Kręgosłup

a) część szyjna
b) część piersiowa
c) część lędźwiowa
d) część krzyżowa
e) część ogonowa
(guziczna)

Wygięcia
kręgosłupa:

f) lordoza szyjna
g) kifoza piersiowa
h) lordoza lędźwiowa
i) kifoza krzyżowa

Kiedy należy

podejrzewać urazy

kręgosłupa:

• wypadek samochodowy przy
prędkości
>40 km/h,
• upadek lub skok z wysokości,
• skok do wody na głowę,
• wypadek motocyklowy,
• powieszenie,
• uraz o charakterze zgniecenia lub
przygniecenia,

a także gdy:

• poszkodowany skarży się na ból
karku lub pleców w linii
pośrodkowej;

• widoczne są obrażenia w
okolicy szyi, karku lub głowy;

• doszło do utraty przytomności.

Do najczęstszych objawów

związanych z uszkodzeniem

kręgosłupa należy:

• widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów
• opasujący ból lub przymusowe ułożenie

głowy (w przypadku uszkodzenia
kręgosłupa szyjnego)

• krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele

głównie w miejscu działania siły

• ból uciskowy wyrostków kolczystych oraz

zmiana odstępu między wyrostkami
kolczystymi objawiająca się uskokami i
garbami

•

niedowłady: niedowład poprzeczny (kończyny

dolne), wszystkich kończyn (tetraparesis)

• zaburzenia czucia
• zaburzenia świadomości
• niewydolność oddechowa (w przypadku
zaburzeń pracy mięśni międzyżebrowych lub
przepony, do których dochodzi w przypadku
uszkodzenia kręgosłupa na różnej wysokości)

• zaburzenia termoregulacji i zaburzenia
czynności pęcherza moczowego oraz jelita
grubego

Postępowanie przy

podejrzeniu urazu

kręgosłupa

• Ocenić i zabezpieczyć podstawowe

funkcje życiowe z uwzględnieniem
ochrony kręgosłupa szyjnego

• Zebrać dane na temat okoliczności
i mechanizmu urazu – porozmawiać z
uczestnikami i świadkami wypadku,
ocenić stan wraku samochodu itp.

•

Jeśli poszkodowany jest przytomny – ustalić, czy i

gdzie odczuwa ból, ewentualnie drętwienie lub brak
czucia, czy odczuwa osłabienie lub ociężałość kończyn i
czy może nimi poruszać .

•

Ustalić, czy istnieją trudności w oddychaniu (przy

urazie odcinka szyjnego kręgosłupa możliwe jest
porażenie mięśni międzyżebrowych) i w razie potrzeby
zastosować wspomaganie oddechu przy użyciu
dostępnych środków (np. podać tlen) .

•

W czasie udzielania pomocy i oczekiwania na

pogotowie ratunkowe starać się pozostawić
poszkodowanego w ułożeniu, w jakim się go zastało,
chyba że zagraża to jego bezpieczeństwu lub
uniemożliwia zapewnienie drożności dróg oddechowych
i swobodnego oddychania, przeprowadzenie akcji
resuscytacyjnej lub zaopatrzenie poważnego
krwawienia .

Objawy

wskazujące

na urazy

kręgosłupa z

uszkodzenie

m rdzenia

kręgowego

• Bradykardia (zwolniona czynność
serca).
• Drętwienie lub brak czucia
tułowia i kończyn poniżej
określonego poziomu.
• Niemożność poruszania
kończynami.
• Wiotkość kończyn.
• Brzuszny tor oddychania
(wskutek porażenia mięśni
międzyżebrowych).
• Gorąca i sucha skóra.
• Obrzęk, bolesność lub
deformacja w przebiegu
kręgosłupa.

Urazy rdzenia kręgowego mogą prowadzić do
wstrząśnienia i stłuczenia rdzenia, przerwania
jego ciągłości oraz uszkodzenia nerwów
rdzeniowych. W zależności od wysokości, na
której został uszkodzony rdzeń kręgowy, mogą
mieć miejsce zaburzenia oddychania
poszkodowanego:

• przy uszkodzeniu powyżej czwartego kręgu
szyjnego nie ma przekazywania pobudzeń drogą
nerwu przeponowego do przepony

• przy uszkodzeniu poniżej ma miejsce tylko
częściowe porażenie przepony.

Zdarza się, że uraz rdzenia kręgowego ma
podłoże jatrogenne, tzn. został spowodowany
wskutek nieumiejętnie udzielonej pomocy.

ZADANIA

RATOWNIKA

1.

Ocena i zapewnienie bezpieczeństwa

własnego i poszkodowanego.

2.

Ocena i zabezpieczenie podstawowych

funkcji życiowych (w pierwszej kolejności
oddychania, następnie krążenia).

3.

Podczas wszelkich zabiegów przy

poszkodowanych koniecznie należy
ustabilizować kręgosłup szyjny po przez
zastosowanie delikatnego wyciągu w osi ciała,
bez wykonywania ruchów zginających głowy.

4.

W razie stwierdzenie nie naturalnego

ułożenia głowy poszkodowanego należy
doprowadzić do ustawienia pośredniego lub
zbliżonego do pośredniego ( również z
wykonaniem delikatnego wyciągu w wzdłuż osi
ciała, bez stosowania działań siłowych).

5.

Trzeba założyć kołnierz stabilizujący,

jeśli jest dostępny( wysokość kołnierza
należy dobrać w zależności od długości
szyi) , lub kontynuować stabilizacje
ręczną.

6.

Należy podać pacjentowi tlen i

zaopatrzyć widoczne krwawienia.

7.

Zastosować postępowanie

przeciwwstrząsowe.

8.

W razie konieczności przeniesienia

poszkodowanego utrzymywać jego głowę
wzdłuż osi ciała.

9.

Ułożyć chorego na sztywnym podłożu

– specjalistycznych noszach, a przy ich
braku na szerokiej desce, mocnej płycie
lub nawet drzwiach.

10.

Na czas przenoszenia lub

przewożenia ustabilizować głowę
poszkodowanego – najlepiej za pomocą
materaca podciśnieniowego
(stabilizującego jednocześnie całe ciało),
a w razie jego braku - za pomocą
worków z piaskiem lub zwiniętych
ręczników, a nawet poprzez
przytwierdzenie do podłoża za pomocą
taśmy samoprzylepnej.

Unieruchomie
nie
kręgosłupa
na desce
ortopedyczne
j ze
stabilizacją
głowy

Kamizelka
Kendricka-KED

Służy do
unieruchomienia głowy,
szyi, tułowia oraz
kręgosłupa na
całej jego długości.

Pozwala na bezpieczne
wyciąganie
poszkodowanych z
rozbitych samochodów
oraz trudno dostępnych
miejsc o ograniczonej
przestrzeni gdzie nie
można wejść ze
standardowymi
noszami.

Materac
próżnio
wy

Bóle i choroby
wywołane przez
urazy kręgosłupa

C1

- bóle głowy, wysokie ciśnienie krwi,

migrena, zawroty głowy, problemy z pamięcią

C2

- bóle w okolicach oczu, zaburzenia wzroku i

słuchu

C3

- nerwobóle, trądzik, egzemy, problemy z

zębami

C4

- chroniczny katar, utrata słuchu, problemy

z gardłem

C5

- zapalenie krtani, chrypka, chroniczne

przeziębienia

C6

- angina, sztywny kark

C7

- zaburzenia funkcjonowania tarczycy,

depresja

Th1

- problemy z oddychaniem, ból ramion i

łopatek, słabe czucie w palcach

Th2

- choroby serca, uczucie niepokoju

Th3

- grypa, zapalenie oskrzeli i płuc, astma,

kaszel

Th4

- żółtaczka, kamica woreczka żółciowego

Th5

- słabe krążenie krwi, zapalenie nerwów i

stawów, problemy z wątrobą, niedokrwistość

Th6

- problemy żołądkowe, złe trawienie

Th7

- cukrzyca, osłabienie, problemy z

dwunastnicą

Th8

- niska odporność, problemy ze

śledzioną

Th9

- alergie, wysypki, pokrzywka

Th10

- schorzenia nerek, osłabienie,

zwapnienie żył

Th11

- problemy skórne: trądzik,

egzemy, czyraki, łuszczyca

Th12

- reumatyzm, kolki, zaburzenia

wzrostu, problemy z jelitem cienkim,
trudności z zajściem w ciążę

L1

- zaburzenia jelita grubego, zaparcia,

biegunki

L2

- skurcze brzucha, kwasica, żylaki

L3

- dolegliwości pęcherza, nieregularne

miesiączki, impotencja, problemy z ciążą, bóle
kolan

L4

- nerwobóle kulszowe, przerost prostaty

L5

- zimne stopy, skurcze łydek, złe krążenie

w nogach, puchnięcie nóg

S1

- kość krzyżowa - zaparcia, bóle nóg i stóp,

ból w podbrzuszu

S2

- kość ogonowa - hemoroidy, swędzenie,

ból kości ogonowej podczas siedzenia

Dziękuję za uwagę