Technologie informacyjne
1) Informacja  dane o otaczającej nas rzeczywistości
2) Informatyka  dziedzina wiedzy zajmująca się gromadzeniem, przetwarzaniem i
wykorzystaniem informacji. Nauka o przetwarzaniu informacji za pomocą automatycznych
środków technicznych.
3) Komputery  urządzenia, które mogą przetwarzać informacje zgodnie z zadanym zestawem
instrukcji
4) Generacje komputerów:
" Zerowa (1939)  przekaz
niki elektryczno  magnetyczne, Mark I,
" Pierwsza (1946-1958)  lampy elektronowe, ENIAC,
" Druga (1959-1964)  tranzystory,
" Trzecia (1963-1970)  układy scalone, ODRA 1300
" Czwarta (1971  dziś)  układy scalone o wysokiej skali integracji,
" Czwarta Plus  superkomputery,
" Piąta i dalsze  technika sztucznej inteligencji, komputery biologiczne, kwantowe.
5) Budowa komputera:
Dane wejściowe (input) algorytm dane wyjściowe (output)
Jednostka centralna
Urządzenia Urządzenia
Pamięć operacyjna
wejściowe: wyjściowe:
" Klawiatura " Monitor
ekranowy
" Mysz
" Drukarka
" Skaner
" Joystick " Ploter głośnik
" Modem
" Modem
" Karta sieciowa Procesor " Karta sieciowa
Magistrala
Pamięć Układy I/O
procesor
(input/output)
" Procesor  CPU, układ elektroniczny realizujący przetwarzanie informacji,
" Pamięć  przechowywanie informacji, pamięć ROM stałą, RAM operacyjna,
" Układ wejścia/wyjścia (I/O)  komunikacja z otoczeniem
6) Komputery są zdolne do: składania tekstu, wykonywania obliczeń, konstruowania baz
danych, budowa modeli,
7) Komputery nie są w stanie: np. określić wieku osoby ze zdjęcia, przygotować kawy
8) Zastosowania komputerów:
" nauka i rozrywka  programy edukacyjne  multimedialne  wykorzystują różne
formy przekazu informacji: tekst, grafika, obraz (animacje, film), dz
więk (słowa,
muzyka;
" wspomaganie pracy biurowej  programy użytkowe  edytor tekstu, edytor graficzny,
arkusz kalkulacyjny, baza danych, programy komunikacyjne;
" wspomaganie pracy twórczej  projektowanie (architektura), konstruowanie
(budowa maszyn), zarządzanie, systemy ekspertowe (medycyna)
9) Kodowanie informacji  sposób reprezentacji informacji
10) Słowo cyfrowe  dowolny ciąg składający się z symboli 0 i/lub 1
11) Informacja cyfrowa  informacja przedstawiona w postaci słów cyfrowych
12) Jednostki informacji: b  bit, B  bajt, 1B = 8b, 1kB =1024B, 1MB = 1024 kB, 1GB = 1024 MB
13) Dlaczego komputery korzystają z systemu dwójkowego ? ponieważ łatwo modelować stan
fizyczny np. płynie prąd lub nie płynie prąd
14) Systemy pozycyjne  dwójkowy, decymalny, heksadecymalny
15) Konwersje liczb z systemu decymalnego na dwójkowy i odwrotnie. Np. 20D = 10100B
16) ile znaków liczbowych mamy odpowiednio w systemach dwójkowym, decymalnym,
heksadecymalnym ? 2, 10, 16
17) ASCII  system kodowania znaków
18) Kodowanie obrazu, dz
więku ? np.: funkcja sinusoidalna może być zapisana za pomocą
szeregu Tylora. Np. obrazek czarno biały może być zakodowany że 0 = kolor biały, 1 = kolor
czarny. Dz
więk można rozwinąć w szeregi sinusów i za pomocą współczynników zakodować.
19) Algorytm  metoda umożliwiająca rozwiązanie problemu w skończonej liczbie kroków.
Skanując algorytm do danych wejściowych otrzymuje się dane wyjściowe.
Dane we algorytm dane wy
20) Sposób opisu algorytmu:
" Słownie
" Za pomocą schematu blokowego
" Za pomocą pseudokodu
" Za pomocą programu w wybranym języku programowania
21) Przykłady algorytmów: przepis pieczenia ciasta, algorytm Euklidesa obliczania NWD dla
dwóch danych liczb
22) Własności algorytmów: poprawność, skończoność, złożoność, uniwersalność
23) Program  sposób zapisu algorytmu w celu jego realizacji przez komputer. Program składa się
ze zbioru instrukcji i struktur danych. Instrukcja  opis operacji, które mają być wykonane.
Struktury danych  Różne postacie danych, na których wykonywane są operacje
Program = algorytm + struktury danych
24) Podział języków programowania:
" Języki niskiego poziomu (język maszynowy, asembler)
" Języki wysokiego poziomu (języki proceduralne (FORTRAN, BASIC, PASCAL  starsze
wersje, C), języki obiektowe (C, C++, JAVA, VISUAL BASIC).
25) Translator  program narzędziowy służący do tłumaczenia z jednego języka programowania
na inny. W szczególności program, aby był wykonywalny, musi być przetłumaczony na język
maszynowy
26) Kompilator  program tłumaczący z języka wysokiego poziomu (z
ródłowy) na język
maszynowy (wynikowy)
27) Interpreter  translator, w którym w czasie translacji jednocześnie wykonywany jest program
28) Sieć komputerowa  to komputery połączone ze sobą i zdolne do wymiany danych. Serwery 
komputery udostępniające zasoby. Klienci  komputery korzystające z zasobów sieci.
29) Podstawowe typy połączeń sieciowych: klient-serwer, klient-klient
30) Podział sieci:
" Sieci lokalne (ang. LAN  Local Area Networks). Obejmują małe obszary
" Sieci miejskie (ang. MAN  Metropolitan Area Networks). Obejmują zasięgiem
miasto.
" Sieci rozległe (ang. WAN  Wide Area Networks). Obejmują zasięgiem duży obszar. Są
połączeniem wielu sieci lokalnych.
31) Topologie sieci  sposób połączenia komputerów ze sobą:
" gwiazda
" pierścień
" szyna
32) Model OSI (ang. Open System Interconnection)  7-mio warstwowy model pracy sieci. Każda
warstwa realizuje pewne zadania dla warstwy wyższej korzystając z usług.
7. Aplikacji
6. Prezentacji
5. Sesji
4. Transportowa
3. Sieciowa
2. Liniowa
1. Fizyczna
33) Funkcje warstw modelu OSI:
" Warstwa aplikacji (7)  sposób korzystania z sieci przez programy użytkowe
" Warstwa prezentacji (6)  kodowanie/dekodowanie, kompresja/dekompresja danych
" Warstwa sesji (5)  zestawianie połączenia użytkownika z Serwerem
" Warstwa transportu (4)  kontrola i sterowanie kolejnością pakietów,
" Warstwa sieciowa (3)  budowa, wysyłanie i odbieranie pakietów, adresacja
" Warstwa liniowa (2)  organizacja bitów w ramki, nawiązywanie i zamykanie
połączeń liniowych
" Warstwa fizyczna (1)  definicja fizycznego nośnika, transmisja bitów
34) Internet  ogólnoświatowa sieć komputerowa połączona w jednorodną sieć adresową opartą
na protokole IP (ang. Internet Protocol). Podstawą Internetu są: hipertekst i komunikacja
pakietowa. Hipertekst tworzony jest np.: za pomocą języka HTML. Pakiet  zaadresowana
porcja informacji. Szybkość łącza internetowego podajemy w Mb/s. Upload (wysyłanie),
download (pobieranie). Szybkość dla downloadu i uploadu są na ogół różne.
35) Przyłączenie komputera do sieci możliwe jest z wykorzystaniem wielu technologii, które
pozwalają komunikować się z pobliską bramką posiadającą stałe połączenie z systemami w
Internecie. Typowe rozwiązania wykorzystują linie telefoniczne (modemy, cyfrowe linie
ISDN), inne technologie przewodowe (sieć energetyczna, telewizja kablowa) oraz sieci
bezprzewodowe GPRS, łącza satelitarne, Wi-Fi)
36) Aby komputer mógł pracować w Internecie musi być w stanie komunikować się z innymi
systemami za pomocą protokołów TCP/IP a także posiadać oprogramowanie pozwalające na
wykorzystanie usług oferowanych przez innych użytkowników. TCP (ang. Transmission
Control Protocol)
37) Sprzęt sieciowy:
" Bierny  okablowanie (skrętki, światłowody)
" Czynny  karty sieciowe, modemy, wzmacniaki, koncentratory, przełączniki, routery
38) Adres IP to unikatowy numer przyporządkowany urządzeniom sieci komputerowych. Adres IP
zapisywany jest w postaci czterech oktetów w postaci dziesiętnej oddzielonych od siebie
kropkami. Zakres adresów: 0.0.0.0 do 255.255.255.255. Przykładowy adres 155.158.0.16 z
domeny us.edy.pl (Uniwersytet Śląski). Użytkownicy Internetu nie muszą znać adresów IP.
Tekstowa nazwa np.: us.edu.pl tłumaczona jest na adres IP za pomocą protokołu DSN. Adres
IP jest przyznawany przez dostawcę Internetu.
39) DSN (ang. Domain Name System, system nazw domenowych) to system serwerów oraz
protokół komunikacyjny zapewniający zamianę adresów tekstowych na adresy zrozumiałe
dla urządzeń tworzących sieć komputerową
40) Storna internetowa (strona WWW)  dokument utworzony np.: w HTML, pobierany z dysku
komputera lokalnego bądz
z serwera internetowego i interpretowany po stronie użytkownika
za pomocą przeglądarki internetowej (Firefox, Internet Explorer)
41) Serwisy internetowe (informacyjny, reklamowy, społeczności owy, szkoleniowy), portal,
wortal, blog. Serwisy społecznościowe są skierowane do konkretnej grupy społecznej o
podobnych zainteresowania. Przykłady: Facebook, You Tube, Nasza Klasa, Twitter
42) Oprogramowanie:
" Systemy operacyjne (Windows XP, Windows 7, Windows 8, Linux)
" Narzędziowe (diagnostyczne, antywirusowe, do kompresji, odzyskiwania plików,
naprawcze, internetowe)
" Użytkowe (aplikacyjne)
43) Sprzęt  hardware, oprogramowanie  software
44) System operacyjny  zbiór programów zarządzających pracą komputera.
" Podstawowe funkcje: zarządzanie zadaniami, zarządzanie pamięcią operacyjną,
zarządzanie urządzeniami zewnętrznymi,
" Cel: udostępnianie zasobów komputera i ich optymalne wykorzystanie
45) Relacje między sprzętem, systemem operacyjny, oprogramowaniem i użytkownikiem.
Użytkownik
Aplikacje
System operacyjny
sprzęt
46) Interfejs (spolszczenie ang. Interface)  połączenie, pośrednik. W elektronice interfejs to
urządzenie pośredniczące między dwoma różnymi częściami systemu.
47) Rodzaje interfejsów:
" Interfejs (urządzenie)  urządzenie pozwalające na komunikację między dwoma
innymi urządzeniami, których bezpośrednio nie da się ze sobą połączyć
" Interfejs użytkownika  oprogramowanie pozwalające na interakcję między
aplikacjami i użytkownikiem
48) Rodzaje interfejsów użytkownika:
" Interfejs graficzny (GUI  Graphical User Interface)  interfejs użytkownika
komunikujący stan programu w postaci graficznej na ekranie, który jako wejście
wykorzystuje urządzenie wskazujące np.: myszkę i klawiaturę
" Interfejs tekstowy  interfejs użytkownika komunikujący stan aplikacji w postaci
znaków na ekranie wykorzystujący jako wejście klawiaturę.
49) Oprogramowanie użytkowe:
" Edytory tekstu (Word)
" Arkusze kalkulacyjne (Excel)
" Bazy danych (Access)
" Prezentacja danych (Power Point)
" Do tworzenia grafiki 2D (Corel Draw), przetwarzania obrazów (Corel Paint,
Photoshop, Gimp), modelowania 3d (Bender, 3D Studio Max, Pov Ray),
" Do tworzenia multimediów (Windows movie Maker, Flash)
" Do obliczeń matematycznych, symulacji (Matlab, Maple)
50) Word, Excell, Access, Power Point  charakterystyka programów
51) Bezpieczeństwo systemów komuterowych:
" Zasoby: fizyczne (hardware), intelektualne (software), kadrowe (użytkownicy,
projektanci, programiści, administratorzy), usługi (transakcje, operatorskie,
administracji, rewizji)
" Zagrożenia bezpieczeństwa: kradzież zasobów, utrata zasobów, niewłaściwe
wykorzystanie, użycie zasobów niezgodnie z ich przeznaczeniem, bezprawne
ujawnienie informacji nieuprawnionym, ataki hakerskie, ataki przez wirusy
komputerowe,
" Metody przeciwdziałania zagrożeniom: kontrole, szkolenia użytkowników, okresowe
tworzenie kopii zapasowych, system haseł, szyfrowanie informacji, oprogramowanie
antywirusowe,
" Aspekty prawne związane z użytkowaniem komputerów: licencjonowanie
oprogramowania, ochrona własności intelektualnej
52) Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja
komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa
autorskie do utworu a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.
53) Rodzaje licencji oprogramowania:
" Freeware  licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie
aplikacji bez ujawnienia kodu z
ródłowego. Czasami licencja freeware zawiera
dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do
użytku domowego)
" Shareware  rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany
bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania
przez użytkowników. Czasami po okresie próbnym (wersja trial) lub po określonej
liczbie uruchomień (limit uruchomień) za taki program trzeba płacić lub zrezygnować
z korzystania z niego.
" Oprogramowanie open source (OSS)  program komputerowy z dostępem do kodu
z
ródłowego, w którym można zmieniać kod, rozpowszechniać oprogramowanie i
wykorzystywać w dowolnym celu.
54) Organizacja pracy komputera  systemy lokalne i zdalne, systemy wsadowe i konwersacyjne,
systemy jednodostępne i wielodostępne, wieloprogramowość, przetwarzanie potokowe,
przetwarzanie równoległe.