POWIKŁANIA ŻYWIENIA

POZAJELITOWEGO.

HPN.

Dr med. Krzysztof Jędrosz
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Św. Barbary
w Sosnowcu

Powikłania żywienia

pozajelitowego

1. MECHANICZNE ok. 4 –

12%

2. METABOLICZNE
3. SEPTYCZNE

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

1. WCZESNE - w czasie

wprowadzania cewnika i do
48h po

2. PÓŹNE – po 48h od

wprowadzenia

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

WCZESNE:
- niepowodzenie wprowadzenia cewnika
- złe umiejscowienie cewnika
- uszkodzenie lub rozdarcie tętnicy
- odma, odmokrwiak
- krwiak śródpiersia, tamponada

osierdzia

- zaburzenia rytmu serca (niewłaściwe

położenie końca cewnika)

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

WCZESNE:
- zator cewnika
- zator powietrzny
- zakrzepica żył centralnych
- urazy nerwów (błędnego, krtaniowego

wstecznego, splotu barkowego)

- uraz przewodu piersiowego i

chylothorax

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

USZKODZENIE TĘTNICY

PODOBOJCZYKOWEJ

-

najczęstsze powikłanie

-

objaw: wypływ krwi tętniczej

-

natychmiast usuwamy igłę i uciskamy
miejsce wkłucia przez 15 – 30 min.

-

konieczne RTG klatki piersiowej
(wykluczenie powikłań dodatkowych)

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

ODMA OPŁUCNOWA
-

częste powikłanie

-

objaw:silny, ostry ból w okolicy nakłucia,
kaszel

-

RTG klatki piersiowej

-

wg potrzeby – nakłucie lub drenaż jamy
opłucnowej

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

ZATOR POWIETRZNY
-

bardzo groźne powikłanie

-

w momencie odłączenia strzykawki od kaniuli lub

podłączenia zestawu do przetoczeń, lub przy

pęknięciu cewnika

-

objaw: przy niewielkiej ilości powietrza brak

objawów, przy przedostaniu się ok. 100 ml

powietrza śmierć chorego – nagły ostry ból, sinica,

tachykardia, spadek RR, wzrost ciśnienia żylnego

-

natychmiast zamykamy cewnik układamy chorego

w pozycji Duranta (Trendelenburg na lewym boku)

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

ZATOR CZĘŚCIĄ CEWNIKA

-

odcięcie fragmentu końcówką igły
punkcyjnej

-

działa jak materiał zatorowy lub może
powodować zakrzepicę, zakażenia

-

manewry w celu usunięcia ciała
obcego

-

RTG klatki piersiowej

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

NIEWŁAŚCIWE POŁOŻENIE KOŃCA CEWNIKA
-

prawidłowe położenie to środkowa część ŻGG

-

w przypadku położenia w sercu:



skurcze dodatkowe



migotanie komór



przebicie prawego przedsionka lub komory



zapalenie wsierdzia



oporne na leczenie zaburzenia rytmu

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

PÓŹNE
- zakrzepica i zakrzepowe

zapalenie dużych żył

- niedrożność cewnika
- złamanie cewnika

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

ZAKRZEPICA DUŻYCH ŻYŁ (0.2 – 4.8%)
-

często przebiega bezobjawowo, do czasu

gdy zakrzep obejmie żyłę szyjną

wewnętrzną

-

objawy: bóle głowy, podwójne widzenie,

porażenie n. VI czaszkowego, tarcza

zastoinowa, poszerzenie i wypełnienie żył

szyi, obrzęk ramienia, twarzy i szyi

-

usuwamy cewnik, posiew, leczenie

p/zakrzepowe, trombolityczne (heparyna,
streptokinaza, TPA) min. 7 – 10 dni

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

NIEDROŻNOŚC CEWNIKA
- zapobieganie: przepłukiwanie

0.9%NaCl przed przerwą w
przetaczaniu płynów

- złogi tłuszczowe – przepłukiwanie

70% etanolem

- skrzepy krwi – 5000U uro- lub

streptokinazy

Powikłania żywienia

pozajelitowego

MECHANICZNE

ZŁAMANIE CEWNIKA
- najczęściej w okolicy gniazda do

czasowego zamykania cewnika

- usuwamy cewnik

Powikłania żywienia

pozajelitowego

METABOLICZNE

1.

Śpiączka hiperglikemiczna hiperosmotyczna

2.

Hipoglikemia

3.

Hiperglikemia

4.

Kwasica mleczanowa

5.

Mocznica

6.

Niewydolność oddechowa

7.

Hiperamonemia

8.

Hipocholesterolemia

9.

Niedobór niezbędnych kwasów tłuszczowych

10. Hipofosfatemia
11. Hipomagnezemia
12. Hipermagnezemia
13. Zaburzenia czynności wątroby
14. Metaboliczna choroba kości

Powikłania żywienia

pozajelitowego

SEPTYCZNE

1. KOLONIZACJA CEWNIKA DO

ZYWIENIA bez objawów infekcji

2. ZAKAŻENIA CEWNIKA
3. BAKTERIEMIA LUB SEPSA

ODCEWNIKOWA

Powikłania żywienia

pozajelitowego

SEPTYCZNE

Zakażenia mogą rozpoczynać się
od światła cewnika (70% łączenie,
przeciekanie linii, zakażona
mieszanina odżywcza, pobieranie
krwi przez cewnik), jego
zewnętrznej powierzchni (migracja
drobnoustrojów ze skóry, droga
krwiopochodna)

Powikłania żywienia

pozajelitowego

SEPTYCZNE

1. Objawy miejscowe: zaczerwienienie, ból,

obrzęk, wyciek treści surowiczej lub ropnej z

wkłucia.

2. Objawy ogólne: niecharakterystyczne,

często nie rozpoznawane jako objawy sepsy

odcewnikowej!!! Gorączka, ujemny bilans

azotowy, wzrost CRP, enzymów

wątrobowych, bóle mięsni brzucha,

duszności, bóle gardła
opisywano także: krwotoki, nudności,

wymioty, zaburzenia widzenia, letarg,

arytmie, niewydolność nerek

Powikłania żywienia

pozajelitowego

SEPTYCZNE

Czynniki etiologiczne:
- Staphyllococcus epidermidis
- Staphyllococcus aureus
- inne Gram +
- Candida sp.

Powikłania żywienia

pozajelitowego

SEPTYCZNE

Leczenie:
- usunięcie cewnika, pobranie

posiewu ze skóry w okolicy wkłucia
oraz krwi wewnątrz cewnika