Nauka o Policji
Dr hab. Janina Czapska, prof. UJ
{
Ńð Czy istnieje nauka o policji ?
Ńð Podstawowe pojÄ™cia:
Óð Policja - dziaÅ‚alność paÅ„stwa, której celem utrzymanie
istniejącego stanu państwa i prawa
Óð Policja - umundurowana i uzbrojona formacja sÅ‚użąca
społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa
ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku
publicznego (art. 1 ustawy o Policji, tj. Dz. U. 2007, nr 43, poz.
277 ze zm.)
Óð Policing???
ŃðNauka o policji (Police science)
ÓðNauka o Szczęściu?
ÓðSzersze rozumienie   wybrane (& )
i przygotowane do celów policyjnych dziedziny
wiedzy, których policja do realizacji swych zadań
potrzebuje . (B. Hołyst, Policja na świecie, 2011,
s. 19).
ÓðWęższe  dziedzina wiedzy, która bada
metodami naukowymi policjÄ™ jako instytucjÄ™
oraz jej funkcjonowanie (pożądane oraz
rzeczywiste - Sein und Sollen). Nauka o policji ma
charakter interdyscyplinarny, normatywny
i empiryczny.
Óð Inne nazwy stosowane w literaturze: police
studies, police research, police theory.
ŃðNaukÄ™ o policji taktuje siÄ™ jako:
ÓðCzęść innych nauk, np. kryminologii, socjologii,
nauk politycznych, nauk prawnych.
ÓðJako samodzielnÄ… naukÄ™, która integruje różne
nauki wobec jednego przedmiotu.
ŃðAby uzasadnić swÄ… samodzielność, nauka o policji
musi dowieść wartości swych badań, doniosłości
teoretycznych założeń, praktycznej ważności
(K. Niedhardt, Polizeiwissenschaft, w: Wörterbuch zur
inneren Sicherheit, Wiesbaden 2006).
ŃðNauka o policji jest naukÄ… stosowanÄ….
Jednym z jej celów jest doskonalenie
praktyki policyjnej. Ma gwarantować
postęp w wykonywaniu zadań
policyjnych, policyjnym szkoleniu
i funkcjonowaniu policji jako
organizacji.
Ńð Podstawowe pytanie:
Na jakiej podstawie istnieje i jak
funkcjonuje bliska społeczeństwu
policja w demokratycznym państwie
prawnym?
Przedmiot nauki o policji
Ńð Podstawowe perspektywy badawcze
Ńð - normatywna
Ńð - spoÅ‚eczna
Ńð - technologiczna
Ńð - historyczna
Ńð - porównawcza
Ńð Podstawowe zagadnienia badawcze:
a) Historyczne z
ródła i rozwój policji
na świecie. Policja a polityka.
b) Policja jako organizacja: Jak policja
jest zorganizowana? Jak jest
zarzÄ…dzana? Zasadnicze modele
policji.
c) Podstawowe zadania policji.
Egzekwowanie prawa i prewencja
kryminalna.
Ńð Podstawowe zagadnienia badawcze:
d) Strategie policyjne; od modelu
profesjonalnego do  zero
tolerancji .
e) Kształtowanie wizerunku policji w
mediach.
f) Relacja między społeczeństwem a
policjÄ….
Ńð Podstawowe zagadnienia badawcze:
g) Funkcjonariusze policji - ich prawa
i obowiÄ…zki, policyjna edukacja,
problemy z pełnieniem roli.
h) Policji portret własny  kultura
policyjna.
i) Współczesne tendencje w rozwoju
policji w różnych krajach 
dywersyfikacja czy konwergencja?
ŃðPolicyjna kultura (częściej  policyjne kultury) 
system idei, wartości i norm dotyczących
zachowań policjantów, akceptowanych
w poszczególnych policyjnych środowiskach.
ŃðTradycyjne ujÄ™cie: kulturÄ™ policyjnÄ…
charakteryzuje nieufność, wewnętrzna
solidarność związana z izolacją społeczną oraz
konserwatyzm.
ŃðNajważniejsze tematy współczesnych badaÅ„
nad kulturami policyjnymi: rasizm policjantów,
rola kobiety w policji, rekrutowanie
przedstawicieli mniejszości etnicznych
do policji.
Ńð Metody badaÅ„ w nauce o policji
ÓðNauka o policji ma swoisty przedmiot, ale
nie wykształciła własnych metod badań.
ÓðDla rozwoju tej nauki ważny jest pluralizm
stosowanych metod.
ÓðNajczęściej stosowane metody empiryczne:
wywiady ilościowe i jakościowe,
eksperymenty, obserwacja ( obserwacja
z tylnego siedzenia policyjnego auta ),
analiza treści.
Ńð Metody badaÅ„ w nauce o policji
ÓðKto powinien prowadzić badania (perspektywa
wewnętrzna czy zewnętrzna)?
Na 26 badanych krajów europejskich (25 państw
członkowskich Unii Europejskiej oraz Norwegia)
w 9 krajach badania rozwijajÄ… siÄ™ intensywnie
poza policjÄ…, w 8  w akademiach policyjnych, a
w 5 krajach  wewnÄ…trz policji (G.Hanak, V.
Hofinger, Police science and research in the
European Union, w: Theory and Practice of Police
Research in Europe. Contributions and Presentations
from CEPOL Police Research & Science Conferences
2003-2005, CEPOL 2006)
Ńð PrzyszÅ‚ość nauki o policji:
ÓðPostÄ™pujÄ…ca instytucjonalizacja - nowe
instytuty badawcze, czasopisma,
sympozja i konferencje, nowe programy
studiów
ÓðMiÄ™dzynarodowe badania porównawcze,
rola Europejskiej Akademii Policyjnej
(CEPOL)
ŃðOd nauki o policji do badaÅ„ o
wykonywaniu policyjnych zadań
DziÄ™kujÄ™ za uwagÄ™ Jð