Wprowadzenie
Omawiany plan finansowy sporządzany jest na potrzeby biznes planu stanowiącego
załącznik do wniosku kredytowego na sfinansowanie projektu inwestycyjnego.
Powyższe stwierdzenie implikuje określone konsekwencje w postaci chociażby
konieczności zawarcia w planie finansowym spłat rat kapitałowych od kredytu i odsetek.
Ty niemniej zdecydowana większość prezentowanego planu finansowego ma charakter
uniwersalny i nadaje się do wykorzystania w dowolnym planie finansowym bez względu na
przyjęte z
ródła finansowania.
- 1 -
Cele planu finansowego
Podstawowe cele planu finansowego stanowią:
1. Dokonać prognozy przychodów i kosztów na podstawie z
ródłowych informacji
dotyczących nakładów inwestycyjnych, planowanych z
ródeł finansowania oraz
sporządzonego harmonogramu, jak i sporządzonej analizy strategicznej
2. Sporządzić projekcje wyników finansowych Spółki na podstawie prognozy przychodów i
kosztów.
3. Dokonać prognozy sprawozdań finansowych spółki tj. rachunku zysków i strat, rachunku
przepływów pieniężnych jak i bilansu.
4. Ocenić zdolność Spółki do spłaty kredytu inwestycyjnego, a w tym przede wszystkim
a) zdolność do terminowego regulowania odsetek
b) zdolność do spłaty rat kredytowych
5. Określić opłacalność ekonomiczną planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego za
pomocą wskaz
ników NPV i IRR.
- 2 -
Zakres czasowy analizy
Zakres czasowy analizy obejmuje:
1) okres wyjściowy  okres w którym ponoszone są wydatki inwestycyjne na realizację
inwestycji
2) najbliższe 3-5 lat w których dokonuje się dokładnej prognozy przychodów, kosztów,
wyników finansowych i projekcji sprawozdań finansowych
3) lata życia inwestycji po okresie szczegółowej projekcji wyników finansowych w których
prezentowana jest uproszczona prognoza przychodów, kosztów i wyników finansowych
4) za wyjątkiem harmonogramu spłat kredytu analiza prezentowana jest zwykle w ujeciach
rocznych
- 3 -
Zakres rzeczowy inwestycji
Zakres rzeczowy analizy obejmuje sporządzenie:
1) zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto,
2) rachunku zysków i strat,
3) rachunku przepływów pieniężnych,
4) bilansu uproszczonego ,
5) analizy wskaz
nikowej,
6) rachunku operacyjnych przepływów pieniężnych i NPV,
7) analizy progu rentowności i marginesu bezpieczeństwa.
- 4 -
Założenia dotyczące nakładów inwestycyjnych i z
ródeł ich finansowania
1. Założenia dotyczące nakładów inwestycyjnych i z
ródeł ich finansowania powinny wynikać i być
spójne z oszacowanymi w rozdziale 3 nakładami i wykazanymi w tym rozdziale z
ródłami
finansowania
2. Nakłady inwestycyjne powinny obejmować wszystkie zamierzone i uwzględnione w
harmonogramie czynności.
3. W założeniach należy określić ile zostanie wniesionego kapitału własnego oraz w jakiej wysokości
planuje się zaciągnięcie kredytu.
4. y
ródła finansowania powinny zapewniać pokrycie w całości nakładów inwestycyjnych oraz
zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto. Wskazane byłoby wystąpienie również określonej
rezerwy gotówki na nieprzewidziane wydatki.
5. W przypadku planowanych zysków należy również określić, co będzie się działo z
wypracowywanym kapitałem Potencjalnie kapitał taki może być wypłacany w postaci dywidend
lub pozostawiony w spółce, zwiększając tym samym kapitał zapasowy lub rezerwowy.
- 5 -
Prognoza przychodów ze sprzedaży
1. Na prognozę przychodów ze sprzedaży wpływa ilość sprzedanych wyrobów/ usług, jak i
cena po której wyroby/ usługi są sprzedawane.
Ogólnie zatem przychody ze sprzedaży stanowią:
Przychody ze sprzedaży = ilość sprzedanych wyrobów/ usług * cena
2. Analiza dla uproszczenia zakłada zwykle tożsamość programu produkcji i programu
sprzedaży:
(produkcja = sprzedaż)
3. Wielkość przychodów szacowana jest na poziomie sprzedaży netto tzn. przed
opodatkowaniem podatkiem od wyrobów i usług (VAT)
- 6 -
4. Prognoza ilości sprzedanych wyrobów.
Współcześnie o wielkości sprzedaży nie decydują przede wszystkim możliwości wytwórcze
przedsiębiorstwa. Zasadniczo wielkość sprzedaży determinuje popyt.
Stąd też punktem wyjścia do analizy prognozy ilości sprzedanych wyrobów powinna być
dokonana analiza strategiczna w tym przede wszystkim:
a) Analiza popytu rynkowego i prognozy wzrostu popytu
b) Analiza konkurencji
c) Analiza odbiorców (w tym również sytuacja społeczno-demograficzna)
d) Analiza zagrożenia nową konkurencją
e) analiza sytuacji ekonomicznej gospodarki,
- 7 -
Oszacowanie wielkości popytu na oferowane wyroby/ usługi  etapy:
Wyznaczenie obszaru działalności firmy tj. określenie terytorium z którego firma
zamierza aktywnie pozyskiwać klientów poprzez wszelkiego rodzaju działania
marketingowe takie jak: roznoszenie ulotek, reklama w radiu, prasie, internecie itp.
Obszar taki najlepiej zidentyfikować poprzez określenie państw, województw, miast, czy
też np. zaznaczyć taki obszar na mapie zaznaczając go okręgiem o odpowiednim
promieniu.
Mając wyznaczony obszar działania firmy, posługując się danymi statystycznymi lub
spisami firm należy określić ogólną liczbę osób lub przedsiębiorstw na obszarze
działania firmy.
- 8 -
Na podstawie danych demograficznych określenie ilu z ogólnej liczby osób
mieszkających na danym obszarze znajduje się w grupie docelowych klientów firmy.
Określając grupę docelową należy wziąć pod uwagę przynajmniej takie czynniki jak:
- przedział wiekowy,
- płeć,
- wykształcenie,
- zainteresowania/ styl życia.
Z założenia z grupy klientów docelowych pozyskuje się zwykle ok. 60%-85% ogólnej
liczby klientów.
W przypadku oferty kierowanej do firm określenie grupy docelowej firm powinno
uwzględniać:
- rodzaj działalności firmy,
- charakter działalności,
- wielkość firmy.
- 9 -
Określenie co która osoba z grupy docelowej obecnie korzysta bądz
zamierza w
najbliższym czasie skorzystać z oferowanych przez firmę wyrobów/ usług.
Metody:
a) na podstawie danych statystycznych pozyskanych z branżowych biuletynów, bądz

czasopism/ gazet/ pism o charakterze ogólnym;
b) na podstawie danych pozyskanych od konkurencji (po odpowiednim ich
 przeliczeniu i zastosowaniu do otoczenia otwieranej firmy);
c) na podstawie ankiet (uwaga: ważne jest odpowiednie sformułowanie pytań, wybranie
odpowiednio licznej i prawidłowo dobranej próbki osób oraz zachowanie pewnego
krytycyzmu co do uzyskanych odpowiedzi).
- 10 -
Określenie planowanego udziału w rynku w pierwszym roku działalności.
Szacując planowany udział w rynku pod uwagę należy ocenić w stosunku do swojej firmy jak
i konkurentów przynajmniej następujące parametry:
d) lokalizacja,
e) godziny otwarcia,
f) powierzchnia użytkowa lokalu,
g) liczba zatrudnionych osób.
Uwzględnić należy również, że firma dopiero powstaje i nie jest znana na rynku. Wśród
konkurentów uwzględnia się wszystkie firmy, które pozyskują klientów z obszaru działania
 naszej firmy, a zatem nie tylko te, które na tym obszarze mają swoją siedzibę!
- 11 -
Określenie planowanego wzrostu przychodów firmy w kolejnych latach.
Wzrost przychodów firmy w kolejnych latach jest wypadkową:
a) wzrostu rynku do którego określenia należy wziąć pod uwagę:
" wzrost gospodarczy,
" fazę cyklu życia oferowanych produktów.
b) wzrostu udziału w rynku będącego efektem lepszej znajomości firmy.
Dochodzenie do docelowego udziału w rynku przyjmuje się najczęściej na 3-5 lat.
Prognozując przychody w kolejnych latach wziąć pod uwagę należy również przewidywaną
nową konkurencję, która w istotny sposób może ograniczać przewidywane udziały firmy w
rynku.
- 12 -
Przykładowy schemat dochodzenia przez firmę do docelowego udziału przedstawia poniższy
schemat:
Wzrost udziału w rynku w zależności od okresu istnienia firmy.
Udział w
rynku
1 2 3 4
Czas w latach
- 13 -
5. Prognoza ceny
Prognozując cenę należy uwzględnić:
a) ceny konkurencji
b) koszty wytworzenia usługi/ wyrobu
c) zmiany cen w kolejnych latach wskutek inflacji, pojawienia się nowej konkurencji i
innych czynników zidentyfikowanych w analizie strategicznej,
d) ceny hurtowe/ detaliczne, bądz
abonamentowe/ jednorazowe oraz ewentualne
planowane upusty/ rabaty.
Zadanie
Określ etapy procedury szacowania przychodów ze sprzedaży
- 14 -
Pozostałe założenia do przychodów stosowane w planach finansowych
Prognoza przychodów pomija nieodłącznie towarzyszące każdej działalności:
- przychody z operacji finansowych,
- pozostałą sprzedaż
- zyski nadzwyczajne,
ponieważ odgrywają one marginalną rolę z punktu widzenia generowania dochodów, a stopień
ich przewidywalności jest bardzo mały
- 15 -
Prognoza kosztów podstawowej działalności operacyjnej
Prognoza kosztów działalności powinna stanowi efekt wnikliwej kalkulacji jednostkowych kosztów
produkcji oraz oszacowania kosztów stałych działalności dotyczących zwłaszcza amortyzacji,
wynagrodzeń oraz obsługi administracyjnej.
Dokonując prognozy kosztów należy uwzględnić wszystkie rodzaje ponoszonych w przedsiębiorstwie
kosztów rodzajowych tj.:
- wartość towarów w cenie nabycia,
- amortyzacja,
- zużycie materiałów,
- usługi obce,
- podatki i opłaty
- wynagrodzenia,
- ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
- pozostałe koszty.
- 16 -
Koszt:  wartość towarów w cenie nabycia występuje w przedsiębiorstwach handlowych i
określa ile firma zapłaciła za towary, które następnie podlegają odsprzedaży.
Kosztem odpowiadającym  wartości towarów w cenie nabycia w firmach produkcyjnych jest
zużycie materiałów określające koszty zakupu i przetworzenia materiałów procesie
produkcyjnym.
Koszt amortyzacji określa roczne zużycie poszczególnych składników majątku trwałego.
Obliczając roczną amortyzację należy pamiętać przede wszystkim, że grunty oraz dzieła sztuki
nie podlegają amortyzacji. Zatem inwestując w nieruchomości należy określić, ile z jej wartości
przypada na:
- grunty,
- budynki i budowle,
- wyposażenie budynków i budowli.
Poddaje się amortyzacji jedynie budynki i budowle oraz ich wyposażenie. Stawki amortyzacji
muszą być zgodne z przepisami obowiązującego prawa.
- 17 -
Koszty usług obcych obejmują świadczenie usług na rzecz przedsiębiorstwa przez inne
podmioty gospodarcze lub osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
W ramach pozycji  usług obcych należy przede wszystkim uwzględnić ewentualnie
prognozowane koszty:
- wynajmu,
- usług transportowych,
- usług sprzątania,
- usług naprawczych i remontowych,
- usług telekomunikacyjnych i pocztowych
- związanych z promocją i reklamą.
- 18 -
W ramach prognozowanych kosztów działalności operacyjnej podatków i opłat uwzględnić
należy przede wszystkim:
- podatki od nieruchomości,
- podatki od środków transportowych,
- podatek od czynności cywilno-prawnych,
- opłaty notarialne i sądowe (niezwiązane z zakupem środków trwałych),
- opłaty za korzystanie ze środowiska.
W ramach kosztów wynagrodzeń należy uwzględnić wynagrodzenia brutto zatrudnianych osób
zarówno etatowych jak i w oparciu o umowy zlecenia, czy też umowy o dzieło.
Koszty  ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń obejmują przede wszystkim obciążające
pracodawcę  składki z tytułu ubezpieczenia społecznego, na Fundusz Pracy i Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
- 19 -
 Pozostałe koszty w przypadku nowo-zakładanej działalności gospodarczej mogłyby dotyczyć
kosztów planowanych delegacji służbowych, czy też ryczałty za używanie samochodów do
celów służbowych.
Prognozę kosztów podstawowej działalności operacyjnej należy oprzeć o analizę
strategiczną tj. uwzględnić zmiany cen oraz wielkość ponoszonych kosztów w związku ze
wzrostem skali działalności!
Po dokonaniu wstępnej prognozy kosztów należy jeszcze raz przeczytać analizę
strategiczną, by sprawdzić, czy uwzględniono koszty wszystkich planowanych działań!
- 20 -
Pozostałe założenia do kosztów stosowane w planach finansowych
1. Podobnie jak w przypadku przychodów prognoza kosztów pomija nieodłącznie
towarzyszące każdej działalności:
- Pozostałe koszty operacyjne,
- straty nadzwyczajne.
ponieważ odgrywają one marginalną rolę z punktu widzenia generowania dochodów, a stopień
ich przewidywalności jest bardzo mały.
2. W ramach kosztów finansowych uwzględnia się przede wszystkim koszty odsetek od
kredytów. Szacując prognozowane odsetki od kredytu w określonym roku należy je
oszacować zgodnie z prognozowaną na ten rok stopą procentową (uwzględniając prognozy
z analizy strategicznej)
3. W założeniach należy określić również planowaną stawkę podatku dochodowego (zgodnie
z planowanymi stawkami wynikającymi z analizy strategicznej).
- 21 -
Podstawowe założenia i parametry kredytu inwestycyjnego
Do podstawowych parametrów związanych z kredytem inwestycyjnym zaliczyć należy:
1) wielkość kredytu,
2) okres kredytowania,
3) ilość i wysokość poszczególnych transz
4) karencja spłaty kredytu,
5) karencja spłaty odsetek,
6) okresy spłaty rat kapitałowych i odsetek,
7) oprocentowanie w skali roku,
8) metodologia spłaty odsetek i rat kapitałowych
- 22 -
Wielkość kredytu oznacza kwotę zaciąganego kredytu.
Okres kredytowania oznacza okres na który kredyt jest zaciągany. Okres ten należy podać w
latach.
Często wypłata kredytu inwestycyjnego występuje w ratach (transzach) w zależności od
zapotrzebowania na kapitał w związku z realizacją określonego etapu inwestycji. W takim
przypadku należy określić na ile transz kredyt ma zostać podzielony oraz w jakiej wysokości
mają być wypłacane poszczególne transze.
Karencja spłaty kredytu oznacza odroczenie w spłacie rat kredytowych. Często stosuje się w
praktyce zasadę, że kredyt nie podlega spłacie aż do zakończenia procesu inwestycji i wypłaty
ostatniej transzy kredytu.
Karencja spłaty odsetek oznacza analogicznie jak karencja spłaty kredytu, odroczenie w
płatności, z tym, że w tym przypadku odroczenie dotyczy spłaty odsetek. Najczęściej odsetki nie
podlegają karencji. Gdyby natomiast odsetki podlegały karencji, oznaczałoby to wzrost sumy
kredytu o naliczone a niezapłacone jeszcze odsetki.
- 23 -
Okresy spłaty rat kapitałowych i odsetek oznaczają, w jakich odstępach czasu będzie
następowała spłata kredytu. Najczęściej kredyty spłacane są w odstępach miesięcznych, tym
niemniej może zostać ustalony inny okres np. kwartał, półrocze, czy rok.
Oprocentowanie w skali roku oznacza stopę procentową wg której naliczane są odsetki. Często
oprocentowanie kredytów inwestycyjnych uzależnione jest od jakieś zmiennej. W przypadku gdy
prognozuje się zmiany tej zmiennej w przyszłości należy również uwzględnić to w
oprocentowaniu kredytu i ostatecznie w wysokości płaconych odsetek.
Zasadniczo występują dwa sposoby spłaty kredytu tj. w ratach równych lub w ratach
malejących.
Spłata w ratach malejących polega na wyznaczeniu równej raty kapitałowej od kredytu w całym
okresie inwestycyjnym oraz naliczenia odpowiednich  przypadających na ten okres odsetek.
Spłata kredytu w ratach równych oznacza, że spłacający spłaca co miesiąc taką samą kwotę
(przy założeniu, że oprocentowanie nie ulega zmianie). To znaczy nie zmienia się suma
płatności raty kapitałowej i odsetek. Oznacza to w praktyce, że comiesięcznie zmniejsza się
wielkość płaconych odsetek, natomiast wzrasta rata kapitałowa od kredytu.
- 24 -
Test sprawdzający
1. Wymień cele planu finansowego.
2. Co obejmuje zakres czasowy planu finansowego?
3. Co obejmuje zakres rzeczowy planu finansowego?
4. Omów procedurę prognozy planu finansowego.
5. Jakie są etapy wyznaczania wielkości popytu?
6. Przedstaw graficznie wzrost udziału w rynku w zależności od okresu istnienia firmy.
7. Jakie czynniki bierze się pod uwagę ustalając prognozę cen?
8. Dlaczego nie dokonuje się prognozy przychodów z operacji finansowych, pozostałej
sprzedaży, jak i zysków nadzwyczajnych?
9. O czym należy pamiętać prognozując koszty amortyzacji?
10. Co oznacza karencja spłaty kredytu?
- 25 -