!"#$%"& '()'*#+,

-".!/0*'! !1!%"&,+*!*2131** !450"#%56/*785*95:&!/&%"85*** ***;<*-5=5$/*$/&%.!5>?&"@

3. Zabawy wyciszające, uspokajające i odprężające

do wykorzystania podczas zajęć

1. Zabawy manualne

Praca dłońmi ma znane działanie terapeutyczne: wycisza dzieci nadpobudliwe, ośmiela dzieci wycofa-
ne, przy okazji ulega wyćwiczeniu koordynacja wzrokowo-ruchowa, orientacja w przestrzeni, regulacja
napięcia mięśniowego. Poprzez twórczość dzieci odreagowują stresy, mogą wyrazić swoje uczucia, zre-
alizować pomysły. Proponowane zabawy pozwalają osiągnąć zadowalające efekty także dzieciom mało
sprawnym manualnie.

Król Karol

Nawlekanie różnego rodzaju koralików na sznurki jest często zajęciem lubianym także przez dzieci nad-
pobudliwe, niezależnie od płci. Chłopcy, jeśli nie uznają męskiej biżuterii, mogą bawić się w projektan-
tów lub tworzyć naszyjnik dla mamy. Oto kilka pomysłów, jak wzbogacić tę popularną zabawę:

"!!

Dzieci malują na różne kolory kawałki grubego makaronu o różnych kształtach, a po wyschnięciu
nawlekają go na sznurek.

"!!

Dzieci dostają kartkę z naszkicowanym naszyjnikiem, sznurek i kilkanaście koralików tego samego
kształtu, ale w różnych kolorach. Po nawleczeniu wszystkich korali zadaniem dziecka jest pokoloro-
wać obrazek tak, żeby wyglądał jak zrobiony przez nie naszyjnik. Mogą też postępować w odwrot-
nej kolejności: zaprojektować naszyjnik, kolorując, a następnie przystąpić do nawlekania.

"!!

Z kilku utworzonych przez siebie naszyjników dziecko tworzy „karuzelę” do zawieszenia pod sufi-
tem. Do konstrukcji szkieletu karuzeli można użyć plastikowych patyczków do balonów. Patyczki (2
lub 3) krzyżujemy i wiążemy pośrodku. Następnie na końcach przyczepiamy jedną stroną gotowy
naszyjnik. Konstrukcję można modelować według własnych pomysłów.

Stemple

Stemplowanie to kolejna bardzo popularna zabawa, która wycisza i uspokaja. Najwięcej możliwości dają
pieczątki o podstawowych kształtach (prostokąt, koło, trójkąt, kwadrat, trapez, elipsa), gdyż umożliwiają
tworzenie własnych bogatych kompozycji, uczą reguł symetrii, orientacji przestrzennej. Stemple można
zrobić z drewna lub wycinać z ziemniaków. Oto kilka pomysłów na zabawę z nimi:

"!!

Dzieci dostają kartkę z zarysem części ubrania – sweterek, szalik, czapka – i wykorzystując stemple,
tworzą kolorowe szlaczki.

"!!

Dzieci dostają kartkę z narysowanymi słoikami stojącymi na stole. Ich zadaniem jest „napełnić” słoje
grzybkami, warzywami i owocami, wykorzystując stemple.

"!!

Dzieci dostają kartkę z naszkicowaną łąką i łodygami kwiatów. Ich zadaniem jest stworzyć piękne
kwiatowe kompozycje.

"!!

Gdy dzieci mają już wprawę w tworzeniu złożonych wzorów, mogą tworzyć kompozycje własnego
pomysłu. W ten sposób powstają całe obrazki składające się z figur płaskich.

Kolorowe sznurki

Do zabawy można wykorzystać sznurowadła w różnych kolorach i o różnej długości, z których dzieci wy-
czarowują kolorowe kompozycje. Ze sznurków układać można zwierzęta (np. ślimaka, wielbłąda), kwia-
ty, litery i cyfry. Dzieci mogą łączyć sznurki ze sobą, robić na nich supełki. Zabawę można urozmaicić,
rozdając dzieciom kartoniki z dziurkami do „wyszywania” według wzorów lub własnego pomysłu. Za-
miast sznurków do tworzenia różnych kształtów można wykorzystać łatwo zginające się kolorowe druty.

!

!"#$%"& '()'*#+,

-".!/0*'! !1!%"&,+*!*2131** !450"#%56/*785*95:&!/&%"85*** ***;<*-5=5$/*$/&%.!5>?&"@

2. Zabawy z elementami muzyki i rytmiki

Zabawy te uwrażliwiają dzieci na piękno świata dźwięków, pobudzają wyobraźnię, uspokajają, uczą re-
gulowania swojej aktywności, samokontroli.

Dzień i noc

Jest to zabawa przy muzyce lub z  użyciem instrumentów. Dzieci kolejno udają, że jest ranek, środek
dnia, wieczór i noc. Na początku wszyscy kładą się na podłodze i udają, że śpią. Gdy zaczyna grać mu-
zyka, dzieci mogą wstać i  chodzić po sali, najpierw powoli, następnie coraz szybciej. Gdy nadchodzi
umowny wieczór, dzieci znowu zwalniają tempo, a na znak zapadnięcia nocy kładą się i mają pozostać
bez ruchu aż do kolejnego „ranka”. Zamiast muzyki można użyć kilku instrumentów oznaczających kolej-
ne pory doby. Zabawę można modyfikować w zależności od potrzeb i możliwości dzieci.

Marsz

Dzieci maszerują w kole zgodnie z rytmem wybijanym na bębenku – na zmianę szybszym i wolniejszym.
Pod koniec rundy rytm staje się coraz wolniejszy i w pewnym momencie zanika – dzieci stają w miejscu.
Oprócz tempa dzieci zmieniają też sposób chodzenia – w zależności od polecenia nauczyciela: podska-
kują, idą radośnie, stają się olbrzymami lub karzełkami, idą smutne, bardzo zmęczone. Na dodatkowe
sygnały dźwiękowe, po zatrzymaniu się, siadają na podłodze lub „kładą się spać”.

Malowane dźwięki

Dzieci słuchają spokojnej muzyki klasycznej lub relaksacyjnej. Ich zadaniem jest namalowanie tego, co
słyszą, o czym przypomina im melodia. Dla uatrakcyjnienia można pozwolić dzieciom malować palcami,
gąbkami lub innymi niestandardowymi pędzlami. Dobrze jest nie sugerować dzieciom treści obrazu,
aby mogły przedstawić własne skojarzenia. Aby uwrażliwić dzieci na odbiór muzyki, można przy innej
okazji puszczać dzieciom wybrane utwory i opowiadać na podstawie własnych skojarzeń krótkie histo-
rie lub przedstawiać opisy miejsc.

Kołysanki

Dzieci odprężają się, słuchając spokojnej muzyki i kołysząc się w jej rytm:

"!!

na stojąco, na boki, przenosząc ciężar ciała z jednej nogi na drugą,

"!!

na stojąco, w przód i w tył, przenosząc ciężar ciała z palców na pięty,

"!!

na przemian z otwartymi i zamkniętymi oczami,

"!!

na siedząco, do przodu i do tyłu,

"!!

na siedząco na boki,

"!!

do ruchu ciała włączyć można ruchy rąk i głowy,

"!!

w leżeniu na plecach, z ugiętymi kolanami dziecko kołysze się na boki,

"!!

dziecko powoli przesuwa głowę na jeden i drugi bok,

"!!

dzieci kołyszą się w parach, opierając się o siebie plecami i przesuwając na boki lub w przód i w tył,

"!!

dzieci stoją naprzeciwko siebie, trzymając się za ręce i kołysząc na boki,

"!!

każde dziecko kołysze i „usypia” pluszową zabawkę.