CHOROBY NACZYNIOWE
CHOROBY NACZYNIOWE
MÓZGU
MÓZGU
UDARY MÓZGOWE
UDARY MÓZGOWE
PRZEMIJAJĄCY ATAK
PRZEMIJAJĄCY ATAK
ISCHEMICZNY (TIA)
ISCHEMICZNY (TIA)
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR KRWOTOCZNY
UDAR KRWOTOCZNY
- KRWOTOK MÓZGOWY
- KRWOTOK MÓZGOWY
DEFINICJA UDARU MÓZGU
DEFINICJA UDARU MÓZGU
:
Ogniskowe (miejscowe) lub globalne
Ogniskowe (miejscowe) lub globalne
zaburzenia
zaburzenia
czynności mózgu,
czynności mózgu,
spowodowane zmianami w naczyniach
spowodowane zmianami w naczyniach
mózgowych,
mózgowych,
które występują nagle
które występują nagle
i utrzymują się dłużej niż 24 godziny
i utrzymują się dłużej niż 24 godziny
WH
O
- ostre niedokrwienie - udar
- ostre niedokrwienie - udar
niedokrwienny
niedokrwienny
(77%)
- krwotok mózgowy - udar krwotoczny
- krwotok mózgowy - udar krwotoczny
(17%)
(17%)
- krwotok podpajęczynówkowy
- krwotok podpajęczynówkowy
(6%)
(6%)
OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY
OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY
NACZYNIOWE - UDARY
NACZYNIOWE - UDARY
OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY
OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY
NACZYNIOWE - UDARY
NACZYNIOWE - UDARY
- główna przyczyna trwałego inwalidztwa
- główna przyczyna trwałego inwalidztwa
(dane z USA)
(dane z USA)
- trzecia przyczyna śmierci po
- trzecia przyczyna śmierci po
nowotworach i
nowotworach i
chorobach serca
chorobach serca
(po 50 r.ż. co dziesiąty człowiek umiera z
(po 50 r.ż. co dziesiąty człowiek umiera z
powodu udaru, po 70 r.ż. co drugi)
powodu udaru, po 70 r.ż. co drugi)
- USA: 4, 4 mln chorych po udarze
- USA: 4, 4 mln chorych po udarze
(Polska
(Polska
prawd. Pow. 600 tys.),
prawd. Pow. 600 tys.),
- co roku 700000 nowych przypadków
- co roku 700000 nowych przypadków
(Polska prawd. 100000
(Polska prawd. 100000)
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
- udar mózgowy dotyczy osób o 10 - 15 lat
- udar mózgowy dotyczy osób o 10 - 15 lat
starszych od zawałowców
starszych od zawałowców
- średni czas przeżycia po incydencie
- średni czas przeżycia po incydencie
mózgowym -
mózgowym -
7 lat
7 lat
,
,
- kolejny udar w grupie chorych po TIA lub
- kolejny udar w grupie chorych po TIA lub
pierwszym udarze w ciągu roku u
pierwszym udarze w ciągu roku u
14%
14%
z nich
z nich
- częstość powtórnych incydentów w ciągu
- częstość powtórnych incydentów w ciągu
5 lat
5 lat
20 - 40%
20 - 40%
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
- umieralność na świecie z powodu udaru
- umieralność na świecie z powodu udaru
istotnie zmniejsza się na świecie
istotnie zmniejsza się na świecie
(1988-1998 - o
(1988-1998 - o
15%
15%
)
)
- w Polsce pozostaje wciąż na tym samym
- w Polsce pozostaje wciąż na tym samym
poziomie, ale się nie zwiększa
poziomie, ale się nie zwiększa
- nadciśnienie tętnicze (najważniejszy)
- nadciśnienie tętnicze (najważniejszy)
- nikotynizm
- nikotynizm
- bezobjawowe zwężenie tętnic
- bezobjawowe zwężenie tętnic
szyjnych
szyjnych
- choroby serca, szczególnie z
- choroby serca, szczególnie z
zaburzeniami
zaburzeniami
rytmu serca (migotanie przedsionków)
rytmu serca (migotanie przedsionków)
- zaburzenia lipidowe
- zaburzenia lipidowe
(hipercholesterolemia)
(hipercholesterolemia)
najważniejszy czynnik miażdzycy
najważniejszy czynnik miażdzycy
naczyń
naczyń
wieńcowych
wieńcowych
- cukrzyca
- cukrzyca
- otyłość
- otyłość
- wiek (starsi), płeć (mężczyźni)
- wiek (starsi), płeć (mężczyźni)
CZYNNIKI RYZYKA UDARU
CZYNNIKI RYZYKA UDARU
MÓZGU
MÓZGU
PIERWOTNA PREWENCJA UDARU
PIERWOTNA PREWENCJA UDARU
leczenie i modyfikowanie czynników ryzyka
leczenie i modyfikowanie czynników ryzyka
udaru:
udaru:
- nadciśnienia (mniejsze ryzyko udaru o
- nadciśnienia (mniejsze ryzyko udaru o
30 - 40%,
30 - 40%,
)
)
- cukrzycy
- cukrzycy
- zaburzeń lipidowych
- zaburzeń lipidowych
- bezobjawowego zwężenia tętnic szyjnych
- bezobjawowego zwężenia tętnic szyjnych
(leczenie chirurgiczne)
(leczenie chirurgiczne)
- chorób serca w tym migotania przedsionków
- chorób serca w tym migotania przedsionków
PIERWOTNA PREWENCJA UDARU
PIERWOTNA PREWENCJA UDARU
modyfikacja stylu życia:
modyfikacja stylu życia:
- zdrowa dieta
- zdrowa dieta
- odpowiednia aktywność fizyczna
- odpowiednia aktywność fizyczna
- umiarkowane najwyżej spożywanie
- umiarkowane najwyżej spożywanie
alkoholu
alkoholu
- zaprzestanie palenia tytoniu
- zaprzestanie palenia tytoniu
- stosowanie kwasu acetylosalicylowego
- stosowanie kwasu acetylosalicylowego
(ASA)
(ASA)
(aspiryna) -
(aspiryna) -
nie
nie
(w zawale serca tak)
(w zawale serca tak)
- zwężenie lub zamknięcie tętnicy mózgowej
- zwężenie lub zamknięcie tętnicy mózgowej
spowodowane miażdżycą (najczęściej)
spowodowane miażdżycą (najczęściej)
prowadzące
prowadzące
do niedokrwienia i zawału mózgu
do niedokrwienia i zawału mózgu
- niedostateczność krwi w naczyniach (z
- niedostateczność krwi w naczyniach (z
powodu
powodu
niedomogi serca)
niedomogi serca)
- zagęszczenie krwi i spowolnienie przepływu
- zagęszczenie krwi i spowolnienie przepływu
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU NIEDOKRWIENNEGO
UDARU NIEDOKRWIENNEGO
:
:
- pęknięcie zmienionego naczynia
- pęknięcie zmienionego naczynia
mózgowego
mózgowego
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU KRWOTOCZNEGO
UDARU KRWOTOCZNEGO
:
:
PRZEMIJAJĄCY ATAK
PRZEMIJAJĄCY ATAK
ISCHEMICZNY
ISCHEMICZNY
TRANSIENT ISCHEMIC
TRANSIENT ISCHEMIC
ATTACK
ATTACK
TIA
TIA
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
POSTACIE ZWIASTUNOWE
POSTACIE ZWIASTUNOWE
Przemijajace niedokrwienie mózgu (TIA)
-
-
objawy
objawy
ustępują w ciągu najpóźniej 24 godzin
ustępują w ciągu najpóźniej 24 godzin
Odwracalne niedokrwienie mózgu (reversible
IND)
-
objawy ustępują w ciągu ok.. 21 dni
objawy ustępują w ciągu ok.. 21 dni
PRZEMIJAJĄCE NIEDOKRWIENIE
PRZEMIJAJĄCE NIEDOKRWIENIE
MÓZGU (TRANSIENT ISCHEMIC
MÓZGU (TRANSIENT ISCHEMIC
ATTACK - DEFINICJA
ATTACK - DEFINICJA
ostry epizod czasowego i ogniskowego
ostry epizod czasowego i ogniskowego
przemijającego (!)
przemijającego (!)
zaburzenia funkcji mózgu pochodzenia
zaburzenia funkcji mózgu pochodzenia
naczyniowego (niedokrwiennego)
naczyniowego (niedokrwiennego)
o nagłym początku nie dłuższym niż 5
o nagłym początku nie dłuższym niż 5
minut
minut
i czasie trwania zazwyczaj 2 - 15 minut
i czasie trwania zazwyczaj 2 - 15 minut
i
i
rzadko dłużej niż 24 godz.
rzadko dłużej niż 24 godz.
A transient ischemic attack (TIA) is an acute episode
of temporary and focal loss of cerebral function
of vascular (occlusive) origin.
TIAs are rapid in onset;
symptoms reach their maximal manifestation in fewer than
5 minutes (usually <1 min).
Manifestations are of variable duration and typically
last 2-15 minutes (rarely as long as 24 h).
Most TIA durations are less than 1 hour;
median duration is 14 minutes in the carotid distribution
and 8 minutes in vertebrobasilar ischemia
KLINIKA
KLINIKA
- ostry przemijający epizod niedowładu
- ostry przemijający epizod niedowładu
- ostry przemijający epizod zaburzeń mowy
- ostry przemijający epizod zaburzeń mowy
- ostry przemijający epizod jakościowych
- ostry przemijający epizod jakościowych
zaburzeń świadomości (np. dezorientacja)
zaburzeń świadomości (np. dezorientacja)
ROKOWANIE
ROKOWANIE
increased risk of stroke and death
approximately 6-10%/y).
ROKOWANIE
ROKOWANIE
Probability of stroke in the 5 years following a
TIA is reported
to be 24-29%.
For patients with a first-time (index) TIA,
the risk of stroke is 8% in the first 30 days,
10.5% in the first 90 days, 5% per year
for the next 3 years, and approximately 3% per year thereafter.
The majority of these events occur within the first few days
following the index event.
ROKOWANIE
ROKOWANIE
For patients with a hemispheric TIA
and more than 70% carotid stenosis,
stroke rate is more than 40% in 2 years.
Five factors are independently
associated with stroke in these patients:
age greater than 60 years, diabetes
mellitus,
symptom duration longer than 10
minutes,
weakness, and speech impairment
ROKOWANIE
ROKOWANIE
ROKOWANIE
ROKOWANIE
Stroke, death, or recurrent TIA occur in more than
25% of patients
within the first 90 days following index TIA
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
ISCHEMIC STROKE
ISCHEMIC STROKE
Wyraz ostrej niedomogi krążenia
Wyraz ostrej niedomogi krążenia
mózgowego
mózgowego
spowodowanej zaburzeniami
spowodowanej zaburzeniami
przepływu krwi
przepływu krwi
- najpierw deficyt energetyczny tkanki
- najpierw deficyt energetyczny tkanki
mózgowej
mózgowej
- później wyłączenie dróg i ośrodków
- później wyłączenie dróg i ośrodków
mózgowych
mózgowych
- z tego różnorodna ogniskowa i
- z tego różnorodna ogniskowa i
ogólna (globalna) manifestacja
ogólna (globalna) manifestacja
kliniczna
kliniczna
DEFINICJA
DEFINICJA
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
-
-
zakrzep
zakrzep
w ścianie tętnicy zmienionej
w ścianie tętnicy zmienionej
i zwężonej blaszką miażdżycową (zwężanie
i zwężonej blaszką miażdżycową (zwężanie
powoli,
powoli,
objawy nagle)
objawy nagle)
zakrzepica na podłożu miażdżycy dużych i
zakrzepica na podłożu miażdżycy dużych i
drobnych
drobnych
naczyń
naczyń
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
-
zator
zator
tętnicy mózgowej,
tętnicy mózgowej,
najczęściej skrzepliną pochodzącą z jam
najczęściej skrzepliną pochodzącą z jam
serca w
serca w
migotaniu przedsionków (FA)
migotaniu przedsionków (FA)
najbardziej powszechne źródło zatorów w
najbardziej powszechne źródło zatorów w
krążeniu
krążeniu
mózgowym
mózgowym
czyli - zatorowość pochodzenia sercowego
czyli - zatorowość pochodzenia sercowego
obecność FA pięciokrotnie zwiększa ryzyko
obecność FA pięciokrotnie zwiększa ryzyko
udaru niedokrwiennego
udaru niedokrwiennego
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
-
-
zaburzenia hemodynamiczne
zaburzenia hemodynamiczne
- spadek
- spadek
ciśnienia
ciśnienia
systemowego w przebiegu np. zawału,
systemowego w przebiegu np. zawału,
zaburzeń
zaburzeń
rytmu
rytmu
Zwężenie i zamknięcie tętnicy mózgu środkowej
Zwężenie i zamknięcie tętnicy mózgu środkowej
Krytyczne zwężenie t. szyjnej na angiogramie
Krytyczne zwężenie t. szyjnej na angiogramie
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
POSTACIE WŁAŚCIWE
POSTACIE WŁAŚCIWE
Udar dokonany (CS)
Udar dokonany (CS)
- doszło do zawału mózgu,
- doszło do zawału mózgu,
objawy mogą się minimalnie cofnąć (funkcja
objawy mogą się minimalnie cofnąć (funkcja
półcienia
półcienia
Udar postępujący (PS)
Udar postępujący (PS)
- objawy stopniowe,
- objawy stopniowe,
czasem
czasem
regresja
regresja
UDAR NIEDOKRWIENNY objawy
UDAR NIEDOKRWIENNY objawy
ogólne
ogólne
-
-
niedowład połowiczy
niedowład połowiczy
(różny stopień aż do
(różny stopień aż do
porażenia*)
porażenia*)
-
-
afazja
afazja
(różne zaburzenia mowy)
(różne zaburzenia mowy)
-
-
zaburzenia przytomności
zaburzenia przytomności
*(niedomoga pnia
*(niedomoga pnia
mózgu)
mózgu)
-
-
inne
inne
: zaburzenia połykania, ruchów gałek
: zaburzenia połykania, ruchów gałek
ocznych,
ocznych,
równowagi, sterowania osiową motoryką
równowagi, sterowania osiową motoryką
ciała*,
ciała*,
niedowidzenie najczęściej połowicze, agnozja,
niedowidzenie najczęściej połowicze, agnozja,
jakościowe zaburzenia świadomości (z.
jakościowe zaburzenia świadomości (z.
otępienny)
otępienny)
*
złe rokowanie
Udar niedokrwienny powoduje ubytki
Udar niedokrwienny powoduje ubytki
neurologiczne
neurologiczne
ruchowo-koordynacyjne i informacyjno-
ruchowo-koordynacyjne i informacyjno-
poznawcze
poznawcze
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
-
-
niedomoga
niedomoga
przednia krążenia mózgowego
przednia krążenia mózgowego
(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu
(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu
tt.
tt.
szyjnych i wewnętrznych; 60%
szyjnych i wewnętrznych; 60%
mózgu
mózgu
Objawy:
Objawy:
- niedowład czy porażenie
- niedowład czy porażenie
połowicze
połowicze
- zaburzenia mowy - afazja
- zaburzenia mowy - afazja
- zaburzenia rozpoznawania -
- zaburzenia rozpoznawania -
agnozja
agnozja
- zaburzenia otępienne
- zaburzenia otępienne
- zaburzenia sterowania osią ciała
- zaburzenia sterowania osią ciała
- zaburzenia rzekomoopuszkowe
- zaburzenia rzekomoopuszkowe
Cerebral stroke
Cerebral stroke with herniation
UDAR NIEDOKRWIENNY -
UDAR NIEDOKRWIENNY -
niedomoga
niedomoga
tylna krążenia mózgowego
tylna krążenia mózgowego
(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu
(zaburzenia ukrwienia w dorzeczu
tt.
tt.
kręgowych* i t. podstawnej)
kręgowych* i t. podstawnej)
Objawy:
Objawy:
- zawroty głowy (uczucie wirowania - układowe
- zawroty głowy (uczucie wirowania - układowe
zg)
zg)
- nagłe padanie na kolana
- nagłe padanie na kolana
- zaburzenia chodu ze zbaczaniem w jedną
- zaburzenia chodu ze zbaczaniem w jedną
stronę
stronę
- szumy w uszach i osłabienie słuchu
- szumy w uszach i osłabienie słuchu
- mroczki przed oczyma
- mroczki przed oczyma
- nierzadko zespół depresyjny
- nierzadko zespół depresyjny
- czasem zaburzenia przytomności - uszk. pnia
- czasem zaburzenia przytomności - uszk. pnia
* w przebiegu spondylozy szyjnej
cerebellar stroke
UDAR NIEDOKRWIENNY -
UDAR NIEDOKRWIENNY -
niedomoga
niedomoga
uogólniona krążenia mózgowego
uogólniona krążenia mózgowego
Objawy:
Objawy:
- nie można wyróżnić zaburzeń krążenia
- nie można wyróżnić zaburzeń krążenia
mózgowego
mózgowego
tylko przedniego i tylko tylnego - objawy są
tylko przedniego i tylko tylnego - objawy są
uogólnione z obydwu układów
uogólnione z obydwu układów
Rodzaje uogólnionej niedomogi:
Rodzaje uogólnionej niedomogi:
- pierwotna spowodowana zaburzeniami
- pierwotna spowodowana zaburzeniami
układu
układu
krążenia: spadek ciśnienia, rzutu serca;
krążenia: spadek ciśnienia, rzutu serca;
zawał
zawał
- wtórnie uogólniona - obrzęk mózgu z
- wtórnie uogólniona - obrzęk mózgu z
powodu
powodu
pierwotnie mózgowej niedomogi jednego
pierwotnie mózgowej niedomogi jednego
układu
układu
LECZENIE
LECZENIE
przeszkody - przeświadczenia:
przeszkody - przeświadczenia:
- udar to choroba ludzi starych, wyrok
- udar to choroba ludzi starych, wyrok
losu
losu
- możliwość pozytywnego wpływu
- możliwość pozytywnego wpływu
niewielka
niewielka
LECZENIE
LECZENIE
Udar mózgu wymaga pilnego leczenia
Udar mózgu wymaga pilnego leczenia
(emergency)
(emergency)
leczenie trombolityczne powinno być
leczenie trombolityczne powinno być
podjęte
podjęte
w ciągu trzech godzin
w ciągu trzech godzin
wtedy rokowanie można zdecydowanie
wtedy rokowanie można zdecydowanie
poprawić
poprawić
trzeba zacząć leczenie, zanim dojdzie
trzeba zacząć leczenie, zanim dojdzie
do
do
nieodwracalnych zmian w mózgu
nieodwracalnych zmian w mózgu
"There are three barriers to stroke treatment -
time, time and time
”
LECZENIE
LECZENIE
udar mózgu to:
udar mózgu to:
- stan bezpośredniego zagrożenia życia
- stan bezpośredniego zagrożenia życia
(jak zawału serca)
(jak zawału serca)
cele leczenia farmakologicznego:
cele leczenia farmakologicznego:
- jak najszybsze
- jak najszybsze
przywrócenie przepływu
przywrócenie przepływu
krwi
krwi
w naczyniach zaopatrujących mózg umożliwiające
w naczyniach zaopatrujących mózg umożliwiające
jego normalne funkcjonowanie
jego normalne funkcjonowanie
(poprawa krążenia mózgowego)
(poprawa krążenia mózgowego)
-
-
neuroprotekcja
neuroprotekcja
: przeciwdziałanie zaburzeniom
: przeciwdziałanie zaburzeniom
metabolicznym powstałym w wyniku niedokrwienia
metabolicznym powstałym w wyniku niedokrwienia
mózgu
mózgu
LECZENIE
LECZENIE
LECZENIE
LECZENIE
leczenie trombolityczne
leczenie trombolityczne
-
-
aspiryna
aspiryna
- obniżenie agregacji płytek krwi
- obniżenie agregacji płytek krwi
i hamowanie narastania zakrzepu w naczyniach
i hamowanie narastania zakrzepu w naczyniach
zalecana jak najszybciej
zalecana jak najszybciej
-
-
rt-PA
rt-PA
(rekombibowany aktywator plazminogenu -
(rekombibowany aktywator plazminogenu -
fibrynolizy) - ale bardzo rygorystycznie
fibrynolizy) - ale bardzo rygorystycznie
neuroprotekcja
neuroprotekcja
-
-
piracetam
piracetam
(nootropil) szczególnie u osób z afazją
(nootropil) szczególnie u osób z afazją
LECZENIE
LECZENIE
zadania wczesnej rehabilitacji
zadania wczesnej rehabilitacji
UDAR NIEDOKRWIENNY
UDAR NIEDOKRWIENNY
NIEDOKONANY - LECZENIE
NIEDOKONANY - LECZENIE
OPERACYJNE
OPERACYJNE
endarterektomia tętnicy szyjnej w
endarterektomia tętnicy szyjnej w
bezobjawowym zwężeniu
bezobjawowym zwężeniu
procedura operacyjna lepiej niż leki
procedura operacyjna lepiej niż leki
zabezpieczająca
zabezpieczająca
przed udarem mózgu
przed udarem mózgu
- czasowe zatrzymanie przepływu krwi
- czasowe zatrzymanie przepływu krwi
- otwarcie tętnicy
- otwarcie tętnicy
- szybkie usunięcie plaków miażdzycowych
- szybkie usunięcie plaków miażdzycowych
- zmniejszenie ryzyka udaru o około 65%
- zmniejszenie ryzyka udaru o około 65%
Usuwanie plaków miażdżycowych z tętnicy szyjnej
Usuwanie plaków miażdżycowych z tętnicy szyjnej
PREWENCJA WTÓRNA
PREWENCJA WTÓRNA
PO UDARE I TIA
PO UDARE I TIA
UDAR KRWOTOCZNY MÓZGU
UDAR KRWOTOCZNY MÓZGU
PRZYCZYNY
PRZYCZYNY
Najczęstsze przyczyny krwotoków
Najczęstsze przyczyny krwotoków
mózgowych:
mózgowych:
- nadciśnienie tętnicze (2/3 przypadków)
- nadciśnienie tętnicze (2/3 przypadków)
pęka
pęka
zmienione nadciśnieniem i miażdżycą
zmienione nadciśnieniem i miażdżycą
naczynie
naczynie
- malformacje naczyniowe (raczej
- malformacje naczyniowe (raczej
naczyniaki niż
naczyniaki niż
tętniaki, haemangioma)
tętniaki, haemangioma)
- guzy mózgu (pierwotne, przerzutowe)
- guzy mózgu (pierwotne, przerzutowe)
- skazy krwotoczne
- skazy krwotoczne
- angiopatie naczyniowe
- angiopatie naczyniowe
EPIDEMIOLOGIA
-
-
krwotoki mózgowe to około 15% chorób
krwotoki mózgowe to około 15% chorób
naczyniowych (udarów)
naczyniowych (udarów)
- występowanie w każdym wieku, ale
- występowanie w każdym wieku, ale
zdecydowanie
zdecydowanie
najczęściej pomiędzy 50 a 70 r.ż.
najczęściej pomiędzy 50 a 70 r.ż.
- we wczesnym ostrym okresie umiera do 40%
- we wczesnym ostrym okresie umiera do 40%
chorych
chorych
PATOLOGIA
PATOLOGIA
pęknięte naczynie krwawi, prowadząc do
pęknięte naczynie krwawi, prowadząc do
rozwoju
rozwoju
krwiaka (ogniska krwotocznego) niszczącego
krwiaka (ogniska krwotocznego) niszczącego
tkankę mózgową
tkankę mózgową
krwiak powoduje ucisk otaczających tkanek i
krwiak powoduje ucisk otaczających tkanek i
ich
ich
ostre niedokrwienie
ostre niedokrwienie
wokół szybko rozprzestrzenia się obrzęk
wokół szybko rozprzestrzenia się obrzęk
mózgu i
mózgu i
dochodzi do wzmożenia ciśnienia
dochodzi do wzmożenia ciśnienia
śródczaszkowego
śródczaszkowego
może rozwinąć się niewydolność pnia mózgu
może rozwinąć się niewydolność pnia mózgu
(ITC)
(ITC)
POŁOŻENIE OGNISKA
POŁOŻENIE OGNISKA
KRWOTOCZNEGO
KRWOTOCZNEGO
najczęstsze położenia ogniska
najczęstsze położenia ogniska
krwotocznego
krwotocznego
(na początku na położenie wskazują
(na początku na położenie wskazują
objawy, ale
objawy, ale
rozwój obrzęku i niedomogi pnia zaciera
rozwój obrzęku i niedomogi pnia zaciera
obraz):
obraz):
- jądra podstawy
- jądra podstawy
- wzgórze (zwrot gałek ocznych w dół)
- wzgórze (zwrot gałek ocznych w dół)
- istota biała półkul (porażenie połowicze,
- istota biała półkul (porażenie połowicze,
afazja,
afazja,
niedoczulica połowicza)
niedoczulica połowicza)
- most
- most
- móżdżek (zawroty, wymioty, zaburzenia
- móżdżek (zawroty, wymioty, zaburzenia
równo-
równo-
wagi, niezborność, pływanie gałek
wagi, niezborność, pływanie gałek
ocznych)
ocznych)
PRZEBIEG KLINICZNY -
POSTACIE KLINICZNE
(decyduje o rokowaniu)
-
ostra
(najgorzej rokuje, zgon, aż połowa
przypadków)
początek nagły bez objawów zwiastujących
utrata przytomności
porażenie połowicze
zwrot gałek ocznych w stronę ogniska
szybko niedomoga pnia mózgu z
„burzą wegetatywną”
PRZEBIEG KLINICZNY - POSTACIE
PRZEBIEG KLINICZNY - POSTACIE
KLINICZNE
KLINICZNE
cd
-
podostra
występuje w 30% przypadków
występuje w 30% przypadków
początek nagły też
początek nagły też
ból głowy, wymioty
ból głowy, wymioty
niedowład
niedowład
przebieg wszakże łagodniejszy
przebieg wszakże łagodniejszy
jest wzmożenie ciśnienia
jest wzmożenie ciśnienia
śródczaszkowego
śródczaszkowego
nie zawsze niedomoga pnia, chociaż
nie zawsze niedomoga pnia, chociaż
może
może
wystąpić po kilku dniach
wystąpić po kilku dniach
PRZEBIEG KLINICZNY - POSTACIE
PRZEBIEG KLINICZNY - POSTACIE
KLINICZNE
KLINICZNE
cd
-
przewlekła
występuje w pozostałych przypadkach
występuje w pozostałych przypadkach
przebieg łagodniejszy przypomina udar
przebieg łagodniejszy przypomina udar
niedokrwienny
niedokrwienny
niedowład
niedowład
wzmożenie ciśnienia śródczaszkowego i
wzmożenie ciśnienia śródczaszkowego i
niedomoga pnia mózgu rzadko
niedomoga pnia mózgu rzadko
większość chorych przeżywa, może nawet
większość chorych przeżywa, może nawet
wrócić do pracy
wrócić do pracy
PRZEBIEG KLINICZNY -
PRZEBIEG KLINICZNY -
NIEDOMOGA PNIA MÓZGU
NIEDOMOGA PNIA MÓZGU
Ostra niedomoga pnia mózgu
:
- utrata przytomności (śpiączka)
- utrata przytomności (śpiączka)
- zaburzenia wegetatywne (oddech, tętno,
- zaburzenia wegetatywne (oddech, tętno,
tempe-
tempe-
ratura)
ratura)
- zaburzenia motoryki kończyn )reakcje
- zaburzenia motoryki kończyn )reakcje
wyprostne,
wyprostne,
odmóżdżeniowe)
odmóżdżeniowe)
- zaburzenia motoryki gałek ocznych i źrenic
- zaburzenia motoryki gałek ocznych i źrenic
(zez rozbieżny, poszerzenie źrenic)
(zez rozbieżny, poszerzenie źrenic)
- faza finalna (zwiotczenie mięśni, szerokie
- faza finalna (zwiotczenie mięśni, szerokie
sztywne
sztywne
źrenice, gałki oczne na wprost)
źrenice, gałki oczne na wprost)
Cerebral stroke transf. to hemorrhage
LECZENIE
Paradoksalnie podobnie jak w zawale mózgu:
- obrzęk zwalcza się mannitolem i sterydami
ROKOWANIE
ROKOWANIE
Czynniki rokownicze:
Czynniki rokownicze:
- niedomoga krążenia mózgowego
- niedomoga krążenia mózgowego
- czas trwania
- czas trwania
- wielkość ogniska
- wielkość ogniska
- lokalizacja
- lokalizacja
- szybkość powiększania ogniska
- szybkość powiększania ogniska
- powstawanie obrzęku mózgu
- powstawanie obrzęku mózgu
PROBLEMY FIZJOTERAPII
PROBLEMY FIZJOTERAPII
U CHOREGO PO UDARZE MÓZGU
U CHOREGO PO UDARZE MÓZGU
„
„
multum”
multum”
- niedowłady, porażenia
- niedowłady, porażenia
- zespół bólowy
- zespół bólowy
- zaburzenia czucia
- zaburzenia czucia
- narastające spastyczne napięcie mięśni
- narastające spastyczne napięcie mięśni
- zaburzenia równowagi
- zaburzenia równowagi
- nagła utrata wydolności funkcjonalnej
- nagła utrata wydolności funkcjonalnej