PSYCHOLOGIA STRESU
WYKŁAD l 10022001
LITERATURA l. Jan F . Terelak -"Psychologia stresu "
Psychologia stresu nie jest dziedziną teoretyczną, powstała właściwie z
praktyki .Powstała z inicjatywy psychiatrów , lekarzy .którzy są jakby bliżej
człowieka , w bezpośrednim kontakcie �Młody stażysta lekarz studiował na
Uniwersytecie zauważył że grupa lekarzy pewne agonalia jak i porównania poza
sceptycznymi objawami występują także obawy przed reakcją na coś czego jeszcze
nie nazwał .lekarze w swojej praktyce oczywiście o tym wiedzieli tylko nie
mielt zadać sobie pytania , dlaczego tak się dzieje co jest tego przyczyną .
Zawsze koncentrowali się na różnicach w diagnozie , w prowadzeniu prawidłowej
terapii natomiast nie zajmowali się losem samego pacjenta . To był początek
psychologii stresu . Szybko naradził się ze środowiskiem biologów i innymi
uczonymi w celu wyjaśnienia przyczyn mec|yuzmów powstawania tych zaburzeń .
Ponieważ jest tak że oblicze konfliktów dokonywanych przemian przedostały się
także i do pracy i innych środowisk było jasne ,że jest to modne , bardzo
ciekawe i warto tą myśl rozwinąć . Tak naprawdę dzisiaj dowiadujemy się nie
tyle o mechanizmie fizjologicznym stresu , ale wiemy wiele jak się człowiek
zachowuje , co to oznacza że ten jest stres specyficzny dla człowieka ,
ponieważ ma psychikę , ponieważ może mieć sobie to w umyśle , tworzyć sytuacje
stresowe które nie istnieją . Ponieważ bodziec zwierzęcy jest ograniczony do
wytłumaczenia zachowania psychiki w sensie człowieka. Wytłumaczono także wiele
zjawisk , które dotychczas nie były tłumaczone .mianowicie choroby zwane źródło
tematycznymi. związek podwzgórza z inną koncepcją .Gdy włączy się ruch zachowań
organizacyjnych to także jest nowy obraz systemu organicznego , ruchu
społecznego . Sensem jest także to co jest poza człowiekiem , źródła (
wiedzieliśmy przecież ,że ludzie pierwotni bali się otoczenia , bali się
czynników środowiskowych ,dlatego w naszych poczynaniach czynimy lęk jako
bardziej psychologię stresu dlatego zauważyliśmy że wcześniejszą reakcję na
zagrożenie był lęk .Tam też narodziła się problemacja radzenia sobie ze stresem
, ponieważ pojawiła się magia , aby pojąć ją próbowali zrozumieć różne elementy
komfortowe wsparcia , szukając go często w yjawiskach transcendentalnych .(
można porównać to do sytuacji przed egzaminem . na który idąc mają pewne
przedmioty w kieszeni , nie koniecznie ściągi, nie muszą z nich korzystać ale
czują się o wiele pewniej niż jakby ich nie mieli) Mają moc magiczną , można
mieć większą pewność ,trzymanie w kieszeniach różnych przedmiotów maskotek ,
kamieni , amuletów , modlitwy , zaklęcia daje poczucie większego zabezpieczenia
, to wszystko pozostało od czasów pierwotnych .Nie można powiedzieć że my
jesteśmy tak mądrzy ,że w XXI wieku tworzymy tylko nowe teorie .Wiedza
intuicyjna jest tak stara , jak stara jest ludzkość . Oprócz tego że
sprecyzowany jest ten termin , poza nami oraz wewnątrz nas to jeszcze stres
można pojąć jako intereakcja między tym co obiektywne. I ta wiedza intuicyjna
jest taka ,że umiejętność porządkowania obserwacji w sposobach radzenia sobie
ze stresem o mechanizmach powstawania stresu jest oczywiście najnowszym
sposobem radzenia sobie ze stresem .Im więcej wiedzy tym bardziej złożone
myśli.
Psychologowie amerykańscy wspierali kulturę musieli być blisko ludzi ,
obserwowali ich wprowadzili najwięcej do badań by opisać reakcję na stres u
prostego człowieka w sytuacji zagrożenia , zagrożenia bardzo szeroko pojętego (
życia , wartości itp.).Dane , które zostały obserwowane trzeba było
uporządkować , było ich bardzo dużo , próba uporządkowania oparła się na
koncepcji które można nazwać interesującą .Objaśnić dlaczego gro ludzi
testowanych pod względem psychologicznym , zdrowotnym w pewnych warunkach
ekstremalnych mają takie a Takie objawy, zachowują się dziwnie , uciekają z
pola walki, uciekają w chorób? , są inwalidami z wiele wiele lat. Adaptacja do
zmiennych wpływów środowiska zewnętrznego i do zmian własnej aktywności jest
atrybutem człowieka jako gatunku ( filogeneza ) a także jako jednostki (
ontogeneza) . Zdolność do adaptacji jest zarówno instynktem życia jako takiego
, jak i nabytą umiejętnością w toku życia jednostkowego . Należy więc do
najistotniejszych cech życia warunkuJących przetrwanie nieustannego naporu
różnorodnych czynników życia codziennego . Ten napór różnorodnych czynników
życia i środowiska jest właśnie nazywane stresem ,którego substytutami w
lireraturae przedmiotu są takie pojęcia jak np: lęk , konflikt , frustracja ,
zaburzenia emocjonalne , uraz , alienacja. Pojęcia te są związane a określonymi
koncepcjami stresu
Ślady wiedzy na temat stresu można znaleźć zarówno w filozofii starożytnej jak
i medycynie , ale pozostawmy to zajęcie historykom psychologii .Systematyczne
obserwacje na temat stresu datują się dopiero od wieku XIX . Zwraca na to uwagę
Richard Lazarus 1984, który twierdzi ,żze dominowano wówczas stres w trzech
znaczeniach:
1 obciążenie - rozumienie jako siła zewnętrzna
2 presja- jako reakcja wewnętrzna wywołana działaniem siły zewnętrznej
3 napięcie - jako zaburzenie lub jako deformacja podmiotu. Koncepcja homeostazy
jest rozwinięciem koncepcji środowiska wewnętrznego ustroju Bernarda i
rozciągnięciem jej organizmy wysoce zaangażowane .Istotą koncepcji homeostazy
Connona jest własność utrzymania przez organizm stałości środowiska
wewnętrznego w warunkach działania różnych czynników presji ( under stress ) .
W tym znaczeniu koncepcja homeostazy Cannonajest pierwszą zwartą i naukową
koncepcją stresu . Jest ona z natury rzeczy koncepcją fizjologiczną i prób> jej
psychologizowania jest nieporozumieniem . Ważne jest jednak zwrócenie uwagi na
istoty metodologiczne fakt , że czynniki zagrażające homeostazie - lub inaczej
rzecz ujmując -stopień obciążenia stresem jest mierzalny w sensie ilościowym (
np. temperatura, zawartość tlenu , ciśnienie krwi itp.) Cannon zwrócił uwagę na
dwa rodzaje stresu
- incydentalny (krótkotrwały, ale intensywny, określa granice tolerancji
stresu, a więc granice przekraczające sprawność działania mechanizmów
honoeostatycznych
- chroniczny ( działający w dłuższych odcinkach czasu , wyznacza granice
przetrwania w
zależności od stanu sprawności mechanizmów fizjologicznych Sałye w 1936 r użył
pojęcia stres w bardzo specjalistycznym technicznym sensie jako nieswoistą
reakcję organizmu na wszelkie stawiane mu żądania . Ta nieswoistość reakcji
stresowych przejawiać się miała w podobnej , w bardzo różnych okolicznościach
aktywacji układu wewnątrzydzielniczego a ściśle - kory mózgowej .
Koncepcja Salye'go dzięki populacji książki pt. Stress and distress ( 1975 )
zwróciła uwagę psychologów na tzw. wszechobecność stresu
Dalsza ewolucja koncepcji medycznych stresu wiąże się z poglądami Harolda G .
Wolffa ( 1953 ) . który na podstawie na podstawie koncepcji Connana i koncepcji
stresu - dystrcsu Sałye ' go przedstawił własny ariant eklektyczny koncepcji
zdarzeń stresowych i choroby . Według Wolfa stress jest stanem dynamicznym, a
więc procesem , w którym należy uwzględnić sposób radzenia sobie ze stresem ,
poniesiony koszt , stan dystresu c2y też nawet choroby , ale także aspekty
pożyteczne jak np. zdobywanie doświadczenia osobniczego i radość z pokonania
kolejnej przeszkody na drodze życia
ZA popularyzatora w psychologii terminu stres psychologiczny oraz badacza i
twórcę psychologicznej teorii stresu uważa się I . L Janisa ( 1958 ) , który
prowadził badania nad reakcjami pacjentów poddanych zabiegom psychoanalitycznym
w sytuacji zagrożenia operacją chirurgiczną