2009-11-20
Geodezja podstawowa
i astronomia geodezyjna
Ćwiczenie 4
Zjawiska wpływające na zmiany współrzędnych
równikowych.
Interpolacja współrzędnych równikowych.
UKA
AD RÓWNIKOWY RÓWNONOCNY
Współrzędne układu równikowego nie
zmieniajÄ… siÄ™ na skutek ruchu
obrotowego Ziemi, współrzÄ™dne Ä… i ´
nie zale\
Ä… od miejsca obserwacji.
1
2009-11-20
WSPÓA
RZ
DNE RÓWNIKOWE (Ä…, ´)
POZORNE PRAWDZIWE ÅšREDNIE KATALOGOWE
(Ä…app, ´app) (Ä…v, ´v) (Ä…0, ´0) (FK5 J2000)
PRECESJA
+ + + -
RUCH WA
ASNY
+ + + -
NUTACJA
+ + - -
ABERRACJA
+ - - -
ROCZNA
ABERRACJA
- - - -
DOBOWA
PARALAKSA
+ - - -
ROCZNA
PARALAKSA
- - - -
DOBOWA
REFRAKCJA
- - - -
ASTRONOMICZNA
PRECESJA
Skutek:
Równik niebieski porusza siÄ™ po ekliptyce z prÄ™dkoÅ›ciÄ… 1°/72 lata
Punkt Barana porusza się po równiku niebieskim
2
2009-11-20
Gwiazda Polarna wyznacza Biegun Niebieski tylko w dzisiejszych czasach
http://www.wwu.edu/depts/skywise/a101_precession.html
Gwiazda Polarna wyznacza Biegun Niebieski tylko w dzisiejszych czasach
3
2009-11-20
NUTACJA
Krótkookresowe wahanie osi obrotu Ziemi wokół położenia średniego (precesja)
wywołane zmiennym oddziaływaniem grawitacyjnym Księżyca - drganie osi
obrotu ciała poddanego precesji.
Księżyc wykonuje ruch po orbicie nachylonej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem
5°09 i zmieniajÄ…cej swoje poÅ‚ożenie (Tn=18.6 roku)
Główna składowa to ruch
bieguna po elipsie, w
środku której znajduje się
biegun średni, a jej półosie
wynoszÄ… odpowiednio:
a=9.2", b=6,9".
NUTACJA
http://reinhold-reichle.de/41470.html?*session*id*key*=*session*id*val*
4
2009-11-20
PRECESJA I NUTACJA
http://www.nauticalissues.com/astronomy2.html
RUCH BIEGUNA
5
2009-11-20
PRECESJA I NUTACJA, RUCH BIEGUNA
www.wikipedia.com
http://www.geoforum.pl/pages/index.php?page=geo_sw_15
PARALAKSA ROCZNA
Efekt geometryczny związany ze zmianą położenia obserwatora
http://www.nauticalissues.com/astronomy2.html
6
2009-11-20
PARALAKSA ROCZNA
Dana gwiazda jest widziana  inaczej w różnych porach roku
http://vesta.astro.amu.edu.pl/Staff/Chrisk/blyski_gamma/pierwsze_obs.htm
PARALAKSA
www.wikimedia.org
p  paralaksa równikowa dobowa
Ą  paralaksa równikowa horyzontalna
(maksymalna dobowa)
7
2009-11-20
ABERRACJA
http://www.nauticalissues.com/astronomy2.html
REFRAKCJA ASTRONOMICZNA
http://www.nauticalissues.com/astronomy2.html
8
2009-11-20
RUCHY WA
ASNE GWIAZD
http://ptma-warszawa.astronomia.pl/obserwac/starbarn.htm
Gwiazda Barnarda  bardzo duży ruch własny  10  /rok
(przesuwa się o tarczę Księzyca w ciągu 180 lat).
Tu w latach: 1880, 1916, 1975.
INTERPOLACJA
Wyznaczenie wartości wewnątrz przedziału
funkcja ciągła
funkcja dyskretna
9
2009-11-20
Przykład obliczenia pozornych współrzędnych równikowych Słońca
Obliczyć pozorne współrzędne równikowe Słońca w Niebieskim Pośrednim Układzie
Odniesienia IRSNiebieski na moment 2008 III 6d 8h 20m 54s czasu
wschodnioeuropejskiego za pomocÄ… wzoru interpolacyjnego Stirlinga:
u = u0 + n"0I + 0.5*n2"0II + &
1) Z rocznika astronomicznego (str. 13) wypisuje siÄ™, podane na 0h czasu TT,
wartoÅ›ci Ä…app i ´app na okalajÄ…ce daty, a nastÄ™pnie tworzy siÄ™ różnice:
Ä…app ´app
5d 0h TT 23h 03m 33.042s -5° 59 24.51 
+222.857s +1394.88 
+4.57 
-0.403s -5° 36 09.63 
2008 III 6 23h 07m 15.899s
+222.454s +1399.45 
7 23h 10m 58.353s -5° 12 50.18 
"I "II "I "II
2) Zadany moment jest w czasie wschodnioeuropejskim, argument w tablicach
Słońca w RA jest czas TT, więc należy przeliczyć czas CWE do TT
Czas wschodnioeuropejski 8h 20m 54.000s
- Redukcja strefowa -2h 00m 00.000s
UTC 6h 20m 54.000s
+ (TAI-UTC) +33.000s *(TAI-UTC)=33.000s
TAI 6h 21m 27.000s
+ (TT-TAI) +32.184s *(TT-TAI)=32.184s
TT 6h 21m 59.184s
3) Następnie oblicza się współczynnik interpolacyjny:
n = (6h 21m 59.184s)/24h = +0.265 268
n2/2 = + 0.0352
10
2009-11-20
4) Obliczenie współrzędnych:
"0I = średnia ("I) "0I = średnia ("I)
"0II = "II "0II = "II
Ä…app ´app
u0 = 23h 07m 15.899s -5° 36 09.63 
n"0I = + 0m 59.0634s + 6 10.623 
0.5*n2"0II = - 0.0142s + 0.161 
u = 23h 08m 14.948s -5° 29 58.85 
11