Władysław Broniewski (1897-
Władysław Broniewski (1897-
1962
1962
1. Biografia W.
1. Biografia W.
Broniewskiego
Broniewskiego
Poeta, tłumacz literatury niemieckiej i
Poeta, tłumacz literatury niemieckiej i
rosyjskiej. Żołnierz Legionów w l. 1915-
rosyjskiej. Żołnierz Legionów w l. 1915-
1917. W 1918 r. po wystąpieniu ze
1917. W 1918 r. po wystąpieniu ze
służby studiował filozofię na
służby studiował filozofię na
Uniwersytecie Warszawskim i Sorbonie.
Uniwersytecie Warszawskim i Sorbonie.
Zwolennik politycznej lewicy,
Zwolennik politycznej lewicy,
współredaktor
współredaktor
„Nowej Kultury”,
„Nowej Kultury”,
„Dźwigni”,
„Dźwigni”,
i komunistycznego
i komunistycznego
„Miesięcznika
„Miesięcznika
Literackiego
Literackiego
”. Po
”. Po
wybuchu II wojny światowej znalazł się
wybuchu II wojny światowej znalazł się
w Lwowie, w 1940 aresztowany przez
w Lwowie, w 1940 aresztowany przez
NKWD, więziony w 1941 r. zwolniony do
NKWD, więziony w 1941 r. zwolniony do
Armii Polskiej z którą znalazł się na
Armii Polskiej z którą znalazł się na
Bliskim Wschodzie.
Bliskim Wschodzie.
Redaktor techniczny wydawanego w
Redaktor techniczny wydawanego w
Jerozolimie pisma „
Jerozolimie pisma „
W drodze”.
W drodze”.
W 1945
W 1945
wrócił do kraju gdzie po krótkim
wrócił do kraju gdzie po krótkim
pobycie w Łodzi zamieszkał w
pobycie w Łodzi zamieszkał w
Warszawie. Wspólnie ze Stanisławem
Warszawie. Wspólnie ze Stanisławem
Ryszardem Standem i Witoldem
Ryszardem Standem i Witoldem
Wandurskim wydał „
Wandurskim wydał „
Trzy salwy”
Trzy salwy”
,
,
biuletyn poetycki, będący programową
biuletyn poetycki, będący programową
realizacją „poezji proletariackiej”,
realizacją „poezji proletariackiej”,
wzorowanej na twórczości
wzorowanej na twórczości
Włodzimierza Majakowskiego i
Włodzimierza Majakowskiego i
rewolucyjnej liryce radzieckiej.
rewolucyjnej liryce radzieckiej.
2. Twórczość W.
2. Twórczość W.
Broniewskiego
Broniewskiego
1925 –
1925 –
Wiatraki
Wiatraki
1927 –
1927 –
Dymy nad miastem
Dymy nad miastem
1932 –
1932 –
Troska i pieśń
Troska i pieśń
1938 –
1938 –
Krzyk ostateczny
Krzyk ostateczny
( liryka o wyrazistej, krytycznej
( liryka o wyrazistej, krytycznej
wymowie społecznej, twórczość, w
wymowie społecznej, twórczość, w
której stopniowo nasila się bunt i
której stopniowo nasila się bunt i
historiozoficzny pesymizm,
historiozoficzny pesymizm,
stylistycznie nawiązująca do tradycji
stylistycznie nawiązująca do tradycji
romantycznej bliska poetyce
romantycznej bliska poetyce
Skamandra)
Skamandra)
1943 –
1943 –
Bagnet na broń
Bagnet na broń
1945 –
1945 –
Drzewo rozpaczające
Drzewo rozpaczające
( odnawiają tonację żołnierskiej i
( odnawiają tonację żołnierskiej i
wygnańczej poezji poprzedniego
wygnańczej poezji poprzedniego
stulecia, łącząc ją z osobistym
stulecia, łącząc ją z osobistym
głosem goryczy i nostalgii. Tomy te
głosem goryczy i nostalgii. Tomy te
należą do najbardziej ekspresywnych
należą do najbardziej ekspresywnych
świadectw artystycznych lat wojny)
świadectw artystycznych lat wojny)
1949 – poemat
1949 – poemat
Słowo o Stalinie
Słowo o Stalinie
(Broniewski przyjął tu rolę barda
(Broniewski przyjął tu rolę barda
nowej rzeczywistości politycznej)
nowej rzeczywistości politycznej)
1951 – poemat
1951 – poemat
Mazowsze
Mazowsze
1953 – poemat
1953 – poemat
Nadzieja
Nadzieja
( liryki patriotyczne, emocjonalny
( liryki patriotyczne, emocjonalny
opis krajobrazu)
opis krajobrazu)
1956 –
1956 –
Anka
Anka
(swoiste treny poświęcone tragicznie
(swoiste treny poświęcone tragicznie
zmarłej córce, powrót do liryki
zmarłej córce, powrót do liryki
osobistej, „uwolnionej” od polityki)
osobistej, „uwolnionej” od polityki)
[***] Anka, to już trzy i pół roku
[***] Anka, to już trzy i pół roku
Anka, to już trzy i pół roku,
Anka, to już trzy i pół roku,
długo ogromnie,
długo ogromnie,
a nie ma takiego dnia, takiego kroku,
a nie ma takiego dnia, takiego kroku,
żebym nie wspomniał o mnie:
żebym nie wspomniał o mnie:
o mnie, osieroconym przez ciebie,
o mnie, osieroconym przez ciebie,
i choć twardość sobie wbijam w łeb,
i choć twardość sobie wbijam w łeb,
nie widzę cię w żadnym niebie
nie widzę cię w żadnym niebie
i nie chcę takich nieb!
i nie chcę takich nieb!
Żadna tu filozofia
Żadna tu filozofia
sprawy tej nie zgładzi:
sprawy tej nie zgładzi:
mojej matce, mojej siostrze było: Zofia,
mojej matce, mojej siostrze było: Zofia,
i jakoś czas na to poradził.
i jakoś czas na to poradził.
A ja myślę i myślę o tobie
A ja myślę i myślę o tobie
po przebudzeniu, przed snem...
po przebudzeniu, przed snem...
Może ja jestem coś winien tobie? -
Może ja jestem coś winien tobie? -
bo ja wiem.
bo ja wiem.
Na Powązkach ośnieżona mogiła,
Na Powązkach ośnieżona mogiła,
brzozy coś mówią szelestem...
brzozy coś mówią szelestem...
Powiedz, czyś ty naprawdę była,
Powiedz, czyś ty naprawdę była,
bo ja jestem...
bo ja jestem...
LIST Z WIĘZIENIA
LIST Z WIĘZIENIA
Córeczko miła, ja z więzienia
Córeczko miła, ja z więzienia
do ciebie piszę list.
do ciebie piszę list.
Ponuro wieczór w noc się zmienia,
Ponuro wieczór w noc się zmienia,
od dworca słychać świst, za oknem szare
od dworca słychać świst, za oknem szare
szmatki nieba
szmatki nieba
w żelaznej ramce krat
w żelaznej ramce krat
i wróble dziobią kruszki chleba,
i wróble dziobią kruszki chleba,
nim dalej fruną w świat. To nic, córeczko, nic,
nim dalej fruną w świat. To nic, córeczko, nic,
że ciężko
że ciężko
za ciosem spada cios:
za ciosem spada cios:
ja jestem z tych, co zimne męstwo
ja jestem z tych, co zimne męstwo
ciskają w twardy los.Ty nie wiesz, że tu czas
ciskają w twardy los.Ty nie wiesz, że tu czas
upływa
upływa
jak krew z otwartych żył...
jak krew z otwartych żył...
Bądź zdrowa, miła, bądź szczęśliwa,
Bądź zdrowa, miła, bądź szczęśliwa,
mnie musi starczyć sił,bo dziś Pielgrzymów
mnie musi starczyć sił,bo dziś Pielgrzymów
jam rówieśnik,
jam rówieśnik,
Wygnańców depczę ślad
Wygnańców depczę ślad
i muszę donieść ciężar pieśni
i muszę donieść ciężar pieśni
na tamten brzeg mych lat. (z tomu "Bagnet
na tamten brzeg mych lat. (z tomu "Bagnet
na broń", 1943)
na broń", 1943)