Metody oznaczania

Metody oznaczania

toksyczności i innych

toksyczności i innych

skutków zdrowotnych

skutków zdrowotnych

(toksykokinetyka,

(toksykokinetyka,

metabolizm, test

metabolizm, test

toksyczności ostrej,

toksyczności ostrej,

podostrej i przewlekłej,

podostrej i przewlekłej,

testy na rozrodczość)

testy na rozrodczość)

Made by: choesin.haebalagi

KOSMETYK

KOSMETYK

 W świetle ustawy z dnia 30 marca 2001:

"

"

kosmetykiem jest każda substancja chemiczna lub

kosmetykiem jest każda substancja chemiczna lub

mieszanina,przeznaczone do zewnętrznego

mieszanina,przeznaczone do zewnętrznego

kontaktu z ciałem człowieka: skórą, włosami,

kontaktu z ciałem człowieka: skórą, włosami,

wargami, paznokciami, zewnętrznymi narządami

wargami, paznokciami, zewnętrznymi narządami

płciowymi, zębami i błonami śluzowymi jamy ustnej,

płciowymi, zębami i błonami śluzowymi jamy ustnej,

których wyłącznym lub podstawowym celem jest

których wyłącznym lub podstawowym celem jest

utrzymanie ich w czystości, pielęgnowanie, ochrona,

utrzymanie ich w czystości, pielęgnowanie, ochrona,

perfumowanie, zmiana wyglądu ciała lub ulepszenie

perfumowanie, zmiana wyglądu ciała lub ulepszenie

jego zapachu

jego zapachu

."

."

Zgodnie z art. 11 ustawy o kosmetykach

Zgodnie z art. 11 ustawy o kosmetykach

dokumentacja kosmetyku musi zawierać

dokumentacja kosmetyku musi zawierać

następujące informacje:

następujące informacje:



ilościowy i jakościowy skład kosmetyku oraz imię i nazwisko lub nazwę

oraz adres dostawcy poszczególnych składników kosmetyku,



specyfikację mikrobiologiczną i fizykochemiczną surowców i gotowego

kosmetyku oraz kryteria kontroli czystości mikrobiologicznej

kosmetyku,



opis metody produkcji zgodnej z dobrą praktyką produkcji,



ocenę wpływu kosmetyku na bezpieczeństwo zdrowia ludzi,

przygotowaną z uwzględnieniem charakterystyki toksykologicznej

składników, ich struktury chemicznej i stopnia kontaktu z ciałem

człowieka, a także nazwisko i adres osoby odpowiedzialnej za tę

ocenę,



istniejące dane o niepożądanych skutkach dla zdrowia ludzi

powstałych w następstwie stosowania kosmetyku,



udokumentowane wyniki badań działania kosmetyku, jeżeli jest to

uzasadnione deklarowanym rodzajem działania kosmetyku,



dane dotyczące wszelkich testów na zwierzętach przeprowadzonych

przez producenta, jego przedstawicieli lub dostawców w czasie

opracowywania lub dokonywania oceny wpływu kosmetyku lub jego

składnika na bezpieczeństwo zdrowia ludzi; wymóg ten dotyczy

również testów przeprowadzanych w celu spełnienia wymogów państw

niebędących członkami Unii Europejskiej.

Krajowy System Informacji o Kosmetykach

Krajowy System Informacji o Kosmetykach

(KSIoK)

(KSIoK)

Krajowy System Informowania o Kosmetykach

wprowadzonych do obrotu został powołany do

życia na podstawie

art. 8 Ustawy o

art. 8 Ustawy o

Kosmetykach z dnia 30 marca 2001 r.

Kosmetykach z dnia 30 marca 2001 r. wraz z

późniejszymi zmianami.

Do obowiązków Krajowego Systemu należy:

Do obowiązków Krajowego Systemu należy:



gromadzenie danych o kosmetykach

wprowadzonych do obrotu na terenie Polski,



gromadzenie informacji o przypadkach

zachorowań spowodowanych użyciem

kosmetyku,

 Każdy producent / importer przed wprowadzeniem

kosmetyku do obrotu na polski rynek zobowiązany jest do

zgłoszenia go do KSIoK

DYREKTYWA KOSMETYKOWA

DYREKTYWA KOSMETYKOWA

Zgodnie z Dyrektywą Kosmetykową 76/768/EWG z dnia

27 lipca 1976r. producent kosmetyku zobowiązany jest

przeprowadzić ocenę bezpieczeństwa produktu

wprowadzonego na rynek.



toksyczności ostrej,



właściwości żrących i drażniących (skóra i oczy),



właściwości uczulających skórę,



absorpcji przez skórę,



mutagenności / genotoksyczności,

PONADTO:



toksyczności przewlekłej,



ekotoksyczności,



działanie kancerogenne,



toksycznego wpływu na rozród,



toksykokinetyki,

OCENA BEZPIECZEŃSTWA PRODUKTU:

TOKSYCZNOŚĆ

TOKSYCZNOŚĆ



TOKSYCZNOŚĆ OSTRA



TOKSYCZNOŚĆ PODOSTRA



TOKSYCZNOŚĆ PRZEWLEKŁA

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

Szkodliwe zmiany w organizmach testowych

wywołane oddziaływaniem związku

chemicznego w krótkim czasie ekspozycji do

96h.

Obejmuje szkodliwe skutki występujące po

podaniu pojedynczej dawki substancji.

Zmiany te mogą prowadzić do zaburzeń

czynności fizjologicznych i śmierci.

Wynik oznaczenia najczęściej podaje się wartość LC(EC)50

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

(PODANIE DROGĄ POKARMOWĄ).

(PODANIE DROGĄ POKARMOWĄ).

METODA USTALONEJ DAWKI

METODA USTALONEJ DAWKI

Badanie toksyczności ostrej drogą pokarmową dostarcza

informacji na temat szkodliwych efekt.w, które mogą się

ujawnić w krótkim okresie po spożyciu pojedynczej dawki

substancji chemicznej. Badanie metodą ustalonej dawki

należy przeprowadzać w dwóch etapach.



w badaniu wstępnym należy zbadać skutki różnych dawek

podawanych kolejno pojedynczym zwierzętom jednej płci.

Badanie wstępne dostarcza informacji o zależności objawów

toksycznych od zastosowanej dawki, włączając w to oszacowanie

minimalnej dawki letalnej. Na ogół na tym etapie używa się nie

więcej niż pięć zwierząt.



w badaniu głównym substancję należy podać drogą pokarmową

w jednej, ustalonej dawce (5, 50, 500 i 2000 mg/kg) grupie 5

samc.w i 5 samic. Dawkę wyprowadzoną z badania wstępnego

powinno dobrać się tak, aby wywoływała objawy widocznej

toksyczności, ale nie śmierć zwierzęcia.

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

(PODANIE DROGĄ POKARMOWĄ).

(PODANIE DROGĄ POKARMOWĄ).

METODA KLAS OSTREJ TOKSYCZNOŚCI

METODA KLAS OSTREJ TOKSYCZNOŚCI

Występowanie śmiertelności lub jej brak na

Występowanie śmiertelności lub jej brak na

jednym etapie decyduje o następnym etapie:

jednym etapie decyduje o następnym etapie:



nie ma potrzeby dalszego badania,



następny etap należy przeprowadzić z tą samą

dawką, lecz na zwierzętach innej płci,



następny etap należy przeprowadzić na

kolejnym wyższym lub niższym poziomie

dawkowania.

Grupie zwierząt doświadczalnych podaje się

dożołądkowo substancję w jednej z ustalonych

dawek. Substancję bada się stosując postępowanie

etapowe, badając na każdym etapie 3 zwierzęta

jednej płci. Nie ma potrzeby przeprowadzania

wstępnych badań próbnych.

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA (INHALACYJNA)

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA (INHALACYJNA)

Kilka grup zwierząt doświadczalnych należy

eksponować przez określony czas na badaną

substancję w stopniowanych stężeniach.

Jedno stężenie stosuje się dla jednej grupy

zwierząt. Następnie wykonywane są

obserwacje dotyczące objawów działania i

przypadków padnięć.

U zwierząt, które padły w trakcie

doświadczenia jak i u tych, które przeżyły do

końca doświadczenia, należy wykonać sekcję.

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

TOKSYCZNOŚĆ OSTRA

(NARAŻENIE PRZEZ SKÓRĘ)

(NARAŻENIE PRZEZ SKÓRĘ)

Badaną substancję w stopniowanych

dawkach należy nanosić na skórę kilku

grupom zwierząt doświadczalnych. Jedną

dawkę nanosi się w jednej grupie.

Następnie należy dokonać obserwacji i

zarejestrować przypadki śmiertelne.

Sekcje należy wykonać u zwierząt, które

padły podczas badania oraz na końcu

testu u wszystkich zwierząt, które

przeżyły.

TOKSYCZNOŚĆ PODOSTRA

TOKSYCZNOŚĆ PODOSTRA

Polega na podawaniu organizmom

testowym substancji badanej (lub ich

eksponowaniu inhalacyjnie) codziennie w

sposób przerywany lub ciągły przez 28 dni

(toksyczność podostra) lub 90 dni

(toksyczność podprzewlekła) i obserwacji

efektów toksycznych w trakcie narażenia

lub po jego zakończeniu.

Celem badania toksyczności

podprzewlekłej jest określenie narządów i

układów mogących ulegać uszkodzeniu w

wyniku działań substancji oraz poziomu

narażenia, przy którym nie obserwuje się

skutków działania.

TOKSYCZNOŚĆ PODOSTRA

TOKSYCZNOŚĆ PODOSTRA

NOEL

NOEL (no observed effect level) najwyższy poziom

narażenia (dawki), przy którym nie stwierdza się

istotnego statystycznie zwiększenia częstości

jakichkolwiek efektów w grupie narażonej w

porównaniu do grupy kontrolnej.

Cel badań:



określenie zależności dawka-efekt,



oznaczenie wartości NOEL lub NOAEL



wskazanie narządów lub układów krytycznych dla

badanej substancji w warunkach powtarzanego

narażenia.

TOKSYCZNOŚĆ

TOKSYCZNOŚĆ

PODPRZEWLEKŁA

PODPRZEWLEKŁA

Toksyczność subchroniczna (test 90-dniowy)

Toksyczność subchroniczna (test 90-dniowy) -

stosowane są trzy różne dawki lub stężenia

substancji mniejsze od wartości NOEL lub NOAEL,

uzyskane w badaniach toksyczności

krótkoterminowej. u największa dawka lub stężenie

powinny wywołać wyraźne zmiany patologiczne,

podczas gdy najmniejsza dawka lub stężenie nie

powinny wykazywać uchwytnego działania

toksycznego.

Zmiany patologiczne są oceniane metodami:



biochemicznymi,



enzymatycznymi,



hematologicznymi,



histo-patologicznymi,



chemicznymi.

TOKSYCZNOŚĆ

TOKSYCZNOŚĆ

PODPRZEWLEKŁA

PODPRZEWLEKŁA

Cel badań

Cel badań - określenie zależności dawka-efekt,

ustalenie wartości NOEL lub NOAEL oraz

najmniejszego obserwowanego poziomu działania

(LOEL - Lowest Observed Effect Level) lub

najmniejszego obserwowanego poziomu działania

szkodliwego (LOAEL - Lowest Observed Adverse

Effect Level).

Badania te mają również wskazać lub

potwierdzić, które narządy i układy

ulegają uszkodzeniu przez badaną

substancję.

Umożliwiają one również ocenę

sumowania się toksycznego działania

substancji w warunkach powtarzanego

narażenia

TOKSYCZNOŚĆ PRZEWLEKŁA

TOKSYCZNOŚĆ PRZEWLEKŁA

Test 2-letni polegający na podawaniu badanej

substancji różnymi drogami zazwyczaj w 3 dawkach

ustalonych na podstawie wyników badań

toksyczności podprzewlekłej.

cel badań

cel badań - ustalenie zależności dawka-efekt,

określenie wartości NOEL lub NOAEL, określenie

mechanizmu toksycznego działania badanej

substancji.

Ponadto, oprócz toksyczności układowej prowadzone są także

badania:



toksyczności miejscowej związków,



pierwotnego ich działania drażniącego



działania uczulającego.

TOKSYKOKINETYKA

TOKSYKOKINETYKA

Jest to ilościowa charakterystyka procesów

wchłaniania, rozmieszczenia, metabolizmu i

wydalania substancji chemicznej lub jej

metabolitów.

Związek jest podawany odpowiednią drogą ekspozycji.

W zależności od celu badań może być podawany

jednorazowo lub w dawkach powtarzanych przez

określony czas, jednej lub kilku grupom zwierząt

doświadczalnych.

Z kolei, w zależności od rodzaju badań, związek i/lub

jego metabolity mogą być znaczone w płynach

ustrojowych, tkankach i/ lub wydalinach.

Badania mogą być prowadzone ze związkami

nieznaczonymi lub znaczonymi, jednak najwięcej

informacji o losach związku uzyskuje się, gdy

stosowane są związki znaczone

.

TESTY NA ROZRODCZOŚĆ

TESTY NA ROZRODCZOŚĆ

Toksyczny wpływ na rozród można wykryć w różny

sposób, np. w uszkodzeniu czynności lub zdolności

rozrodczych samców i samic określanym jako „efekt

wywierany na płodność” lub wywołaniu

niedziedziczących się szkodliwych efektów na

potomstwo, określanym jako „toksyczność

rozwojowa”, do której zalicza się również

teratogenność i efekty wywoływane w okresie

karmienia.

W badaniach teratogenności, jako części badania

toksyczności rozwojowej, metodyka badawcza zaleca

podawanie badanej substancji przede wszystkim drogą

pokarmową.

TESTY NA ROZRODCZOŚĆ

TESTY NA ROZRODCZOŚĆ

W zależności od właściwości fizycznych badanej

substancji oraz przewidywanej drogi narażenia

ludzi, również inne drogi podania mogą być

stosowane.

W takich przypadkach metodę badania należy

odpowiednio dostosować, uwzględniając

odpowiednie warunki 28 dniowych metod

doświadczalnych.

Jeżeli jest wymagane wykonanie badań rozrodu na

trzech pokoleniach, to opisany spos.b badań dla

dwóch pokoleń może być rozszerzony tak, aby

objąć trzecie pokolenie.

PIŚMIENNICTWO:

1. Metody oznaczania toksyczności i innych skutków

zdrowotnych,

www.bip.minrol.gov.pl

2. Wprowadzenie produktów kosmetycznych do odroty,

www.kosmetyczni.pl

3. KRAJOWY SYSTEM INFORMOWANIA O KOSMETYKACH,

www.old.imp.lodz.pl

4. Dyrektywa Kosmetyczna,

www.eur-lex.europa.eu

5. ROZPORZĄDZENIEMINISTRA ZDROWIA z dnia 11 czerwca

2002 r.,

www.kosmetikon.pl/ustawa/rozp2.htm

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ