Chirurgiczne choroby

tarczycy

Agnieszka Maciejewska

Marcin Ładziński

Anatomia

Budowa:
Płat lewy i prawy
Węzina
Torebka
łącznotkankowa
przytarczyce
Unaczynnienie
tętnicze:
Tt.tarczowe górne/od
t.szyjnej zewn./
Tt.tarczowe dolne/od
pnia tarczowo-
szyjnego/.
Tt. Tarczowe
najniższe/od pnia
ramienno-głowowego

Anatomia cd.

TT. Tarczowe dolne krzyżują się z

pniem wspólczulnym i z
N.KRTANIOWYM WSTECZNYM!!

Unaczynnienie żylne:

• Żż.tarczowe górne /do żż.

Szyjnych wewn./

• Żż.tarczowe dolne /do

żż.ramienno-głowowych/

Fizjologia

• BBudowa

pęcherzykowa/pęcherzyki z

koloidem ok..70% masy gruczołu/.

Regulacja:

Podwzgórze---przysadka---tarczyca

TRH------------TSH--------h.tarczycy

Fazy powstawania homonów

:

Koncentracja jodu w pęcherzykach

—prekursory hormonów—T3iT4

Definicja wola

• Wole to powiększenie obwodu

szyi, gdy płaty boczne tarczycy są
większe niż paliczek dystalny
kciuka osoby badanej

Podział wola

Z uwagi na

umiejscowie

nie

Z uwagi na

czynność

Z uwagi na

budowę
mikroskopową

SZYJNE

OBOJĘTNE

MIĄŻSZOW

E

ZAMOSTKOWE

NADCZYNN

E

GUZKOWE

ŚRÓDPIERSIOWE

NIEDOCZYNN

E

MIĄŻSZOWO-

GUZKOWE

Wole obojętne

• Miąższowe- utworzone przez

miąższ tarczycy

• Guzkowe- wyczuwalne są guzki w

gruczole

• Miąższowo-guzkowe- oprócz

guzka stwierdza się powiększenie
miąższu

Przyczyna wola

• Pobudzenie tarczycy do wzrostu

przez nadmiar TSH,będący
odpowiedzią na niedobór
hormonów tarczycy

Przyczyny niedoboru

hormonów tarczycy

• Zmniejszenie ich wydzielania
• Zwiększone zapotrzebowanie

Przyczyny zmniejszonego

wydzielania

• Niedobór jodu w ustroju
• Rodanki znajdujące się w niektórych

pokarmach

• Niektóre związki aromatyczne ( PAS,

sulfadiazyna)

• Dziedziczne zaburzenia przemiany

jodu

• Estrogeny ( stąd często u kobiet )

Przyczyny

wzmożonego

zapotrzebowania

• Stres
• Okres dojrzewania
• Ciąża

Guzki tarczycy

• Ciepłe
• Zimne
• Gorące

Wole obojętne-

epidemiologia

• 5-7% ludzi dorosłych
• Kilkunastokrotnie częściej u

kobiet

• Znacznie częściej guzowate
• Miąższowe zwykle w wieku

młodym oraz u niektórych kobiet
w ciąży i w okresie menopauzy

Prawdopodobieństwo

wystąpienia

zmiany nowotworowej w wolu

guzkowym

• Jest większe u dzieci w wieku <

14 lat i u dorosłych >60 lat

• Mężczyzn niż u kobiet
• Chorych, u których w przeszłości

napromieniano okolicę szyi z

powodu innych chorób

• Chorych , u których w rodzinie

występował rak tarczycy

Leczenie- wskazania do

operacji

• Wole guzkowe wywołujące ucisk
• Guzki „zimne”, guzki „gorące”
• Guzki szybko powiększające się
• Wole guzkowe podejrzane o

zezłośliwienie

• Wole guzkowe nawrotowe
• Wole wieloguzkowe
• Względy kosmetyczne

Leczenie wola

• Wole obojętne- chorzy nie

wymagają przygotowania

• Wole miąższowe- dobrze reaguje

na leczenie hormonami tarczycy i
jodem

Wole nadczynne

• Wole Gravesa-Basedowa
• Wole guzowate nadczynne
• Gruczolak toksyczny

Choroba Gravesa-

Basedowa

• Bogate unaczynienie i wzrost

przepływu krwi ( szmer
naczyniowy )

• Wole o dość twardej konsystencji
• Najczęściej w 3-4 dekadzie życia
• Powiększenie tarczycy
• Wytrzeszcz gałek ocznych

Objawy ze strony ukł.

Krążenia w chorobie

Gravesa-Basedowa

• Częstoskurcz
• Skurcze dodatkowe
• Wzrost amplitudy między RR

skurczowym a RR rozkurczowym

• Migotanie przedsionków
• Niewydolność wieńcowa
Jest to tzw. zes. tarczycowo-sercowy

Objawy ze strony ukł.

nerwowego

• Niepokój
• Pobudzenie ruchowe
• Wrażliwość i skłonność do płaczu
• Skrócony czas odruchów

ścięgnistych

• Drżenie rąk, języka, głowy
• Zaburzenia psychiczne

Objawy ze strony

przewodu pokarmowego

• Suchość w ustach ( zmniejszenie

wydzielania ślinianek )

• Bezkwaśność żołądka
• Biegunki ( bo przyspieszona

perystaltyka )

• Uszkodzenie miąższu wątroby

(niedotlenienie )

Zmiany oczne

• Łagodne- zwiększone napięcie

układu współczulnego

• Złośliwe- zmiany naciekowe i

obrzękowe w tkance
pozagałkowej

Zmiany oczne łagodne

• Objaw Dalrymple’a- cofniecie się powiek
• Objaw Joffroya- brak zmarszczek na

czole przy patrzeniu do góry

• Objaw Grafego-opóźnienie ruchu

powieki w stosunku do ruchu gałki

ocznej

• Objaw Stellwaga- rzadkie mruganie
• Objaw Moebiusa- niezdolność do

patrzenia zbieżnego

Wole guzkowe nadczynne

• Objawy kliniczne są znacznie mniej

nasilone

• Wytrzesz gałek ocznych nie

występuje

• Wole twarde, szmer naczyniowy nie

występuje

• Najczęstszy objaw to migotanie

przedsionków

• Najczęściej u osób starszych

Gruczolak toksyczny

• Zwykle autonomiczny, niezależny

od osi tarczyca-podwzgórze-
przysadka

• Zwiększony wychwyt jodu

(widoczny w scyntygrafii)

• Dominują objawy ze strony ukł.

krążenia (FA, częstoskurcz
napadowy)

Leczenie wola

nadczynnego

• Farmakologiczne ( Metizol,

Methylothiouracyl)

• Jod promieniotwórczy
• Chirurgia

Wskazania do operacji

wola nadczynnego

• Duże wole z objawami ucisku
• Wole guzkowe nadczynne
• Wole zamostkowe i śródpiersiowe
• Nawroty choroby w przebiegu

leczenia zachowawczego

• Oporność na leczenie zachowawcze
• Nadczynność tarczycy we

wczesnych miesiącach ciąży

Uwagi

• Przed zabiegiem koniecznie

doprowadzić do eutyreozy

• Stan eutyreozy osiągamy podając:
- Methyltiouracyl lub Metizol
- Środki uspokajające
- Środki nasenne
- Beta-blokery (np.. Propranolol)
- Dobre warunki wypoczynku i snu

Istota zabiegu

operacyjnego

• Wycięcie gruczołu i pozostawienie

2-5g tkanki tarczycowej w
każdym płacie

Zapalenia tarczycy

• Ostre- nie wymaga zwykle

leczenia chirurgicznego

• Przewlekłe ( wole Hashimoto,

Riedla, zap. bakteryjne) –
operacja w przypadku wola
wywołującego ucisk lub
nasuwającego podejrzenie zmiany
nowotworowej

Przełom tyreotoksyczny

• Zagrażający życiu zespół

zaburzeń wielonarządowych,
występuje u chorych z
niekontrolowaną nadczynnością
tarczycy

Objawy przełomu

• Wysoka gorączka
• Znaczne przyspieszenie akcji

serca

• Pobudzenie, niepokój
• Później apatia, wymioty, biegunka
• Niewydolność krążenia