UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu  Biologia roślin, KARTA PRACY  TYDZIEC
2 1
Data .................Nazwisko i imię ....................................................................... Grupa ..........
KARTA PRACY  Tydzień 2
Zakres materiału:
Fotosynteza, oddychanie (w nawiązaniu do budowy chloroplastów i mitochondriów). Materiały zapasowe
w komórce roślinnej.
Ćw. 4. Rozdział barwników fotosyntetycznych.
Materiał: Ekstrakt alkoholowy barwników z liści pokrzywy, o jednolitym ciemno zielonym kolorze.
Wykonanie: Dodajemy benzen z kroplą wody. Po wstrząśnięciu - obserwujmy rozdział barwników.
A. Opisz wyniki rozdziału  podaj nazwy barwników w górnej i dolnej warstwie roztworu.
W warstwie górnej  zabarwionej na kolor & & & & & &
znajduje się benzen z barwnikami:
1. & & & & & & & & & &
2.& & & & & & & & & &
W warstwie dolnej  zabarwionej na kolor & & & & & &
znajduje się alkohol etylowy z barwnikami:
. & & & & & & & & & &
B. Uzupełnij notatkę:
Liście roślin mają kolor zielony, ponieważ zawierają zielony CHLOROFIL, najważniejszy barwnik
fotosyntetyczny, który występuje w największej ilości i maskuje obecność pozostałych barwników 
karotenoidów, tzn.: & & & & & & & & & , o kolorze & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
i ..& & & & & & & & & , o kolorze & & & & & & & & & . Karotenoidy w liściach stopniowo
uwidaczniają się dopiero wskutek rozpadu chlorofilu, podczas jesiennego zamierania tych organów.
Chlorofile (a i b) oraz karotenoidy znajdują się w organelli komórkowej  w & & & & & & & & & & .,
w jego błonach wewnętrznych, otaczających spłaszczone pęcherzyki tzw. & & & & & & & & & & .,
ułożonych w stosy, tzw. & & & & & & &
C. Wymień role barwników fotosyntetycznych
CHLOROFILE KAROTENOIDY
absorbcja (pochłanianie) fotonów, tj. & & & & & & & .... światła o innej długości fali
1.
& & & & & & & & & & & & & & & . niż światło pochłaniane przez chlorofile a i b;
przekazywanie energii wzbudzenia do przekazywanie energii wzbudzenia do centrum
2.
centrum reakcji, gdzie wybijany jest elektron reakcji
wybicie elektronu i przekazanie jego energii na ochrona chlorofilu przed & & & & & & & & & ..,
3.
odpowiedni związek przyjmujący - akceptor tj. uszkodzeniami przez & & & & & & ... formy
(np. na ferredoksynę lub cytochrom) tlenu (tzw.wolne rodniki)
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu  Biologia roślin, KARTA PRACY  TYDZIEC
2 2
D. PRZEBIEG i ZNACZENIE FOTOSYNTEZY - uzupełnij notatkę.
Fotosynteza to wieloetapowy proces biochemiczny, który polega na wytwarzaniu związków
& & & & & & & & & z prostych związków nieorganicznych, przy udziale & & & & & & & & & & .
Energia fotonów światła zostaje przetworzona w energię wiązań chemicznych.
Faza świetlna (jasna) fotosyntezy odbywa się w chloroplaście  w błonach & & & & & & & & ... gran.,
i polega na absorbcji światła przez chlorofil i karotenoidy, wykorzystaniu tej energii do wybicia elektronu
z cząsteczki chlorofilu w centrum reakcji oraz przekazaniu jego energii na akceptor i dalej, poprzez
kolejne przenośniki  na dwa związki wysokoenergentyczne: & & & i & & & & ..., potrzebne w fazie
w ciemnej fotosyntezy. Jako produkt uboczny fotolizy wody (H2O) powstaje & & & & (& & .),
uwalniany do atmosfery przez aparaty szparkowe w skórce liścia.
Faza ciemna fotosyntezy (tzw. cykl Calvina-Bensona) odbywa się w chloroplaście 
w & & & & & & & , i polega na asymilacji & ..& & & & & & & & & & & & (& & .., pobranego z
atmosfery przez aparaty szparkowe), tj. na przyłączeniu CO2 do związku-akceptora i wytworzeniu związku
organicznego  cukru, przy wykorzystaniu związków wysokoenergetycznych  & & & i & & & & , z fazy
jasnej (stanowiących tzw.  siłę asymilacyjną ).
Jakie związki chemiczne stanowią substraty i produkty procesu fotosyntezy:
- SUBSTRATY: & & & & & & & & & & & & & & &
- PRODUKTY, w tym:
- asymilaty (związki powstałe dzięki asymilacji CO2  węglowodany = cukry): & & & ...i jej pochodne, np. skrobia
- inne substancje: & & & & & & & & & & & &
Znaczenie fotosyntezy dla innych organizmów: podstawowe z
ródło biomasy i energi we wszystkich łańcuchach
pokarmowych (dla zwierząt  roślinożerców, mikroorganizmów, itd.) oraz podstawowe z
ródło & & & & & & & do
oddychania.
Znaczenie fotosyntezy dla roslin  podstawowy sposób & & & & & & & & .. (autotrofia = samożywność);
Powstałe cukry:
- są przetwarzane do wszystkich innych związków organicznych potrzebnych roślinie, np.białek, tłuszczy.
- stanowią magazyn energii w postaci wiązań chemicznych i mogą być:
- zgromadzone jako materiały zapasowe
- zużyte w procesie wewnątrzkomórkowego oddychania (= tlenowego spalania) w MITOCHONDRIACH, do
produkcji ATP, potrzebnego we wszelkich procesach metabolicznych komórki
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu  Biologia roślin, KARTA PRACY  TYDZIEC
2 3
Ćw. 5. Różne postacie ziaren skrobi.
A. Oddychanie wewnątrzkomórkowe - uzupełnij notatki.
Jakie związki chemiczne stanowią substraty i produkty
oddychania wewnątrzkomórkowego:
SUBSTRATY: & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
PRODUKTY: & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
2. 3.
1.
.
Podaj jak nazywają się i gdzie odbywają się kolejne etapy oddychania wewnątrzkomórkowego:
1. & & & & & & & & & & & & & & & & (etap beztlenowy) - w & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & . w & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & .. w& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Oddychanie wewnątrzkomórkowe  wieloetapowy proces biochemiczny, odbywa się w każdej żywej
komórce i polega na przemianie związków organicznych w proste związki & & & & & & & & & & .,
z wytworzeniem związków wysokoenergetycznych (głównie & & & ), które wykorzystywane są w
różnych procesach metabolicznych (np. w transporcie czynnym przez błony plazmatyczne pomiędzy
komórkami).
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu  Biologia roślin, KARTA PRACY  TYDZIEC
2 4
B. Skrobia  podstawowy materiał zapasowy roślin. Uzupełnij notatkę.
Skrobia należy do grupy związków organicznych & & & & & & & & & & & & (polisacharydów),
składa się z łańcuchów prostych i rozgałezionych, zbudowanych z cząsteczek cukru prostego & & & & &
Gdzie przechowywane są ziarna skrobi:
w jakich organellach komórkowych & & & & & & & & ..................... - ......................................................
w jakich tkankach & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
w jakich organach & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
C. Podaj nazwy obserwowanych typów ziaren skrobi, nazwę organu i rośliny.
powiększenie
Typ ziarna& & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Typ ziarna & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Organ & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Organ & & & & & & & & & & & & & & & & ...........
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Typ ziarna & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Organ & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..... U
Uwarstwienie ziarna skrobi
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody
UWM w Olsztynie, Architektura Krajobrazu  Biologia roślin, KARTA PRACY  TYDZIEC
2 5
Ćw. 6. Materiały zapasowe w ziarniaku pszenicy (Triticum aestivum).
1
2
4
3
A. Objaśnij struktury 1-4, podaj jaki typ materiałow zapasowych gromadzą warstwy 2 i 3:
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ............. (owocnia zrosnięta z łupiną nasienną)
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & .
4. & & & & & & & & & & & & & - miękisz & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Wymień inne materiały zapasowe roślin:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .  rozpuszczone w soku komórkowym w wakuoli
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .  w sferosomach, w postaci kropli w cytoplazmie,
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .  w posatci zgrubień w ścianie komórkowej.
MIEJSCE NA NOTATKI
Opracowanie: A. Zalewska, M. Środa
Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody