" Teodor Fechner (1801-1887) niemiecki
filozof, lekarz, psycholog i mistyk
" Dokładnie opisał, jak stworzył swoje
najważniejsze twierdzenie (ranek 22
paz
dziernika 1850, wstając z łóżka)
" Prawo Fechnera (czasem zwane prawem
Webera-Fechnera): siła doznania jest
proporcjonalna do logarytmu natężenia
bodz
ca, który ja wywołał
}� Ernst Heinrich Weber (1795-1878) niemiecki
psychofizjolog
}� Prawo Webera: najmniejsza wykrywalna
różnica w intensywności bodz
ca (stała
Webera) jest proporcjonalna do siły bodz
ca
wzorcowego
}� Przykład: różnica pomiędzy 100 g a 110 g
jest łatwiej wykrywalna niż między 500 g i
510 g.
" Najważniejsze w pracach obu badaczy:
" Obiektywna siła bodz
ca nie musi odpowiadać
subiektywnemu doznaniu siły bodz
ca  fizyka
i psychologia to dwie różne dziedziny
" Natężenie światła  jasność
" Długość fali - barwa
" Długość fali dz
więku (częstotliwość) 
wysokość dz
więku
" Natężenie dz
więku - głośność
" Herman Ebinghaus (1850-1909)  niemiecki
lekarz i psycholog
" Pierwszy badacz pamięci (wszystkie badania
prowadził na sobie):
" Krzywa Ebinghausa (krzywa zapominania) 
do dzisiaj aktualne twierdzenie
" - prawie wszystkie póz
niejsze badania
pamięci czerpały z pomysłów Ebinghausa
" - na przykład materiał: sensowne i
bezsensowne głoski (stworzył 420 list po 16
sylab)
" Następca Ebingahausa
" Georg Elias M�ller (1850-1934) niemiecki
psycholog
" Rozwinął badania nad pamięcią i wzbogacił o
zjawiska hamowania proaktywnego  osłabienie
zdolności uczenia się spowodowana
wcześniejszym uczeniem się podobnego
materiału i retroaktywnego  zakłócenie
zapamiętywania wcześniej opanowanego
materiału poprzez uczenie się póz
niej
podobnego materiału.
" Laboratorium Wundta  powstało na Uniwersytecie w
Lipsku w 1879 roku i ta data uznawana jest za
powstanie psychologii jako nauki.
" Wilhelm Wundt (1832  1920) fizjolog i psycholog
niemiecki
" Wykształcił ponad 180 studentów psychologii (jego
uczniem byli, między innymi: Ludwik Krzywicki i
Władysław Witwicki);
" Opublikował liczne prace (53 735 stron  2,2 strony
dziennie przez 63 lata)
" Założył pierwsze pismo poświęcone psychologii
eksperymentalnej
" Trzykrotnie nominowany do nagrody Nobla , w 1916
roku był finalistą  nigdy jej nie dostał.
" Domena psychologii jest doświadczenie
bezpośrednie, które jest zjawiskiem złożonym z
wrażeń, skojarzeń i uczuć.
" Zadaniem psychologii jest wyodrębnienie
najbardziej podstawowych elementów
świadomego doświadczania i zrozumienia.
" W laboratorium Wundta badano
eksperymentalnie proces widzenia.
" Kluczowym pojęciem była apercepcja  aktywny i
intencjonalny proces spostrzegania, w którym
uczestniczy wola  może wystąpić synteza 
nowe doświadczenie.
" Eksperymentalna samoobserwacja
" - zapowiadano bodziec, a po jego prezentacji
badany opowiadał o swoim doświadczeniu
" Pomiar czasu reakcji (pierwszy stosował
Fechner)
" - stosowany do pomiaru szybkości
przewodzenia nerwowego (potem
bezskutecznie do pomiaru szybkości procesu
umysłowego)
}� Wiliam James (1842-1910) lekarz  fizjolog (brat
pisarza Henry ego Jamesa  Ambasadorowie, Złota czara)
}� Założył pierwsze laboratorium psychofizjologiczne na
Uniwersytecie Harwarda (1875)
}� Autor książki  Zasady psychologii  najważniejszego
podręcznika psychologii w historii USA. Rozdziały:
świadomość, wrażenia, spostrzeganie, skojarzenia,
pamięć, uwagę, wyobraz
nię, rozumowanie, emocje oraz
wolę.
}� Najważniejsze pojęcia: strumień świadomości, uwaga
wybiórcza
}� Jego doktorantką była Mary Whinton Calkins, w 1905 została
pierwszą kobietą wybraną na przewodniczącą APA
}� Granville Stanley Hall (1844-1924) - badacz i
organizator nauki
}� Założył Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne
(najstarsze na świecie)  1892  26 osób, obecnie
154 000 członków, 54 sekcje
}� Pierwsze w USA czasopismo psychologiczne 1887
rok  American Journal of Psychology
}� Prekursor takich dziedzin badań jak: psychologia
rozwoju, pierwsza książka o psychologii starości,
psychologia seksu (zaprosił do USA Freuda)
}� James McKeen Cattell (1860-1944) 
doktorant Wundta  psycholog
}� Autor  Testu i pomiaru zdolności
umysłowych  próg różnicy oceny
ciężkości, szybkość odruchu cofania ręki,
czas reakcji (między innymi rozpoznawania
barw), liczba zapamiętanych liter po 10
sekundach  badania korelacji z ocenami
(wszyscy studenci Uniwersytetu Pensylwanii
- korelacja Pearsona  wynik  brak
korelacji
}� Cattell ugruntował pozycję psychologii jako
nauki:
}� Stworzył dwa czasopisma do dziś
wydawane: Psychological Review i
Psychological Bulletin.
}� W 1894 przejął upadające pismo Science
(po pierwszych właścicielach, którymi byli
Thomas Edison, Graham Bell) i był jego
redaktorem naczelnym do śmierci  50 lat !
}� Stworzył pojęcie: Test zdolności umysłowy
}� Strukturalizm  badanie struktury świadomości;
odróżnienie umysłu od świadomości (jedynie
teraz
niejszość)
}� Metoda  introspekcja (spojrzenie w głąb) poprzez
analizę do syntezy
}� Twórca Edward Bradford Titchner (1876-1927) 
Brytyjczyk całe życie pracujący w USA
}� Próbował stworzyć tabelę wrażeń  wyodrębnił 32
820 wzrokowych i 11 600 słuchowych (w oparciu o
cztery wymiary: jakość, natężenie, klarowność,
czas trwania)
}� Funkcjonalizm (przeciwstawienie analizie
redukcjonistycznej):
}� - badanie operacji psychiczne (a nie elementy
psychiki)
}� - określenie podstawowej użyteczności
funkcjonalnej świadomości
}� - znaczenie relacji umysł-ciało (psychofizyka)
}� Twórca: James Roland Angell (1869-1949)
}� Testy do badania osobowości (1919 rok)
}� Zapoczątkowali psychologie porównawczą (badania
zwierząt)  dzięki wpływom teorii Darwina
}� Pierwsze prawdziwe eksperymenty (zmienne
zależne i niezależna)
}� Badali proces uczenia się  efekt rozwój
behawioryzmu
}� Zapoczątkowali rozwój psychologii stosowanej 
między innymi sądowej
}� Ważne nazwisko Robert Sessions Woodworth
(1869-1962)  autor Psychologii eksperymentalnej
}� Herbert Spencer (1820 - 1903) ewolucjonista
}� - ewolucji ciała towarzyszy ewolucja ducha
}� Francis Galton (1822-1911)  dziedziczenie
zdolności umysłowych oraz wariancja tych
zdolności w populacji  zastosował jako
pierwszy w psychologii krzywą Gaussa
(rozkład normalny)
}� Pierwsze metody statystyczne w psychologii:
Charles Spearman (1863-1945) pionier
analizy statystycznej w psychologii (analiza
czynnikowa, współczynnik korelacji)  twórca
dwuczynnikowej teorii inteligencji  czynnik
 g (uczeń Wundta)
}� Karl Pearson (1857  1936) twórca pierwszej
na świecie uniwersyteckiej katedry statystyki
 współczynnik korelacji - zwolennik
eugeniki
}� Pierwsze laboratorium 1889 rok  Sorbona
}� Th�odule-Armand Ribot (1839 -1916) 
psycholog i filozof.
}� Od 1885 prowadził kursy z psychologii
eksperymentalnej na Sorbonie. W 1888
został mianowany profesorem psychologii
eksperymentalnej i porównawczej
}� Zajmował się też patopsychologią.
}� Alfred Binet (1857-1911) psycholog, twórca (wraz z
Teodorem Simonem) pierwszego zestawu testów do
pomiaru inteligencji. Profesor Sorbony.
}� Przedstawiciel psychologii eksperymentalnej. W 1894
został profesorem na Sorbonie i jednocześnie
kierownikiem laboratorium psychologii fizjologicznej.
Od 1895 był redaktorem czasopisma "L'Ann�e
Psychologique".
}� Prowadził badania nad zagadnieniami pamięci,
koncentracji, postrzegania oraz myślenia. W 1905
opublikował metryczną skalę inteligencji (skala Bineta)
pozwalającą określić wiek umysłowy oraz klasyczny
iloraz inteligencji. Skala ta po wielu zmianach
stosowana jest do dzisiaj.
}� �douard ClaparŁde (1873-1940), szwajcarski
psycholog, pedagog i lekarz.
}�
}� Od 1904 profesor uniwersytetu w Genewie i kierownik
jego laboratorium psychologii eksperymentalnej, w
1912 współzałożyciel Instytutu Rousseau (wyższej
uczelni pedagogicznej). Jeden z twórców psychologii
wychowawczej i pedagogiki eksperymentalnej,
wykorzystywał wyniki badań psychologicznych w
praktyce pedagogicznej, był twórcą koncepcji
"wychowania funkcjonalnego" oraz koncepcji "szkoła na
miarę dziecka".
}� Pierwsze pracownie psychologii
eksperymentalnej:
}� Kazimierz Twardowski (1866-1938) Lwów
(ojciec polskiej psychologii)
}� Władysław Heinrich (1869  1967) Kraków
}� Edward Abramowski (1869-1918) Warszawa
}� - założyciel Polskiego Towarzystwa
Psychologicznego; pierwsza katedra
psychologii na UW 1915 rok
}� - badania nad pamięcią i podświadomością
}� Władysław Witwicki (1878-1948) pierwszy
podręcznik psychologii 1925
}� - objął katedrę na UW po Abramowskim
}� Stefan Baley (1885-1952) i Stefan Szuman (1889-
1972)  psychologia rozwojowa
}� Stefan Błachowski (1989-1961)  psychofizjologia,
psychologia religii UAM
}� Maria Grzegorzewska (1888-1967)  pedagog, ale
patronka rozwoju psychologii stosowanej
(poradnictwo)
}� Mieczysław Kreutz (1893-1971)  metodolog,
psychologia osobowości