ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW NA

TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

Cudzoziemiec może zostać zatrudniony o ile
posiada zezwolenie pobytowe, uprawniające
do podjęcia pracy oraz zezwolenie na pracę.

Rodzaje wydanych zezwoleń na pracę

A – dotyczy cudzoziemca zamierzającego wykonywać pracę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z
podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział,
zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

B – dotyczy cudzoziemca zamierzającego wykonywać pracę na
pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru
przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji

C – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy
zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do
oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu
powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych, z pracodawcą zagranicznym

Rodzaje wydanych zezwoleń na pracę

D- dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa)

E- dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w
ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż B, C, D

Obowiązki pracodawcy, wobec

cudzoziemca dla którego uzyskał
zezwolenie na pracę

●

Zgodnie z art. 88h ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy podmiot powierzający
wykonywanie pracy cudzoziemcowi, jest obowiązany do uwzględnienia w
umowie z cudzoziemcem warunków zawartych w zezwoleniu na pracę.

●

Oznacza to, że pracodawca może zatrudnić cudzoziemca wyłącznie na
warunkach określonych w otrzymanym zezwoleniu na pracę (pracodawca,
nawet za zgodą pracownika-cudzoziemca, nie może powierzyć pracy na
innej podstawie niż wskazana w zezwoleniu, obniżyć wymiaru zatrudnienia
oraz wynagrodzeniu).

●

Zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej, przed podpisaniem
której pracodawcy przedstawia jej tłumaczenie

●

Przekazanie cudzoziemcowi jednego egzemplarza zezwolenia na pracę

●

Informowania cudzoziemca o działaniach podejmowanych w związku z
postępowaniem o udzielenie, przedłużenie zezwolenia oraz decyzjach o
wydaniu, odmowie lub uchyleniu zezwolenia

Obowiązki pracodawcy, wobec

cudzoziemca dla którego uzyskał
zezwolenie na pracę

●

Zachowania należytej staranności w postępowaniach o zezwolenie i
przedłużenie zezwolenia na pracę

●

Udostępnianie uprawnionym organom, na ich wniosek dokumentów
potwierdzających wypełnienie obowiązków

Obowiązki pracodawcy wobec organu,

który wydał zezwolenie na pracę

Pracodawca powiadamia w terminie 7 dni pisemnie wojewodę, który wydał

zezwolenie na pracę, o następujących okolicznościach:

●

Cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym
stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę

●

Nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy
prawnej lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego
pracodawcę

●

Nastąpiło przejście zakładu lub jego części na innego pracodawcę

●

Zmieniła się osoba reprezentująca pracodawcę w przypadku zezwoleń typu
C do E

●

Cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty
ważności zezwolenia na pracę

●

Cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 3 miesiące

●

Cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem
okresu ważności zezwolenia na pracę

Możliwość powierzenia cudzoziemcowi

pracy bez zezwolenia na pracę

Cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

●

posiada status uchodźcy nadany w RP;

●

udzielono mu ochrony uzupełniającej w RP;

●

posiada zezwolenie na pobyt stały w RP;

●

posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE w RP;

●

posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;

●

posiada zgodę na pobyt tolerowany w RP;

●

korzysta z ochrony czasowej w RP;

●

jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

●

jest obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
nienależącego do Unii Europejskiej;

Możliwość powierzenia cudzoziemcowi

pracy bez zezwolenia na pracę

●

jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu
osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą
Europejską i jej państwami członkowskimi;

●

jest członkiem rodziny cudzoziemca, o którym mowa w 3 punktach
powyżej;

●

posiada określone w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w:

●

art. 114 ust. 1 (tzw. jedno zezwolenie na pobyt czasowy i pracę), art. 126
(zezwolenie wydawane cudzoziemcowi pełniącemu funkcje w zarządzie
osoby prawnej, nieposiadającemu udziałów), art. 127 (zezwolenie
wydawane

cudzoziemcowi

wykonującemu

pracę

w

zawodzie

wymagającym wysokich kwalifikacji) lub art. 142 ust. 3 (zezwolenie
wydawane cudzoziemcowi posiadającemu udziały bądź akcje w utworzonej
przez siebie spółce i pełniący funkcję w zarządzie osoby prawnej), art. 159
ust. 1 (zezwolenie wydawane w celu połączenia się z rodziną) ustawy z
dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – na warunkach określonych w
tym zezwoleniu.

Z obowiązku posiadania zezwolenia na

pracę jest zwolniony cudzoziemiec:

●

posiadający w RP zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z
okolicznościami, o których mowa:

●

w art. 144 (studenci studiów stacjonarnych), art. 151 ust. 1 i 2
(zezwolenie wydawane w celu prowadzenia badań naukowych lub
zezwolenie wydawane cudzoziemcowi posiadającemu dokument pobytowy
wydany przez inne państwo członkowskie UE z adnotacją „naukowiec”),
art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2 (zezwolenie udzielane cudzoziemcowi
posiadającemu zezwolenie dla małżonka obywatela polskiego w przypadku
rozwodu, separacji, owdowienia), art. 161 ust. 2 (zezwolenie wydawane
cudzoziemcowi przebywającemu w celu połączenie się z rodziną w
przypadku rozwodu, separacji, śmierci tzw. sponsora), art. 176 lub art. 186
ust. 1 pkt 3 lub 4 ustawy o cudzoziemcach.

●

art. 176 (zezwolenie wydawane ofiarom handlu ludźmi) lub art. 186 ust. 1
pkt 3 lub 4 (zezwolenie wydawane cudzoziemcowi posiadającemu
zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE udzielone przez inne
państwo członkowskie UE, który zamierza w Polsce pracować, prowadzić
działalność gospodarczą, studiować lub wykaże inne okoliczności).

Z obowiązku posiadania zezwolenia na

pracę jest zwolniony cudzoziemiec:

●

posiadający ważną Kartę Polaka;

●

ubiegający się o nadanie statusu uchodźcy lub będący małżonkiem, w
imieniu którego został złożony wniosek o nadanie statusu uchodźcy, pod
warunkiem posiadania zaświadczenie wydanego na podstawie art. 36
ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

●

w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy
dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia.

Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę zwolnieni są obywatele Republiki
Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji
Rosyjskiej lub Ukrainy wykonujący pracę przez okres 6 miesięcy w ciągu
kolejnych 12 miesięcy, niezależnie od liczby podmiotów powierzających im
wykonywanie pracy, na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej, jeżeli
przed podjęciem przez cudzoziemca pracy powiatowy urząd pracy, właściwy
ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu powierzającego
wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu o
zamiarze powierzenia wykonywania pracy temu cudzoziemcowi (§ 1 pkt 22
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 lipca 2011 r. w
sprawie

przypadków,

w

których

powierzenie

wykonywania

pracy

cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez
konieczności uzyskania zezwolenia na pracę).

Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę

●

Wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2011/98/UE w sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla
obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa
członkowskiego oraz w sprawie wspólnego zbioru praw dla pracowników z
państw trzecich przebywających legalnie w państwie członkowskich (Dz.
Urz. UEL 343 z 23.12.2011, str. 1)

●

Cudzoziemiec, który przebywa na terytorium naszego kraju w związku, z
zamiarem wykonywania pracy ma możliwość ubiegania się w ramach
jednej procedury o zezwolenie, które będzie uprawniało zarówno do pracy,
jak i do pobytu w Polsce. Procedura wydawania zezwoleń na pracę nie
uległa jednak likwidacji.

Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę łączy kryteria wydawania zezwolenia na
pobyt czasowy i zezwolenia na pracę i udzielane jest jeżeli są łącznie
spełnione następujące warunki:

1) cudzoziemiec posiada:

a) ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub
potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;

b) źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie
kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego
utrzymaniu;

2) cudzoziemiec ma zapewnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
zamieszkanie;

3) podmiot powierzający wykonywanie pracy nie ma możliwości zaspokojenia
potrzeb kadrowych na rynku pracy;

Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę

4) wysokość wynagrodzenia, która jest określona w posiadanej przez
cudzoziemca umowie z podmiotem powierzającym wykonywanie pracy,
będącej podstawą wykonywania pracy, zawartej w formie pisemnej, nie jest
niższa niż wynagrodzenie pracowników wykonujących pracę w tym samym
wymiarze czasu pracy porównywalnego rodzaju lub porównywalnym
stanowisku.

Zezwolenie na pracę wygasa z mocy prawa z dniem, w którym udzielono
cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w związku z
wykonywaniem pracy u tego samego pracodawcy i na tym samym
stanowisku (art. 88m ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy)

Zezwolenie na pobyt w celu

wykonywania pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji

●

Konieczność transpozycji do polskiego porządku prawnego regulacji
dyrektywy Rady 2009/50/WE z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie warunków
wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w
zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Dz. U. L 155 z 18.06.2009,
str. 17).

●

Niebieska Karta UE – wydawana w ramach jednej procedury udzielania
zezwolenia na pobyt i pracę.

●

Wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji –
wykonywanie pracy przez cudzoziemca posiadającego kompetencje
potwierdzone wyższymi kwalifikacjami zawodowymi, który niezależnie od
zachodzącego między stronami stosunku prawnego, wykonuje pracę na
rzecz lub pod kierownictwem innej osoby za wynagrodzeniem.

●

Wyższe kwalifikacje zawodowe – kwalifikacje uzyskane w wyniku
ukończenia studiów wyższych albo co najmniej pięcioletnie doświadczenie
zawodowe na poziomie porównywalnym z poziomem kwalifikacji
uzyskanych w wyniku ukończenia studiów wyższych, niezbędne do pracy
określonej w umowie lub ofercie pracy stanowiącej ofertę zawarcia umowy
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks
cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

Zezwolenie na pobyt w celu

wykonywania pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji

●

Zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji udziela się, gdy celem pobytu
cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie
pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji oraz spełnione są
łącznie następujące warunki:

1) cudzoziemiec

a) zawartą na okres przynajmniej 1 roku, umowę o pracę, umowę o pracę
nakładczą, umowę cywilnoprawną, na podstawie, której wykonuje pracę,
świadczy usługi lub pozostaje w stosunku służbowym;

b) spełnia wymagania kwalifikacyjne i inne warunki w przypadku zamiaru
wykonywania pracy w zawodzie regulowanym w rozumieniu art. 2 pkt 1
ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich UE

c) posiada wyższe kwalifikacje

Zezwolenie na pobyt w celu

wykonywania pracy w zawodzie
wymagającym wysokich kwalifikacji

d) posiada ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów
leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

e) posiada zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska,
wykonywanie zawodów lub prowadzenie działalności, gdy obowiązek jej
uzyskania przed zawarciem umowy wynika z odrębnych przepisów;

2) podmiot powierzający wykonywanie pracy nie ma możliwości zaspokojenia
potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy;

3) roczne wynagrodzenie brutto wynikające z miesięcznego lub rocznego
wynagrodzenia, wskazane w umowie nie będzie niższe niż minimalne
wynagrodzenie określone w przepisach wydanych na podstawie art. 139
ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Najczęstsze błędy popełniane przez

pracodawców zatrudniających
cudzoziemców

●

Zatrudnianie cudzoziemca nie posiadającego zezwolenia na pracę, w tym
cudzoziemca dopiero ubiegającego się o udzielenie jednolitego zezwolenia
na pobyt czasowy i pracę.

●

Zatrudnianie cudzoziemca po upływie ważności zarejestrowanego
oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi,
który ubiega się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

●

Zatrudnianie cudzoziemców na innych warunkach niż określone w
wydanym zezwoleniu na pracę, jednolitym zezwoleniu na pobyt czasowy i
pracę.

●

Traktowanie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb
kadrowych pracodawcy, jako dokumentu uprawniającego do powierzenia
cudzoziemcowi zatrudnienia.

Skutki powierzenia wykonywania

pracy cudzoziemcom wbrew
przepisom

●

Wydanie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu (art. 302 ust. 1
pkt 4 ustawy o cudzoziemcach – cudzoziemiec wykonuje lub wykonywał
pracę bez wymaganego zezwolenia na pracę lub zarejestrowanego w
powiatowym urzędzie pracy oświadczenia pracodawcy o zamiarze
powierzenia wykonywania pracy lub został ukarany karą grzywny za
wykonywanie pracy).

●

Nałożenie na pracodawcę kary grzywny - art. 120 ustawy o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

-

kto powierza cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze
grzywny nie niższej niż 3000 zł

-

kto za pomocą wprowadzenia cudzoziemca w błąd, wyzyskania błędu,
wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego
pojmowania przedsiębranego działania doprowadza cudzoziemca do
nielegalnego wykonywania pracy, podlega karze grzywny do 10.000 zł

-

kto żąda od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie
działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego
dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy, podlega karze
grzywny nie niższej niż 3.000 zł

Skutki powierzenia wykonywania

pracy cudzoziemcom wbrew
przepisom

-

kto za pomocą wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności
do należytego pojmowania przedsiębranego działania doprowadza inną
osobę do powierzenia cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy,
podlega karze grzywny do 10.000 zł

-

kto nie dopełnia obowiązku, o którym mowa w art. 88i, podlega karze
grzywny nie niższej niż 100 zł

Sankcje określone w ustawie z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach
powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew
przepisom na terytorium Rzeczypospolitej

- kary grzywny, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, zakaz dostępu
do środków publicznych lub zwrot tych środków

Przepisy regulujące zatrudnianie

cudzoziemców na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej

●

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy art. 87 do 88m oraz art. 120 (tj. Dz. U. z 2016, poz. 645)

●

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009
r. w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę
cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki
wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców (jt. Dz. U. z 2015 r., poz. 97)

●

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015
r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy
cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne
bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Z 2011 r. Nr 155,
poz. 1507 z późn.zm.)

●

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 kwietnia
2015 r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. z
2015, poz. 543)

Aplikacja dla pracodawców

„Jak zatrudnić cudzoziemca w Polsce?”

www.aplikacja.migrant.info.pl

Dziękuję za uwagę

Katarzyna Baranowicz

Kierownik Oddziału ds. Cudzoziemców

tel. [phone]

[e-mail]