Stanisław Moniuszko

Stanisław Moniuszko

Ojciec Polskiej Pieśni

Ojciec Polskiej Pieśni

Artystycznej

Artystycznej

Stanisław Moniuszko urodzony 5 maja 1819 w Ubielu. Autor operetek,

baletów, oper i ok. 300 pieśni. Gdy w 1827 rodzina przyszłego kompozytora

przeniosła się do Warszawy, ośmioletni Moniuszko rozpoczął naukę muzyki u

Augusta Freyera, organisty w miejscowym kościele Świętej Trójcy. Po trzech

latach rodzina przeprowadziła się do Mińska, gdzie Stanisław kontynuował

naukę u Czesława Stefanowicza. W 1837 wyjechał do Berlina, aby kształcić się

muzycznie u Carla Friedricha Rungenhagena, u którego studia ukończył w

1840. Następnie zamieszkał w Wilnie, gdzie działał jako organista,

kompozytor, pedagog i organizator życia muzycznego w mieście. W 1858

przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie objął stanowisko dyrygenta

opery. Jednocześnie od 1864 był wykładowcą w Instytucie Muzycznym w

Warszawie. Mimo rosnącej sławy borykał się z trudnościami finansowymi, miał

na utrzymaniu liczną rodzinę. Zmarł na atak serca 4 czerwca 1872. Pogrzeb

artysty stał się manifestacją narodową

Stanisław Moniuszko był obok Fryderyka Chopina, najwybitniejszą

postacią muzyki polskiej XIX wieku. Do historii przeszedł nie tylko jako

„Ojciec Polskiej Pieśni Artystycznej, ale przede wszystkim twórca oper

narodowych:

Halki i Strasznego Dworu.

Twórczość

Twórczość

1. Opery:

•Halka (premiera wersji 2-aktowej
1848, wersji 4-aktowej 1858)

•Sen Wieszcza (nieukończona,
pisana w latach 1852-1853)

•Flis (premiera 1858)

•Rokiczana (nieukończona, pisana w
latach 1858-1859)

•Hrabina (premiera 1860)
•Verbum nobile (premiera 1861)

•Straszny dwór (premiera 1865)

•Paria (premiera 1868)

•Trea (nieukończona, pisana w roku
1872)

•Sielanka (nieukończona)

•Cyganie

2.Balety:

•Na kwaterunku

•Figle szatana

•Monte Christo

3. Operetki:

•Beata

•Żółta szlafmyca

•Ballady:

•Dziad i Baba

•Czaty
•cztery Litanie Ostrobramskie

Twórczość

Twórczość

Twórczość

Twórczość

4. Pieśni:

•Ojcze z niebios Boże Panie

•Dziad i baba

•Pieśń wieczorna

•Znaszli ten kraj

•Trzech budrysów

•Prząśniczka

•Złota rybka

•Krakowiaczek
•Kozak

•Świtezianka

•i wiele innych

5. Msze

6. Uwertury:

•Bajka

Z jego pieśni zostało wydanych 12 Śpiewników
domowych: 6 za życia kompozytora i 6 po jego

śmierci.

Opery Narodowe

Opery Narodowe

Halka

Halka – pierwsza dwuaktowa wersja tej opery została wystawiona 1 stycznia

1848 roku. Partytura Halki powędrowała do Warszawy i przez 10 lat była

przechowywana w archiwum tamtej opery. Nikt nie chciał wystawiać utworu, w

którym główne role przypadły dwojgu nieszczęśliwym chłopskim bohaterom:

góralskiej dziewczynie Halce i zakochanemu w niej Jontkowi. Włodzimierz Wolski

był autorem libretta Halki. Dopiero po równi 10 latach 1 stycznia 1858

wystawiono rozszerzoną, czteroaktową Halkę w operze warszawskiej

Opery Narodowe

Opery Narodowe

Straszny Dwór

Straszny Dwór - polska opera w czterech aktach skomponowana przez Stanisława

Moniuszkę w latach 1861-1864. Libretto do opery napisał Jan Chęciński. Posiadając cechy

romantyczne

i komediowe zarazem, dzieło cechuje silne zabarwienie patriotyczne. Z powyższych
powodów było jednocześnie popularne wśród polskiej publiczności i zakazane przez
rosyjskie władze okupacyjne. Premiera polska przerodziła się w wielką manifestację

patriotyczną. Rzecz dzieje się w pierwszej połowie XVIII wieku. Zbigniew i Stefan wracają

do domu po skończonej służbie wojskowej. Poprzysięgają się nie żenić. Ale inne są zamiary

Cześnikowej. Bracia odwiedzają starego Miecznika i poznają tam jego piękne córki.

Zaczynają się wahać. Tymczasem Cześnikowa, która chce ich wydać za inne panny,

wyrabia im złą markę u Miecznika, twierdząc że to tchórze. Damazy, panny i Skołuba

postanawiają przekonać się, czy panicze są faktycznie podszyci strachem. Skołuba

opowiada Maciejowi straszną historię Strasznego Dworu. Panicze nic sobie z tego nie robią,

ale chcąc dotrzymać postanowienia decydują się wyjechać. Podstęp Damazego wychodzi

na jaw, podobnie jak wzajemne zauroczenie młodych, ku ogólnej radości i wstydowi

Damazego.

Pieśń:

Pieśń:

Prząśniczka

Prząśniczka

Prząśniczka – utwór muzyczny napisany przez Stanisława Moniuszkę, pierwotnie

na głos

i fortepian; obecnie często wykonywany na instrumentach dętych. Słowa do melodii

ułożył Jan Czeczot. Od 29 lipca 1998 roku, dzięki inicjatywie łódzkiego radnego

Andrzeja Jędrzejczaka "Prząśniczka" została oficjalnym hejnałem Łodzi i jednym z

miejskich symboli.

1.U prząśniczki siedzą jak anioł

dzieweczki,

przędą sobie, przędą jedwabne

niteczki.

Ref.:

Kręć się, kręć

wrzeciono,

wić się tobie wić!

Ta pamięta lepiej,

czyja dłuższa nić!

2.Poszedł do Królewca młodzieniec z

wiciną,

łzami się zalewał, żegnając z dziewczyną.

Ref.:

Kręć się, kręć

wrzeciono,

wić się tobie wić!

Ta pamięta lepiej,

czyja dłuższa nić!

3.Gładko idzie przędza wesołej
dziewczynie,
pamiętała trzy dni o wiernym
chłopczynie.

Ref.:

Kręć się, kręć

wrzeciono,

wić się tobie wić!

Ta pamięta lepiej,

czyja dłuższa nić!

4.Inny się młodzieniec podsuwa z

ubocza

i innemu rada dziewczyna ochocza.

Ref.:

Kręć się, kręć wrzeciono,

prysła wątła nić,

wstydem dziewczę płonie,

wstydź się, dziewczę, wstydź!

Grób Moniuszki

Grób Moniuszki

Zmarł na atak serca 4 czerwca 1872.

Pogrzeb artysty stał się manifestacją

narodową. Grób Stanisława Moniuszki

znajduje się na Cmentarzu

Powązkowskim w Warszawie

Bibliografia

Bibliografia

Bibliografia:

•

http://google.pl

•

http://wikipedia.pl

•Podręcznik: Świat Muzyki