Wprowadzenie do podawanie leków
Wprowadzenie do podawanie leków
drogą iniekcji
drogą iniekcji
Przez iniekcję rozumie się podanie leku za
Przez iniekcję rozumie się podanie leku za
pomocą igły (kaniuli) do tkanek, jam ciała albo
pomocą igły (kaniuli) do tkanek, jam ciała albo
naczyń krwionośnych.
naczyń krwionośnych.
Można wymienić następujące rodzaje iniekcji:
Można wymienić następujące rodzaje iniekcji:
podskórne, śródskórne, domięśniowe, dożylne,
podskórne, śródskórne, domięśniowe, dożylne,
dotętnicze.
dotętnicze.
W formie wstrzyknięć podaje się leki, które
W formie wstrzyknięć podaje się leki, które
otrzymane drogą doustną ulegają unieczynnieniu
otrzymane drogą doustną ulegają unieczynnieniu
w przewodzie pokarmowym, np. substancje
w przewodzie pokarmowym, np. substancje
białkowe (insulina).
białkowe (insulina).
Wstrzyknięcia można wykonać wtedy, kiedy
Wstrzyknięcia można wykonać wtedy, kiedy
drogą doustną nie można podać leku, ze względu
drogą doustną nie można podać leku, ze względu
np. na niebezpieczeństwo zachłyśnięcia się
np. na niebezpieczeństwo zachłyśnięcia się
pacjenta.
pacjenta.
Początek działania leku podanego
Początek działania leku podanego
drogą iniekcji jest szybszy oraz
drogą iniekcji jest szybszy oraz
dawkowanie przeważnie
dawkowanie przeważnie
dokładniejsze niż przy podaniu drogą
dokładniejsze niż przy podaniu drogą
doustną.
doustną.
Dzięki szczególnym metodom można
Dzięki szczególnym metodom można
przedłużyć uwalnianie się substancji
przedłużyć uwalnianie się substancji
czynnej z wstrzykniętego preparatu
czynnej z wstrzykniętego preparatu
do kilku miesięcy.
do kilku miesięcy.
Przy realizowaniu zabiegów
Przy realizowaniu zabiegów
diagnostycznych, leczniczych i
diagnostycznych, leczniczych i
rehabilitacyjnych należy przestrzegać
rehabilitacyjnych należy przestrzegać
następujących zasad:
następujących zasad:
I.
I.
Znać:
Znać:
pacjenta i jego stan,
pacjenta i jego stan,
cel zabiegu,
cel zabiegu,
technikę wykonywania zabiegu,
technikę wykonywania zabiegu,
niezbędny sprzęt i sposób jego
niezbędny sprzęt i sposób jego
przygotowania,
przygotowania,
niebezpieczeństwa dla pacjenta
niebezpieczeństwa dla pacjenta
wynikające z wykonywanego zabiegu,
wynikające z wykonywanego zabiegu,
rodzaj pomocy pacjentowi w przypadku
rodzaj pomocy pacjentowi w przypadku
wystąpienia powikłań.
wystąpienia powikłań.
II.
II.
Prawidłowo zorganizować stanowisko
Prawidłowo zorganizować stanowisko
pracy.
pracy.
III.
III.
Przygotować psychicznie pacjenta do
Przygotować psychicznie pacjenta do
zabiegu:
zabiegu:
poznać jego wiedzę i doświadczenie związane z
poznać jego wiedzę i doświadczenie związane z
wykonywanym zabiegiem,
wykonywanym zabiegiem,
zachować terapeutyczną postawę wobec
zachować terapeutyczną postawę wobec
pacjenta,
pacjenta,
jeśli zachodzi potrzeba, wyjaśnić cel i przebieg
jeśli zachodzi potrzeba, wyjaśnić cel i przebieg
zabiegu,
zabiegu,
sprawdzić, czy pacjent wyraził zgodę na
sprawdzić, czy pacjent wyraził zgodę na
wykonanie zabiegu,
wykonanie zabiegu,
zapewnić go o sprawowaniu w czasie zabiegu
zapewnić go o sprawowaniu w czasie zabiegu
opieki przez pielęgniarkę,
opieki przez pielęgniarkę,
wyjaśnić pożądany i oczekiwany sposób
wyjaśnić pożądany i oczekiwany sposób
zachowania pacjenta podczas zabiegu,
zachowania pacjenta podczas zabiegu,
uwzględnić w planowanych czynnościach
uwzględnić w planowanych czynnościach
życzenia i
życzenia i
przyzwyczajenia pacjenta,
przyzwyczajenia pacjenta,
uspokoić pacjenta.
uspokoić pacjenta.
IV.
IV.
Przygotować fizycznie pacjenta do
Przygotować fizycznie pacjenta do
zabiegu:
zabiegu:
podać lek, zastosować zleconą dietę,
podać lek, zastosować zleconą dietę,
ułożyć we właściwej do zabiegu i
ułożyć we właściwej do zabiegu i
wygodnej pozycji, wykonać np. lewatywę,
wygodnej pozycji, wykonać np. lewatywę,
zapewnić bezpieczeństwo,
zapewnić bezpieczeństwo,
zapewnić warunki intymności.
zapewnić warunki intymności.
V.
V.
Przed i po zabiegu umyć higienicznie
Przed i po zabiegu umyć higienicznie
ręce.
ręce.
VI.
VI.
W czasie wykonywania zabiegów
W czasie wykonywania zabiegów
stosować ruchy celowe, zręczne,
stosować ruchy celowe, zręczne,
delikatne, skoordynowane, aby nie męczyć
delikatne, skoordynowane, aby nie męczyć
pacjenta i wykorzystać minimalną ilość
pacjenta i wykorzystać minimalną ilość
czasu.
czasu.
VII.
VII.
W czasie trwania zabiegu
W czasie trwania zabiegu
obserwować stan pacjenta i pytać o jego
obserwować stan pacjenta i pytać o jego
samopoczucie.
samopoczucie.
VIII.
VIII.
Po wykonanym zabiegu zapewnić
Po wykonanym zabiegu zapewnić
pacjentowi bezpieczeństwo, warunki do
pacjentowi bezpieczeństwo, warunki do
odpoczynku, ewentualnie podać posiłek
odpoczynku, ewentualnie podać posiłek
lub napój.
lub napój.
IX.
IX.
Przestrzegać zasad jałowości podczas
Przestrzegać zasad jałowości podczas
wykonywania zabiegów aseptycznych.
wykonywania zabiegów aseptycznych.
X.
X.
Stosować uniwersalne środki
Stosować uniwersalne środki
ostrożności w zapobieganiu przenoszenia
ostrożności w zapobieganiu przenoszenia
HIV zalecane przez WHO
HIV zalecane przez WHO
XI.
XI.
Wszystkie wykonywane zlecenia
Wszystkie wykonywane zlecenia
udokumentować.
udokumentować.
Podawanie leków drogą wstrzyknięć
Podawanie leków drogą wstrzyknięć
wymaga przestrzegania zasad i
wymaga przestrzegania zasad i
wskazówek:
wskazówek:
aseptyki,
aseptyki,
zlecenie wykonania wstrzyknięcia musi
zlecenie wykonania wstrzyknięcia musi
zawierać następujące dane: informacje o
zawierać następujące dane: informacje o
leku (nazwa handlowa, ewentualnie
leku (nazwa handlowa, ewentualnie
stężenie, ilość przypadająca na dawkę),
stężenie, ilość przypadająca na dawkę),
droga podania, np. podskórnie, czas i
droga podania, np. podskórnie, czas i
częstość podania, czynności kontrolne, np.
częstość podania, czynności kontrolne, np.
pomiar ciśnienia tętniczego krwi, szybkość
pomiar ciśnienia tętniczego krwi, szybkość
przepływu, np. w ml na minutę (w
przepływu, np. w ml na minutę (w
przypadku wlewu kroplowego), czas infuzji,
przypadku wlewu kroplowego), czas infuzji,
np. 30 minut lub ilość dobową, podpis
np. 30 minut lub ilość dobową, podpis
zlecającego;
zlecającego;
kontrola leków: zawartość ampułki (fiolki), ilość,
kontrola leków: zawartość ampułki (fiolki), ilość,
stężenie, droga podania, przechowywanie, termin
stężenie, droga podania, przechowywanie, termin
ważności, oznaki rozkładu (zmętnienie, kłaczki,
ważności, oznaki rozkładu (zmętnienie, kłaczki,
zmiana barwy), temperatura (ampułki wyjęte z
zmiana barwy), temperatura (ampułki wyjęte z
lodówki należy ogrzać trzymając w ręce); lek w
lodówki należy ogrzać trzymając w ręce); lek w
postaci zawiesiny wymieszać przez kilkakrotne
postaci zawiesiny wymieszać przez kilkakrotne
przechylenie lub obracanie;
przechylenie lub obracanie;
podawać wyłącznie te leki, których znane jest
podawać wyłącznie te leki, których znane jest
działanie, możliwe powikłania oraz sposób
działanie, możliwe powikłania oraz sposób
udzielania pierwszej pomocy; w przypadku mało
udzielania pierwszej pomocy; w przypadku mało
znanych leków przed ich użyciem należy
znanych leków przed ich użyciem należy
przeczytać dokładnie wskazówki zawarte na
przeczytać dokładnie wskazówki zawarte na
opakowaniu oraz załączoną do opakowania
opakowaniu oraz załączoną do opakowania
ulotkę; w przypadku konieczności użycia 2
ulotkę; w przypadku konieczności użycia 2
opakowań leków należy przestrzegać tej samej
opakowań leków należy przestrzegać tej samej
serii jednego producenta;
serii jednego producenta;
leki podawać do odpowiedniej (wskazanej przez
leki podawać do odpowiedniej (wskazanej przez
producenta) tkanki; niektóre leki można podawać do kilku
producenta) tkanki; niektóre leki można podawać do kilku
tkanek, inne wybiórczo, tylko do jednego rodzaju tkanki;
tkanek, inne wybiórczo, tylko do jednego rodzaju tkanki;
wprowadzenie leku do innej tkanki (wbrew zaleceniom
wprowadzenie leku do innej tkanki (wbrew zaleceniom
producenta) może spowodować groźne dla zdrowia lub
producenta) może spowodować groźne dla zdrowia lub
życia powikłania (np. lek silnie drażniący podany do tkanki
życia powikłania (np. lek silnie drażniący podany do tkanki
podskórnej spowoduje jej martwicę, zawiesina
podskórnej spowoduje jej martwicę, zawiesina
wprowadzona dożylnie zator naczyniowy);
wprowadzona dożylnie zator naczyniowy);
iniekcje i wlewy kroplowe należy przygotowywać w
iniekcje i wlewy kroplowe należy przygotowywać w
zamkniętym pomieszczeniu, na powierzchni
zamkniętym pomieszczeniu, na powierzchni
zdezynfekowanej preparatem do dezynfekcji powierzchni
zdezynfekowanej preparatem do dezynfekcji powierzchni
np. Incidin Liquid spray;
np. Incidin Liquid spray;
do dezynfekcji fiolek, ampułek, skóry przed
do dezynfekcji fiolek, ampułek, skóry przed
iniekcjami stosować preparaty
iniekcjami stosować preparaty
antyseptyczne w płynie, np. Dodesept
antyseptyczne w płynie, np. Dodesept
(nanieść na jałowy gazik i rozprowadzić na
(nanieść na jałowy gazik i rozprowadzić na
skórze) lub butelce z rozpryskiwaczem, np.
skórze) lub butelce z rozpryskiwaczem, np.
Softasept N należy pozwolić zadziałać
Softasept N należy pozwolić zadziałać
preparatowi przez minimum 15 – 30 sek.
preparatowi przez minimum 15 – 30 sek.
(wyschnąć);
(wyschnąć);
w miejscu wstrzyknięcia oczyszcza się
w miejscu wstrzyknięcia oczyszcza się
skórę na obszarze 2,5 – 5 cm2 ;
skórę na obszarze 2,5 – 5 cm2 ;
odkażonego miejsca nie można dotykać
odkażonego miejsca nie można dotykać
(ewentualnie jałowymi rękawiczkami) i nie
(ewentualnie jałowymi rękawiczkami) i nie
należy na nie dmuchać;
należy na nie dmuchać;
stosować sprzęt jednorazowego użytku
stosować sprzęt jednorazowego użytku
(igły i strzykawki typu Luer);
(igły i strzykawki typu Luer);
sprawdzić używane igły i strzykawki pod
sprawdzić używane igły i strzykawki pod
kątem jałowości, uszkodzenia i/lub
kątem jałowości, uszkodzenia i/lub
przeterminowania opakowania;
przeterminowania opakowania;
do nabierania leku stosować strzykawki o
do nabierania leku stosować strzykawki o
pojemności 1 ml, 2 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml,
pojemności 1 ml, 2 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml,
odpowiedniej do ilości leku oraz objętości
odpowiedniej do ilości leku oraz objętości
ewentualnego roztworu. Niektóre leki
ewentualnego roztworu. Niektóre leki
dożylne należy rozcieńczyć właściwym dla
dożylne należy rozcieńczyć właściwym dla
danego leku roztworem. Przy strzykawkach
danego leku roztworem. Przy strzykawkach
o dużych pojemnościach, którymi podaje
o dużych pojemnościach, którymi podaje
się leki dożylnie najdogodniejsze jest
się leki dożylnie najdogodniejsze jest
użycie takich strzykawek, których nasadka
użycie takich strzykawek, których nasadka
dla igły jest umiejscowiona brzeżnie;
dla igły jest umiejscowiona brzeżnie;
opakowanie ze strzykawką jednorazowego użytku
opakowanie ze strzykawką jednorazowego użytku
otwierać w przewidzianym miejscu (na wysokości
otwierać w przewidzianym miejscu (na wysokości
tłoka); nie należy przeciskać strzykawki przez
tłoka); nie należy przeciskać strzykawki przez
opakowanie papierowe, aby nie zakazić nasadki,
opakowanie papierowe, aby nie zakazić nasadki,
następnie ostrożnie położyć ją na podstawce;
następnie ostrożnie położyć ją na podstawce;
wyjmować igłę z jałowego opakowania przez
wyjmować igłę z jałowego opakowania przez
rozchylenie ,,listków opakowania”, a następnie
rozchylenie ,,listków opakowania”, a następnie
połączyć igłę w osłonce ze strzykawką; tuż przed
połączyć igłę w osłonce ze strzykawką; tuż przed
nabraniem leku usunąć osłonkę z igły i dobrze ją
nabraniem leku usunąć osłonkę z igły i dobrze ją
umocować na strzykawce (przed wprowadzeniem
umocować na strzykawce (przed wprowadzeniem
igły do ampułki skierować ścięcie ostrza igły w
igły do ampułki skierować ścięcie ostrza igły w
przeciwną stronę niż podziałka strzykawki,
przeciwną stronę niż podziałka strzykawki,
oparcie ścięcia igły o wewnętrzną dolną ścianę
oparcie ścięcia igły o wewnętrzną dolną ścianę
ampułki ułatwia pobranie całej dawki leku);
ampułki ułatwia pobranie całej dawki leku);
nie mieszać różnych leków w jednej strzykawce
nie mieszać różnych leków w jednej strzykawce
lub dodawać do płynów przeznaczonych do
lub dodawać do płynów przeznaczonych do
kroplowych wlewów dożylnych - tabela 3; wiele
kroplowych wlewów dożylnych - tabela 3; wiele
leków upośledza wzajemnie swoje działanie
leków upośledza wzajemnie swoje działanie
prowadząc do niezgodności fizycznej,
prowadząc do niezgodności fizycznej,
terapeutycznej, chemicznej; nie wolno łączyć
terapeutycznej, chemicznej; nie wolno łączyć
roztworów wodnych z oleistymi, żadnych leków z
roztworów wodnych z oleistymi, żadnych leków z
metalami ciężkimi, nowych mniej znanych leków
metalami ciężkimi, nowych mniej znanych leków
oraz tych, które różnią się znacznie pod
oraz tych, które różnią się znacznie pod
względem pH lub po połączeniu dają nie znikające
względem pH lub po połączeniu dają nie znikające
zmiany dostrzegalne dla oka takie jak pojawienie
zmiany dostrzegalne dla oka takie jak pojawienie
się zapachu, zabarwienia, lekkiego zmętnienia,
się zapachu, zabarwienia, lekkiego zmętnienia,
skoagulowanego żelu, wytrącanie się osadu;
skoagulowanego żelu, wytrącanie się osadu;
leki nabierać do strzykawki bezpośrednio przed
leki nabierać do strzykawki bezpośrednio przed
podaniem. Po otwarciu ampułki nie należy
podaniem. Po otwarciu ampułki nie należy
przechowywać leku dłużej niż przez okres 30
przechowywać leku dłużej niż przez okres 30
minut, a ampułki zużyte częściowo należy
minut, a ampułki zużyte częściowo należy
wyrzucić;
wyrzucić;
mieszaninę leku i płynu infuzyjnego, podać jak
mieszaninę leku i płynu infuzyjnego, podać jak
najszybciej po przygotowaniu zgodnie z
najszybciej po przygotowaniu zgodnie z
zaleceniami producenta (ilość i rodzaj płynu
zaleceniami producenta (ilość i rodzaj płynu
infuzyjnego, czas przetoczenia), np. zawartość
infuzyjnego, czas przetoczenia), np. zawartość
ampułki Aldactone (200mg/10 ml) rozcieńczyć w
ampułki Aldactone (200mg/10 ml) rozcieńczyć w
250 ml 0,9% chlorku sodu lub 5% roztworze
250 ml 0,9% chlorku sodu lub 5% roztworze
glukozy i podawać we wlewie dożylnym przez 30
glukozy i podawać we wlewie dożylnym przez 30
min.,
min.,
w przypadku podawania różnych płynów
w przypadku podawania różnych płynów
infuzyjnych przez kraniki wielodrożne zwracać
infuzyjnych przez kraniki wielodrożne zwracać
uwagę na zgodność roztworów;
uwagę na zgodność roztworów;
nie wolno dodawać innych leków do
nie wolno dodawać innych leków do
następujących roztworów: krew, preparaty
następujących roztworów: krew, preparaty
krwiopochodne, roztwory aminokwasów, emulsje
krwiopochodne, roztwory aminokwasów, emulsje
tłuszczowe, stężone roztwory elektrolitów;
tłuszczowe, stężone roztwory elektrolitów;
niektóre leki należy chronić przed
niektóre leki należy chronić przed
światłem, np. amfoterycynę, kwas foliowy,
światłem, np. amfoterycynę, kwas foliowy,
nifedypinę, nitroglicerynę, wit. C;
nifedypinę, nitroglicerynę, wit. C;
do rozpuszczenia leku w postaci suchej
do rozpuszczenia leku w postaci suchej
substancji w ampułce należy używać
substancji w ampułce należy używać
wyłącznie rozpuszczalnika załączonego do
wyłącznie rozpuszczalnika załączonego do
opakowania; wyjątki są dopuszczalne, gdy
opakowania; wyjątki są dopuszczalne, gdy
jest to wyraźnie zaznaczone w załączonej
jest to wyraźnie zaznaczone w załączonej
do leku instrukcji;
do leku instrukcji;
do nabierania leku z ampułki używać igieł
do nabierania leku z ampułki używać igieł
o możliwie najmniejszej średnicy, ze
o możliwie najmniejszej średnicy, ze
względu na możliwość wciągnięcia
względu na możliwość wciągnięcia
odłamków szkła;
odłamków szkła;
do nabrania leku z fiolki używać możliwie cienkiej
do nabrania leku z fiolki używać możliwie cienkiej
igły, wkłutej pionowo w zaznaczony na korku
igły, wkłutej pionowo w zaznaczony na korku
okrąg (tępe i grube igły nie przecinają gumy
okrąg (tępe i grube igły nie przecinają gumy
korka, lecz wkruszają ją i wpychają do fiolki,
korka, lecz wkruszają ją i wpychają do fiolki,
zanieczyszczając jej zawartość oraz powodując
zanieczyszczając jej zawartość oraz powodując
nieszczelność korka); w przypadku fiolek
nieszczelność korka); w przypadku fiolek
kilkakrotnego użytku należy stosować igły Sterifix
kilkakrotnego użytku należy stosować igły Sterifix
– Mini – Spikes, które ułatwiają powtórne jałowe
– Mini – Spikes, które ułatwiają powtórne jałowe
pobranie leku; należy zaznaczyć datę pierwszego
pobranie leku; należy zaznaczyć datę pierwszego
pobrania leku z fiolki do kilkakrotnego nakłucia;
pobrania leku z fiolki do kilkakrotnego nakłucia;
zawartość fiolki powinna być zużyta tego samego
zawartość fiolki powinna być zużyta tego samego
dnia lub przynajmniej w ciągu krótkiego czasu
dnia lub przynajmniej w ciągu krótkiego czasu
przez tą samą osobę; często okres trwałości leku
przez tą samą osobę; często okres trwałości leku
w nakłutej fiolce można wydłużyć poprzez
w nakłutej fiolce można wydłużyć poprzez
przechowywanie w lodówce, przestrzegając
przechowywanie w lodówce, przestrzegając
zaleceń instrukcji dołączonej do opakowania;
zaleceń instrukcji dołączonej do opakowania;
puste ampułki, fiolki wolno usuwać dopiero
puste ampułki, fiolki wolno usuwać dopiero
po podaniu leku; powinny być położone
po podaniu leku; powinny być położone
obok podpisanej strzykawki z lekiem, w
obok podpisanej strzykawki z lekiem, w
sposób wykluczający pomyłkę;
sposób wykluczający pomyłkę;
w przypadku stosowania leków, które
w przypadku stosowania leków, które
łatwo wywołują odczyny alergiczne, np.
łatwo wywołują odczyny alergiczne, np.
antybiotyki należy unikać kontaktu ze
antybiotyki należy unikać kontaktu ze
skórą oraz wziewania: stosować
skórą oraz wziewania: stosować
rękawiczki, maskę ochronną, a w
rękawiczki, maskę ochronną, a w
przypadku przygotowania cytostatyków,
przypadku przygotowania cytostatyków,
które mogą uszkadzać skórę, używać
które mogą uszkadzać skórę, używać
dodatkowo okulary i wyciąg (digestorium) -
dodatkowo okulary i wyciąg (digestorium) -
Rozporządzenie MZiOS z 19.06.1996 (Dz.
Rozporządzenie MZiOS z 19.06.1996 (Dz.
U. nr 80, poz. 376);
U. nr 80, poz. 376);
nabieranie leku z ampułki: sprawdzić czy
nabieranie leku z ampułki: sprawdzić czy
ampułka nadaje się do przełamania poniżej
ampułka nadaje się do przełamania poniżej
zaznaczonego punktu (przeważnie jest to biały
zaznaczonego punktu (przeważnie jest to biały
pasek na szyjce lub kropka dowolnego koloru na
pasek na szyjce lub kropka dowolnego koloru na
główce ampułki) czy trzeba ją przepiłować;
główce ampułki) czy trzeba ją przepiłować;
zwrócić uwagę czy w główce ampułki nie
zwrócić uwagę czy w główce ampułki nie
znajduje się lek i usunąć go (lekko uderzając
znajduje się lek i usunąć go (lekko uderzając
palcem w główkę ampułki); ewentualnie
palcem w główkę ampułki); ewentualnie
nadpiłować szyjkę ampułki i odkazić jałowym
nadpiłować szyjkę ampułki i odkazić jałowym
gazikiem nasączonym preparatem
gazikiem nasączonym preparatem
antyseptycznym (zagwarantuje to eliminację
antyseptycznym (zagwarantuje to eliminację
opiłków i odłamków szklanych, a tym samym
opiłków i odłamków szklanych, a tym samym
jałowość leku); ułamać szyjkę przy użyciu
jałowość leku); ułamać szyjkę przy użyciu
suchego jałowego gazika (pozwoli to uniknąć
suchego jałowego gazika (pozwoli to uniknąć
zranień odłamkami szkła w przypadku pęknięcia
zranień odłamkami szkła w przypadku pęknięcia
ampułki oraz zapobiegnie wciśnięciu preparatu
ampułki oraz zapobiegnie wciśnięciu preparatu
antyseptycznego do wnętrza ampułki); wyrzucić
antyseptycznego do wnętrza ampułki); wyrzucić
ampułkę, jeśli dostaną się do jej środka odłamki
ampułkę, jeśli dostaną się do jej środka odłamki
szkła lub ostatecznie jeśli jest to drogi lek nabrać
szkła lub ostatecznie jeśli jest to drogi lek nabrać
go do strzykawki przez igłę o małym świetle, nie
go do strzykawki przez igłę o małym świetle, nie
dotykając dna ampułki;
dotykając dna ampułki;
nabieranie leku w postaci płynnej z fiolki:
nabieranie leku w postaci płynnej z fiolki:
usunięcie wierzchniej osłonki; odkażenie korka
usunięcie wierzchniej osłonki; odkażenie korka
gumowego (niekonieczne jeśli podczas usuwania
gumowego (niekonieczne jeśli podczas usuwania
osłonki nie zainfekowano korka); nabranie do
osłonki nie zainfekowano korka); nabranie do
strzykawki takiej objętości powietrza jaka
strzykawki takiej objętości powietrza jaka
odpowiada objętości roztworu, który chce się
odpowiada objętości roztworu, który chce się
pobrać z fiolki; wystrzyknięcie powietrza ze
pobrać z fiolki; wystrzyknięcie powietrza ze
strzykawki do fiolki (powstaje w niej niewielkie
strzykawki do fiolki (powstaje w niej niewielkie
nadciśnienie, które wyrównuje się w wyniku
nadciśnienie, które wyrównuje się w wyniku
pobrania leku); odwrócenie fiolki; pobranie nieco
pobrania leku); odwrócenie fiolki; pobranie nieco
więcej roztworu niż wynosi wymagana objętość
więcej roztworu niż wynosi wymagana objętość
leku; przesunięcie pęcherzyka powietrza ku górze
leku; przesunięcie pęcherzyka powietrza ku górze
strzykawki i wstrzyknięcie go wraz z nadmierną
strzykawki i wstrzyknięcie go wraz z nadmierną
ilością roztworu do fiolki (nie wolno tego robić gdy
ilością roztworu do fiolki (nie wolno tego robić gdy
do strzykawki wcześniej nabrany był inny lek);
do strzykawki wcześniej nabrany był inny lek);
nabieranie leku w postaci suchej substancji
nabieranie leku w postaci suchej substancji
z fiolki: odkażenie korka fiolki, nabranie
z fiolki: odkażenie korka fiolki, nabranie
zalecanego rozpuszczalnika do strzykawki,
zalecanego rozpuszczalnika do strzykawki,
wprowadzenie powolne rozpuszczalnika do
wprowadzenie powolne rozpuszczalnika do
fiolki, poczekanie aż lek się rozpuści,
fiolki, poczekanie aż lek się rozpuści,
nabranie leku do strzykawki;
nabranie leku do strzykawki;
od chwili przełamania ampułki do
od chwili przełamania ampułki do
momentu nabrania leku do strzykawki w
momentu nabrania leku do strzykawki w
miarę możliwości wstrzymać oddech (w
miarę możliwości wstrzymać oddech (w
przypadku braku maski); pozwoli to
przypadku braku maski); pozwoli to
uniknąć zanieczyszczenia zawartości
uniknąć zanieczyszczenia zawartości
ampułki i igły drobnoustrojami obecnymi w
ampułki i igły drobnoustrojami obecnymi w
powietrzu oddechowym;
powietrzu oddechowym;
przy nabieraniu leku z ampułki (fiolki) należy
przy nabieraniu leku z ampułki (fiolki) należy
ampułkę (fiolkę) chwycić między palec
ampułkę (fiolkę) chwycić między palec
wskazujący i środkowy lewej ręki, do prawej wziąć
wskazujący i środkowy lewej ręki, do prawej wziąć
strzykawkę z igłą jak ołówek; jeżeli ręce drżą
strzykawkę z igłą jak ołówek; jeżeli ręce drżą
oprzeć łokcie o tułów, nadgarstek o nadgarstek i
oprzeć łokcie o tułów, nadgarstek o nadgarstek i
jednym ruchem włożyć igłę do wnętrza ampułki
jednym ruchem włożyć igłę do wnętrza ampułki
(fiolki); igła nie może dotknąć zewnętrznej ściany
(fiolki); igła nie może dotknąć zewnętrznej ściany
ampułki (fiolki), ponieważ ulegnie zakażeniu i
ampułki (fiolki), ponieważ ulegnie zakażeniu i
wtedy trzeba igłę odłożyć i nałożyć jałową; po
wtedy trzeba igłę odłożyć i nałożyć jałową; po
włożeniu igły do ampułki (fiolki) wolnymi palcami
włożeniu igły do ampułki (fiolki) wolnymi palcami
lewej ręki chwycić strzykawkę i uważając, aby
lewej ręki chwycić strzykawkę i uważając, aby
koniec igły był zanurzony w leku prawą ręką
koniec igły był zanurzony w leku prawą ręką
odciągnąć tłok ku górze; lek siłą ssania przepływa
odciągnąć tłok ku górze; lek siłą ssania przepływa
do strzykawki; po opróżnieniu całej zawartości,
do strzykawki; po opróżnieniu całej zawartości,
przytrzymując prawą ręką strzykawkę i nasadkę
przytrzymując prawą ręką strzykawkę i nasadkę
igły jednym ruchem usunąć igłę z ampułki (fiolki);
igły jednym ruchem usunąć igłę z ampułki (fiolki);
przed przeniesieniem strzykawki z
przed przeniesieniem strzykawki z
lekiem do pacjenta zabezpieczyć igłę
lekiem do pacjenta zabezpieczyć igłę
jałową osłonką (ostrożnie –
jałową osłonką (ostrożnie –
możliwość zakłucia) lub pustą
możliwość zakłucia) lub pustą
ampułką po leku oraz podpisać
ampułką po leku oraz podpisać
strzykawkę (w przypadku kilku leków
strzykawkę (w przypadku kilku leków
dla kilku pacjentów); fiolka nie nadaje
dla kilku pacjentów); fiolka nie nadaje
się do tego celu (ujemne ciśnienie
się do tego celu (ujemne ciśnienie
wewnątrz fiolki po pobraniu leku
wewnątrz fiolki po pobraniu leku
może spowodować samoistne
może spowodować samoistne
zassanie leku do fiolki;
zassanie leku do fiolki;
igieł użytych do nabrania leku z
igieł użytych do nabrania leku z
ampułki lub fiolki nie stosować do
ampułki lub fiolki nie stosować do
wykonania iniekcji;
wykonania iniekcji;
bezpośrednio przed podaniem leku należy
bezpośrednio przed podaniem leku należy
zastąpić igłę do nabierania leku odpowiednio
zastąpić igłę do nabierania leku odpowiednio
dobraną igłą pod względem długości i średnicy w
dobraną igłą pod względem długości i średnicy w
zależności od rodzaju wstrzyknięcia, rodzaju leku,
zależności od rodzaju wstrzyknięcia, rodzaju leku,
stopnia rozwoju tkanki podskórnej, tłuszczowej,
stopnia rozwoju tkanki podskórnej, tłuszczowej,
wieku pacjenta - tabela 4 oraz dokładnie ją
wieku pacjenta - tabela 4 oraz dokładnie ją
umocować przez wykonanie półobrotu tak, aby
umocować przez wykonanie półobrotu tak, aby
ścięcie ostrza igły było na wysokości podziałki
ścięcie ostrza igły było na wysokości podziałki
strzykawki; usunąć powietrze z trzymanej
strzykawki; usunąć powietrze z trzymanej
pionowo strzykawki, przez ostrożne przesunięcie
pionowo strzykawki, przez ostrożne przesunięcie
prawą ręką jej tłoka ku górze (palec wskazujący
prawą ręką jej tłoka ku górze (palec wskazujący
lewej ręki na nasadce igły), nie wystrzykując leku
lewej ręki na nasadce igły), nie wystrzykując leku
w powietrze;
w powietrze;
używać igieł do nakłuć żylnych o krótkim ostrzu,
używać igieł do nakłuć żylnych o krótkim ostrzu,
średnicy zależnej od celu nakłucia i długości
średnicy zależnej od celu nakłucia i długości
zależnej od obfitości tkanki podskórnej;
zależnej od obfitości tkanki podskórnej;
w przypadku kroplowego wlewu dożylnego
w przypadku kroplowego wlewu dożylnego
wykonywać nakłucie żyły za pomocą kaniuli typu
wykonywać nakłucie żyły za pomocą kaniuli typu
venflon, która jest wyposażona w część
venflon, która jest wyposażona w część
plastikową, stanowiącą część obwodową oraz
plastikową, stanowiącą część obwodową oraz
metalowy mandryn ze szlifem, stanowiący część
metalowy mandryn ze szlifem, stanowiący część
wewnętrzną, umożliwiający przekłucie
wewnętrzną, umożliwiający przekłucie
powierzchownych warstw skóry i naczynia
powierzchownych warstw skóry i naczynia
krwionośnego. Niektóre venflony posiadają
krwionośnego. Niektóre venflony posiadają
dodatkowy specjalny jałowy mandryn, który
dodatkowy specjalny jałowy mandryn, który
zmniejsza tworzenie skrzepów w świetle kaniuli i
zmniejsza tworzenie skrzepów w świetle kaniuli i
jest zakładany w czasie przerwania podaży płynu;
jest zakładany w czasie przerwania podaży płynu;
dokumentować wszelkie niepożądane objawy,
dokumentować wszelkie niepożądane objawy,
numer serii preparatu, zwłaszcza przy podawaniu
numer serii preparatu, zwłaszcza przy podawaniu
preparatów krwiopochodnych (z wyjątkiem
preparatów krwiopochodnych (z wyjątkiem
albumin), szczepionek;
albumin), szczepionek;
zużyte strzykawki i igły zbierać w
zużyte strzykawki i igły zbierać w
przeznaczonych do tego celu pojemnikach
przeznaczonych do tego celu pojemnikach
z twardego plastiku na ostre przedmioty,
z twardego plastiku na ostre przedmioty,
igieł po wykonaniu zabiegu i kontakcie z
igieł po wykonaniu zabiegu i kontakcie z
pacjentem nie zginać, nie łamać, nie
pacjentem nie zginać, nie łamać, nie
wprowadzać ponownie do plastikowej
wprowadzać ponownie do plastikowej
osłonki dla igły;
osłonki dla igły;
zużyty materiał opatrunkowy umieścić w
zużyty materiał opatrunkowy umieścić w
worku foliowym;
worku foliowym;
zużyte rękawiczki po każdym zabiegu
zużyte rękawiczki po każdym zabiegu
wyrzucać do oddzielnych pojemników na
wyrzucać do oddzielnych pojemników na
odpady medyczne, nie wolno podawać
odpady medyczne, nie wolno podawać
leku w tych samych rękawiczkach kilku
leku w tych samych rękawiczkach kilku
pacjentom.
pacjentom.
Niebezpieczeństwa przy
Niebezpieczeństwa przy
wykonywaniu wstrzyknięć
wykonywaniu wstrzyknięć
–
Wprowadzenie infekcji
Wprowadzenie infekcji
–
Wprowadzenie powietrza
Wprowadzenie powietrza
–
Podanie niewłaściwego leku
Podanie niewłaściwego leku
–
Podanie leku w niewłaściwe miejsce
Podanie leku w niewłaściwe miejsce
–
Złamanie igły
Złamanie igły
–
Zasłabnięcie pacjenta
Zasłabnięcie pacjenta
–
Powtórne wykonanie zabiegu
Powtórne wykonanie zabiegu