Jan Brzechwa
AMERYKAC
SKI POJEDYNEK
Skecz w jednej odsionie
OSOBY:
JADZIA - pensjonarka
BRONEK - uczeń VI klasy
ADAŚ - uczeń V klasy
Jadzia leży na otomanie. Adaś i Bronek chodzą po pokoju, krztusząc się, palą.
BRONEK: To musi się już raz nareszcie skończyć...
JADZIA: Moi kochani! Dlatego właśnie skorzystałam z nieobecności rodziców i
zaprosiłam was do siebie, żebyśmy wszyscy razem naradzili się nad tym wszystkim.
ADAŚ: Ja już się dosyć zastanawiałem...
JADZIA: Najlepiej byłoby, żeby jeden z was wyjechał. Chociażby nawet do Afryki.
ADAŚ: Ja bym wyjechał, ale cóż, kiedy mnie za to ze szkoły wyrzucą...
BRONEK: A... a... a! Tchórz! Bardziej ci zależy na szkole, niż na szczęściu Jadzi?
ADAŚ: Nieprawda... A zresztą, gdybym nawet się zdecydował, też musiałbym wiedzieć,
dlaczego ja mam wyjechać, a nie ty...
BRONEK: Bo jestem starszy i powinieneś mnie słuchać...
JADZIA: Nie kłóćcie się. To jest rzecz niesłychanie poważna (wstaje i siada na krześle).
Wy obydwaj kochacie się we mnie jednej. Ja zaś kocham was obydwóch razem.
BRONEK: Jak to? Nie rozumiem...
JADZIA: Bardzo proste. Ty masz ładne oczy, a on ma rower. Twój ojciec jest
dziennikarzem, a on ma eleganckie ubranie...
ADAŚ: A teraz ojciec ma mi sprawić jeszcze jedno.
JADZIA: Otóż widzisz. Wzajemnie się dopełniacie. I żeby mi kto kazał, jak Bozię
kocham, nie potrafiłabym wybrać.
BRONEK: Więc cóż według ciebie mamy zrobić? Ja cię kocham i dałbym się raczej zabić
lub zostawić na drugi rok, niż bym się miał z tobą rozstać.
ADAŚ: Nie wierz mu Jadz
ka! On raz podsłuchał, jak mój ojciec mówił do naszej
nauczycielki i teraz to samo powtarza.
BRONEK: To nie zmienia stanu rzeczy. Jednakowe uczucia mogą być jednakowo
wypowiadane.
JADZIA: A może byście jednak między sobą uzgodnili, żeby tylko jeden się we mnie
kochał?
ADAŚ: Ja nie ustąpię.
BRONEK: No, a ja tym bardziej. Nie po to jestem o klasę wyżej od niego. Adaś, przestań
palić.
ADAŚ: A to dlaczego?
BRONEK: (zaciągając się) Płuca sobie zniszczysz.
JADZIA: A ile człowiek ma płuc?
ADAŚ: Dwa.
JADZIA: Naprawdę? A skąd ty o tym wiesz?
ADAŚ: Widziałem raz przez dziurkę od klucza, jak mamusia się myła.
JADZIA: Proszę was bardzo, nie rozmawiajcie przy mnie o płucach.
BRONEK: No więc jak będzie z nami?
JADZIA: Kiedy ja naprawdę nie wiem. Może by się poradzić rodziców?
BRONEK: Niech Bóg broni! Ojciec już i tak mi powiedział, żebym się nie ważył całować
służącej, a cóż dopiero, gdy się dowie, że ja się kocham.
JADZIA: Jak to, więc ty mnie zdradzasz?
BRONEK: Z kim?
ADAŚ: Ze służącą!
BRONEK: Ach, Jadziu! To było miesiąc temu.
ADAŚ: On cię jeszcze zdradza z naszym psem.
JADZIA: Naprawdę?
ADAŚ: Tak. Powiedział mi, że kocha ciebie i psa.
BRONEK: A Adaś nigdy rano nie chce myć szyi.
JADZIA: Prosiłam was, żebyście się nie kłócili. Czy nie uświadamiacie sobie, co to jest
za tragedia, gdy się nie wie, którego wybrać?
BRONEK: Musisz wybrać! Dwóch nas być nie może: albo on - albo ja.
JADZIA: To było ładnie powiedziane.
ADAŚ: To nie jego! Ja wypisałem to zdanie na tablicy, a on przyszedł i przeczytał je.
BRONEK: A dlaczegoś nie starł?
ADAŚ: Bo wpakowali mnie za to do kozy. Nie zdążyłem.
JADZIA: Słuchajcie chłopcy, a może urządzić losowanie? Ten kto wyciągnie supełek,
musi przestać mnie kochać.
ADAŚ: Ja go znam! On na obydwóch końcach zawiąże supełki i każe mi ciągnąć.
JADZIA: Wy sobie urządzacie zdaje się żarty z tego wszystkiego, a ja czuję, że tu
pachnie krwią.
ADAŚ: E, to ci się tylko zdaje. To pies napaskudził.
BRONEK: Nie bądz
ordynarny. Nie mówisz z kuchtą, tylko z damą serca.
JADZIA: Jeśli się będziecie kłócili, pójdę sobie od was. Zamiast się zastanawiać nad tym
wszystkim, przekomarzacie się jak dzieciaki.
BRONEK: Już się zastanawialiśmy. Proponowałem Adasiowi szklankę czekolady
odstępnego, ale nie chciał.
ADAŚ: On ciebie ceni na jedną szklankę czekolady. Widzisz jaki on jest? Ale ja jestem
inny, ja cię naprawdę kocham i nie zrzeknę się tych uczuć. Chyba, że za dwie szklanki
czekolady.
JADZIA: O, ja wiem, że jesteś stały i dlatego właśnie nie mogę zrobić wyboru. Nie jestem
w stanie się zdecydować.
BRONEK: Co do mnie, uważam, że decyzja byłaby bardzo łatwa. Jest nas dwóch: ja i
Adaś. Otóż fakty mówią same za siebie: ja jestem o klasę od niego wyżej, mam duże
doświadczenie małżeńskie, bo moi rodzice żyją, a jego nie.
ADAŚ: Kłamiesz! Moi rodzice też żyją.
BRONEK: Wszystko jedno! Przyjrzyj się Jadz
ka nam i powiedz sama, kto z nas jest
lepszy? Patrz: on ma na nosie brodawkę.
ADAŚ: A on ma włosy na piersiach i ja nic nie mówię.
BRONEK: Nie kłam!
JADZIA: Czy ty naprawdę masz włosy na piersiach?
BRONEK: Nieprawda! Jak się z tobą ożenię, sama się o tym prze- konasz. To są jego
intrygi, bo wie, że sam przypomina małpę, więc każdego stara się owłosić.
ADAŚ: To jest z Olendorfa. Sam dzisiaj czytałem. Widzisz Jadz
ka, on nawet nie mówi
tego, co myśli, tylko gada z różnych książek.
JADZIA: No... Tak. Ale jego ojciec jest dziennikarzem, jemu wolno.
BRONEK: Widzisz, a czym jest twój ojciec? Jakiś tam ślusarz, czy jeszcze gorzej.
Jadz
ka, nie zadawaj się z synem ślusarza.
JADZIA: No... tak... Ale on ma rower.
ADAŚ: (płaczliwie) A
z
esz. Mój ojciec jest bardzo mądry. Mój ojciec jest inżynierem... On
to wszystko mówi, żeby mnie tobie obrzydzić.
JADZIA: Nie kłóćcie się. Dlaczego ja się nie chwalę i nic nie mówię, że mój ojciec jest
oficerem?
ADAŚ: (zdumiony) Oficerem?
BRONEK: (zdumiony) Naprawdę oficerem?
JADZIA: Tak.
BRONEK: Widzisz? A ty wyłazisz ze swoim ojcem. Wielka figura, inz
ynier... Masz się
czym chwalić!
ADAŚ: A dziennikarz, to co jest? Zbiera ogłoszenia. Każdy chłopak, który sprzedaje
gazety, jest dziennikarzem.
BRONEK: Jadz
ka! Każ mu zamilczeć, bo go zabiję.
JADZIA: Słuchajcie chłopcy! Trzeba się już raz zdecydować na krok decydujący.
BRONEK: Albo on - albo ja. Proponuję wobec tego amerykański pojedynek.
JADZIA: A co to jest amerykański pojedynek?
BRONEK: Ciągnie się losy, i kto wyciągnie zły los - musi wyjść do drugiego pokoju i sam
sobie odebrać życie...
JADZIA: Wiecie, to jest bardzo dobry pomysł.
ADAŚ: A czy tu jest rewolwer?
JADZIA: Zaraz poszukam. Wiem, że tatuś miał go zawsze w biurku. Tylko żeby nikt z
was nie mówił nikomu. (wychodzi)
ADAŚ: Ścisła tajemnica.
BRONEK: Przysięgnijmy, że ten kto wyciągnie zły los, musi się zastrzelić.
ADAŚ i BRONEK: (biorąc się za ręce) Przysięgamy!
BRONEK: A ten kto zostanie przy życiu, musi się ożenić z Jadzią.
ADAŚ i BRONEK: (jak przedtem) Przysięgamy!
BRONEK: I żeby nic nikomu o tym nie opowiadać.
ADAŚ: A co się zrobi z trupem?
BRQNEK: Ten, który zostanie przy życiu, w nocy wrzuci go do rzeki.
ADAŚ: A do rodziców pośle zawiadomienie.
BRQNEK: Tak. Ale koniecznie z trupią czaszką.
JADZIA: (wbiega) Jest. (pokazuje rewolwer) Nabity!
BRONEK: Przystępujemy więc do pojedynku.
ADAŚ: Jadz
ka! Napisz na dwóch kartkach: na jednej "śmierć", na drugiej "życie".
JADZIA: Dobrze. W tej chwili. To jest bardzo ciekawe... (pisze)
BRONEK: Tylko nie oszukiwać!
ADAŚ: Tak. Wszystko musi być uczciwie.
JADZIA: Już napisane. Teraz ciągnijcie.
BRONEK: Ty pierwszy...
ADAŚ: Nie, ty jesteś starszy...
JADZIA: Ciągnijcie jednocześnie...
BRONEK: Ja... się boję...
ADAŚ: Tchórz...
BRONEK: No dobrze. (ciągnie i czyta przerażony) Na mnie... wypadło...
ADAŚ: Jadziu, daj mu rewolwer. Niech się stanie.
JADZIA: (lękliwie) Masz...
BRONEK: Czy to... konieczne?
ADAŚ: Bronek, nie bądz
tchórzem.
JADZIA: Tak!... Było postanowione.
BRONEK: A więc... Dobrze... Bądz
zdrowa, Jadziu. Bądz
zdrów, Adaś. Bądz
cie
szczęśliwi (żegna się) A nie zapomnijcie zawiadomić rodziców.
JADZIA: (ze łzami) Bądz
zdrów...
BRONEK: (ironicznie) Będę... zdrów... Po śmierci (powoli wychodzi).
ADAŚ: (ociera łzy) Szkoda go... Ale trudno.
JADZIA: Taki odważny chłopak.
ADAŚ: Przygotuj się... zaraz padnie strzał.
JADZIA: (zatykając uszy) Ach, ja się tego tak boję. Cóż to tak długo.
ADAŚ: (uroczyście) Przygotowuje się do śmierci.
JADZIA: Jak to nieraz trzeba być...
Za sceną pada strzał
RAZEM: Ach!
Obydwoje zamierają. Stoją znieruchomiali z przerażenia, z oczami wlepionymi w stronę,
z której padl strzał. Pauza
BRONEK: (wbiegając niespodzianie, uradowanym i szczęśliwym głosem) Jadz
ka!...
Adaś!... Nie trafiłem!...
Kurtyna