Mikrootoczenie w
zarządzaniu
strategicznym
Michał Bąkowski
Plan prezentacji
1.Czym jest mikrootoczenie w
przedsiębiorstwie
2.Elementy mikrootoczenia w
przedsiębiorstwie
3. Analiza mikrootoczenia w
zarządzaniu strategicznym
,,Koncepcja pięciu sił Portera”
1.Czym jest mikrootoczenie
• Mikrootoczenie, otoczenie
konkurencyjne lub otoczenie bliższe
przedsiębiorstwa – w ekonomii są to wszystkie
czynniki, zarówno grupy jak i konkretne
podmioty, które mają bezpośredni wpływ
na przedsiębiorstwo i na które przedsiębiorstwo
może wpływać. Mikrootoczenie określa warunki
funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa
w określonym sektorze. W jego skład wchodzą
wszystkie podmioty działające w danym sektorze
od konkurentów, poprzez dostawców, po klientów.
2.Elementy mikrootoczenia
W skład mikrootoczenia przedsiębiorstwa wchodzą:
• Odbiorcy (nabywcy, klienci)
• Dostawcy
• Pośrednicy
• Konkurenci obecni i potencjalni
• Producenci dóbr substytucyjnych i
komplementarnych
• Lokalna społeczność (związki zawodowe, siła
robocza)
• Instytucje finansowe (banki)
• Lokalna administracja
2.Konkurenci
• Konkurenci przedsiębiorstwa to inne organizacje
konkurujące z nim o zasoby, przeważnie klientów
i pieniądze. Przedsiębiorstwa mogą również
konkurować o różnego rodzaju zasoby inne niż
środki pieniężne przeznaczone na wydatki
konsumpcyjne. Dwie całkowicie niezależne
organizacje mogą konkurować o uzyskanie
kredytu od banku dysponującego ograniczonymi
środkami na akcję kredytową. Firmy konkurują
także o wysokiej jakości siłę roboczą, przełomowe
wynalazki i patenty, również o rzadkie surowce.
2.Klienci
• Klienci (odbiorcy) to wszyscy ci, którzy płacą
za nabywane wyroby lub usługi
przedsiębiorstwa. Często powiązanie
transakcji z klientami jest bardzo zawikłane.
W wielu przypadkach kupując wyrób danej
firmy nie kupujemy go bezpośrednio od niej,
tylko u niezależnej firmy, która jest
pośrednikiem w rozprowadzaniu tego
produktu. Klientami nie muszą być osoby
fizyczne. Można tu wymienić na przykład
szpitale, hurtowników oraz producentów.
2.Dostawcy
• Dostawcy to organizacje dostarczające zasoby innym
organizacjom. Każde przedsiębiorstwo korzysta z
usług wielu dostawców. Jedni dostarczają surowce,
inni maszyny i wyposażenie. Banki i agencje
kredytowe dostarczają niezbędnego kapitału do
prowadzenia działalności gospodarczej. Pośrednicy
pracy dostarczają zasobów ludzkich. Istnieją również
dostawcy informacji ułatwiającej działalność
przedsiębiorstwa oraz firmy wyspecjalizowane
w przetwarzaniu informacji na użytek
przedsiębiorstw (np. badania rynku,
opracowywanie prognoz gospodarczych).
2.Regulatorzy
•Regulatorzy to jednostki, które mogą kontrolować,
regulować lub w inny sposób oddziaływać na politykę i
praktyki przedsiębiorstwa. Wyróżnia się dwa rodzaje
regulatorów.
•Pierwszy to agencje regulacyjne, powołane przez rząd
w celu ochrony społeczeństwa przed różnymi
praktykami gospodarczymi lub ochrony jednej
organizacji przed inną.
•Drugim rodzajem regulatora jest grupa interesu. Są
to grupy pragnące wywierać wpływ na prowadzoną
przez przedsiębiorstwa działalność gospodarczą.
Grupy interesów nie dysponują oficjalnymi atrybutami
władzy. Mogą jednak wywierać znaczny wpływ,
wykorzystując środki masowego przekazu do
zwrócenia uwagi opinii publicznej na swoje racje.
2.Sojusznicy strategiczni
• Sojusznicy strategiczni to przedsiębiorstwa
współpracujące ze sobą w ramach wspólnego
przedsięwzięcia. Sojusze strategiczne pomagają
firmom uzyskiwać od innych doświadczenie i
wiedzę, których im brakuje. Tworzenie aliansów
strategicznych pozwala ich uczestnikom na
rozłożenie ryzyka, ułatwia dostęp do wiedzy,
informacji, doświadczenia czy technologii
stosowanej przez partnerów, współfinansowanie
inwestycji itp. Menedżerowie muszą jednak
uważać, by nie ujawnić ważnych dla konkurencji
informacji.
3.Koncepcja pięciu sił Portera
• Pięć sił Portera- jest jedną z metod analizy
strategicznej przedsiębiorstwa. Polega na
weryfikacji atrakcyjności sektora, badaniu
jego struktury. Wykorzystuje się ją, by lepiej
poznać otoczenie bliższe przedsiębiorstwa, a
konkretniej ocenić siłę konkurentów w
analizowanym sektorze. Głównym zadaniem
modelu jest oszacowanie rentowności sektora.
Im większe natężenie sił konkurencji tym
mniejsza rentowność oraz potencjał sektora.
3.Koncepcja pięciu sił
Portera
Model Portera jak sama nazwa wskazuje składa się z 5
sił:
• Główną siłą analizowanego modelu to
naturalna rywalizacja pomiędzy
konkurentami będącymi już w danym sektorze.
Wpływ na centrum modelu mają cztery pozostałe siły:
• Dostawcy – czyli siła przetargowa dostawców
• Nabywcy – czyli siła przetargowa nabywców
• Substytuty – czyli groźba substytucyjnych produktów
lub usług
• Potencjalni wchodzący- czyli groźba nowych wejść
3.Oddziaływanie dostawców
Siła oddziaływania dostawców zależy od:
• stopnia koncentracji sektora,
• uzależnienia jakości produktu finalnego od jakości
wyrobu dostawcy,
• niepowtarzalność wyrobu dostawcy,
• łatwości i kosztu zmiany dostawcy,
• dużego udziału dostawcy w tworzeniu zysku
producentów w sektorze,
• możliwości podjęcia przez dostawcę produkcji wyrobu
finalnego,
• ostrości walki konkurencyjnej w sektorze dostawców.
3.Oddziaływanie nabywców
Siła oddziaływania nabywców zależy od:
• stopnia koncentracji sektora nabywcy,
• uzależnienia jakości produktu finalnego od jakości
wyrobu dostawcy,
• niepowtarzalności produktu,
• dużego udziału dostawcy w tworzeniu zysku
nabywcy,
• łatwości i kosztu zmiany dostawcy,
• możliwości podjęcia przez nabywcę produkcji
wyrobu finalnego,
• ostrości walki konkurencyjnej w sektorze nabywców.
3.Groźba pojawienia się
nowych produktów i substytutów
• Groźba pojawienia się nowych produktów i
substytutów zależy od:
• atrakcyjności sektora, a zwłaszcza od stopy wzrostu
popytu i rentowności sektora - im sektor jest bardziej
atrakcyjny, tym większe jest zagrożenie nowymi
konkurentami;
• wysokości barier wejścia - im są słabsze, tym groźba
konkurencji zewnętrznej jest większa; takie jak:
ekonomika skali, wysoki poziom technologiczny, brak
dostępu do kanałów dystrybucji, formalne bariery
wejścia na rynek, bariery celne,
• Należy zauważyć, że groźba pojawienia się substytutu
zależy również od szybkości zmian technologii.
Bibliografia
• 1 Encyklopedia zarządzania.
• 2 Strategiczne źródła informacji w
działalności przedsiębiorstw Robert
Maik ,Andrzej Gołoś Krzysztof
Szczerbacz, Paweł Walkiewicz