mgr Krzysztof Persak
Kontakt dla studentów: persak@isppan.waw.pl
Nazwa przedmiotu:
Najnowsza historia Polski
Forma zajęć:
wykład 30 godzin
Rok akademicki:
2004/2005
Semestr:
zimowy
Tryb studiów:
studia dzienne
NAJNOWSZA HISTORIA POLSKI
Opis zajęć: Współczesność jest zakorzeniona w przeszłości. Wiele zjawisk obecnych w dzisiejszym życiu politycznym, społecznym, gospodarczym ma swoją historyczną genezę.
Spuścizna okresu komunizmu jest stałym punktem odniesienia w toczących się debatach publicznych. Bez znajomości najnowszych dziejów Polski nie można opisać i wyjaśnić funkcjonowania współczesnego społeczeństwa ani w pełni rozumieć życia politycznego. Kurs ma na celu pogłębienie i uporządkowanie wiedzy słuchaczy na temat historii Polski po drugiej wojnie światowej – od zdobycia władzy przez komunistów w 1944 r. do transformacji ustrojowej lat 1989-1991. Wykłady będą ilustrowane materiałami ikonograficznymi (fotografie, mapy) oraz fragmentami filmów dokumentalnych.
Warunki zaliczenia: egzamin pisemny w formie testu – pytania będą dotyczyły treści wykładu i literatury obowiązkowej.
Tematy wykładów:
1. Bilans drugiej wojny światowej. Geneza rządów komunistycznych w Polsce.
2. Między PPR a PSL. Polska 1945-1947 – powojenna odbudowa i walka o kształt ustrojowy państwa.
3. Przezwyciężenie „odchylenia prawicowo-nacjonalistycznego” i sowietyzacja 1948-1949
4. Polski stalinizm 1949-1953: między masową mobilizacją a masowymi represjami.
5. Instytucje państwa totalitarnego.
6. „Odwilż” i polski Październik 1953-1956.
7. Polska Gomułki czyli realny socjalizm 1957-1970.
8. Dwa kryzysy: Marzec 1968 i Grudzień 1970.
9. Polska Gierka czyli modernizacja na kredyt 1971-1980.
10. Opozycja w PRL.
11. Polska „Solidarności” 1980-1981.
12. Stan wojenny i schyłek systemu komunistycznego 1982-1989
13. Od okrągłego stołu do Trzeciej Rzeczypospolitej 1989-1991
Literatura:
a) obowiązkowa
• Andrzej Friszke, Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, wyd. Iskry, Warszawa 2003.
• Jakub Karpiński, Trzecia niepodległość. Najnowsza historia Polski, wyd. Świat Książki, Warszawa 2001 (rozdz. 1-9, 17-22).
b) uzupełniająca (dla zainteresowanych)
• Antoni Dudek, Ślady PeeReLu. Ludzie, wydarzenia, mechanizmy, wyd. Arcana, Kraków 2000 (zwłaszcza część II i III).
• Jerzy Holzer, Komunizm w Europie. Dzieje ruchu i systemu władzy, wyd. Bellona, Warszawa 2000 lub: Jerzy Holzer, Komunizm w XX wieku, wyd. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2001.
• Andrzej Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, wyd. PWN, Warszawa 1995
(lub kolejne wydania).
c) alternatywne podręczniki
• Andrzej Garlicki, Historia 1939-1996/97. Polska i świat, wyd. Scholar, Warszawa 1997
(lub kolejne wydania).
• Andrzej Leon Sowa, Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945-2001), wydane jako 10 tom w serii „Wielka Historia Polski”, wyd. Fogra, Kraków 2001 lub jako 5 tom w tejże serii, wyd. Świat Książki, Warszawa 2003 (w jednym woluminie wraz z książką Czesława Brzozy, Polska w czasach niepodległości i drugiej wojny światowej 1918-1945).
• Wojciech Roszkowski, Historia Polski 1914-2004, wyd. PWN, Warszawa 2004.
• Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski, t. 2: 1945-1980, T. 3: 1980-2002, wyd.
Świat Książki, Warszawa 2003 (lub inne wydania).
• Antoni Dudek, Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-2001, wyd. Arcana, Kraków 2002
(rozdz. 1-7).