Szczególna pozycja Rosji- polityka zagraniczna Władimira Putina.
Obecna polityka zagraniczna ma na celu nawiązanie i utrzymanie dobrych stosunków z
Zachodem, gdyż jest to ważny dla Rosji partner gospodarczy. Rosja odstąpiła od polityki
imperialistycznej, prowadzonej w czasach ZSRR. Prezydent Putin nawiązał także dobre
stosunki ze Stanami Zjednoczonymi, zakopując dawne nieporozumienia. Oba państwa
przestały ze sobą konkurować, lecz rozpoczęły współpracę. Od połowy lat
dziewięćdziesiątych Rosja brała udział w spotkaniach G – 7, grupy 7 najbogatszych państw
świata. Od niedawna Rosja stała się członkiem tej grupy, która jednocześnie przekształciła się
w grupę G – 8.
Okres prezydentury Putina jest uznawany za czas odbudowywania międzynarodowej pozycji
Rosji i znaczącego wzrostu jej wpływów. Jednak kształt rosyjskiej polityki zagranicznej także
pozostaje przedmiotem poważnych dyskusji zwolenników i przeciwników prezydenta Putina.
Stosunki z Ukrainą
Od wielu lat cechą charakterystyczną rosyjskiej polityki zagranicznej jest utrzymywanie
silnych relacji z państwami byłego Związku Radzieckiego, przez krytyków odczytywane jako
próby ingerencji w wewnętrzne sprawy tych państw. Przykładem tego może być poparcie
władz rosyjskich jakie zostało udzielone przed wyborami prezydenckimi na Ukrainie w 2004
Wiktorowi Janukowyczowi, kandydatowi ukraińskiego obozu władzy, którego zwycięstwo
miało zapewnić utrzymanie i rozszerzenie rosyjskich wpływów na Ukrainie. W wyniku
wydarzeń pomarańczowej rewolucji na Ukrainie prezydentem został jednak nieprzychylny
Rosji Wiktor Juszczenko, którego wybór został przyjęty przez władze rosyjskie z wyraźnym
niezadowoleniem. Od czasu pomarańczowej rewolucji stosunki rosyjsko-ukraińskie uległy
wyraźnemu ochłodzeniu, a władze Federacji Rosyjskiej z prezydentem na czele wielokrotnie
podejmowały próby nacisku na nowe kierownictwo polityczne Ukrainy.
Stosunki z Polską
Poparcie udzielone pomarańczowej rewolucji przez władze polskie stało się również
przyczyną ochłodzenia relacji rosyjsko-polskich. Postawa prezydenta Aleksandra
Kwaśniewskiego, który uczestniczył w obradach ukraińskiego "okrągłego stołu" w roli
negocjatora została oficjalnie skrytykowana przez Putina. W trakcie obchodów 60. rocznicy
zakończenia II wojny światowej, 9 maja 2005 Putin w okolicznościowym przemówieniu nie
wymienił Polski wśród najważniejszych sojuszników ZSRR w koalicji antyhitlerowskiej.
Strona rosyjska odmówiła również uznania za ludobójstwo zbrodni katyńskiej. Władze
rosyjskie podjęły też wiele kroków, które zdaniem części obserwatorów spowodowały
pogorszenie stosunków polsko-rosyjskich, m.in. 10 listopada 2005 wprowadzono zakaz
importu produktów mięsnych pochodzących z Polski, zimą 2005 bez podania przyczyny
przerwano dostawy gazu do Polski. Po objęciu funkcji prezydenta Polski przez Lecha
Kaczyńskiego spekulowano o możliwości jego spotkania z Putinem, do czego jednak nie
doszło. 8 lutego 2008, po raz pierwszy po kilkuletniej przerwie, wizytę w Moskwie złożył
polski Prezes Rady Ministrów, Donald Tusk. Sam Władimir Putin jako prezydent przebywał
w Polsce dwukrotnie: z oficjalną wizytą w dn. 16–17 stycznia 2002[17] w dn. 27–28 stycznia
2005 jako gość uroczystości 60. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu
Auschwitz-Birkenau[18] oraz, już jako premier, 1 września 2009 r. podczas obchodów 70-
lecia wybuchu II wojny światowej.
Stosunki z Europą Zachodnią
Jednocześnie Putin budował przyjazne stosunki z niektórymi krajami Europy Zachodniej,
zwłaszcza z Francją i Niemcami (dodatkowym atutem Putina w jego relacjach z władzami
Niemiec jest jego biegła znajomość języka niemieckiego). Za sprawą pozytywnych relacji
rosyjsko-francuskich i rosyjsko-niemieckich władze tych dwóch krajów zachodnich były
niechętne krytyce poczynań rosyjskich w Czeczenii czy na Ukrainie. Jesienią 2005
międzynarodową (a w szczególności polską) opinię publiczną poruszył fakt zawarcia
niemiecko-rosyjskiego porozumienia w sprawie budowy Gazociągu Północnego na Morzu
Bałtyckim. Dodatkowym kontrowersyjnym faktem było wejście w skład rady nadzorczej
firmy budującej Gazociąg byłego Kanclerza Niemiec Gerharda Schrödera, który jeszcze jako
szef rządu zabiegał o zawarcie porozumienia w sprawie Gazociągu.
Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi
Inny wymiar mają z kolei stosunki Rosji ze Stanami Zjednoczonymi. Rosja formalnie poparła
po 11 września 2001 amerykańską walkę przeciwko terroryzmowi, żądając jednocześnie
uznania swoich działań wymierzonych przeciwko bojownikom czeczeńskim za część
międzynarodowej wojny z terroryzmem. Z drugiej strony Rosja nie poparła interwencji sił
sprzymierzonych w Iraku w 2003. Pogorszeniu się stosunków rosyjsko-amerykańskich
sprzyjało również poparcie rządu USA dla "kolorowych" rewolucji w Gruzji w 2003 i na
Ukrainie w 2004, w wyniku których władzę w tych krajach objęli politycy niechętni Rosji.
Przyczyna leży też w sprzeciwie wobec budowy systemu obrony przeciwrakietowej w Polsce
i Czechach, który nasilił się w 2007.