Charakterystyka etapów
postępowania badawczego
wg Władysława
Zaczyńskiego
Wykonały:
Anna Widera
Aleksandra Walczykowska
Studia stacjonarne I stopnia, II rok Arteterapii i animacji kultury
Pojęcie badania naukowego
Badanie naukowe – jest rozwiązywaniem
społecznie doniosłych problemów, że w
samym założeniu każde badanie naukowe ma
zawsze prowadzić do rozwiązania obranego
problemu.
Badanie naukowe oraz małe próby badawcze
należą do złożonej sfery ludzkiej działalności.
Prowadzą one zawsze do rozwiązywania
określonego problemu. Składają się z szeregu
etapów, które wymagają odpowiedniego w
każdym szczególe przygotowania.
W. Zaczyński wyróżnia następujące
etapy badania naukowego:
1.
Etap sytuacji problemowej
2.
Etap formułowania problemu
3.
Etap formułowania hipotezy lub hipotez
roboczych
4.
Etap przewidywania skutków ( rozumowań)
5.
Etap empirycznego weryfikowania hipotezy
(hipotez)
6.
Sprawdzenie słuszności rozwiązań
7.
Wnioskowanie końcowe
8.
Opis wyników badań
1. Etap sytuacji problemowej
Postawienie sobie pytania- problemu
Określenie charakteru problemu
2. Etap formułowania problemu
Słowne sformułowanie dostrzeżonych
trudności
Pogłębiona i szczegółowa analiza
problemu
Wyznaczenie zmiennych (grup
czynników)
- Zmienne związane z osoba
nauczyciela
- Zmienne ucznia i środowiska
- Zmienne procesu dydaktycznego
3. Etap formułowania hipotezy roboczej
Hipoteza robocza jest założeniem
przypuszczalnych zależności, jakie
zachodzą między wybranymi zmiennymi
W hipotezie zawarte SA wszystkie
elementy procesu badawczego
Oznaczony jest przedmiot i podmiot
Sposób i etapy postępowania ucznia
oraz rodzaje czynności wykonywanych.
4. Etap przewidywania skutków
Jest to etap wstępnej weryfikacji
hipotezy (wewnętrzna)
Szukania zgodności przewidywanych
skutków z jej znanymi i stwierdzonymi
faktami nauki
5. Etap empirycznego weryfikowania hipotezy
Jest to badanie sugerowanego przez hipotezę
wycinka rzeczywistości i konfrontowaniem
uzyskanych rezultatów badania z
przewidywanymi wynikającymi z założenia
roboczego.
Wskazane jest stworzenie pisemnego planu
badań, będący szczeblowym rozwinięciem
badanej hipotezy roboczej.
- Bliższe określenie badanej populacji,
- Oznaczenie treści, na których mają być
realizowane badania,
- Ustalenie koniecznego i możliwego czasu badań,
-Zdefiniowanie i scharakteryzowanie tych
zjawisk, które mają być przedmiotem naszej
szczegółowej badawczej uwagi,
-Wybór i opisanie metody badania. Przy wyborze
metody kierujemy się następującymi
kryteriami:
* Przedmiotem badań,
* Celem badań
* Znajomością metod i technik badania przez
badacza,
* Moralnymi granicami,
Realizacja badań
-Badania próbne –wszystko podlega
sprawdzeniu i uzupełnieniu. Nie może być
przeprowadzona na grupie pierwotnie
przeznaczonej do badań
-Badanie zasadnicze – przebiega ściśle
według ustalonego planu. W trakcie
gromadzenia materiału spełnione muszą być
określone warunki:
* Subiektywne, podmiotowe (badanie musi
stać się pasją badacza),
* Obiektywne, przedmiotowe(badacz musi
być bezstronnym obserwatorem
rzeczywistości)
6. Sprawdzanie słuszności rozwiązań
Na tym etapie wykluczamy możliwość
pomyłek i błędów fazy poprzedniej.
Kontrola może być jakościowa lub
ilościowa, zależnie od tego, czy dane
można policzyć i zmierzyć czy tylko
opisać.
7. Wnioskowanie końcowe
Wykorzystanie danych do tworzenia
uogólnień teoretycznych, bądź
formułowania wniosków w postaci
wskazań praktycznych.
Posługujemy się indukcją, czyli
rozumowaniem uogólniającym.
Zastosowanie statystyki
matematycznej, który podnosi walor
poznawczy sposobów rozpoznawania
rzeczywistości.
8. Opis wyników badań
Badanie naukowe staje się społecznie
doniosłym faktem z chwilą jego opisania
Opis jest rygorystycznie przemyślana i
uporządkowana „relacja” pisemną z przebiegu
badań i uzyskanych w nim wyników wraz z
wnioskami
Zasady pisarstwa naukowego
-Zasada obiektywności i rzetelności opisu badań
* W opisie zawarty ma być obraz samych badań
i badanej rzeczywistości wolny od
subiektywnych zniekształceń
Zasada strukturalizacji opisu badań
* Typowa struktura opisu bez analizy
zawartości poszczególnych jego części
powinien zawierać:
1.
Kartę tytułową sporządzoną według
powszechnie przyjętych kształtów
graficznych.
2.
Spis treści, które może być również
zamieszczony na końcu opisu.
Rozwiązaniem wygodniejszym dla czytelnika
jest umieszczenie spisu na początku
opracowania.
3.
Wstęp
4.
Przegląd krytyczny dotychczasowych badań
na tematu w świetle literatury. Problemy i
hipotezy badań własnych
5.
Organizacja i metody badań opisywanych
6.
Przedstawienie i analiza uzyskanych
wyników
7.
Wnioski teoretyczne i praktyczne z badań
wynikające
8.
Streszczenie
9.
Przypisy, które najczęściej podajemy przy
odpowiednich stronach
10.
Bibliografia
11.
Aneks
Jest to kolejność składników treściowych,
które winny się znaleźć w każdym opisie
badań.
-Zasada dostatecznego uzasadnienia
twierdzeń
* Zdania powinny być tak formułowane
żeby czytelnik bez trudu odróżnił
twierdzenia pewne od tych twierdzeń,
które nie legitymują się jeszcze, co
najmniej dostatecznym uzasadnieniem.
-Zasada ścisłości i dokładności
* Do opisu nie wolno wprowadzać
terminów potocznym w znaczeniu
niejasnym i niewyraźnym.
Zasada oszczędności słowa
* Jest to postutlat unikania rozwlekłości i
powtórzeń, które prowadzą zawsze do
werbalizmu , co dezorganizuje myśli
czytelnika i utrudnia śledzenie idei
przewodniej autora.
Bibliografia:
-Zaczyński Władysław „ Praca badawcza
nauczyciela „ , Poznań
1976 r