Temat: Bud\
et państwa oraz
Temat: Bud\
et państwa oraz
gospodarka bud\
etowa
gospodarka bud\
etowa
Zasady bud\
etowe
Zasady bud\
etowe
Istota bud\
etu państwa oraz jego treść
Istota bud\
etu państwa oraz jego treść
Planowanie, uchwalanie oraz wykonanie
Planowanie, uchwalanie oraz wykonanie
bud\
etu
bud\
etu
Gospodarka bud\
etowa i pozabud\
etowa
Gospodarka bud\
etowa i pozabud\
etowa
Przypomnienie
Przypomnienie
Finanse publiczne
Finanse publiczne
wg ustawy o finansach publicznych Dz.U. 2005 Nr 249, poz. 2104
wg ustawy o finansach publicznych Dz.U. 2005 Nr 249, poz. 2104
Art.3. ufp
Art.3. ufp
Finanse publiczne obejmują procesy związane z
Finanse publiczne obejmują procesy związane z
gromadzeniem środków publicznych oraz ich
gromadzeniem środków publicznych oraz ich
rozdysponowaniem, a w szczególności:
rozdysponowaniem, a w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb po\
yczkowych bud\
etu państwa;
3) finansowanie potrzeb po\
yczkowych bud\
etu państwa;
4) finansowanie potrzeb po\
yczkowych bud\
etu jednostki
4) finansowanie potrzeb po\
yczkowych bud\
etu jednostki
samorządu terytorialnego;
samorządu terytorialnego;
5) zaciąganie zobowiązań anga\
ujących środki publiczne;
5) zaciąganie zobowiązań anga\
ujących środki publiczne;
6) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie środkami publicznymi;
7) zarządzanie długiem publicznym;
7) zarządzanie długiem publicznym;
8) rozliczenia z bud\
etem Unii Europejskiej.
8) rozliczenia z bud\
etem Unii Europejskiej.
Finanse publiczne i sektor finansów publicznych
Finanse publiczne i sektor finansów publicznych
wg ustawy o finansach publicznych Dz.U. 2005 Nr 249, poz. 2104
wg ustawy o finansach publicznych Dz.U. 2005 Nr 249, poz. 2104
Art.4.1. ufp
Art.4.1. ufp
Sektor finansów publicznych tworzą:
Sektor finansów publicznych tworzą:
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli
państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;
państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;
2) gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej "jednostkami samorządu
2) gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej "jednostkami samorządu
terytorialnego", oraz ich związki;
terytorialnego", oraz ich związki;
3) jednostki bud\
etowe, zakłady bud\
etowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek
3) jednostki bud\
etowe, zakłady bud\
etowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek
bud\
etowych;
bud\
etowych;
4) państwowe i samorządowe fundusze celowe;
4) państwowe i samorządowe fundusze celowe;
5) uczelnie publiczne;
5) uczelnie publiczne;
6) jednostki badawczo-rozwojowe;
6) jednostki badawczo-rozwojowe;
7) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
7) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
8) państwowe i samorządowe instytucje kultury;
8) państwowe i samorządowe instytucje kultury;
9) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i
9) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i
zarządzane przez nie fundusze;
zarządzane przez nie fundusze;
10) Narodowy Fundusz Zdrowia;
10) Narodowy Fundusz Zdrowia;
11) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
11) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
12) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych
12) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych
ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw,
ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw,
banków i spółek prawa handlowego.
banków i spółek prawa handlowego.
Sektor finansów publicznych
Sektor finansów publicznych
(art. 4.2. ufp)
(art. 4.2. ufp)
Podsektor rządowy
Podsektor rządowy
Podsektor samorządowy
Podsektor samorządowy
Podsektor ubezpieczeń społecznych
Podsektor ubezpieczeń społecznych
Dochody, wydatki oraz saldo sektora
Dochody, wydatki oraz saldo sektora
finanasów publicznych w 2008 r.
finanasów publicznych w 2008 r.
Wydatki sektora finansów publicznych:
Wydatki sektora finansów publicznych:
43,68%PKB (2008)
43,68%PKB (2008)
Dochody sektora finansów publicznych:
Dochody sektora finansów publicznych:
41,67%PKB (2008)
41,67%PKB (2008)
Deficyt sektora finansów publicznych:
Deficyt sektora finansów publicznych:
1,99%PKB (2008)
1,99%PKB (2008)
y
ródło: Uzasadnienie do projektu ustawy bud\
etowej na rok 2008
y
ródło: Uzasadnienie do projektu ustawy bud\
etowej na rok 2008
Centralne zadania publiczne
Centralne zadania publiczne
Obrona narodowa i bezpieczeństwo zewnętrzne kraju
Obrona narodowa i bezpieczeństwo zewnętrzne kraju
Policja i bezpieczeństwo wewnętrzne kraju
Policja i bezpieczeństwo wewnętrzne kraju
Sądownictwo i wymiar sprawiedliwości
Sądownictwo i wymiar sprawiedliwości
Działalność dyplomatyczna
Działalność dyplomatyczna
Kontrola gospodarowania bogactwami naturalnymi
Kontrola gospodarowania bogactwami naturalnymi
Strategiczne dziedziny gospodarcze i urządzenia z
Strategiczne dziedziny gospodarcze i urządzenia z
zakresu infrastruktury
zakresu infrastruktury
Nauka i szkolnictwo wy\
sze
Nauka i szkolnictwo wy\
sze
Emerytury i renty
Emerytury i renty
Utrzymanie obiektów będących spuścizna kulturową
Utrzymanie obiektów będących spuścizna kulturową
narodu
narodu
Słu\
ba zdrowia
Słu\
ba zdrowia
Gromadzenie dochodów publicznych i zarządzanie
Gromadzenie dochodów publicznych i zarządzanie
długiem publicznym
długiem publicznym
Typowe zadania lokalnych władz
Typowe zadania lokalnych władz
publicznych
publicznych
Oświata
Oświata
Zaopatrzenie ludności w wodę pitną
Zaopatrzenie ludności w wodę pitną
Utrzymanie czystości
Utrzymanie czystości
Utrzymanie dróg lokalnych
Utrzymanie dróg lokalnych
Utrzymanie obiektów u\
yteczności publicznej o
Utrzymanie obiektów u\
yteczności publicznej o
znaczeniu lokalnym
znaczeniu lokalnym
Utrzymanie ładu przestrzennego
Utrzymanie ładu przestrzennego
Utrzymanie lokalnego transportu publicznego
Utrzymanie lokalnego transportu publicznego
Opieka społeczna
Opieka społeczna
Utrzymanie placówek podstawowej opieki
Utrzymanie placówek podstawowej opieki
zdrowotnej (jeśli nie są one częścią odrębnego
zdrowotnej (jeśli nie są one częścią odrębnego
systemu opieki zdrowotnej)
systemu opieki zdrowotnej)
Ewolucja bud\
etu
Ewolucja bud\
etu
Początki bud\
etu
Początki bud\
etu
Pierwsza ustawa bud\
etowa
Dokument "Oboyga Narodów - Skarbu Koronnego i
Skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego - Tabelle intrat i
ekspensy rocznej ordynaryjnej i ekstraordynaryjnej"
uznawany za pierwszy bud\
et Państwa Polskiego, został
uchwalony przez Sejm w 1768 r.
Ustawa sejmowa przewidywała opracowanie bud\
etu,
który miał uwzględnić z
ródła dochodów i rodzaje
wydatków. Ze względu na konieczność podwy\
szenia
wysokości istniejących podatków i nało\
enia nowych,
 bud\
et został jednomyślnie przyjęty przez Sejm.
Wyjątki z pierwszej ustawy bud\
etowej
Państwa Polskiego na rok 1768
y
ródło:
Ministerstwo
Finansów
(wwww.mf.gov)
Pierwszy bud\
et
Pierwszy
Pierwszy
bud\
et w
bud\
et w
Polsce
Polsce
y
ródło: Ministerstwo Finansów
(wwww.mf.gov)
Pierwszy
Pierwszy
bud\
et
bud\
et
(s.2.)
(s.2.)
y
ródło: Ministerstwo
Finansów
(wwww.mf.gov)
Wydatki wybranych krajów w latach
Wydatki wybranych krajów w latach
1870-2005 w % PKB
1870-2005 w % PKB
y
ródło: A. Wernik, Finanse publiczne, PWE, Warszawa 2007, s. 41
y
ródło: A. Wernik, Finanse publiczne, PWE, Warszawa 2007, s. 41
Prawo Wagnera
Prawo Wagnera
Adolf Wagner
Adolf Wagner
Wydatki
Wydatki
publiczne mają
publiczne mają
stałą
stałą
tendencje do
tendencje do
wzrostu
wzrostu
Zasady bud\
etowe
Zasady bud\
etowe
Podstawowe zasady bud\
etowe
Podstawowe zasady bud\
etowe
Zasada jedności formalnej
Zasada jedności formalnej
Zasada jedności materialnej
Zasada jedności materialnej
Zasada jednoroczności
Zasada jednoroczności
Zasada równowagi
Zasada równowagi
Zasada jawności i przejrzystości
Zasada jawności i przejrzystości
Zasada polityczności
Zasada polityczności
Istota bud\
etu oraz jego treść
Istota bud\
etu oraz jego treść
Bud\
et państwa  jako szczególny
Bud\
et państwa  jako szczególny
instrument finansów publicznych
instrument finansów publicznych
Bud\
et państwa jest rocznym planem
Bud\
et państwa jest rocznym planem
dochodów i wydatków oraz przychodów i
dochodów i wydatków oraz przychodów i
rozchodów:
rozchodów:
1) organów władzy publicznej, w tym
1) organów władzy publicznej, w tym
organów administracji rządowej, organów
organów administracji rządowej, organów
kontroli i ochrony prawa;
kontroli i ochrony prawa;
2) sądów i trybunałów.
2) sądów i trybunałów.
Jest uchwalany w formie ustawy bud\
etowej
Jest uchwalany w formie ustawy bud\
etowej
na okres roku kalendarzowego
na okres roku kalendarzowego
Aspekty bud\
etu
Aspekty bud\
etu
Funkcje bud\
etu państwa
Funkcje bud\
etu państwa
1. Redystrybucyjna albo rozdzielcza
1. Redystrybucyjna albo rozdzielcza
2. Stabilizacyjna/wyrównawcza, kompensacyjna/
2. Stabilizacyjna/wyrównawcza, kompensacyjna/
3. Alokacyjna
3. Alokacyjna
4. Fiskalna /skarbowa/
4. Fiskalna /skarbowa/
5. Ustrojowa/
5. Ustrojowa/
6. Kontrolna /ewidencyjno-kontrolna/
6. Kontrolna /ewidencyjno-kontrolna/
7. Bodz
cowa
7. Bodz
cowa
8. Planowania
8. Planowania
9. Prawna
9. Prawna
10. Koordynacyjna
10. Koordynacyjna
11. Administracyjna
11. Administracyjna
Bud\
et państwa  roczny plan
Bud\
et państwa  roczny plan
Dochody Wydatki
Dochody Wydatki
- podatki - zadania publiczne,
- podatki - zadania publiczne,
- dochody niepodatkowe w tym obsługa długu
- dochody niepodatkowe w tym obsługa długu
- środki z UE publicznego (odsetki)
- środki z UE publicznego (odsetki)
Przychody Rozchody
Przychody Rozchody
- zaciągnięte -spłacone zobowiązania
- zaciągnięte -spłacone zobowiązania
zobowiązania / raty kapitałowe,
zobowiązania / raty kapitałowe,
odsetki/
odsetki/
Dochody + Przychody = Wydatki + Rozchody
Struktura bud\
etu państwa
Struktura bud\
etu państwa
1. DOCHODY PODATKOWE 5. WYDATKI BIEś
CE
1. DOCHODY PODATKOWE 5. WYDATKI BIEś
CE
Podatki pośrednie  podatek od wynagrodzenia i pochodne; dotacje i
Podatki pośrednie  podatek od wynagrodzenia i pochodne; dotacje i
towarów i usług; podatek akcyzowy; subwencje; poręczenia i gwarancje;
towarów i usług; podatek akcyzowy; subwencje; poręczenia i gwarancje;
podatek od gier. wydatki rzeczowe; obsługa długu
podatek od gier. wydatki rzeczowe; obsługa długu
W
W
D
D
publicznego; rozliczenia z bankami; wpłaty
publicznego; rozliczenia z bankami; wpłaty
Podatki bezpośrednie  podatek
Podatki bezpośrednie  podatek
do bud\
etu Unii Europejskiej
do bud\
etu Unii Europejskiej Y
O Y
O
dochodowy od osób fizycznych; podatek
dochodowy od osób fizycznych; podatek
dochodowy od osób prawnych
dochodowy od osób prawnych
C
C
D
D
H
H
2. DOCHODY NIEPODATKOWE
2. DOCHODY NIEPODATKOWE
A
A
6. WYDATKI MAJ
TKOWE
6. WYDATKI MAJ
TKOWE
O
O
dywidenda; wpłaty zysku NBP; cło;
dywidenda; wpłaty zysku NBP; cło;
T
T
Mają one na celu zwiększenie majątku
Mają one na celu zwiększenie majątku
dochody jednostek bud\
etowych; wpłaty
dochody jednostek bud\
etowych; wpłaty
D
D
będącego w posiadaniu Skarbu Państwa  K
będącego w posiadaniu Skarbu Państwa  K
jednostek samorządu terytorialnego;
jednostek samorządu terytorialnego;
Y
Y
inwestycje rzeczowe oraz udziały w
inwestycje rzeczowe oraz udziały w
pozostałe dochody niepodatkowe. I
pozostałe dochody niepodatkowe. I
spółkach kapitałowych.
spółkach kapitałowych.
3. ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ I Z
3. ŚRODKI Z UNII EUROPEJSKIEJ I Z
INNYCH y
RÓDEA
NIEPODLEGAJCE
INNYCH y
RÓDEA
NIEPODLEGAJCE
ZWROTOWI
ZWROTOWI
4. PRZYCHODY
4. PRZYCHODY
7. ROZCHODY
7. ROZCHODY
nadwy\
ka z lat ubiegłych; środki z
nadwy\
ka z lat ubiegłych; środki z
spłata kredytów i po\
yczek; wykup
spłata kredytów i po\
yczek; wykup
prywatyzacji; kredyty i po\
yczki; emisja
prywatyzacji; kredyty i po\
yczki; emisja
obligacji SP; udzielone z bud\
etu państwa
obligacji SP; udzielone z bud\
etu państwa
obligacji SP; spłacone po\
yczki
obligacji SP; spłacone po\
yczki
po\
yczki.
po\
yczki.
RÓWNOWAGA FINANSOWA BUDśETU  1+2+3+4=5+6+7
RÓWNOWAGA FINANSOWA BUDśETU  1+2+3+4=5+6+7
RÓWNOWAGA BUDśETOWA  1+2+3=5+6
RÓWNOWAGA BUDśETOWA  1+2+3=5+6
deficyt (1+2+3<5+6) nadwy\
ka (1+2+3>5+6)
deficyt (1+2+3<5+6) nadwy\
ka (1+2+3>5+6)
Struktura dochodów bud\
et państwa w 2008
Struktura dochodów bud\
et państwa w 2008
/ uzasadnienie/
/ uzasadnienie/
Struktura wydatków bud\
etu państwa
Struktura wydatków bud\
etu państwa
w 2008 r.
w 2008 r.
Daniny publiczne = podatki + parapodatki
Daniny publiczne = podatki + parapodatki
Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne,
Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne,
przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
pienię\
ne na rzecz Skarbu Państwa,
pienię\
ne na rzecz Skarbu Państwa,
województwa, powiatu lub gminy, wynikające
województwa, powiatu lub gminy, wynikające
z ustawy podatkowej
z ustawy podatkowej
Parapodatek (quasi-podatek) to obcią\
enie z
Parapodatek (quasi-podatek) to obcią\
enie z
tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych
tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych
Art. 1 ustawy bud\
etowej
Art. 1 ustawy bud\
etowej
y
ródło: www.sejm.gov.pl
y
ródło: www.sejm.gov.pl
Bud\
et państwa w roku 2008
DOCHODY OGÓA
EM 281 892 096
DOCHODY OGÓA
EM 281 892 096
1. Dochody podatkowe i niepodatkowe 246 609 986
1. Dochody podatkowe i niepodatkowe 246 609 986
1,1. Dochody podatkowe 228 194 400
1,1. Dochody podatkowe 228 194 400
1,1,1. Podatki pośrednie 164 890 000
1,1,1. Podatki pośrednie 164 890 000
z tego: Podatek od towarów i usług 111 700 000
z tego: Podatek od towarów i usług 111 700 000
Podatek akcyzowy 52 200 000
Podatek akcyzowy 52 200 000
Podatek od gier 990 000
Podatek od gier 990 000
1,1,2. Podatek dochodowy od osób prawnych 27 150 000
1,1,2. Podatek dochodowy od osób prawnych 27 150 000
1,1,3. Podatek dochodowy od osób fizycznych 36 154 000
1,1,3. Podatek dochodowy od osób fizycznych 36 154 000
1,1,4. Podatek tona\
owy 400
1,1,4. Podatek tona\
owy 400
1,2. Dochody niepodatkowe 18 415 586
1,2. Dochody niepodatkowe 18 415 586
1,2,1. Dywidendy 3 510 000
1,2,1. Dywidendy 3 510 000
1,2,2. Cło 1 993 000
1,2,2. Cło 1 993 000
1,2,3. Dochody jednostek bud\
etowych 9 841 008
1,2,3. Dochody jednostek bud\
etowych 9 841 008
1,2,4. Pozostałe dochody niepodatkowe 730 000
1,2,4. Pozostałe dochody niepodatkowe 730 000
1,2,5. Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego 2 164 645
1,2,5. Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego 2 164 645
1,2,6. Dochody zagraniczne 176 933
1,2,6. Dochody zagraniczne 176 933
2. Środki z Unii Europejskiej i z innych z
ródeł 35 282 110
2. Środki z Unii Europejskiej i z innych z
ródeł 35 282 110
niepodlegajce zwrotowi
niepodlegajce zwrotowi
Prof. US dr hab. Teresa Lubińska Dochody bud\
etu państwa
Dochody bud\
etu państwa
2008
2008
Dochody bud\
etu państwa w 2008 r. -
Dochody bud\
etu państwa w 2008 r. -
struktura
struktura
Plan
Plan
na Struktura
na Struktura
Wyszczególnienie
Wyszczególnienie
2008 r.
2008 r.
w tysiącach zł
w tysiącach zł
1 2 3
1 2 3
DOCHODY OGÓA
EM 281 803 096
DOCHODY OGÓA
EM 281 803 096
1. Dochody podatkowe i niepodatkowe 246 520 986 87%
1. Dochody podatkowe i niepodatkowe 246 520 986 87%
1.1. Dochody podatkowe 228 194 400 81%
1.1. Dochody podatkowe 228 194 400 81%
1.1.1. Podatki pośrednie 164 890 000 59%
1.1.1. Podatki pośrednie 164 890 000 59%
z tego: Podatek od towarów i usług 111 700 000 40%
z tego: Podatek od towarów i usług 111 700 000 40%
Podatek akcyzowy 52 200 000 19%
Podatek akcyzowy 52 200 000 19%
Podatek od gier 990 000 0%
Podatek od gier 990 000 0%
1.1.2. Podatek dochodowy od osób prawnych 27 150 000 10%
1.1.2. Podatek dochodowy od osób prawnych 27 150 000 10%
1.1.3. Podatek dochodowy od osób fizycznych 36 154 000 13%
1.1.3. Podatek dochodowy od osób fizycznych 36 154 000 13%
\

1.1.4. Podatek tona owy 400 0%
1.1.4. Podatek tona\
owy 400 0%
1.2. Dochody niepodatkowe 18 326 586 7%
1.2. Dochody niepodatkowe 18 326 586 7%
1.2.1. Dywidendy 3 510 000 1%
1.2.1. Dywidendy 3 510 000 1%
1.2.2. Cło 1 993 000 1%
1.2.2. Cło 1 993 000 1%
1.2.3. Dochody jednostek bud\
etowych 9 752 008 3%
1.2.3. Dochody jednostek bud\
etowych 9 752 008 3%
ł
1.2.4. Pozosta e dochody niepodatkowe 730 000 0%
1.2.4. Pozostałe dochody niepodatkowe 730 000 0%
ł ą
1.2.5. Wp aty jednostek samorz du terytorialnego 2 164 645 1%
1.2.5. Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego 2 164 645 1%
1.2.6. Dochody zagraniczne 176 933 0%
1.2.6. Dochody zagraniczne 176 933 0%
2. Środki z Unii Europejskiej i z innych z
ródeł
2. Środki z Unii Europejskiej i z innych z
ródeł
35 282 110 13%
35 282 110 13%
niepodlegające zwrotowi
niepodlegające zwrotowi
y
ródło: Prof. US dr hab. Teresa Lubińska
Bud\
et państwa w roku 2008 - wydatki
WYDATKI OGÓA
EM 308 982 737
WYDATKI OGÓA
EM 308 982 737
Rolnictwo i łowiectwo 16 455 071
Rolnictwo i łowiectwo 16 455 071
Leśnictwo 37 167
Leśnictwo 37 167
Rybołówstwo i rybactwo 171 198
Rybołówstwo i rybactwo 171 198
Górnictwo i kopalnictwo 448 713
Górnictwo i kopalnictwo 448 713
Przetwórstwo przemysłowe 3 077 532
Przetwórstwo przemysłowe 3 077 532
Handel 1 649 402
Handel 1 649 402
Hotele i restauracje 22 000
Hotele i restauracje 22 000
Transport i łączność 12 674 393
Transport i łączność 12 674 393
Turystyka 44 544
Turystyka 44 544
Gospodarka mieszkaniowa 1 444 022
Gospodarka mieszkaniowa 1 444 022
Działalność usługowa 704 448
Działalność usługowa 704 448
Informatyka 179 915
Informatyka 179 915
Nauka 4 102 206
Nauka 4 102 206
Administracja publiczna 10 426 110
Administracja publiczna 10 426 110
Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz 1 866 359
Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz 1 866 359
sądownictwa 16 565 388
sądownictwa 16 565 388
Obrona narodowa 64 320 411
Obrona narodowa 64 320 411
Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 13 015 688
Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 13 015 688
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpo\
arowa 9 363 288
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpo\
arowa 9 363 288
Wymiar sprawiedliwości 315 177
Wymiar sprawiedliwości 315 177
Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadajcych
Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadajcych
osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem 27 809 610
osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem 27 809 610
Obsługa długu publicznego 85 274 239
Obsługa długu publicznego 85 274 239
Ro\
ne rozliczenia 1 610 397
Ro\
ne rozliczenia 1 610 397
Oświata i wychowanie 10 744 700
Oświata i wychowanie 10 744 700
Szkolnictwo wy\
sze 4 633 589
Szkolnictwo wy\
sze 4 633 589
Ochrona zdrowia 12 649 422
Ochrona zdrowia 12 649 422
Pomoc społeczna 6 691 761
Pomoc społeczna 6 691 761
Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 245 403
Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 245 403
Edukacyjna opieka wychowawcza 555 264
Edukacyjna opieka wychowawcza 555 264
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1 430 998
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1 430 998
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 109 556
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 109 556
Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody 344 766
Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody 344 766
Wydatki bud\
etu państwa
Wydatki bud\
etu państwa
Kultura fizyczna i sport
Kultura fizyczna i sport
Wydatki publiczne w wybranych krajach w latach
Wydatki publiczne w wybranych krajach w latach
2003-2005 w % PKB
2003-2005 w % PKB
y
ródło: A. Wernik, Finanse publiczne, PWE, Warszawa 2007, s. 39.
y
ródło: A. Wernik, Finanse publiczne, PWE, Warszawa 2007, s. 39.
Państwowe fundusze celowe
Państwowe fundusze celowe
instytucja o charakterze finansowym
instytucja o charakterze finansowym
gromadząca środki pozabud\
etowe dla
gromadząca środki pozabud\
etowe dla
realizacji określonych zadań państwa,
realizacji określonych zadań państwa,
powołana na mocy ustawy.
powołana na mocy ustawy.
y
ródła finansowania:
y
ródła finansowania:
Składki obowiązkowe (parapodatki)
Składki obowiązkowe (parapodatki)
Dopłaty z bud\
etu państwa
Dopłaty z bud\
etu państwa
Działalność zarobkowa
Działalność zarobkowa
Zatrzymane nadwy\
ki z lat ubiegłych
Zatrzymane nadwy\
ki z lat ubiegłych
Fundusze celowe 2007
Fundusze celowe 2007
w tys. zł
Fundusz Przychody Wydatki
Fundusz Przychody Wydatki
Fundusz Ubezpieczeń Społecznych FUS 124 411 912 123 253 798
Fundusz Ubezpieczeń Społecznych FUS 124 411 912 123 253 798
Fundusz Emerytalno-Rentowy KRUS 15 578 396 15 538 422
Fundusz Emerytalno-Rentowy KRUS 15 578 396 15 538 422
Fundusz Pracy 7 565 000 6 373 360
Fundusz Pracy 7 565 000 6 373 360
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych 3 405 532 3 960 834
Niepełnosprawnych 3 405 532 3 960 834
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej 847 000 1 070 170
Wodnej 847 000 1 070 170
Fundusz Rekompensacyjny 701 982 871 982
Fundusz Rekompensacyjny 701 982 871 982
Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorców 464 425 676 170
Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorców 464 425 676 170
Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej 517 757 517 757
Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej 517 757 517 757
Fundusz Administracyjny 503 743 507 397
Fundusz Administracyjny 503 743 507 397
Fundusz Reprywatyzacji 182 470 364 000
Fundusz Reprywatyzacji 182 470 364 000
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 307 735 196 111
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 307 735 196 111
Fundusz Promocji Kultury 128 600 175 615
Fundusz Promocji Kultury 128 600 175 615
Prof. US dr hab. Teresa Lubińska
Fundusze celowe 2007 (cd)
Fundusze celowe 2007 (cd)
w tys. zł
Fundusz Przychody Wydatki
Fundusz Przychody Wydatki
Fundusz  Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców 84 677 137 883
Fundusz  Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców 84 677 137 883
Fundusz Skarbu Państwa 77 000 77 000
Fundusz Skarbu Państwa 77 000 77 000
Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych 62 745 62 745
Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych 62 745 62 745
Fundusz Nauki i Technologii Polskiej 60 000 60 000
Fundusz Nauki i Technologii Polskiej 60 000 60 000
Fundusz Prewencji i Rehabilitacji 28 000 28 780
Fundusz Prewencji i Rehabilitacji 28 000 28 780
Centralny Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i
Centralny Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i
Kartograficznym 23 919 26 161
Kartograficznym 23 919 26 161
Fundusz Zajęć Sportowo-Rekreacyjnych dla Uczniów 15 500 22 630
Fundusz Zajęć Sportowo-Rekreacyjnych dla Uczniów 15 500 22 630
Centralny Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych 19 654 19 641
Centralny Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych 19 654 19 641
Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej 14 500 14 001
Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej 14 500 14 001
Fundusz Wsparcia Policji 10 600 10 602
Fundusz Wsparcia Policji 10 600 10 602
Fundusz Modernizacji Bezpieczeństwa Publicznego 5 158 6 201
Fundusz Modernizacji Bezpieczeństwa Publicznego 5 158 6 201
Fundusz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy 2 315 2 301
Fundusz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy 2 315 2 301
Fundusz Promocji Twórczości 800 1 377
Fundusz Promocji Twórczości 800 1 377
Prof. US dr hab. Teresa Lubińska
Agencje państwowe
instytucja gromadząca środki  pozabud\
etowe
instytucja gromadząca środki  pozabud\
etowe
dla realizacji zadań państwa, powstała na mocy
dla realizacji zadań państwa, powstała na mocy
ustawy
ustawy
y
ródła finansowania:
y
ródła finansowania:
Dotacje bud\
etowe
Dotacje bud\
etowe
Dochody publiczne (składki)
Dochody publiczne (składki)
Kredyty
Kredyty
Darowizny
Darowizny
Odsetki
Odsetki
dywidendy
dywidendy
Planowanie, uchwalanie i
Planowanie, uchwalanie i
wykonanie bud\
etu
wykonanie bud\
etu
Proces opracowywania i uchwalania bud\
etu
państwa  art. 120 ufp  Tryb opracowywania
bud\
etu państwa
1. Zało\
enia projektu minister finansów przedstawia rządowi
2. Materiały do projektu ustawy bud\
etowej opracowują i przedkładają
ministrowi finansów dysponenci części bud\
etowych
3. Projekt bud\
etu wraz z uzasadnieniem minister finansów przedstawia
rządowi
4. Negocjacje minister finansów  ministrowie, rząd
5. Do 30 września projekt ustawy bud\
etowej Premier przekazuje Sejmowi
6. Sejm ma 4 miesiące (do 31 stycznia następnego roku):
- pierwsze czytanie projektu ustawy bud\
etowej  prezentuje minister
finansów
- praca w Komisji Finansów Publicznych i komisjach bran\
owych
- sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych (projekt ustawy
bud\
etowej z poprawkami)
- wnioski mniejszości
Komisja nie mo\
e proponować odrzucenia ustawy
Wybrane kategorie makroekonomiczne 
Wybrane kategorie makroekonomiczne 
 Uzasadnienie do ustawy bud\
etowej
 Uzasadnienie do ustawy bud\
etowej
PW Prognoza
PW Prognoza
Wyszczególnienie 2004 2005 2006 2007 2008
Wyszczególnienie 2004 2005 2006 2007 2008
PKB [mld zł] 885,3 980,9 1 057,9 1 156,9 1 252,5
PKB [mld zł] 885,3 980,9 1 057,9 1 156,9 1 252,5
6,1% 6,5%
6,1% 6,5%
Dynamika PKB [%] 5,40% 3,40% 5,5%
Dynamika PKB [%] 5,40% 3,40% 5,5%
Dynamika cen towarów i usług
Dynamika cen towarów i usług
konsumpcyjnych - CPI [%] 3,50% 2,10% 1% 2,2% 2,3%
konsumpcyjnych - CPI [%] 3,50% 2,10% 1% 2,2% 2,3%
-2,3% -4,0%
-2,3% -4,0%
Saldo obrotów bie\
ących [%PKB] 4,20% -1,40% -5,2%
Saldo obrotów bie\
ących [%PKB] 4,20% -1,40% -5,2%
3,90 3,83
3,90 3,83
Kurs PLN/EUR 4,53 4,03 3,74
Kurs PLN/EUR 4,53 4,03 3,74
3,10 2,85
3,10 2,85
Kurs PLN/USD 3,65 3,23 2,77
Kurs PLN/USD 3,65 3,23 2,77
2 477,00 2 684,00
2 477,00 2 684,00
Przeciętne wynagrodzenie [zł] 2 273,00 2 364,00 2 843,00
Przeciętne wynagrodzenie [zł] 2 273,00 2 364,00 2 843,00
1 261,00 1 314,00
1 261,00 1 314,00
Przeciętna emerytura i renta [zł] 1 141,00 1 171,00 1 370,00
Przeciętna emerytura i renta [zł] 1 141,00 1 171,00 1 370,00
6,1% 8,6%
6,1% 8,6%
Realna dynamika exportu [%] 14,00% 5,80% 8%
Realna dynamika exportu [%] 14,00% 5,80% 8%
6,2% 14,9%
6,2% 14,9%
Realna dynamika importu [%] 15,20% 1,40% 12%
Realna dynamika importu [%] 15,20% 1,40% 12%
2 309 1 735
2 309 1 735
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych 2999,6 2773 1 509
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych 2999,6 2773 1 509
14,9% 11,3%
14,9% 11,3%
Stopa bezrobocia [%] 19,00% 17,60% 9,9%
Stopa bezrobocia [%] 19,00% 17,60% 9,9%
Sprawozdanie z wykonania ustawy bud\
etowej
Sprawozdanie z wykonania ustawy bud\
etowej
powinno zawierać:
:
powinno zawierać
1) dochody, wydatki oraz nadwy\
kę lub deficyt sektora finansów
1) dochody, wydatki oraz nadwy\
kę lub deficyt sektora finansów
publicznych;
publicznych;
2) dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków bud\
etu państwa,
2) dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków bud\
etu państwa,
sporządzone według szczegółowości i układu ustawy bud\
etowej;
sporządzone według szczegółowości i układu ustawy bud\
etowej;
3) przychody i wydatki państwowych zakładów bud\
etowych i gospodarstw
3) przychody i wydatki państwowych zakładów bud\
etowych i gospodarstw
pomocniczych państwowych jednostek bud\
etowych oraz państwowych
pomocniczych państwowych jednostek bud\
etowych oraz państwowych
funduszy celowych;
funduszy celowych;
4) omówienie wykonania bud\
etu państwa, z uwzględnieniem ró\
nic między
4) omówienie wykonania bud\
etu państwa, z uwzględnieniem ró\
nic między
bud\
etem uchwalonym a wykonanym;
bud\
etem uchwalonym a wykonanym;
5) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku
5) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku
bud\
etowego;
bud\
etowego;
6) omówienie wielkości środków własnych Unii Europejskiej oraz środków
6) omówienie wielkości środków własnych Unii Europejskiej oraz środków
pochodzących z bud\
etu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem ró\
nic
pochodzących z bud\
etu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem ró\
nic
między wielkościami uchwalonymi a wykonanymi;
między wielkościami uchwalonymi a wykonanymi;
7) informację o wykorzystaniu środków funduszy motywacyjnych z
7) informację o wykorzystaniu środków funduszy motywacyjnych z
wyodrębnieniem poszczególnych funduszy;
wyodrębnieniem poszczególnych funduszy;
8) zestawienie dochodów własnych państwowych jednostek bud\
etowych oraz
8) zestawienie dochodów własnych państwowych jednostek bud\
etowych oraz
wydatków nimi sfinansowanych;
wydatków nimi sfinansowanych;
Gospodarka bud\
etowa i
Gospodarka bud\
etowa i
pozabud\
etowa
pozabud\
etowa
Gospodarka bud\
etowa
Gospodarka bud\
etowa
Gospodarka bud\
etowa to wszystkie czynności
Gospodarka bud\
etowa to wszystkie czynności
podejmowane przez organy władzy państwowej
podejmowane przez organy władzy państwowej
oraz administracji rządowej wraz z podległymi
oraz administracji rządowej wraz z podległymi
im jednostkami organizacyjnymi w zakresie
im jednostkami organizacyjnymi w zakresie
planowania dochodów i wydatków oraz
planowania dochodów i wydatków oraz
gromadzenia i wykorzystywania środków
gromadzenia i wykorzystywania środków
bud\
etu państwa, zgodnie z wyznaczonymi tym
bud\
etu państwa, zgodnie z wyznaczonymi tym
organom zadaniami podlegającymi finansowaniu
organom zadaniami podlegającymi finansowaniu
bud\
etowemu.
bud\
etowemu.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę