

0-3 p

.

W

enia

z wykorzystaniem

owicznego

zaniku izotopu.

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom rozszerzony

16.

& #

izotopów, z których jeden ma 44 neutrony, a drugi 46. Masa atomowa pierwiastka

wynosi 79,90 u. Liczba atomowa tego pierwiastka wynosi 35.

17.

& C> ,stanowi-

# # B , a drugi 50. Masa
atomowa pierwiastka wynosi 85,47 u.

18.

' izotopy:

206

Pb,

207

Pb,

208

Pb. Ostatni z izo-

CD ! ' a-
# o * * > !

19.

7 * napisz

elektronów walencyjnych.

Okres Grupa

Konfiguracja

elektronów

walencyjnych

3 16

5 3

6 2

5 18

Odp.

Odp.

Odp.

0-2 p.

0-2 p.

0-2 p.

izotopowy pierwiastka

masy at

elektronowe
pierwiastków

*

pierwiastka

0-4 p.

izotopowy pierwiastka

izotopowy pierwiastka

Twoja matura – Chemia

Beata Ostrowska

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom rozszerzony

20.

+* # a-

nia poziomów orbitalnych.

a)

3d

↑↓

↑↓

↑

b)

3d

↓

↓

↓

↓

↑

c)

3d

↑

↑

↑

↑

↑

d)

3d

↑↑

↑↑

↑↑

↑↑

↑↑

e)

3d

↑

↓

↑

↓

↑

21.

Il

*#

= 8 *
=

22.

Na podstawie konfiguracji atomów azotu

z

# 78

3

&8

3

i PCl

5

.

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

23.

Na podstawie kon

, w jaki sposób jony:

a) Cu

2+

,

b) Fe

2+

i Fe

3+

,

c) Ti

2+

i Ti

4+

.

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

podstawie istnienia

stanów wzbudzonych.

tworzenia

podstawie konfiguracji

elektronowych

pierwiastków.

0-1 p.

Odp.

pierwiastków

w okresie na

podstawie liczb

kwantowych.

0-2 p.

"

ania

onowych.

0-2 p.

0-3 p.

Beata Ostrowska

Twoja matura – Chemia

!

I. Budowa atomu i promieniotwórczoœæ – Poziom rozszerzony

24.

( # * =

a)

4

Be 1s

2

2s

1

2p

1

b)

12

Mg 1s

2

2s

2

2p

6

3s

2

c)

5

B 1s

2

2s

1

2p

2

4 # =
___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

25.

Przedstaw graficznie opis walencyjnych poziomów orbitalnych w atomach:

a) magnezu,

b) galu,

c) krzemu.

0-3 p.

"

elektronów
walencyjnych
pierwiastków w stanie
podstawowym
z

orbitalu.

# *

pierwiastka w stanie
podstawowym
i wzbudzonym.

0-2 p.