Mobbing a prawo pracy
Pojęcie mobbingu zostało wprowadzone do Kodeksu Pracy od 1 stycznia 2004 roku. Art. 94 ż 3
jednoznacznie zobowiązuje pracodawcę do przeciwdziałania mobbingowi:
ż 1. Pracodawca jest zobowiązany przeciwdziałać mobbingowi.
ż 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko
pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu i zastraszeniu pracownika,
wywołujące u niego zani\
oną oceną przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu
poni\
enie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu
pracowników.
ż 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, mo\
e dochodzić od pracodawcy
odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pienię\
nego za doznaną krzywdę.
ż 4. Pracownik, który w skutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od
pracodawcy o dszkodowania w wysokości nie ni\
szej ni\
minimalne wynagrodzenie za pracę,
ustalone na podstawie odrębnych przepisów.
ż 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem
przyczyny, o której mowa w ż 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Co te zapisy oznaczają dla pracodawcy w praktyce?
Przede wszystkim pracodawca odpowiedzialny jest za dopuszczenie mobbingu w zakładzie pracy
niezale\
nie od tego, kto jest jego sprawcą, a kto ofiarą. Sprawcą mobbingu, czyli mobberem mo\
e
być zarówno przeło\
ony, jak i współpracownik, a nawet podwładny ofiary. Jednak w myśl prawa za
wystąpienie takiej sytuacji odpowiada pracodawca.
Pracownik, który ucierpiał wskutek mobbingu mo\
e rozwiązać umowę o pracę w trybie
natychmiastowym, bez wypowiedzenia oraz \
ądać od pracodawcy odszkodowania, którego górna
wysokość nie jest ograniczona.
Cię\
ar przedstawienia dowodów w sprawie mobbingu spoczywa na pracowniku, jednak mo\
na
domniemywać, \
e kluczową rolę w tego typu postępowaniach będą miały orzeczenia biegłych
psychologów lub psychiatrów oceniające stopień "rozstroju zdrowia" wywołanego mobbigiem.
Pomimo to, \
e sprawcami mogą być równie\
osoby spoza kierownictwa, pracodawca będzie
odpowiedzialny za wystąpienie mobbingu, poniewa\
odpowiada za to, co dzieje się w zakładzie
pracy. Jednak, je\
eli pracodawca będzie mógł się wykazać działaniami skierowanymi na
zapobieganie temu zjawisku (bądz
natychmiastową reakcją na zaistniały ju\
problem), mo\
na
mówić o zmniejszeniu odpowiedzialności (albo w pewnych przypadkach tak\
e o jej braku).
Pracodawca powinien czuwać nad atmosferą w zakładzie pracy, bacznie przyglądać się zmianom w
zachowaniu pracowników, a w większych zakładach szerzyć działania prewencyjne takie jak
organizowanie szkoleń czy "pogadanek".