2010-01-23

2010-01-23

1

1

Istota i założenia

Istota i założenia

gospodarki rynkowej

gospodarki rynkowej

2

2

2010-01-23

2010-01-23

Pojęcia wprowadzające:

Pojęcia wprowadzające:

System

System

- kompleks elementów

- kompleks elementów

znajdujących się we wzajemnej

znajdujących się we wzajemnej

interakcji lub inaczej to zbiór celowo

interakcji lub inaczej to zbiór celowo

powiązanych elementów.

powiązanych elementów.

System gospodarczy

System gospodarczy

(ekonomiczny)

(ekonomiczny)

składa się z instytucji,

składa się z instytucji,

organizacji i innych jednostek

organizacji i innych jednostek

związanych z podejmowaniem i

związanych z podejmowaniem i

realizacją decyzji ekonomicznych.

realizacją decyzji ekonomicznych.

3

3

2010-01-23

2010-01-23

Systemy gospodarcze

Systemy gospodarcze



Gospodarka wolnorynkowa

Gospodarka wolnorynkowa

Zasoby są prywatną własnością, a ich

Zasoby są prywatną własnością, a ich

alokacja odbywa się wyłącznie za

alokacja odbywa się wyłącznie za

pośrednictwem mechanizmu rynkowego.

pośrednictwem mechanizmu rynkowego.

Gospodarka ta wyłoniła się z

Gospodarka ta wyłoniła się z

gospodarki

gospodarki

naturalnej

naturalnej

.

.

4

4

2010-01-23

2010-01-23

Systemy gospodarcze

Systemy gospodarcze



Gospodarka rynkowa

Gospodarka rynkowa

mieszana

mieszana

W tym systemie dominuje własność

W tym systemie dominuje własność

prywatna oraz rynkowa alokacja zasobów,

prywatna oraz rynkowa alokacja zasobów,

ale część zasobów ma charakter publiczny

ale część zasobów ma charakter publiczny

– znajduje się poza zakresem działalności

– znajduje się poza zakresem działalności

prywatnej. Istnieje też ingerencja państwa

prywatnej. Istnieje też ingerencja państwa

w sprawy gospodarcze, korygująca i

w sprawy gospodarcze, korygująca i

uzupełniająca mechanizm rynkowy.

uzupełniająca mechanizm rynkowy.

5

5

2010-01-23

2010-01-23

Systemy gospodarcze

Systemy gospodarcze



Gospodarka centralnie

Gospodarka centralnie

kierowana

kierowana

Zasoby są własnością publiczną (państwa i

Zasoby są własnością publiczną (państwa i

samorządów terytorialnych).

samorządów terytorialnych).

Alokacja zasobów określona jest planem

Alokacja zasobów określona jest planem

centralnym rządu.

centralnym rządu.

6

6

2010-01-23

2010-01-23

Systemy gospodarcze

Systemy gospodarcze

System gospodarczy

System gospodarczy

jest przede

jest przede

wszystkim po to, żeby

wszystkim po to, żeby

zaspokajać potrzeby ludzi.

zaspokajać potrzeby ludzi.

7

7

2010-01-23

2010-01-23

Optimum Pareta

Optimum Pareta

Optimum Pareta

Optimum Pareta

– jeżeli dostępne dla

– jeżeli dostępne dla

społeczeństwa zasoby zostały rozdzielone

społeczeństwa zasoby zostały rozdzielone

pomiędzy alternatywne cele, a dobrobyt

pomiędzy alternatywne cele, a dobrobyt

ekonomiczny przynajmniej jednego

ekonomiczny przynajmniej jednego

członka społeczeństwa się zwiększył, bez

członka społeczeństwa się zwiększył, bez

jednoczesnego zmniejszenia dobrobytu

jednoczesnego zmniejszenia dobrobytu

pozostałych, to wtedy ma miejsce

pozostałych, to wtedy ma miejsce

powiększenie dobrobytu całego

powiększenie dobrobytu całego

społeczeństwa.

społeczeństwa.

8

8

2010-01-23

2010-01-23

Gospodarka rynkowa

Gospodarka rynkowa

Podmioty:

Podmioty:



Gospodarstwa domowe

Gospodarstwa domowe



Przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwa



Państwo

Państwo

9

9

2010-01-23

2010-01-23

Rynek

Rynek

Pod pojęciem rynku rozumie się ogół

Pod pojęciem rynku rozumie się ogół

warunków ekonomicznych, w których

warunków ekonomicznych, w których

dochodzi do zawierania transakcji

dochodzi do zawierania transakcji

wymiennych między sprzedawcami

wymiennych między sprzedawcami

oferującymi towary i usługi a

oferującymi towary i usługi a

nabywcami reprezentującymi

nabywcami reprezentującymi

potrzeby poparte określonymi

potrzeby poparte określonymi

funduszami nabywczymi.

funduszami nabywczymi.

10

10

2010-01-23

2010-01-23

Rynek

Rynek

Rynek jest to zespół warunków, w

Rynek jest to zespół warunków, w

których popyt spotyka się z podażą

których popyt spotyka się z podażą

kształtując cenę rynkową wg której

kształtując cenę rynkową wg której

wymieniane są towary lub usługi.

wymieniane są towary lub usługi.

Rynek to zespół warunków, w których

Rynek to zespół warunków, w których

w sposób ciągły dokonuje się

w sposób ciągły dokonuje się

wymiana informacji, towarów i usług.

wymiana informacji, towarów i usług.

11

11

2010-01-23

2010-01-23

Konkurencja

Konkurencja

Konkurencja

Konkurencja

to proces przy pomocy

to proces przy pomocy

którego uczestnicy rynku dążąc do

którego uczestnicy rynku dążąc do

realizacji swych celów i korzyści

realizacji swych celów i korzyści

ekonomicznych próbują przedstawić lepsze

ekonomicznych próbują przedstawić lepsze

od innych oferty pod względem ceny,

od innych oferty pod względem ceny,

jakości lub innych charakterystyk

jakości lub innych charakterystyk

mających wpływ na zawarcie transakcji

mających wpływ na zawarcie transakcji

tzn. mających wpływ na zmianę

tzn. mających wpływ na zmianę

właściciela.

właściciela.

12

12

2010-01-23

2010-01-23

Mechanizm rynkowy

Mechanizm rynkowy

Podstawowymi elementami rynku są:

Podstawowymi elementami rynku są:

popyt, podaż i ceny, a zachodzące

popyt, podaż i ceny, a zachodzące

między nimi zależności przyczynowo-

między nimi zależności przyczynowo-

skutkowe nazywa się mechanizmem

skutkowe nazywa się mechanizmem

rynkowym lub popytowo-podażowo-

rynkowym lub popytowo-podażowo-

cenowym.

cenowym.

13

13

2010-01-23

2010-01-23

Rodzaje rynków

Rodzaje rynków

Kryterium: zasięg terytorialny

Kryterium: zasięg terytorialny

•

rynek lokalny

rynek lokalny

•

rynek regionalny

rynek regionalny

•

rynek krajowy

rynek krajowy

•

rynek zagraniczny

rynek zagraniczny

•

rynek międzynarodowy

rynek międzynarodowy

•

rynek światowy

rynek światowy

14

14

2010-01-23

2010-01-23

Rodzaje rynków

Rodzaje rynków

Kryterium: przedmiot wymiany

Kryterium: przedmiot wymiany

•

rynek dóbr i usług (w nim: rynek dóbr

rynek dóbr i usług (w nim: rynek dóbr

i usług konsumpcyjnych i

i usług konsumpcyjnych i

inwestycyjnych)

inwestycyjnych)

•

rynek pieniężno-kredytowy

rynek pieniężno-kredytowy

•

rynek papierów wartościowych

rynek papierów wartościowych

(kapitałowy)

(kapitałowy)

•

rynek pracy

rynek pracy

15

15

2010-01-23

2010-01-23

Rodzaje rynków

Rodzaje rynków

Kryterium branżowe

Kryterium branżowe

Rynki poszczególnych towarów, np.:

Rynki poszczególnych towarów, np.:

•

rynek mięsa

rynek mięsa

•

rynek zboża

rynek zboża

•

rynek węgla

rynek węgla

•

rynek maszyn

rynek maszyn

•

itp.

itp.