Weksel

Weksel

W handlu zagranicznym

W handlu zagranicznym

Weksel

Weksel



Weksel jako dokument finansowy, może

Weksel jako dokument finansowy, może

występować samodzielnie albo z

występować samodzielnie albo z

kompletem dokumentów handlowych

kompletem dokumentów handlowych



Weksel jest papierem wartościowym o ściśle

Weksel jest papierem wartościowym o ściśle

określonej przez prawo wekslowe formie

określonej przez prawo wekslowe formie



Wystawianie weksla, forma, rodzaje,

Wystawianie weksla, forma, rodzaje,

przenoszenie praw z weksla oraz terminy

przenoszenie praw z weksla oraz terminy

płatności są uregulowane w poszczególnych

płatności są uregulowane w poszczególnych

krajach w ich prawie wekslowym

krajach w ich prawie wekslowym

Podstawy prawne obrotu

Podstawy prawne obrotu

wekslowego

wekslowego

Nie ma jednolitych norm prawa

Nie ma jednolitych norm prawa

wekslowego, które obowiązywałyby

wekslowego, które obowiązywałyby

powszechnie, jednak występuje w

powszechnie, jednak występuje w

skali światowej znaczne

skali światowej znaczne

zunifikowanie przepisów wekslowych,

zunifikowanie przepisów wekslowych,

które oparte są na dwóch systemach

które oparte są na dwóch systemach



konwencyjnym /genewskim/

konwencyjnym /genewskim/



anglosaskim /anglo-amerykańskim/

anglosaskim /anglo-amerykańskim/

Systemy prawne

Systemy prawne

System konwencyjny oparty jest na

System konwencyjny oparty jest na

uchwalonych w 1930 roku w Genewie

uchwalonych w 1930 roku w Genewie

międzynarodowych konwencjach

międzynarodowych konwencjach

wekslowych:

wekslowych:



Konwencji w sprawie jednolitej ustawy o

Konwencji w sprawie jednolitej ustawy o

wekslach trasowanych i własnych, kolizji

wekslach trasowanych i własnych, kolizji

ustaw w przedmiocie weksli

ustaw w przedmiocie weksli



Konwencji dotyczącej opłat stemplowych

Konwencji dotyczącej opłat stemplowych

od weksli

od weksli

Systemy prawne

Systemy prawne

System anglosaski oparty jest na

System anglosaski oparty jest na

brytyjskim Bills of Exchange Act z

brytyjskim Bills of Exchange Act z

1882 roku, jednakże federalna

1882 roku, jednakże federalna

ustawa amerykańska Uniform

ustawa amerykańska Uniform

Commercial Code z 1952 roku

Commercial Code z 1952 roku

wykazuje pewna odmienność

wykazuje pewna odmienność

Systemy prawne

Systemy prawne

W roku 1988 została podpisana Konwencja o

W roku 1988 została podpisana Konwencja o

międzynarodowych wekslach trasowanych i

międzynarodowych wekslach trasowanych i

własnych, która próbuje połączyć oba

własnych, która próbuje połączyć oba

systemy. Została przygotowana przez Komisję

systemy. Została przygotowana przez Komisję

Prawa Handlu Międzynarodowego ONZ –

Prawa Handlu Międzynarodowego ONZ –

UNCITRAL. Dotyczy ona jedynie weksli

UNCITRAL. Dotyczy ona jedynie weksli

stosowanych w obrotach międzynarodowych.

stosowanych w obrotach międzynarodowych.

Warunkiem wejścia jej w życie jest ratyfikacja

Warunkiem wejścia jej w życie jest ratyfikacja

przez co najmniej 10 państw, co dotychczas

przez co najmniej 10 państw, co dotychczas

nie nastąpiło

nie nastąpiło

Systemy prawne

Systemy prawne

Większości państw europejskich i część

Większości państw europejskich i część

pozaeuropejskich ratyfikowała

pozaeuropejskich ratyfikowała

konwencje genewskie lub inkorporowała

konwencje genewskie lub inkorporowała

ich postanowienia do własnego prawa

ich postanowienia do własnego prawa

wekslowego. Są to m.in. Austria, Belgia,

wekslowego. Są to m.in. Austria, Belgia,

Dania, Holandia, Finlandia, Francja,

Dania, Holandia, Finlandia, Francja,

Grecja, Islandia, Hiszpania, Turcja,

Grecja, Islandia, Hiszpania, Turcja,

Węgry, Włochy, Japonia, Norwegia,

Węgry, Włochy, Japonia, Norwegia,

Polska, Portugalia, Niemcy, Szwecja,

Polska, Portugalia, Niemcy, Szwecja,

Szwajcaria, Brazylia, Rosja

Szwajcaria, Brazylia, Rosja

Systemy prawne

Systemy prawne

Obowiązujące w Polsce prawo wekslowe zawarte jest

Obowiązujące w Polsce prawo wekslowe zawarte jest

w ustawie z 1936 roku. We wszystkich tych krajach

w ustawie z 1936 roku. We wszystkich tych krajach

zasady prawa wekslowego, oparte na konwencjach

zasady prawa wekslowego, oparte na konwencjach

genewskich, są podobne jak w Polsce, jednakże

genewskich, są podobne jak w Polsce, jednakże

pewne odmienności w prawach krajowych występują.

pewne odmienności w prawach krajowych występują.

Wynika to z możliwości zastosowania odchyleń od

Wynika to z możliwości zastosowania odchyleń od

jednolitego prawa wekslowego przez każde państwo,

jednolitego prawa wekslowego przez każde państwo,

które przystąpiło do konwencji / załącznik do

które przystąpiło do konwencji / załącznik do

konwencji, tzw. 23 rezerwaty krajowe/. Poszczególne

konwencji, tzw. 23 rezerwaty krajowe/. Poszczególne

państwa z tego skorzystały, stąd różnice w

państwa z tego skorzystały, stąd różnice w

przepisach wekslowych krajów – sygnatariuszy

przepisach wekslowych krajów – sygnatariuszy

konwencji. Przyjęte przepisy prawa wekslowego mają

konwencji. Przyjęte przepisy prawa wekslowego mają

zastosowanie zarówno do weksli wystawianych w

zastosowanie zarówno do weksli wystawianych w

obrocie krajowym, jak i zagranicznym.

obrocie krajowym, jak i zagranicznym.

Systemy prawne

Systemy prawne

System anglosaski charakteryzuje się

System anglosaski charakteryzuje się

dużą swobodą formalną. Obowiązuje

dużą swobodą formalną. Obowiązuje

w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie,

w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie,

Australii, Nowej Zelandii, Irlandii i w

Australii, Nowej Zelandii, Irlandii i w

większości krajów będących byłymi

większości krajów będących byłymi

koloniami brytyjskimi, które nie

koloniami brytyjskimi, które nie

przystąpiły do konwencji genewskich

przystąpiły do konwencji genewskich

Weksel trasowany

Weksel trasowany

Weksel trasowany / Bill of Exchange/

Weksel trasowany / Bill of Exchange/

jest papierem wartościowym, w

jest papierem wartościowym, w

którym wystawca, zwany trasantem,

którym wystawca, zwany trasantem,

poleca innej osobie, zwanej trasatem,

poleca innej osobie, zwanej trasatem,

zapłacić w oznaczonym terminie

zapłacić w oznaczonym terminie

określoną sumę pieniężną na rzecz

określoną sumę pieniężną na rzecz

lub na zlecenie wymienionej w

lub na zlecenie wymienionej w

wekslu osoby, zwanej remitentem

wekslu osoby, zwanej remitentem

Weksel trasowany

Weksel trasowany



Wystawcą weksla trasowanego jest

Wystawcą weksla trasowanego jest

sprzedający/ eksporter

sprzedający/ eksporter



Zobowiązanym do zapłaty jest

Zobowiązanym do zapłaty jest

kupujący/importer

kupujący/importer



Wystawca weksla trasowanego poleca

Wystawca weksla trasowanego poleca

kupującemu/importerowi lub jego bankowi

kupującemu/importerowi lub jego bankowi

zapłatę określonej kwoty

zapłatę określonej kwoty



Weksel trasowany zwany jest również tratą

Weksel trasowany zwany jest również tratą

/draft/ lub wekslem ciągnionym

/draft/ lub wekslem ciągnionym

Weksel trasowany

Weksel trasowany

Zobowiązany

importer

Wystawca

eksporter

Poleca zapłacić

zapłata

Weksel własny

Weksel własny

Weksel własny /Promissory Note/ jest

Weksel własny /Promissory Note/ jest

papierem wartościowym, w którym

papierem wartościowym, w którym

wystawca zobowiązuje się do

wystawca zobowiązuje się do

zapłacenia w oznaczonym terminie

zapłacenia w oznaczonym terminie

określonej sumy pieniężnej na rzecz

określonej sumy pieniężnej na rzecz

lub na zlecenie wymienionej w

lub na zlecenie wymienionej w

wekslu osoby

wekslu osoby

Weksel własny

Weksel własny



Wystawcą weksla własnego jest

Wystawcą weksla własnego jest

importer

importer



Wystawcą weksla własnego i

Wystawcą weksla własnego i

zobowiązanym jest ta sama osoba

zobowiązanym jest ta sama osoba



Weksel własny zwany jest również

Weksel własny zwany jest również

wekslem prostym, lub sola weksel

wekslem prostym, lub sola weksel

Weksel własny

Weksel własny

Eksporter

Importer

Wystawca

zobowiązany

Zobowiązuje się

do zapłaty

Elementy weksla

Elementy weksla



Nazwa „weksel” w tekście dokumentu / nie

Nazwa „weksel” w tekście dokumentu / nie

wystarczy umieszczenie tego słowa w

wystarczy umieszczenie tego słowa w

nagłówku/ w języku, w jakim go wystawiono

nagłówku/ w języku, w jakim go wystawiono

– według systemu anglosaskiego nazwa

– według systemu anglosaskiego nazwa

„weksel” nie jest wymagana

„weksel” nie jest wymagana



Bezwarunkowe polecenie /weksel

Bezwarunkowe polecenie /weksel

trasowany/ lub bezwarunkowe

trasowany/ lub bezwarunkowe

przyrzeczenie /weksel własny/ zapłacenie

przyrzeczenie /weksel własny/ zapłacenie

oznaczonej sumy pieniężnej

oznaczonej sumy pieniężnej



Termin płatności weksla / uwaga, tylko

Termin płatności weksla / uwaga, tylko

jeden termin, nie jest możliwe ustalenie

jeden termin, nie jest możliwe ustalenie

płatności w ratach sumy wekslowej,

płatności w ratach sumy wekslowej,

dopuszcza to system anglosaski/

dopuszcza to system anglosaski/

Elementy weksla

Elementy weksla



Miejsce płatności

Miejsce płatności



Nazwisko osoby/nazwa firmy na rzecz lub

Nazwisko osoby/nazwa firmy na rzecz lub

na zlecenie której zapłata ma być

na zlecenie której zapłata ma być

dokonana

dokonana



Datę i miejsce wystawienia weksla – w

Datę i miejsce wystawienia weksla – w

systemie anglosaskim nie jest to konieczne

systemie anglosaskim nie jest to konieczne



Podpis wystawcy weksla

Podpis wystawcy weksla



W wekslu trasowanym nazwisko

W wekslu trasowanym nazwisko

osoby/nazwa firmy, która ma zapłacić

osoby/nazwa firmy, która ma zapłacić

Elementy weksla

Elementy weksla

Brak jednego ze wskazanych elementów powoduje,

Brak jednego ze wskazanych elementów powoduje,

że dany dokument nie będzie uważany na weksel

że dany dokument nie będzie uważany na weksel

uwaga: pewne odchylenia są dopuszczalne w

uwaga: pewne odchylenia są dopuszczalne w

odniesieniu do miejsca i daty płatności oraz

odniesieniu do miejsca i daty płatności oraz

wystawienia

wystawienia



Gdy nie oznaczono terminu płatności weksel uważa

Gdy nie oznaczono terminu płatności weksel uważa

się za płatny za okazaniem

się za płatny za okazaniem



Gdy nie oznaczono miejsca płatności, uważa się za

Gdy nie oznaczono miejsca płatności, uważa się za

nie miejsce wymienione obok nazwy

nie miejsce wymienione obok nazwy

trasata/importera/

trasata/importera/



Gdy nie oznaczono miejsca wystawienia, weksel

Gdy nie oznaczono miejsca wystawienia, weksel

uważa się za wystawiony w miejscu podanym obok

uważa się za wystawiony w miejscu podanym obok

nazwy wystawcy

nazwy wystawcy

Rodzaje weksli

Rodzaje weksli

Rodzaje weksli

Rodzaje weksli

Rodzaje weksli

Rodzaje weksli

zapłata

zapłata



Bezwarunkowe polecenie zapłacenie

Bezwarunkowe polecenie zapłacenie

określonej sumy pieniężnej w wekslu

określonej sumy pieniężnej w wekslu

trasowanym wyrażane jest określeniem

trasowanym wyrażane jest określeniem

„zapłacicie, zapłaci Pan, zapłacicie Państwo

„zapłacicie, zapłaci Pan, zapłacicie Państwo

za ten weksel – Pay against this Bill of

za ten weksel – Pay against this Bill of

Exchange”

Exchange”



Bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty w

Bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty w

wekslu własnym wyrażane jest określeniem

wekslu własnym wyrażane jest określeniem

„zapłacę, zapłacimy za ten weksel – We

„zapłacę, zapłacimy za ten weksel – We

promise to pay against this Promissory Note

promise to pay against this Promissory Note

zapłata

zapłata

Suma pieniężna na wekslu musi być

Suma pieniężna na wekslu musi być

podana w określonej walucie

podana w określonej walucie

obiegowej – brak wskazania waluty

obiegowej – brak wskazania waluty

czyni weksel nieważnym. Weksel nie

czyni weksel nieważnym. Weksel nie

może opiewać na SDR.

może opiewać na SDR.

Terminy płatności weksli

Terminy płatności weksli



Płatny za okazaniem – tzw. weksel a vista,

Płatny za okazaniem – tzw. weksel a vista,

płatny na żądanie – at sight

płatny na żądanie – at sight



Płatny w pewien czas po okazaniu, np.10

Płatny w pewien czas po okazaniu, np.10

dni po okazaniu – 10 days after sight

dni po okazaniu – 10 days after sight



Płatny w pewien czas po dacie

Płatny w pewien czas po dacie

/wystawienia/, np. w 3 tygodnie po

/wystawienia/, np. w 3 tygodnie po

wystawieniu – at 3 weeks after date

wystawieniu – at 3 weeks after date



Płatny w oznaczonym dniu np.. 12 lipca

Płatny w oznaczonym dniu np.. 12 lipca

2005

2005

Terminy płatności

Terminy płatności



Inne określenie terminu płatności /np. do 15 maja

Inne określenie terminu płatności /np. do 15 maja

2005/ lub kilku terminów powoduje nieważność

2005/ lub kilku terminów powoduje nieważność

weksla

weksla



W handlu międzynarodowym najczęściej występują

W handlu międzynarodowym najczęściej występują

weksle „płatne za okazaniem” lub w oznaczonym dniu

weksle „płatne za okazaniem” lub w oznaczonym dniu



Jeśli termin płatności weksla przypada w niedzielę lub

Jeśli termin płatności weksla przypada w niedzielę lub

w dniu wolnym od pracy, to wierzyciel może domagać

w dniu wolnym od pracy, to wierzyciel może domagać

się zapłaty w następnym dniu roboczym

się zapłaty w następnym dniu roboczym



Weksel „płatny za okazaniem” płatny jest przy

Weksel „płatny za okazaniem” płatny jest przy

przedstawieniu/powinien być przedstawiony w ciągu

przedstawieniu/powinien być przedstawiony w ciągu

roku od dnia wystawienia/

roku od dnia wystawienia/



Weksel trasowany płatny „w pewien czas po

Weksel trasowany płatny „w pewien czas po

okazaniu” powinien być przedstawiony dłużnikowi, a

okazaniu” powinien być przedstawiony dłużnikowi, a

datę przedstawienia powinien on /jako akceptant/

datę przedstawienia powinien on /jako akceptant/

umieścić na wekslu, od tej daty rozpoczyna się liczyć

umieścić na wekslu, od tej daty rozpoczyna się liczyć

termin płatności

termin płatności

Uczestnicy stosunku

Uczestnicy stosunku

wekslowego

wekslowego



Wystawca weksla – trasant

Wystawca weksla – trasant



To osoba która wystawiła weksel, jest on

To osoba która wystawiła weksel, jest on

zobowiązany podpisać go własnoręcznie, w

zobowiązany podpisać go własnoręcznie, w

przypadku

przypadku

firmy jest to stempel firmowy oraz

firmy jest to stempel firmowy oraz

podpisy osób upoważnionych do zaciągania

podpisy osób upoważnionych do zaciągania

zobowiązań

zobowiązań



wystawca weksla własnego jest głównym

wystawca weksla własnego jest głównym

dłużnikiem

dłużnikiem

wekslowym, odpowiada za jego

wekslowym, odpowiada za jego

zapłatę i od tej

zapłatę i od tej

odpowiedzialności nie może się

odpowiedzialności nie może się

uwolnić

uwolnić



w wekslu trasowanym wystawca / drawer/ może

w wekslu trasowanym wystawca / drawer/ może

być

być

również remitentem weksla, jeśli weksel

również remitentem weksla, jeśli weksel

został

został

wystawiony na własne zlecenie trasanta / to

wystawiony na własne zlecenie trasanta / to

the

the

order of ourselves/

order of ourselves/

Uczestnicy stosunku

Uczestnicy stosunku

wekslowego

wekslowego



Trasat – drawee

Trasat – drawee

Występuje w wekslu trasowanym i jest

Występuje w wekslu trasowanym i jest

osobą, która ma zapłacić wymienioną w

osobą, która ma zapłacić wymienioną w

wekslu sumę. Trasant jest zobowiązany

wekslu sumę. Trasant jest zobowiązany

do zapłaty i staje się głównym dłużnikiem

do zapłaty i staje się głównym dłużnikiem

wekslowym dopiero po przyjęciu, czyli

wekslowym dopiero po przyjęciu, czyli

akcepcie weksla trasowanego, do tego

akcepcie weksla trasowanego, do tego

momentu nie odpowiada wekslowo,

momentu nie odpowiada wekslowo,

ponieważ nie ma jego podpisu na wekslu

ponieważ nie ma jego podpisu na wekslu

Uczestnicy stosunku

Uczestnicy stosunku

wekslowego

wekslowego



Akceptant – acceptor

Akceptant – acceptor

Jest to nazwa trasata z chwila przyjęcia przez

Jest to nazwa trasata z chwila przyjęcia przez

niego, czyli zaakceptowania weksla. Akcept pisze

niego, czyli zaakceptowania weksla. Akcept pisze

się na wekslu – „przyjmuję” accepted – na ogół w

się na wekslu – „przyjmuję” accepted – na ogół w

lewej części przedniej strony i podpisuje. Przyjęcie

lewej części przedniej strony i podpisuje. Przyjęcie

powinno być bezwarunkowe, można jednak

powinno być bezwarunkowe, można jednak

ograniczyć je do części sumy wekslowej. Tratę po

ograniczyć je do części sumy wekslowej. Tratę po

zaakceptowaniu określa się mianem akceptu.

zaakceptowaniu określa się mianem akceptu.

1.

1.

Jeśli trasatem /akceptantem są banki - to weksle/akcepty

Jeśli trasatem /akceptantem są banki - to weksle/akcepty

bankowych – bank acceptance,

bankowych – bank acceptance,

2.

2.

Jesli trasatem /akceptantem jest importer/kupiec to są to

Jesli trasatem /akceptantem jest importer/kupiec to są to

weksle/akcepty kupieckie – trade acceptance

weksle/akcepty kupieckie – trade acceptance

Uczestnicy stosunku

Uczestnicy stosunku

wekslowego

wekslowego



Remitent - payee

Remitent - payee

Jest to osoba, na której rzecz, lub na

Jest to osoba, na której rzecz, lub na

zlecenie której ma być dokonana zapłata

zlecenie której ma być dokonana zapłata

weksla. Ma on otrzymać należność

weksla. Ma on otrzymać należność

wekslową i jest pierwszym wierzycielem

wekslową i jest pierwszym wierzycielem

wekslowym. Remitentem może być

wekslowym. Remitentem może być

wystawca weksla trasowanego /uwaga ale

wystawca weksla trasowanego /uwaga ale

nie wystawca weksla własnego/ jak i

nie wystawca weksla własnego/ jak i

osoba trzecia, np. dostawca

osoba trzecia, np. dostawca

Uczestnicy stosunku

Uczestnicy stosunku

wekslowego

wekslowego



Indosant – endorser

Indosant – endorser

Jest to osoba, która przenosi weksel przez

Jest to osoba, która przenosi weksel przez

indos /endorsement/. Pierwszym indosantem jest

indos /endorsement/. Pierwszym indosantem jest

remitent. Indos powinien być bezwarunkowy.

remitent. Indos powinien być bezwarunkowy.

Sporządza się go na odwrotnej stronie weksla.

Sporządza się go na odwrotnej stronie weksla.



Indos pełny/imienny/ zawiera zapis „ustępuję na zlecenie

Indos pełny/imienny/ zawiera zapis „ustępuję na zlecenie

+nazwa firmy” - Pay to the order of ….

+nazwa firmy” - Pay to the order of ….



Indos in blanco nie wymienia nazwy firmy. Sam podpis na

Indos in blanco nie wymienia nazwy firmy. Sam podpis na

odwrotnej stronie weksla oznacza indos

odwrotnej stronie weksla oznacza indos

Indosy

Indosy



Indos pełny

Indos pełny

Pay to the order of

Pay to the order of

Ustępuję na zlecenie

Ustępuję na zlecenie

Cedex Co

Cedex Co

H.Nielsen & Son Ltd

H.Nielsen & Son Ltd

podpis

podpis



Indos in blanco

Indos in blanco

H.Nielsen & Son Ltd

H.Nielsen & Son Ltd

podpis

podpis

Uczestnicy stosunku

Uczestnicy stosunku

wekslowego

wekslowego



Indosariusz – endorsee

Indosariusz – endorsee

Osoba, która przez indos nabywa prawa z weksla. Po

Osoba, która przez indos nabywa prawa z weksla. Po

otrzymaniu weksla może go dalej indosować, stając się

otrzymaniu weksla może go dalej indosować, stając się

drugim indosantem.

drugim indosantem.



Poręczyciel /awalista/ - quarantor

Poręczyciel /awalista/ - quarantor

Osoba, która poręczyła za zapłatę całości lub części

Osoba, która poręczyła za zapłatę całości lub części

sumy wekslowej. Poręczenie na ogół umieszcza się w

sumy wekslowej. Poręczenie na ogół umieszcza się w

lewej części przedniej strony weksla w formie zapisu

lewej części przedniej strony weksla w formie zapisu

„poręczam, gwarantuję”, - per aval for, dodając nazwę

„poręczam, gwarantuję”, - per aval for, dodając nazwę

osoby za którą się poręcza

osoby za którą się poręcza

per aval for Colmex Ltd

per aval for Colmex Ltd

bank Gdański S.A.

bank Gdański S.A.

podpis

podpis