Struktura szkolnictwa w

USA

Struktura szkolnictwa w USA

 Wysoka decentralizacja
 Nie istnieje w gruncie rzeczy jeden dominujący i uniwersalny system

szkolny - głos decydujący w sprawach edukacji posiadają
poszczególne stany oraz okręgi szkolne, a szczególnie mieszkający w
nich

obywatele

(zasada

ceniona

i pojmowana jako jedna z podstawowych wartości i prerogatyw
obywateli).

 Rząd federalny nie określa treści programowych dla całego kraju, ani

systemu nadzoru pedagogicznego, czy też sposobu, ani zakresu
kształcenia nauczycieli.

 Zgodnie z Konstytucją USA (10 poprawka z 1791 r.) są to uprawnienia

zarezerwowane dla niższych niż szczebli, niż poziom federalny

Struktura szkolnictwa w USA

Struktura szkolnictwa w USA

 W procesie historycznym ukształtowały się pewne cechy

uniwersalne systemu szkolnego w USA. Dzieci rozpoczynają
naukę w szkole w wieku 6 lat, bardzo często poprzedzoną
przygotowaniem przedszkolnym od piątego roku życia.
Większość przedszkoli dla pięciolatków jest bezpłatna.
Kształcenie dalsze jest również bezpłatne i przebiega w formie
szkolnej

przez

kolejne

12

lat

w różnorodnych modelach strukturalnych:

– 8 lat szkoły podstawowej + 4 lata szkoły średniej
– 4 lata szkoły podstawowej + 4 lata middle school (odpowiednik

gimnazjum) + 4 lata szkoły średniej

– 5 lat szkoły podstawowej + 3 lata junior high school (odpowiednik

gimnazjum) + 4 lata szkoły średniej

– 6 lat szkoły podstawowej + 6 lat szkoły średniej

Struktura szkolnictwa w USA

 Kształcenie na wyższych poziomach ma charakter w

zdecydowanej większości odpłatny, przy czym istnieje dobrze
rozbudowany system stypendiów federalnych, stanowych,
lokalnych oraz fundacyjnych, jak również system kredytów
niskooprocentowanych. Istniejące formy kształcenia na
poziomie powyżej szkoły średniej obejmują:

– Kształcenie zawodowe (1-2 lata)
– Community/Junior Colleges (2 lata) – do pewnego stopnia

odpowiednik 2 lat kształcenia w polskich wyższych szkołach
zawodowych, ewentualnie szkół policealnych

– Szkoły wyższe kształcące na poziomie undergraduate (licencjackim)
– Szkoły wyższe kształcące na poziomie master’s (magisterskim)
– Programy doktorskie i uczelnie kształcące w niektórych specjalnych

zawodach (prawo, medycyna).

Struktura szkolnictwa w USA

• Po szkole średniej (“high school”) studenci podejmują 4-letni

program studiów (“undergraduate studies”) na “college” lub

“university”, uzyskując tytuł “bachelor” w swoim generalnym

kierunku. Większość poprzestaje na tym.

• Mniejszość kontynuuje studia, tzw. zaawansowane (“graduate”)

na uczelniach, które oferują takie programy (“university”). Mogą

to być:

– Dla większość kierunków (inżynieryjne, przyrodnicze,

humanistyczne itd.):

• Masters of Science (MS)(odpowiednik mgr), dodatkowe1-2 lata po

“bachelor”

• Ph.D. (doktorat), dodatkowe 3+ lata po MS

– Dla innych kierunków tzw. “professional schools,” dodatkowe

3-4 lata po “bachelor:

• MD (medycyna) 4 lata
• JD (prawo) 3-4 lata
• MBA (bisnes i zarządzanie)

Finansowanie szkolnictwa w USA

 Finansowanie systemu szkolnego polega na kombinacji źródeł

finansowych
z różnych poziomów: lokalnego, stanowego i federalnego.

 Zasadnicza część środków finansowych pochodzi ze źródeł lokalnych -

finansowanie oparte jest o podatek od nieruchomości płacony przez
mieszkańców danego rejonu szkolnego.

 Jest to bardzo istotny element budżetów szkół dający zarazem

obywatelom poczucie „własności” szkół. Na tym oparty jest też silnie
zakorzeniony postulat obywateli dotyczący bieżącej lokalnej kontroli
nad systemem szkolnym. Finansowanie stanowe i federalne dopełnia
finansowanie z budżetów lokalnych (ma to szczególnie znaczenie w
dużych miastach i rejonach o niskich dochodach ludności) oraz pozwala
na finansowanie specjalnych programów inicjowanych przez władze
stanowe, czy też federalne.