UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEC
12
1
Data .................Nazwisko i imię ............................................................................................Grupa ..........
KARTA PRACY - Tydzień 12
Zakres materiału: Podstawowe wiadomości z systematyki roślin. Nauka posługiwania się kluczem do
oznaczania roślin. Charakterystyka rodziny kapustowatych Brassicaceae.
Ćw. Charakterystyka rodziny Kapustowate Brassicaceae
A. Szereg systematyczny = pozycja systematyczna (wg Szweykowskich 1992) .
Królestwo: Jądrowe Eucaryota
Podkrólestwo: Rośliny Phytobionta
Gromada: Rośliny telomowe (= Rośliny osiowe) Telomophyta
Podgromada: Okrytozalążkowe Magnoliophytina (= Angiospermae)
Klasa: Dwuliścienne Magnoliopsida (=Dicotyledones)
Rząd: Kaparowce Capparales
Rodzina: Kapustowate Brassicaceae (= Krzyżowe Cruciferae)
A. Opisz budowę kwiatu
Opis wzoru i diagramu kwiatowego
Kwiat o symetrii & & & & & & & ..& & & .
Okwiat & & & & & & & & & & & .....& & .
Kielich zbudowany z & & & działek, po & & w dwóch okółkach;
Specyficzne ustawienie działek kielicha - & & & & & & & & & & ..
Korona zbudowana z & & . .& & & & & ., liczba okółków & & ..
Pręcikowie zbudowane z & & & & & & & & w dwóch okółkach;
Specyficzna różnica w długości nitek pręcików, tzw. & & & & & & .
& & & & & & & & .
Dłuższe nitki posiadają & .. pręciki w & & & & & & & okółku,
pozostałe & .. pręciki z krótkimi nitkami zanajdują się w & & & & &
Wzór kwiatowy
okółku.
Słupek jeden, zrośnięty z & & & & . owocolistków, & & & & & .
& & & & & & & & & & & & &
(górny/dolny  por. Ryc. A-b poniżej).
d
(wg Szweykowskich 1992)
Objaśnij:
A. a - & & & & & & & & & ., B. & & & & & & & & & & & .
b - & & & & . a, b - & & & & & & & & & & , c, d & & & & & & & & & .
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEC
12
2
C. Przeanalizuj i opisz cechy wybranych przedstawicieli rodziny kapustowatych Brassicaceae .
Określ przynależność obserwowanego okazu do gatunku przy pomocy klucza do oznaczania.
PRACA Z BINOKULAREM.
Gatunek 1.
Forma wzrostu
Ulistnienie
Liście
odziomkowe
(przyziemne)
ogonek
kształt blaszki
wcinanie brzegu
owłosienie
Liście
łodygowe
ogonek
kształt blaszki
kształt nasady
wcinanie brzegu
owłosienie
A
odyga
Kwiatostan
Kwiat
płatki korony
Owoc
Narysuj owoc
typ
kształt
Inne cechy
Wynik oznaczania okazu - nazwa gatunkowa (polska i łacińska ), autor nazwy ( por. str. 5 Karty)
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEC
12
3
D. Wpisz nazwy gatunków, do których należą inne analizowane okazy roślin
Nazwa gatunkowa - polska i łacińska)
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Podaj polskie nazwy obserwowanych gatunków, dla których charakterystyczne są poniższe owoce.
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEC
12
4
Rodzina: Kapustowate Brassicaceae
B. Cechy charakterystyczne rodziny  wypełnij tabelę.
Cechy Kapustowate Brassicaceae
Forma wzrostu
 drzewa, krzewy, rośliny zielne (byliny,
rośliny jednoroczne, dwuletnie)
Ulistnienie
Liście  morfologia
Kwiat  WZÓR KWIATOWY
Kwiat  specyficzne cechy budowy
Kwiatostan
Owoce
Uwagi o sposobach zapylenia,
rozsiewania
Specyficzne substancje
Ogólne znaczenie użytkowe
 sposoby wykorzystania i przykłady
gatunków (polskie nazwy gatunków)
Przykłady roślin ozdobnych
(nazwy polskie i łacińskie)
B. Podaj szereg systematyczny dla wybranego gatunku - przedstawiciela rodziny
(gromada, klasa, rząd, rodzina, gatunek  nazwy polskie i łacińskie), łącznie z synonimami (nazwami
starszymi)
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu - Biologia roślin, KARTA PRACY - TYDZIEC
12
5
PODSTAWOWE ZASADY PISOWNI NAUKOWYCH NAZW GATUNKÓW
Brassica oleracea L.
Brassica - nazwa rodzaju; pisana zawsze wielką literą, drukowana pismem pochyłym (kursywą);
oleracea - epitet gatunkowy; pisany zawsze małą literą, drukowany kursywą;
L.  autor nazwy  nazwisko (lub skrót nazwiska, np. L.  Linnaeus) autora (autorów), który pierwszy podał
uznaną naukową diagnozę gatunku pod tą nazwą; drukowany pismem prostym.
W wyniku rewizji taksonomicznych:
1. Ujęcie gatunku może być zmienione bez zmiany nazwy, wówczas nazwisko autora obowiązującej wcześniej
diagnozy umieszcza się w nawiasie, a następnie skrót nazwiska autora nowego ujęcia. .
Abies alba Mill.  jodła pospolita
Acer platanoides L.  klon zwyczajny
Alnus glutinosa (L.) Gaertn.  olsza czarna
Alnus incana (L.) Moench  olsza szara
Brachypodium sylvaticum (Huds.) P. Beauv.  kłosownica leśna
2. Gatunek może być przeniesiony, np. do innego rodzaju; wcześniej stosowana nazwa staje się synonimem.
Nazwa obecnie obowiązująca: Ficaria verna Huds. - ziarnopłon wiosenny
Synonim: syn. Ranunculus ficaria L. - jaskier ziarnopłon
Polska nazwa gatunku
Pierwszy człon (nazwa rodzajowa ) może być pisana wielką lub małą literą. Epitet gatunkowy, pisany jest małą
literą, poza przypadkiem nazw tworzonych od nazwisk zasłużonych badaczy (dla uczczenia ich osiągnięć),
np. Dendranthema zawadskii (Herbich) Tzvelev - chryzantema Zawadzkiego [syn. Chrysanthemum zawadzkii
Herbich - złocień Zawadzkiego ].
Odmiana nazw polskich i łacińskich
UWAGA! Polskie nazwy można odmieniać, jak inne wyrazy, natomiast nazw łacińskich NIE WOLNO odmieniać
jak wyrazy w języku polskim !!!
np. sosna zwyczajna  Pinus sylvestris,
jałowiec pospolity  Juniperus communis
NIEDOPUSZCZALNA FORMA pisemna i ustna: do tej kompozycji można użyć trzy Pinusy i Juniperusa !!!
prawidłowa forma: do tej kompozycji można użyć trzy okazy Pinus i jeden okaz Juniperus
MIEJSCE NA NOTATKI
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody