1

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Andrzej Marjański

http://www.swspiz.pl/prv/amarjanski

Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania

Łódź, 2007

METODY ORGANIZACJI

METODY ORGANIZACJI

I ZARZĄDZANIA

I ZARZĄDZANIA

WYKŁAD

WYKŁAD

TECHNIKI MOTYWACYJNE

2

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

TECHNIKI MOTYWACYJNE

TECHNIKI MOTYWACYJNE

Czy motywacja jest ważna?

Ona jest wszystkim. Możesz być najlepiej

przygotowanym zawodowo, najbardziej

doświadczonym, wybitnie utalentowanym i

najzdolniejszym menedżerem na świecie, ale jeśli

twoim pracownikom zabraknie motywacji, w firmie

zatriumfuje miernota.

(Anne Bruce)

Dwóch rzeczy ludzie pragną bardziej niż seksu i

pieniędzy …. to uznanie i pochwała.

(Mary Kay Ash, załozycielka Mary Kay Cosmetics)

Techniki motywacyjne:

Techniki motywacyjne:



Zarządzanie przez motywację



Zarządzanie przez partycypację



Zarządzanie przez komunikację



Zarządzanie przez konflikt

3

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację to ciągłe poszukiwanie odpowiedzi
na fundamentalne pytanie nurtujące każdego kierownika :

Co zrobić aby pracownicy chętnie i dobrze

Co zrobić aby pracownicy chętnie i dobrze

pracowali?

pracowali?

4

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację
– czyli co zrobić, aby pracownicy chętnie i
dobrze pracowali

Motywowanie polega na wpływaniu na postawy i zachowania
za pośrednictwem określonych bodźców, które przekształcają
się w motywy (pobudki) działania uruchamiające jego
aktywność

(H. Bieniok. Metody sprawnego działania s. 247)

Pojęcia podstawowe:

Potrzeba

Potrzeba

– występujące u człowieka poczucie niezaspokojenia,

Niedostatku, braku czegoś co dla niego ma określone znaczenie.

Bodziec

Bodziec

–

narzędzie motywacji, wywołujący u człowieka reakcje

w postaci chęci działania

.

Motyw

Motyw

–

pragnienie, chęć zmian, sprawiające że jednostka

wykazuje gotowość celowego działania, które może polegać na podjęciu lub
zaniechaniu działania

5

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację – czyli co zrobić,
aby pracownicy chętnie i dobrze pracowali

Motywacja

Motywacja –

zintegrowany zespół motywów

uruchamiający i organizujący zachowanie człowieka
skierowane na realizację celu.

Motywowanie

Motywowanie –

polega na oddziaływaniu kierownika

na podwładnego za pośrednictwem takich bodźców,
które przekształcone w motywy działania spowodują
podjęcie i realizację przez pracownika oczekiwanych
celów, funkcji i zadań, a także przyjęcie preferowanych
przez motywującego postaw i zachowań.

Pobudzanie do pracy sprowadza się do

Pobudzanie do pracy sprowadza się do

:

:



Stwarzania określonych zachęt

– materialnych

( płaca, premia, nagroda, udział w zyskach …)



Stwarzania sytuacji przymusowej

– nakazy, groźby i

różnego rodzaju kary.

6

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację –
czyli co zrobić, aby pracownicy chętnie i dobrze
pracowali

Środki przymusu maja zdecydowanie mniejszą moc

Środki przymusu maja zdecydowanie mniejszą moc

motywacyjną niż środki zachęty

motywacyjną niż środki zachęty

7

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

– czyli

co zrobić, aby pracownicy chętnie i dobrze pracowali

Proces motywowania jest jednym z najtrudniejszych zadań
kierownika w każdej organizacji i wymaga od niego wielu
zabiegów m.in.:



Identyfikacji predyspozycji, potrzeb i aspiracji pracowników, a także

uznawanych przez nich wartości.



Stworzenia zróżnicowanego arsenału motywatorów adekwatnych do

oczekiwań poszczególnych pracowników, jak i odpowiadających
zbiorowym preferencjom zespołu.



Uporządkowania zbioru motywatorów, tak by tworzyły wewnętrznie

spoisty, skuteczny system bodźców.



Wzajemne dostosowanie systemu motywacyjnego i celów

organizacyjnych w myśl zasady, że efektywny system motywacyjny jest
środkiem realizacji zaplanowanych celów i zadań instytucji.

8

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

–

–

czyli co zrobić,

czyli co zrobić,

aby pracownicy chętnie i dobrze pracowali

aby pracownicy chętnie i dobrze pracowali

Proces zarządzania przez motywowanie – podstawowy

Proces zarządzania przez motywowanie – podstawowy

schemat

schemat

Identyfikacja potrzeb

pracowników

Tworzenie zestawów

motywatorów

Zdefiniowanie celów

przedsiębiorstwa

Skonstruowanie systemu

motywacyjnego

Aktualne potrzeby pracowników

Motywacja – zespół motywów

Działania preferowane przez przedsiębiorstwo

9

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

–

czyli co zrobić, aby pracownicy chętnie i dobrze pracowali

Klasyfikacja potrzeb wg Abrahama Maslowa



Potrzeby samorealizacji



Potrzeby emocjonalne



Potrzeby społeczne



Potrzeby bezpieczeństwa



Potrzeby fizjologiczne

Klasyfikacja wg F. Herzberga

Klasyfikacja wg F. Herzberga



Czynniki ogólnej higieny pracy- mogące powodować niezadowolenie

(polityka prz. wobec pracowników, warunki pracy, kontrola, stosunki
międzyludzkie, zarobki, bezpieczeństwo pracy)



Motywatory- pobudzające do pracy (praca sama w sobie, osiągnięcia,

uznanie, odpowiedzialność, rozwój, awans)

10

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

D. McGregor –

D. McGregor –

teoria X i teoria Y

teoria X i teoria Y

Teoria X

–

przeciętny człowiek nie lubi pracy i będzie jej unikał

jak tylko to jest możliwe



Z powodu niechęci do pracy trzeba go stale do niej

zmuszać, kontrolować i grozić karą aby skłonić do

wysiłku



Przeciętny człowiek jest mało ambitny i unika

odpowiedzialności, wobec czego woli być kierowany i

zmuszany do pracy.

11

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację – D. Mc. Gregor –

Zarządzanie przez motywację – D. Mc. Gregor –

teoria X i teoria Y

teoria X i teoria Y

Teoria Y

Teoria Y

-

Zarówno fizyczny jak i umysłowy wysiłek

przy pracy jest taką samą potrzebą naturalną

człowieka jak odpoczynek i zabawa.



Osobiste zaangażowanie w realizację wytyczanych

celów wynika nie tylko ze spodziewanych korzyści

materialnych, ale przede wszystkim z chęci

zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu.



Mimo uciążliwości pracy człowiek odczuwa

zadowolenie, gdy uda mu się wykonać trudne,

zadanie, co spełnia rolę pozytywnej motywacji do

podejmowania dalszych działań



Ludzie są skłonni do podejmowania się z własnej

inicjatywy trudnych zadań i przyjmowania za nie

odpowiedzialności



Większość ludzi posiada wrodzoną wyobraźnię,

pomysłowość i chęć do pracy, oczekując od formy

jedynie stworzenia odpowiednich warunków do ich

ujawnienia i wykorzystania

12

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację –

Zarządzanie przez motywację –

założenia teorii Z

założenia teorii Z

Teoria Z

Teoria Z

– opracowana przez japończyka

W. Osuchi

jest z powodzeniem wykorzystywana w Japonii, jako

teoria uwzględniająca mentalność i kulturę

Japończyków .

Założenia teorii Z:

•

tworzenie poczucia zaangażowania, bliskiej

współpracy i szerokiego współdziałania wielu ludzi

(rodzinna atmosfera)w realizacji wspólnych celów

•

położenie nacisku na kolektywne podejmowanie

decyzji na bazie wcześniej wypracowanego

konsensusu i szerokiego uzgodnienia w wszystkimi

uczestnikami procesu decyzyjnego.

•

Entuzjazm w pracy na wszystkich szczeblach

•

zaufanie pomiędzy wszystkimi kierownikami i

pracownikami

•

Gwarantowane długoterminowe zatrudnienie dla

wszystkich pracowników

•

Pokora i bezinteresowność w działaniach na rzecz

swojej firmy.

13

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację -

Zarządzanie przez motywację - korzyści i

zagrożenia

Korzyści

Korzyści



Skłania kierownika do zindywidualizowanego

postrzegania podwładnego przez pryzmat jego potrzeb

i wartości



Zaspokajanie potrzeb i oczekiwań pracownika



Kreowanie pożądanych postaw i zachowań

pracownika



Zwiększenie aktywności, zaangażowania i wysiłku

pracowników



Generowanie zróżnicowanych motywów działania



Zwiększenie skuteczności oddziaływania na

podwładnego



Integracja celów indywidualnych z celami

przedsiębiorstwa



Rozwijanie kultury organizacyjnej sprzyjającej

postawom proefektywnościowym i lojalnym wobec

instytucji

14

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację
korzyści i zagrożenia

Wady

Wady



Możliwość niedokładnego rozpoznania kwalifikacji,

predyspozycji, potrzeb i aspiracji pracownika.



Wykorzystanie przez kierownika założeń

jednowymiarowego modelu podwładnego np.

człowieka racjonalnego



Niebezpieczeństwo jednostronnego motywowania

pracownika, np. tylko bodźce negatywne lub

materialne



Możliwość braku spójności rozbudowanego zestawu

motywatorów

15

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację –

Zarządzanie przez motywację –

Podsumowanie

Podsumowanie



Pracownicy

– to świadome i samodzielne podmioty,

które pracują w przedsiębiorstwie nie tylko dla

pieniędzy, ale także dla zaspokojenia swych potrzeb

wyższego rzędu.



Istnieje

konieczność powiązania płac z wynikami pracy.



Niematerialne

bodźce pozytywne

( pochwały, wyrazy

uznania, podziękowania) są bardziej skuteczne do

bodźców negatywnych

(gróźb, kar i represji).



Każdy

człowiek jest inny

i posiada własną hierarchię

potrzeb, ale wiele potrzeb jest wspólnych dla.

Nie istnieje

jedna powszechnie uznawana i uniwersalna

koncepcja motywowania.
Skuteczny system motywacyjny powinien

uwzględniać:



Potrzeby podwładnych



Cele organizacji



Inne czynniki sytuacyjne

16

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację – Podsumowanie

Zarządzanie przez motywację – Podsumowanie

O efektywności procesu motywowania zadecyduje

O efektywności procesu motywowania zadecyduje

zdolność menedżera do dynamizowania procesu

zdolność menedżera do dynamizowania procesu

„dojrzewania” podwładnych

„dojrzewania” podwładnych

17

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację – Podsumowanie

Zarządzanie przez motywację – Podsumowanie

Technika modyfikacji zachowań

Technika modyfikacji zachowań (OB Mod –
Organizational Behawior Modification) polega
nacelowym wzmacnianiu zachowań pożądanych przez
kierownictwo

18

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

– praktyczne implikacje

– praktyczne implikacje

Tomasz Kowalski, dyrektor regionalny sieci sklepów odzieżowych, mocno
podkreślał swoim kierowników sklepów, że cała uzyskana gotówka musi być
codziennie wieczorem prze zamknięciem sklepu składna w najbliższym
banku. By zaakcentować to jeszcze mocniej, stwierdził: „Firma nie chce
narażać się na włamania tylko dlatego, że zostawiacie gotówkę na noc w
kasie sklepowej”. Większość kierowników sklepów nie miała kłopotów z
wykonaniem polecenia. Niektórzy jednak – ci mianowicie, których sklepy
zlokalizowane były w uznawane za niebezpieczne wieczorami dzielnicach w
centrum miasta lub z dala od najbliższego banku –nie zawsze wykonywali
instrukcję dyrektora regionalnego.
Pewnej nocy, jeden ze sklepów w centrum miasta został okradziony, a strata
wyniosła 6.000 zł. Kowalski wezwał Kierownika sklepu i oznajmił mu: „Jesteś
zwolniony! Znałeś przepis w sprawie usuwania gotówki ze sklepu i celowo się
do niego nie dostosowałeś”. Kierownik odparł: „ Ten przepis w moim
przypadku był nierealny i powinieneś był o tym wiedzieć. W naszej dzielnicy
było wiele napadów na osoby przenoszące utarg do banków. Starałem ci się
to wyjaśnić ale nie zostałem wysłuchany. Oprócz tego wiem, że sklep jest
ubezpieczony na tą stratę. Tak czy inaczej nie możesz mnie zwolnić z tego
powodu. W dokumentach firmy określających naszą politykę pod tym
względem nie ma o takich rozwiązaniach żadnej wzmianki. Jeżeli będę
zmuszony, to przedstawię moją sprawę prezesowi firmy.

19

Andrzej Marjański – Katedra Zarządzania SWSPiZ Metody Organizacji i Zarządzania W.4

Zarządzanie przez motywację

Zarządzanie przez motywację

– praktyczne implikacje

Pytanie 1:

Pytanie 1:

Jakie działania podjąłbyś na miejscu prezesa firmy?

Pytanie 2:

Pytanie 2:

Z którą teorią McGregora - X czy Y wydają się być zgodne
poglądy dyrektora regionalnego?