Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 .r
Przyczyny powstawania pożarów
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż. poż. Marek Finc www.marand-ppoz.pl
Powstanie pożaru - zainicjowanie i podtrzymywanie procesu spalania materiału palnego.
Rozprzestrzenianie się pożaru - zdolność do niekontrolowanego przyrostu powierzchni lub objętości
objętej spalaniem wskutek oddziaływania promieniowania cieplnego lub bezpośredniego
oddziaływania płomieni.
Z uwagi na występowanie w otaczającym nas środowisku dostatecznej ilości paliwa i tlenu zawartego
w powietrzu atmosferycznym  najczęściej koniecznym warunkiem do zainicjowania procesu spalania
(pożaru) jest bodziec energetyczny, będący czynnikiem zapłonowym paliwa
Bodziec energetyczny  dowolny impuls cieplny, mający niezbędny zapas energii cieplnej do
zapoczątkowania reakcji spalania materiału palnego.
Przykładowe rodzaje bodz
ców energetycznych
Płomień zapałki, zapalniczki
Żar papierosa
Żarówka z żarnikiem spiralnym
Spirala elektryczna piecyka grzewczego
A
uk elektryczny w urządzeniu elektrycznym 230V
A
uk elektryczny spawalniczy
Odprysk ( żużel ) spawalniczy
Płomień palnika gazowego  spawanie gazowe
A
uk elektryczności statycznej
Wyładowanie elektryczne pioruna
Iskra mechaniczna udarowa
Przypuszczalne przyczyny powstawania pożarów
Przyczyna Rok 2007 Rok 2008
151 069 161 766
pożarów pożarów
NOD przy posługiwaniu się ogniem otwartym, w tym zapałki i papierosy 35853 41801
NOD przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach 1477 1385
NOD przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi 117 141
NOD przy prowadzeniu prac pożarowo niebezpiecznych 643 567
NOD w pozostałych przypadkach 2814 2939
NON przy posługiwaniu się ogniem otwartym, w tym zapałki i papierosy 2010 1656
NON przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach 130 143
Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 .r
Przyczyny powstawania pożarów
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż. poż. Marek Finc www.marand-ppoz.pl
NON przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi 42 42
NON przy prowadzeniu prac pożarowo niebezpiecznych 44 42
NON w pozostałych przypadkach 100 126
Wady urządzeń i instalacji elektrycznych ( bez urządzeń ogrzewczych ) 5835 5913
Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych 552 551
Wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych ( piece, grzałki , itp. ) 361 349
Nieprawidłowa eksploatacja elektrycznych urządzeń ogrzewczych 192 192
Wady urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe 2058 2123
Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe 4297 5022
Wady urządzeń ogrzewczych na paliwo ciekłe 99 83
Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo ciekłe 76 78
Wadu urządzeń ogrzewczych na paliwo gazowe 203 213
Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo gazowe 422 488
Wady urządzeń mechanicznych 550 1160
Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń mechanicznych 62 112
Wady procesów technologicznych 114 99
Nieprzestrzeganie reżimów technologicznych 49 32
Nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych 8 9
Wady środków transportu 2846 3199
Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 .r
Przyczyny powstawania pożarów
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż. poż. Marek Finc www.marand-ppoz.pl
Nieprawidłowa eksploatacja środków transportu 230 199
Samozapalenie biologiczne 204 307
Samozapalenie chemiczne 57 39
Wyładowania atmosferyczne 937 655
Wady konstrukcji budowlanych 243 247
Nieprawidłowa eksploatacja konstrukcji budowlanych 113 155
Elektryczność statyczna 20 26
Podpalenia ( umyślne ) w tym akty terroru 61942 60495
Pożary jako następstwo innych miejscowych zagrożeń 288 270
Inne przyczyny 6291 7511
Nieustalone 19790 23347
Przyczyny rozprzestrzeniania się pożarów wewnętrznych
Pożar rozprzestrzenia się poprzez :
Generowane ciepło, które następnie jest przenoszone drogą konwekcji, promieniowania i
przewodzenia do przestrzeni wokół strefy spalania.
Ciepło to oddziałuje na elementy konstrukcyjne budynku oraz na elementy wyposażenia (wystrój
wnętrza, umeblowanie, urządzenia techniczne użytkowe itp.) i poprzez ogrzewanie ich doprowadza
do przyspieszenia rozkładu termicznego, a w dalszej konsekwencji przyśpiesza szybkość spalania.
Działanie priorytetowe w celu niedopuszczenia do rozprzestrzenienia się pożaru:
Szybkie zauważenie pożaru
Szybkie zaalarmowanie
Szybkie podjęcie działań gaśniczych.
Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 .r
Przyczyny powstawania pożarów
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż. poż. Marek Finc www.marand-ppoz.pl
Wpływ rozchodzenia się ciepła na rozprzestrzenianie się pożaru w obiektach
Rozchodzenie się ciepła na drodze konwekcji (unoszenie)
Rozchodzenie się ciepła na drodze kondukcji
Kondukcja (przewodzenie) - to wymiana ciepła polegająca na przekazywaniu energii cieplnej przy
bezpośredniej styczności dwóch ciał o różnych temperaturach. Transfer energii spowodowany jest
zwiększeniem aktywności atomów w materiale. Ogrzane cząsteczki ciał mających temperaturę
wyższą wymieniają ciepło z cząsteczkami o temperaturze niższej. Wymiana występuje w ciałach
stałych i cieczach. Przekazywanie ciepła tą drogą zależne jest od przewodności cieplnej danego ciała.
Energia w procesie przewodzenia może być transportowana przez ściany, belki, rury, podłogę czy też
sufit.
Rozchodzene się ciepła na drodze radiacji
Radiacja jest to przenoszenie się energii cieplnej w postaci fal elektromagnetycznych, rozchodzącej się
prostoliniowo we wszystkich kierunkach. Natężenie promieniowania jest różne dla różnych
materiałów palnych, a jego wartość zależy od struktury ciała, jego powierzchni i temperatury.
W zamkniętym pomieszczeniu promieniowanie cieplne powoduje szybki wzrost temperatury
otaczających obiektów, nawet ze znacznej odległości od ogniska pożaru, dlatego też,
promieniowanie przyczynia się do wzrostu szybkości rozprzestrzeniania pożaru.
Na rozprzestrzenianie się pożaru wpływa wiele czynników, które powodują, że początkowo małe
ogniska pożarów przechodzą w pożar średni, a następnie duży.
Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 .r
Przyczyny powstawania pożarów
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż. poż. Marek Finc www.marand-ppoz.pl
Sytuacje sprzyjające rozprzestrzenianiu się pożarów:
Drzwi pożarowe  otwarte
Okna pootwierane  dotlenianie strefy spalania
Brak wymaganych wydzieleń pożarowych stref, klatek schodowych.
Brak przegród (oddzieleń) przeciwpożarowych.
Częściowa przebudowa budynków (otwory komunikacyjne, ściany działowe i inne).
Zmiany przeznaczenia budynków i pomieszczeń, procesów technologicznych, profilów
produkcyjnych, wprowadzanie nowych urządzeń i maszyn.
Stawianie szop, wiat, przybudówek o konstrukcji palnej.
Urządzanie składowisk materiałów palnych w nieodpowiednich miejscach.
Zastawianie dróg, przejść i ciągów komunikacyjnych elementami palnymi.
stosowanie na drogach komunikacyjnych wewnętrznych materiałów wykończeniowych palnych,
zwłaszcza łatwopalnych.
Lokalizowanie składowisk i magazynów w nieodpowiednich, nie przystosowanych do tego
budynkach i pomieszczeniach.
Wspólne składowanie materiałów o różnym stopniu niebezpieczeństwa pożarowego.
Nadmierna ilość przechowywanych materiałów w stosunku do wielkości stref.
Palne urządzenia i regały. Nieodpowiednie opakowania.
Niedozwolona odległość między składowanymi materiałami.
Zbyt wysokie składowanie towarów i materiałów.
Brak wentylacji i automatycznych urządzeń sygnalizacji pożarowej, urządzeń alarmowych i gaśniczych
tam, gdzie jest to wymagane.
Składowanie w obiektach odpadów palnych, gromadzenie na strychach, w piwnicach, przy
budynkach, w składzikach, szopach, wiatach sprzętu, mebli bądz
elementów dekoracyjnych
wycofanych z użytkowania lub też przeznaczonych do naprawy.
Brak nadzoru przeciwpożarowego zakładów (monitoring pożarowy lub dozór osobowy).
Brak środków alarmowania i łączności.
Brak sprzętu i środków gaśniczych oraz umiejętności ich użycia podczas pożaru.
Niewłaściwe prowadzenie akcji gaśniczej  brak współpracy, panika, ogólny chaos i brak dyscypliny
wśród pracowników zakładu.