Małgorzata Wawrzyniak

Justyna Rokosz

Jagoda Szkaradek

Cele i zadania

edukacji

przedszkolnej

Wartość to pojęcie, które wywodzi się od

łacińskiego słowa valor, valere (co oznacza
być silnym, zdrowym).

Wyróżniamy wiele definicji wartości. Autorzy

odnoszą się do nich w aspekcie: filozoficznym,
psychologicznym i pedagogicznym.

Wartość

Zdaniem K. Popielskiego, wartość

w kontekście filozoficznym

stanowią naturalny i

egzystencjalnie znaczący korelat

ludzkich dążeń, wyborów, celów i

odniesień.

Wartość w kontekście filozoficznym

Cz. Kupisiewicz w ujęciu

pedagogicznym określa

wartość jako to, co jest dla

poszczególnej osoby ważne,

upragnione, niezbędne, a

także darzone szacunkiem i

uznaniem.

Wartość w ujęciu pedagogicznym

W aspekcie psychologicznym wartości

rozpatrywane są w trojakim znaczeniu:

przedmiotowym, podmiotowym i

subiektywnym. Według M. Rokeacha i P.

Brzozowskiego, wartość to „trwałe

przekonanie, że określony sposób

postępowania lub ostateczny stan

egzystencji jest osobiście lub społecznie

preferowany w stosunku do

alternatywnego sposobu postępowania lub

ostatecznego stanu egzystencji”.

Wartość w ujęciu psychologicznym



Zdaniem J. Gajdy najprostszym schematem

jest podział dychotomiczny.

Autor dzieli wartości na:

-ze względu na materię wartości

-ze względu na zasięg, powszechność

odczuwania

-ze względu na czas

-ze względu na trwałość

-ze względu na sferę zaangażowania

-ze względu na ogólną ocenę

Można wyróżnić wiele podziałów wartości

Edukacja według Kupisiewicza to ogół

procesów i zabiegów oświatowych i

wychowawczych – przede wszystkim

zamierzonych, lecz również

okazjonalnych – których celem jest

wyposażenie wychowanka w wiedzę i

umiejętności, a także ukształtowanie

jego osobowości stosownie do

uznawanych w społeczeństwie wartości i

ideału wychowawczego.

Edukacja

Edukacja, zdaniem Banacha,

pojmowana jest jako proces

wielostronny i wielofunkcyjny oraz

interdyscyplinarny i nieustający,

przebiega w trzech wymiarach

czasowych: przeszłości,

teraźniejszości i przyszłości. We

wszystkich tych wymiarach edukacja

dotyczy środowiska lokalnego, kraju,

Europy i świata.

Edukacja jest ważnym ogniwem w

oddziaływaniu na jednostkę, ale także
istotnym komponentem wyposażającym
dziecko w wiedzę i umiejętności.
Współcześnie edukacja koncentruje się wokół
czterech filarów kształcenia. Wg J. Delorsa,
obejmują one przede wszystkim jednostkę w
czterech kategoriach:
a) uczyć się, aby wiedzieć
b) uczyć się, aby działać
c) uczyć się, aby żyć wspólnie
d) uczyć się, aby być

Współcześnie pedagogika przedszkolna to

subdyscyplina nauk pedagogicznych, łącząca
teorię z praktyką. Zajmuje się ona
problematyką wychowania i opieki dzieci w
placówkach przedszkolnych. Obejmuje cały
zakres działalności przedszkola a więc:
-wszechstronne wychowanie dzieci,
-zapewnienie opieki i harmonijnego rozwoju,
-przygotowanie do szkoły,
-współpracę z rodziną i środowiskiem
lokalnym.

Pedagogika przedszkolna

Edukacja przedszkolna funkcjonuje na podstawie

następujących raportów:
-W. Brandta (1970),
-OECD (Egalite desant 1’education)-(1971),
-E. Faure’a (1972),
-O stanie oświaty w PRL (1973),
-R. Haby’ego (1975),
-z międzynarodowych badań pod kierunkiem G.
Mialareta,
-J. Lesourne (1988)
-Edukacja Narodowym Priorytetem – opracowane
przez M. Tyszkową i B. Wilgocką-Okoń (1998)
-Edukacja jest w niej ukryty skarb – J. Delors (1998)

Cele wychowania i kształcenia to świadome, z

góry oczekiwane, planowane, a zarazem
konkretne efekty edukacji, odnoszące się do
pożądanych zmian, które zachodzą w wiedzy,
umiejętnościach, zdolnościach i
zainteresowaniach dzieci pod wpływem
procesu wychowawczo-dydaktycznego.

Cele wychowania i kształcenia

Według K. Denka, cele edukacyjne powinny być

układem dynamicznym, zawierającym w swoim
składzie:
-struktury informacyjne
-procesy poznawcze
-procesy kształcące
-myślenie odtwórcze
-procesy motywacyjne
-procesy emocjonalne
-infrastrukturę dydaktyczną
-strategię wychowania i kształcenia
-strukturę wiedzy eksponowanej w treściach i
programach nauczania
-kryteria oceny jakości kształcenia

Na cele stawiane przed przedszkolem i

szkołą wpływa wiele czynników. Są to
przede wszystkim:
-przyjęta koncepcja rozwoju człowieka
-wartości
-kultura
-tradycje
-stosunki społeczne
-sytuacja ekonomiczna państwa
-ustrój

W edukacji przedszkolnej cele dzielimy

na: ogólne i operacyjne.

Ogólne wyznaczają kierunki dążeń oraz

perspektywę pracy wychowawczo-
dydaktycznej w przedszkolu w
dłuższym wymiarze czasowym.

Operacyjne, zwane również

szczegółowymi, to konkretne,
powiązane z sobą, zaplanowane i
zamierzone, krótko trwające
działania, prowadzące do określonych
efektów edukacyjnych.

Cele operacyjne składają się z trzech

elementów:

-zachowanie końcowe, określające zamierzone

efekty wychowania i nauczania;
-warunki przejawiania zachowania końcowego
-standardy osiągania zachowania końcowego.
Wg S. Palki, cel operacyjny składa się z:
-opisu sytuacji, w której dziecko manifestuje
zmiany w swoim zachowaniu;
-z pojęć określających planowane zmiany w
zachowaniach;
-z pojęć klasyfikacyjnych, które dokładnie
określają, jakie zmiany w zachowaniu można
uznać jako realizację celu.

Z ostatniej podstawy programowej wynika, że

kolejnymi celami są:

1.Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz

kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych

im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji.

2.Budowanie systemu wartości, tu wychowanie dzieci

tak, żeby lepiej orientowały się w tym co jest dobre, a

co złe.

3.Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej

koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych

i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego

znoszenia stresów i porażek.

4.Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które

są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i

dorosłymi.

5.Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i

zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o

zróżnicowanych możliwościach fizycznych i

intelektualnych.

6.Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność

fizyczną, zachęcanie do uczestnictwa w

zabawach i grach sportowych.

7. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie

społecznym, przyrodniczym i technicznym

oraz rozwijanie umiejętności prezentowania

swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla

innych.

8. Wprowadzenie dzieci w świat wartości

estetycznych i rozwijanie umiejętności

wypowiadania się poprzez muzykę, małe

formy teatralne oraz sztuki plastyczne.

9.Kształtowanie u dzieci poczucia

przynależności społecznej oraz

postawy patriotycznej.

10.Zapewnienie dzieciom lepszych

szans edukacyjnych poprzez

wspieranie ich ciekawości, aktywności

i samodzielności, a także

kształtowanie tych wiadomości i

umiejętności, które są ważne w

edukacji szkolnej.



pomoc w emocjonalnym i socjalnym rozwoju dziecka oraz
jego adaptacji



wspieranie dążenia do poznawania i nauki; zapewnienia
warunków do samodzielnego uczenia się i poznawania
najbliższego świata



Przygotowanie w sferze językowych i intelektualnych
umiejętności wiążących się z kształceniem
elementarnym/podstawowym



Rozwój indywidualnego sposobu wypowiedzi i twórczego
podejścia w sferze emocjonalnej, etycznej i estetycznej



Popieranie zdrowego stylu życia, kształtowaniu
odpowiednich nawyków w połączeniu z rozwojem
fizycznym i właściwymi cielesnymi umiejętnościami

W ujęciu B. Kasacovej celami
edukacji przedszkolnej są:

Wg D. Waloszek zadania odnoszą się do:

-rozeznania wstępnego własnych możliwości

dziecka, preferencji w zakresie trudności

działania, nowości, nieznajomości;

-podejmowania prób, rozwiązywania zadań do

uzyskania rezultatów włącznie, chociaż

dziecko może przerwać czynność i powrócić

do niej po czasie określonym przez siebie lub

nauczyciela;

-możliwości wypowiadania się o sobie w różny

sposób- za pomocą rysunku, pisma,

opowiadania;

-bezpośrednich odczuć siebie przez dziecko,

jak i sposobów oceniania przez otoczenie w

odczuciu dziecka ;

Zadania edukacji
pedagogicznej

-realnej rzeczywistości dziecka, opowiadania o

niej;

-samooceny wykonania;

-motywowanie do nauczenia się,

doskonalenia;

-wprowadzenie dzieci w odpowiedzialność za

dokument własny;

-odpowiedzialność za wypowiedź;

-szans, a nie klasyfikacji - ”namawiają” dzieci

do poszukiwania utrudnień, pomysłów na

podstawie zadań zaproponowanych



Kształtowanie gotowości do opanowania

umiejętności czytania w ramach

przygotowania dzieci do szkoły,



Rozwijanie czynności intelektualnych w

obszarze edukacji matematycznej



Ukształtowanie wrażliwości estetycznej

poprzez wychowanie przez sztukę

Według E. Gruszczyk-
Kolczyńskiej, ważnymi
zadaniami są:



Opiekuńczo-zdrowotną



Stymulacyjną



Profilaktyczną



Korektywną



Kompensacyjną



Dydaktyczną



Socjalizacyjną



Osobotwórczą

Współczesne przedszkole
pełni również określone
funkcje: