Dokumenty transportowe

Zlecenie spedycyjne

Modelowe zlecenie transportowe zawiera krótki opis
towaru, czyli co chcemy przetransportować, w jakiej ilości
(palet, skrzyń, hoboków itd.) i o jakiej wielkość (waga,
niekiedy objętość).
Zlecenie spedycyjne odrywa szczególną rolę w sytuacji
kiedy między Klientem a spedytorem nie ma umowy, a
istnieje potrzeba zebrania wszystkich niezbędnych
informacji jakie Klient chce przekazać firmie
transportującej ładunek. Zlecenie zawiera wtedy
informacje o terminach płatności, dodatkowe wytyczne
dotyczące zabezpieczenia ładunku na czas transportu (np.
ilość pasów). Zlecenie określa także wartość towaru, podaje
wymogi związane z uprzednim podaniem.

Umowa spedycji

To umowa w której jedna z jej stron –
spedytor zobowiązuje się do
wykonania różnego rodzaju usług
związanych z przewozem w ramach
działalności
własnego przedsiębiorstwa, np. do
wysłania lub odbioru przesyłki, druga
strona – do zapłaty w zamian za to
wynagrodzenia.

Warto pamiętać, że zlecenie spedycyjne jest
jedynym dokumentem, który w razie zaistnienia
szkody częściowej lub całkowitej pokazuje czy
spedytor prawidłowo wykonał zadanie. W
przypadku wystąpienia szkody ubezpieczyciel
weryfikuje, czy spedytor dopuścił się aktu
nienależytej staranności, tj. czy wykonał
wszystko zgodnie ze informacjami przekazanymi
przez Klienta w zleceniu spedycyjnym. W sytuacji
kiedy Klient nie przekazuje informacji istotnych
dla przewozu ładunku, ubezpieczyciel bądź
spedytor może odrzucić reklamację wskazując
jako przyczynę zgodność działań spedytora ze
zleceniem.

• Umowa przewozu jest umową, w ramach

której świadczona usługa polega na
dostarczaniu osób lub ładunków do
miejsca przeznaczenia w danym czasie.

• Umowa najmu to umowa najczęściej

obejmująca swoim zakresem najem
środka trans-portu wraz z obsługą, np.
wynajęcie autokaru z kierowcą.

• Umowa przechowania jest umową,

która dotyczy pozostawienia rzeczy na
pewien określony czas i ich zwrotu w
nienaruszonym stanie.

Umowa przewozu

Zawierana jest między przewoźnikiem, który zobowiązuje
się do przewozu osób lub ładunku w ramach wykonywanej
działalności, a zleceniodawcą, który korzysta z usług firmy
transportowej i zobowiązuje się do uiszczenia opłaty za
wykonaną usługę. Jest umową dwustronnie obowiązującą,
wzajemną i odpłatną, zawiera m.in. informacje o:
• dacie podpisania,
• danych przewoźnika i zleceniodawcy,
• przedmiocie przewozu,
• kwocie do zapłaty za usługę,
• terminie zapłaty za usługę,
• czasie obowiązywania umowy.

List przewozowy

Jest dowodem zawarcia umowy o
przewóz ładunku między
przewoźnikiem a dostawcą towaru;
stanowi również zobowiązanie
przewoźnika do dostarczenia przyjętej
przesyłki, wymienionej w liście,
wskazanemu odbiorcy w określonym
miejscu i czasie.

CMR

Międzynarodowy list przewozowy CMR jest podstawowym dokumentem,
na podstawie którego odbywa się przewóz ładunku (dokumentem
potwierdzający zawarcie umowy o przewóz). Dokument CMR jest
wystawiany w 3 egzemplarzach; każdy z nich ma taką samą moc prawną. 
Kto otrzymuje CMR:
• przedstawiciel tej strony, która posiada gestię transportową,
• drugi wysyłany jest z przesyłką
• natomiast trzeci zatrzymuje przewoźnik

Podstawowe informacje znajdujące się w liście CMR dotyczą: nadawcy,
przewoźnika, odbiorcy, towaru, terminu i miejsca nadania, przewidzianego
miejsca dostawy, kosztów związanych z przewozem, instrukcje niezbędne do
załatwienia formalności celnych oraz wykaz dokumentów wręczonych
kierowcy. Wszystkie strony mają możliwość wnoszenia zmian w liście
przewozowym, natomiast za szkody i koszty wynikające z podania złych lub
niejasnych danych odpowiada nadawca. CMR jest wypełniany w języku kraju
nadania, jest dokumentem imiennym, nieprzenośnym.

CIM list przewozowy w transporcie

kolejowym

List CIM, zarezerwowany jest dla
transportu kolejowego. Jest on
odpowiednikiem listu przewozowego CMR.

Warto zapamiętać:
List przewozowy CMR - transport drogowy
List przewozowy CIM - transport kolejowy
Konosament - transport morski
List przewozowy AWB - transport lotniczy

Lotniczy list przewozowy

AWB

Stwierdza zawarcie umowy o przewóz w transporcie lot-
niczym. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia
przyjętej przesyłki odbiorcy wy-mienionemu w liście.
Dokument ten stanowi podstawę do odbioru towaru, a w
przypadku jego zniszczenia lub zagubienia przez odbiorcę
przewoźnik może odmówić ponownego wystawienia listu
przewozowego. Lotniczy list przewozowy AWB jest
sporządzany na formularzu opracowanym przez
Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych
(IATA). Dokument ten składa się z przynajmniej trzech
oryginałów i sześciu kopii. Oryginały są przeznaczone dla
nadawcy, przewoźnika i odbiorcy, a kopie dla portów
lotniczych3. Lotniczy list przewozowy AWB jest wystawiany
przez przewoźnika w języku angielskim.

Konosament

Czyli odpowiednik listu przewozowego w przewozach
morskich, to pod-stawowy dokument w transporcie morskim,
którego nazwa wywodzi się ze średniowiecznego języka
hiszpańskiego, od słowa conosimiento - co znaczy zeznanie,
oświadczenie. Konosament jest papierem wartościowym
wystawianym przez przewoźnika morskiego albo w jego
imieniu przez kapitana statku lub inną osobę; jego
wystawienie potwierdza zlecenie usługi przewozu oraz
określa warunki jej wykonania. Konosament jest dowodem
przyjęcia ładunku na statek w celu jego przewozu i stanowi
dokument, który uprawnia do dysponowania ładunkiem i do
jego odbioru. Jako papier wartościowy reprezentuje on
towar, na który go wystawiono, i stanowi prawo do towaru, a
w szczególności prawo dysponowania nim. Jest przedmiotem
transakcji handlowych, czyli może być sprzedawany i
kupowany.

Zgodnie z przepisami kodeksu morskiego

konosament powinien zawierać:

– oznaczenie przewoźnika, załadowcy i odbiorcy,
– nazwę statku,
– określenie ładunku, z podaniem jego rodzaju oraz wagi,

liczby sztuk i objętości,

– oznaczenie stanu ładunku i jego opakowania,
– znaki główne niezbędne do stwierdzenia tożsamości

ładunku,

– oznaczenie frachtu,
– nazwę miejsca załadowania i miejsca wyładowania,
– liczbę wydanych egzemplarzy konosamentu,
– datę i miejsce wydania konosamentu,
– podpis przewoźnika albo kapitana statku, albo innego

przedstawiciela przewoźnika'.

Rodzaje konosamentów:

• konosament zwykły – wystawia się przy przewozie ładunku

jednym statkiem bezpośrednio z portu załadowania do portu
przeznaczenia

• konosament bezpośredni – obejmuje przewóz ładunku z portu

załadowania do portu przeznaczenia połączony z przeładunkiem
w jednym lub kilku portach podróżnych i zmianą przewoźników

• konosament przewozu kombinowanego – wystawia armator

występujący w roli operatora przewozów multimodalnych CTO
(Combined Transport Operator), który ponosi odpowiedzialność
za ładunek, pomimo użycia do jego przewozu różnych środków
transportu

• Konosament FIATA – jest wystawiany przez spedytora

pełniącego rolę operatora przewozów multimodalnych MTO
(Multimodal Transport Operator), który ponosi odpowiedzialność
za utratę lub uszkodzenia ładunku na całej trasie przewozu.

Instrukcja wysyłkowa

dokument przygotowywany przez spedytora po
otrzymaniu i przyjęciu zlecenia spedycyjnego.
Instrukcja wysyłkowa jest przeznaczona dla
dostawcy i zawiera konkretne informacje na temat
przygotowania towaru do wysyłki, zawierania umów
z przewoźnikami krajowymi, doboru
najkorzystniejszej trasy przewozu do portu lub stacji
granicznej itp. Dostawca pokrywa wszelkie szkody,
jakie mogą wyniknąć z nieprzestrzegania wymogów
instrukcji, pod rygorem ewentualnych dodatkowych
kosztów wynikłych na skutek niewykonania poleceń
spedytora.

KONIEC