Profilaktyka, czyli co Ty

możesz zrobić dla

oszczędzania wody i

chronienia jej przed

nadmiernym

zanieczyszczeniem.

Zanieczyszczenia wód

Zanieczyszczenia wód

Średnie zużycie wody

w Polsce wynosi 145

litrów na osobę dziennie!

Maksymalne zużycie wody w wysokości 100

litrów na osobę dziennie może

zaoszczędzić nawet 30% zużywanej wody.

Z danych na temat zanieczyszczeń

wód wynika, że 1 litr zużytego

oleju silnikowego wylany do rzeki

lub kanalizacji jest w stanie

zanieczyścić 1 milion litrów

wody!

My zwykli obywatele możemy chronić

wody w następujący sposób:



zmniejszając ilość zużywanej wody



zakładając katalizatory w

samochodach



używając nawozów naturalnych,

zamiast sztucznych



używając detergentów łatwo

podlegających biodegradacji



nie wyrzucając odpadów do

zbiorników wodnych



ograniczając ilość używanych

środków chemicznych



nie myjąc samochodów nad

zbiornikami wodnymi



nie budując szamb koło wód



nie wylewając mydlin do wód



nie używając środków silnie żrących



nie wylewając ścieków do wód

Globalne sposoby ochrony wód opierają
się na:



ochronie wód przed degradacją



całkowitym oczyszczaniu ścieków



stosowaniu zamkniętych obiegów

wody w przemyśle



budowie zbiorników retencyjnych

Ogólne zasady ochrony wód
obejmują:



niedopuszczenie do ich

zanieczyszczenia



zachowanie równowagi wodnej

czyli oszczędne gospodarowanie
zasobami wody



mierzenie zużycia wody co przy

regulacjach ekonomicznych w
zakresie opłat, przyczynia się do
zmniejszenia jej zużycia



stosowanie zamkniętych obiegów

technologicznych z użyciem wody.

Proekologiczne wykorzystanie wody

deszczowej

ok. 50% dziennego zapotrzebowania na

wodę,

do celów domowych można

zaoszczędzić wykorzystując wodę

deszczową

Budowa systemu wykorzystania

wody deszczowej wiąże się z

zakupem zbiornika retencyjnego,

filtra usuwającego zanieczyszczenia

mechaniczne, układu sterowania

oraz zbudowanej specjalnie do tego

celu pompy.

System odzysku wody deszczowej

może obsługiwać większe obiekty

np. kilka domów lub firm, budynki

użyteczności publicznej, szkoły,

szpitale, hotele i restauracje.

Przykładem dużego obiektu jest

port lotniczy we Frankfurcie, gdzie

źródłem deszczówki jest woda
zbierana z pasów startowych.

Wskaźniki używane przy

określaniu jakości wód

Jakość wód jest miarą ich

przydatności do spożycia i

wykorzystania. Do określenia jej

służą nam wskaźniki, które możemy

podzielić na: fizyczne, chemiczne,

biologiczne i bakteriologiczne.

Decydujące znaczenie ma rodzaj i

ilość zawartych w badanej wodzie

substancji.

Wskaźniki biologiczne

badania flory i fauny zbiornika wodnego

często stanowią uzupełnienie

fizykochemicznej i bakteriologicznej

oceny wody

w zależności od stopnia

zanieczyszczenia występują odmienne

zespoły organizmów wodnych; można

więc je przyjąć za wskaźniki czystości

wody lub jej zanieczyszczenia

Wskaźniki fizyczne

jakość wody określają jej

właściwości organoleptyczne

mogą one świadczyć o jej

pochodzeniu i o rodzaju zawartych

w niej zanieczyszczeń

Wskaźniki fizyczne

temperatura

zależy ona od pochodzenia

wody;wody podziemne wykazują

większą jej stałość, wody

powierzchniowe i zaskórne – duże

wahania, zależnie od pory roku

optymalna temperatura wody do

picia wynosi 7-12 C

Wskaźniki fizyczne

barwa

wskazuje na rozpuszczone lub

zawieszone w niej domieszki, jak

związki żelaza, substancje humusowe

czy organizmy wodne; barwę którą

można usunąć przez przesączenie

wody, określamy jako pozorną;

intensywność barwy oznacza się

kolorymetrycznie w skali wzorca

platynowo – kobaltowego

Wskaźniki fizyczne

mętność

często spowodowana jest przez

nierozpuszczalne cząsteczki różnych

substancji nieorganicznych, jak: iły,

węglany, związki magnezu i żywe

organizmy np.plankton

mętność oznacza się przez porównanie

badanej próbki ze skalą wzorców

Wskaźniki fizyczne

zapach i smak

cechy te zależą od temperatury, ilości i

rodzajów gazów i innych substancji

nie rozpuszczonych zapach wody

może być pochodzenia naturalnego-

źródłem jego mogą być

żywe lub martwe organizmy wodne

lub pochodzenia sztucznego –

z odprowadzanych do wody ścieków

Wskaźniki chemiczne

analiza chemiczna umożliwia nam ocenę,

czy woda zawiera domieszki

dyskwalifikujące ją do celów

konsumpcyjnych i czy może być użyta do

innych celów

na podstawie wyników analiz można

określić, jakie procesy uzdatniania należy

zaplanować, aby otrzymać wodę zgodną

jakościowo z wymogami użytkowników.

Wskaźniki chemiczne

odczyn

dla większości wód naturalnych pH

waha od

6,8 do 7,3

na odczyn ma wpływ: obecność jonów

węglowodorowych, węglanowych,

fosforowych i innych związków

Wskaźniki chemiczne

utlenialność (ChZT)

ilość tlenu potrzebna do utlenienia

substancji organicznych zawartych w

wodzie

jest to umowny wskaźnik określający

zużycie nadmanganianu potasu przez

zawarte w wodzie łatwo utleniające się

substancje organiczne i nieorganiczne.

Wskaźniki chemiczne

pięciodobowe biochemiczne

zapotrzebowanie na tlen BZT5

jest głównym wskaźnikiem ładunku

związków organicznych, tzw.

biochemiczne zapotrzebowanie na

tlen

Wskaźniki chemiczne

zasadowość

zależy od obecnych w wodzie

wodorotlenków, wodorowęglanów i

węglanów wapnia, magnezu, potasu, sodu

twardość

zależy od obecności w niej soli

wapnia, magnezu oraz jonów glinu,

żelaza, cynku.

Twardość wody

mierzy się uwzględniając 6 – stopniową

skalę:

1.

bardzo miękka

2.

miękka

3.

średnio twarda

4.

znacznie twarda

5.

twarda

6.

bardzo twarda

Twardość wody można również obliczać
metodą mydlaną (Clarka)

Wskaźniki chemiczne

zawartość związków azotu

ma bardzo duże znaczenie dla jakości

wody,

duża zawartość amoniaku w wodzie

działa korodująco na miedź

zawartość substancji trujących

zaliczamy do nich występujące w wodzie

cyjanki, związki ołowiu, rtęci, kadmu

itd.

Wskaźniki chemiczne

zawartość chlorków

znajdują się we wszystkich wodach

naturalnych

za słony smak wody odpowiada

większa ilość chlorku sodu

zawartość fluoru

woda pitna powinna zawierać ok.

1,0-1,2 mg F/dm fluoru

Wskaźniki chemiczne

zawartość siarczanów

większe ilości niekorzystnie oddziałują

na nasz organizm,za gorzki smak

wody odpowiada siarczan magnezu

zawartość żelaza i magnezu

oba te pierwiastki znajdują się w

wodach naturalnych w postaci

węglanów, wodorowęglanów,

siarczanów i fosforanów w większych

ilościach psują smak wody

Wskaźniki chemiczne

zawartość gazów rozpuszczalnych w

wodzie

zawsze występują: dwutlenek węgla,tlen

siarkowodór (negatywnie wpływający

na stan wody)

zawartość pierwiastków śladowych

odpowiadają za prawidłowy przebiegu

procesów w organizmie są nimi m.in.:

żelazo, miedź, cynk, kobalt

Całkowita zawartość stałych związków

rozpuszczonych w wodzie to TDS

Wskaźniki bakteriologiczne

miano Coli

oznaczenie określające najmniejszą

ilość wody wyrażoną w cm3, w której

znajduje się

jedna bakteria z grupy Coli

(np. pałeczki okrężnicy)

woda brudna – miano Coli = 1

bakteria w 1 cm3

indeks Coli

liczba bakterii E. Coli w 1cm3 wody

indeks saprobowości

biologiczny wskaźnik jakości wody

ustalany jest za pomocą saprobów,

które jako gatunki wskaźnikowe są

charakterystyczne dla wód o

różnym stopniu zanieczyszczenia

np. obecność okrzemek wskazuje na

wysoki stopień czystości wód,
natomiast obecność sinic – na

bardzo duże zanieczyszczenia

Organizmy stanowiące wskaźniki

zanieczyszczenia wody



polisaprobowe najbardziej

zanieczyszczone wody



mezosaprobowe alfa i beta



oligosaprobowe najmniej

zanieczyszczone wody

 

Skala czystości wód

używane są dwie skale czystości

wód

trój- i pięciostopniowa

bardziej popularna jest skala

trójstopniowa

Skala trzystopniowa

Klasa I

wody nadające się do



zaopatrzenia ludności w wodę do picia



zaopatrzenia zakładów wymagających

wody o jakości wody do picia



hodowli ryb łososiowatych

Klasa II

wody nadające się do:



hodowli innych ryb niż łososiowate



chowu i hodowli zwierząt
gospodarskich



celów rekreacyjnych, uprawiania
sportów wodnych oraz do
urządzania zorganizowanych
kąpielisk

Klasa III

wody nadające się do:



zaopatrzenia zakładów innych niż
zakłady wymagające wody o
jakości wody do picia



nawadniania terenów rolniczych



wykorzystywanych do upraw
ogrodniczych oraz upraw pod
szkłem i pod osłonami z innych
materiałów.

Wody silnie zanieczyszczone

w których stężenia zanieczyszczeń
przekraczają wartości dopuszczalne dla

wyżej

wymienionych klas czystości, określane

są

jako wody pozaklasowe i oznaczane jako
„non”

Ocena stanu czystości wód

wgłębnych oraz gruntowych

Skala pięciostopniowa:



Klasa I- wody o bardzo dobrej jakości-
brak

wpływu działań antropogenicznych



Klasa II- wody dobrej jakości



Klasa III- wody zadowalającej jakości



Klasa IV- wody nie zadowalającej
jakości



Klasa V- wody złej jakości- ma miejsce

zanik populacji biologicznych

Dodatkowy wskaźnik służący do

określenia zanieczyszczeń

organicznych ścieków

węgiel organiczny (OWO, ang. TOC)

oznaczany przez spalanie na mokro lub

na sucho w odpowiednich aparatach

które są jednak bardzo kosztowne, a

wyników nie sposób porównać ze sobą

wszakże dla jednego rodzaju ścieków

każdy taki aparat daje wartości OWO

porównywalne z wartościami BTZ5

(pięciodobowe biochemiczne

zapotrzebowanie na tlen) tychże

ścieków.