Stany graniczne nośności
konstrukcji cienkościennych
Wykład 4-5
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Ściskanie osiowe
N
Ed
N
cRd
= f
yb
A
ef
/
M0
gdzie
A
ef
< A
g
gdy zachodzi redukcja wskutek niestateczności
miejscowej lub dystorsyjnej
A
ef
=A
g
gdy nie zachodzi redukcja jak wyżej
Należy uwzględnić wpływ mimośrodu e
N
:
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Ściskanie osiowe dla A
ef
=A
g
N
Ed
N
cRd
= [f
yb
+ (f
ya
– f
yb
)4(1 -
e
/
eo
)] A
g
/
M0
Dla ścianek płaskich
e
=
p
i
eo
= 0,673
Dla ścianek z usztywnieniami
e
=
d
i
eo
= 0,65
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Zginanie
M
Ed
M
cRd
= f
yb
W
ef
/
M0
gdzie
W
ef
< W
el
gdy zachodzi redukcja wskutek
niestateczności miejscowej lub
dystorsyjnej
W
ef
= W
el
gdy nie zachodzi redukcja jak
wyżej
M
Ed
M
cRd
= f
yb
W
pl
4(1 -
emax
/
eo
) /
M0
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Zginanie dwukierunkowe
M
yEd
– moment zginający względem osi większej bezwładności y
M
zEd
– moment zginający względem osi mniejszej bezwładności
z
M
cyRd
– nośność przekroju zginanego względem osi y
M
czRd
– nośność przekroju zginanego względem osi z
1
M
M
M
M
czRd
zEd
cyRd
yEd
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Zginanie – nośność przekroju jako funkcja smukłości
ścianek
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Przekrój współpracujący przy zginaniu
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Jednostronne uplastycznienie strefy rozciąganej przy
zginaniu
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Ścinanie
:
tablicy
wg
f
tf
sin
h
V
V
bv
M0
bv
w
bRd
Ed
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Ścinanie
1/3
d
s
τ
yb
d
yb
d
w
yb
w
w
s
I
t
2,1
5,34
k
E
f
t
s
0,346
E
k
5,34f
t
s
0,346
λ
podłodłużn
iami
usztywnien
z
środniki
E
f
t
s
0,346
λ
podłodłużn
usztywnie
ń
bez
środniki
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Wpływ momentu skręcającego
totEd
=
NEd
+
MyEd
+
MzEd
+
wEd
f
ya
/
M0
totEd
= f
ya
/3
M0
[
2totEd
+ 3
2totEd
]
1/2
1,1f
ya
/
M0
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
Obciążenie skupione – belki bez usztywnienia
F
Ed
Ed
R
wRd
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Oznaczenie symboli we wzorach jak wyżej:
k = f
yb
/228
k
1
= 1,33 – 0,33k
k
2
= 1,15 – 0,15r/t
k
3
= 0,7 + 0,3(/90)
2
k
4
= 1,22 – 0,22k
k
5
= 1,06 – 0,06r/t
Ograniczenia:
h
w
/t 200
r/t 6
45
o
90
o
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Dla środników zabezpieczonych przed obrotem:
- Przy pojedynczym obciążeniu lub reakcji
podporowej:
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Przy dwustronnych obciążeniach lub reakcjach:
• k
5
k
11
wg PN-EN 1993-1-3
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Rozciąganie ze zginaniem
N
tRd
– obliczeniowa nośność na rozciąganie
M
cyRd,ten
– obliczeniowa nośność na zginanie względem
silnej osi ustalona dla wskaźnika wytrzymałości
odpowiadającego krawędzi rozciąganej
M
czRd,ten
- obliczeniowa nośność na zginanie względem
słabej osi ustalona dla wskaźnika wytrzymałości
odpowiadającego krawędzi rozciąganej
1
M
M
M
M
N
N
ten
czRd,
zEd
ten
cyRd,
yEd
tRd
Ed
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Rozciąganie ze zginaniem
Gdy M
cyRd,com
M
cyRd,ten
lub M
czRd,com
M
czRd,ten
należy
sprawdzić dodatkowo warunek:
1
M
M
M
M
N
N
com
czRd,
zEd
com
cyRd,
yEd
tRd
Ed
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Ściskanie ze zginaniem
Nz
Ed
zEd
Ny
Ed
yEd
com
czRd,
zEd
zEd
com
cyRd,
yEd
yEd
cRd
Ed
e
N
M
e
N
M
1
M
M
M
M
M
M
N
N
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Ściskanie ze zginaniem
Gdy M
cyRd,ten
M
cyRd,com
lub M
czRd,ten
M
czRd,com
należy
sprawdzić dodatkowo warunek:
1
M
M
M
M
M
M
N
N
ten
czRd,
zEd
zEd
ten
cyRd,
yEd
yEd
cRd
Ed
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Zginanie ze ścinaniem i siłą podłużną
przekroju
plastyczna
nośośno
M
pasów
przekrojów
h
efektywnyc
nośośno
M
środnika
nośośno
wa
obliczenio
V
1
1)
V
2V
)(
M
M
(1
M
M
N
N
plRd
fRd
wRd
2
wRd
Ed
Rd
pl,
fRd
yRd
yEd
Rd
Ed
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność przekrojów
• Zginanie i obciążenie skupione
1
R
F
1
M
M
1,25
R
F
M
M
wRd
Ed
cRd
Ed
wRd
Ed
cRd
Ed
WYMIAROWANIE STALOWYCH
PRĘTÓW ŚCISKANYCH
Współczynnik wyboczenia wg PN-EN 1993-1-1 (EN
1999-1-1):
gdzie
dla prętów o przekrojach klasy 1,2 i 3
dla prętów o przekrojach
klasy
4
2
2
λ
Φ
Φ
1
2
O
λ
λ
λ
α
1
0,5
Φ
cr
y
ef
N
f
A
λ
cr
y
N
Af
λ
WYMIAROWANIE PRĘTÓW
ŚCISKANYCH
Pręty stalowe
: parametr dla wszystkich krzywych
Parametr imperfekcji pręta
Krzywa
a
o
a
b
c
d
Parametr
0,13
0,21
0,34
0,49
0,76
0,2
λ
0
WYMIAROWANIE PRĘTÓW ŚCISKANYCH
Krzywe stateczności ogólnej pręta
WYMIAROWANIE PRĘTÓW
ŚCISKANYCH
Smukłość względna jest określona wzorami:
- w przypadku przekroju klasy 1,2 i
3
-
w przypadku przekroju klasy 4
gdzie:
L
cr
- długość wyboczeniowa w rozpatrywanej płaszczyźnie
wyboczenia,
i - promień bezwładności przekroju brutto względem odpowiedniej
osi,
- smukłość porównawcza
1
cr
cr
y
λ
1
i
L
N
Af
λ
1
ef
cr
cr
y
ef
λ
A
A
i
L
N
f
A
λ
93,9ε
f
E
π
λ
y
1
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność prętów
Krzywe wyboczenia i typy przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność prętów
• Krzywe wyboczenia i typy przekrojów
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność prętów
• Wyboczenie skrętne
N
crT
= [GI
T
+ (
2
EI
w
/l
2
)]/i
o2
+
i
o2
= i
y2
+ i
z2
+ y
o2
+ z
o2
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność prętów
Zwichrzenie belek
krzywa b
cr
y
x
LT
2
LT
LT
LT
LT
2
LT
2
LT
LT
LT
M
f
W
λ
λ
0,2
λ
α
1
0,5
Φ
1,0
λ
Φ
Φ
1
χ
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność prętów
Charakterystyki geometryczne
Klasa
1
2
3
4
A
A
A
A
A
ef
W
x
W
plx
W
plx
W
elx
W
efx
W
y
W
ply
W
ply
W
ely
W
efy
M
xEd
0
0
0
e
Nx
N
Ed
M
yEd
0
0
0
e
Ny
N
Ed
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Nośność prętów
Zginanie ze ściskaniem wg PN-EN 1993-1-1:
Formuła alternatywna wg PN-EN 1993-1-3:
1
M
ΔM
M
k
N
N
yRd
LT
yEd
yEd
yy
Rd
y
Ed
1
M
ΔM
M
k
N
N
yRd
LT
yEd
yEd
zy
Rd
z
Ed
1,0
M
ΔM
M
N
N
0,8
LT
Ed
Ed
0,8
Rd
Ed
STANY GRANICZNE
UŻYTKOWALNOŚCI
• Moment bezwładności przekroju klasy 4 I
ef
lub:
I
gr
– moment bezwładności przekroju brutto
gr
– maksymalne naprężenie ściskające w SGU
I()
ef
– moment bezwładności przekroju
efektywnego
ef
gr
gr
gr
fic
I
I
σ
σ
I
I
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne
• Rodzaje łączników mechanicznych:
- Nity jednostronne
- Wkręty samogwintujące
- Gwoździe wstrzeliwane
- Śruby
Rozmieszczenie otworów na śruby i
nity
według PN-EN 1993-1-8
(w najczęstszych przypadkach – otworów kołowych i
konstrukcji nie narażonych na zmęczenie)
Ograniczenie
dolne
(e
1
, e
2
) ≥ 1,2 d
0
p
1
≥ 2,2d
0
i p
2
≥
2,4d
0
Ograniczenie górne
(e
1
, e
2
) ≤
4t
min
+ 40 mm; (p
1
, p
2
) ≤
min
(14t
min
;
200 mm)
p
1.i
≤
min
(28t
min
; 400 mm) – element
rozciągany
F
F
F
F
e
1
e
2
e
2
p
2
p
1
p
1
p
1.
0
p
1.
0
p
2
p
2
l
d
0
l
≥ 2,4 d
0
e
1
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne -
nity
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Połączenia na łączniki mechaniczne
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
• Warunek dostatecznego stężenia płatwi
I
w
, I
t
, I
z
– moment bezwładności płatwi wycinkowy/ na
skręcanie/ względem słabszej osi
L, h, s – rozpiętość/ wysokość/ rozstaw płatwi
t – grubość blachy poszycia (kaseta lub trapez)
h
w
– wysokość profilu poszycia
b
roof
– szerokość dachu
w
3
roof
3
2
2
2
2
z
t
2
2
w
h
s
b
10
50
t
1000
S
h
70
0,25h
L
π
EI
GI
L
π
EI
S
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
Modelowanie płatwi ze stężeniem bocznym
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
Modelowanie płatwi ze stężeniem bocznym
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
q
hEd
= k
h
q
Ed
,
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
q
hEd
= k
h
q
Ed
,
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
STANY GRANICZNE NOŚNOŚCI
Płatwie, kasety, poszycia
• Warunki nośności przekroju płatwi
- W pasie stężonym:
- W pasie swobodnym
M
y
ef
Ed
efy
yEd
maxEd
f
A
N
W
M
σ
M
y
fz
fzEd
ef
Ed
efy
yEd
maxEd
f
W
M
A
N
W
M
σ